Karkamýþ'a ait stel, Adana'da sergileniyor

[nizip.com]

Adana Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmeye baþlanan 'Anadolu hiyeroglif yazýtlý stel' MÖ 8. yüzyýl Geç Hitit dönemine ýþýk tutuyor. Stel üzerindeki yeni bulgular bilim dünyasýnda ilgiyle karþýlandý.








Adana Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmeye baþlanan 'Anadolu hiyeroglif yazýtlý stel' MÖ 8. yüzyýl Geç Hitit dönemine ýþýk tutuyor. Stel üzerindeki yeni bulgular bilim dünyasýnda ilgiyle karþýlandý. Müze Müdürü Kazým Tosun, eserin tarihsel ve maddi olarak çok büyük deðerinin bulunduðu söyledi. Gaziantep Karkamýþ Ýlçesi menþeli kalker stelin koleksiyoner Hakan Aðca tarafýndan bulunup müzeye hibe edildiðini belirten Tosun, taþ eserin Adana’nýn çalýþmalarý devam eden yeni müzesinde görkemli bir þekilde teþhir edileceðini kaydetti.

Stelin üzerindeki yazýlarýn çözümü için Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Arkeoloji Bölümü'nden Hititolog Yrd. Doç. Dr. Rukiye Akdoðan ile dünyaca ünlü Ýngiliz araþtýrmacý Prof. Dr. J.David Hawkins’ten destek aldýklarýný açýklayan Kazým Tosun, hiyeroglif yazýtlarýnýn tamamen okunduðunu ve önümüzdeki günlerde kendi isimlerine yayýnýn yapýlacaðýný vurguladý.

Bilim hýrsýzlarýna karþý eseri özenle koruduklarýna iþaret eden Tosun, "Biz bu önemli eseri yeni müzemiz taþ seksiyonundaki diðer heykellerle güzel bir þekilde ziyaretçilerin ilgisine sunacaðýz. Stel, Kadirli Karatepe’daki tarihi þehir ve müzemizdeki Arabalý Tanrý Tarhunda ile çaðdaþ. Eserin üzerindeki yazýlarýn okunmasý için uzun uðraþlar verdik. Bu sürede bahçede bilim hýrsýzlarýna karþý kapalý tuttuk. Maalesef bu alanda çalýþan bazý kiþiler gelip fotoðrafýný çekip yurt dýþýndaki dergilere satýyor. Buna izin vermeyeceðiz." dedi.

Yrd.Doç. Dr. Rukiye Akdoðan ise Adana Müzesi’ne 28 Mayýs 2012’de luwi hiyeroglif yazýtlý bir stel kazandýrýldýðýný bildirdi. Stelde Fýrtýna Tanrýsý'nýn ‘Masahunalý’ olarak belgelenen ilahi bir vasfýna ilk kez rastladýklarýna dikkat çeken Akdoðan, þunlarý söyledi: “Stel, Gaziantep Karkamýþlý Kamani’nin oðlu, yine adýna ilk kez burada rastlanan Atika tarafýndan ön yüzünde bulunan Masahunalý ilahi vasýflý Fýrtýna Tanrýsý'na koruyucu lanet ile adanmýþtýr. Stel, Kazým Tosun, Prof. J.David Hawkins ve benim adýma Türk Tarih Kurumu’nun yayýnladýðý Belleten Dergisi’nde ‘Adana Müzesi’ndeki Yeni Hiyeroglif Yazýtlý Stel’ adlý makalede ilim dünyasýna tanýtýlacaktýr.

ANADOLU HÝYEROGLÝF YAZITLI STELÝN ÖZELLÝKLERÝ

Ön yüzünde Fýrtýna Tanrýsý’nýn (Tarhunza) tasvirinin bulunduðu stelde, eðimli arka yüzünde saðdan baþlayarak sola doðru devam edep, alt satýra dönen boustrophedon (öküzün tarlayý sürmesi þeklinde) tarzýnda 4 satýrlýk Anadolu hiyeroglifli yazýt yer almakta. Yazýt soldan baþlayan 4. satýr ile sona eriyor. Stelin her iki yüzü özellikle sað arka yüzü önemli derecede yýpranmýþ. Üzerindeki satýrlarýn baþ ve son kýsýmlarý tahrip olmuþ. Fakat orta kýsým iyi derece korunmuþ. 122 santimetre yüksekliði, ön yüzü 70 santimetre, yazýt bulunan yüzü 123 santimetre. Milattan Önce Geç 8. yüzyýl Karkamýþ Kamani sonrasý Astiru 2 hükümdarlýðý zamaný stel üzerindeki Fýrtýna Tanrýsý Tarhunza’nýn kabartmasý saða dönük, sað elinde bir asma fidaný ve sol elinde bir baþka demeti tutmakta. Tarhunza'nýn kýsa kollu ayak bileklerine kadar inen uzun püsküllü eteði ve belinde kemeri var. Korunan sað ayaðýnda sivri uçlu bir ayakkabý giymekte. Sol ayaðý korunmamýþ. Tanrýnýn baþ ve ayaklarý profilden, gövdesi ise cepheden iþlenmiþ. Uzun sakallý ve omuzlarýna inen örgülü saçlarý ile tasvir edilmiþ. Tanrýsal simge olan bir adet boynuzla bezenmiþ konik baþlýðý ve uzun sarkaçlý küpesi var. CÝHAN