Urfa bozkýrýnda yaþayan ceylan, çizgili sýrtlan, çöl koþarý gibi hassas türlerin artýk bir koruyucusu var. Eski avcý Ahmet Demir, hikayesini anlatýyor....

FOTOÐRAF: TURAN ÇETÝN





Yarý çöl ve aðaçlý bozkýr özelliði gösteren Urfa bozkýrlarýnda ceylan, çizgili sýrtlan, çöl koþarý, çizgili ishakkuþu ve çöl varaný gibi hassas türler bulunuyor. Bölgede bu türlerin bir bekçisi var. Birecik’in Yeni Akpýnar köyünde çiftçilik yapan 40 yaþýndaki Ahmet Demir daha ilkokul dönemlerinde çevresindeki pek çok kiþi gibi avcýða baþlýyor. Ta 2004’e kadar.

Siz de çevrenizdekiler gibi avcýlýk yaparken ne oldu da bölgenin en önemli doða korumacýsý oldunuz?
Çocukluðum avcýlýk yaparak geçti. Tavþan, kum kekliði avlar, keçilere zarar verdiði için çöl varanlarýný gördüðümüz yerde öldürürdük. Sadece ilkbaharda ve Ramazan’da avlamazdýk. 2004 yýlýydý. Bütün Avrupa’da sadece bizim buralarda görülen çöl koþarý gözlemlemek üzere Ankara’dan fizik hocasý Cenk Türkmen geldi köyümüze. Günübirlik gelmiþti ama dört gece misafir ettik. Geceleri damda yatýyor, sabah erken kalkýyor akþama kadar kuþlarý izliyorduk. Bu sürede bana çok þey anlattý. Çok etkilendim. Ankara’ya dönünce kuþlarla ilgi bir kitap gönderdi. Kýsa bir süre sonra da Doða Derneði uzmanlarý gelip gitmeye baþladý. Bölge sorumlusu Turan Çetin’le baþta çok kavgalar ettik. “Benim arazim deðil mi, istediðimi yaparým” diyordum. Sonra bir yýl boyunca devamlý çalýþmalar yaptýk, beraber bozkýrda gezdik. Bozkýr ve bozkýrda yaþayan canlýlar hakkýnda sohbetler ettik. O zaman doðaya baþka bir gözle bakmaya baþladým ve avcýlýðý býraktým.

Köyünüzün çevresinde çöl koþarý, çöl varaný gibi çok hassas türler yaþýyor. Nasýl koruyorsunuz, neler yapýyorsunuz?
15 bin dönüm arazim var. Avcý kesinlikle sokmuyorum. Hatta bu yüzden bazen sorunlar yaþýyorum. Bizim buralarda biraz sert olmak gerekebiliyor. 2004 yýlýndan beri çöl koþarlarýný gözlüyor ve sayýyorum. O yýllarda sadece dokuz adet kaydetmiþtik. Þimdilerde ellileri buldu. Sadece bir adet olan aktif çöl varaný yuvasý þimdi üç adet. 2009 Nisan ayýnda yuvalarý kontrole gitmiþtim ki iki yavru gördüm. Çok sevindim, heyecanlandým hemen cep telefonumla fotograflarýný çektim. Çöl koþarýný görmeye her sene en az 60-70 kuþ gözlemcisi turist gelir, misafir eder, rehberlik yaparým. Þu anda altý köy ilkokulunda bölgemizin doðasýný anlatmak üzere eðitim çalýþmalarýna katýlýyorum. Okuldaki öðretmenlere ve öðrencilere dev kertenkele çöl varanýný anlatýp, çöl koþarýnýn narinliðinden bahsediyorum. Doða korumacýlarýný bir araya getiren çeþitli toplantýlara katýlýyor, Urfa bozkýrlarýný anlatýyorum.

Çevrenizden nasýl tepkiler görüyorsunuz?
Çevremden bazýlarý bana uydu avcýlýðý býraktý, bazýlarý devam etti. Biz ailecek bu iþi yapýyoruz. Dürbünüm kapýnýn arkasýnda asýlý. Ben yoksam çocuklar gözler kuþlarý, notlar alýrlar.

ÇÖL KOÞARI
(Cursorius cursor):
Çöl koþarýnýn tüm Avrupa’da çok az görüldüðü ve ürediði ender alanlardan biri Þanlýurfa bozkýrlarý. Ýlkbaharýn geliþiyle bozkýrlara gelen çöl koþarlarý yaz sonuna kadar beslenerek üremelerini gerçekleþtirip yaz sonunda yeni bireylerle beraber tekrar göç ediyor.

ÇÖL VARANI
(Varanus griseus):
Çöl ve yarý çöl alanlarda yayýlýþ gösteren ve boyu yaklaþýk 1 metreyi bulabilen çöl varanýnýn nesli tükenmek üzere. Gündüzleri aktif olan çöl varaný genel olarak diðer küçük kertenkeleler, kemiriciler, avlayabildikleri kuþlar ve sürüngen yumurtalarýyla besleniyor. Ayrýca topraðý kazýp aðaçlara týrmanabiliyor.
....



Radikal

Kaynak...