Geçtiðimiz günlerde Baþbakan Recep Tayyip Erdoðan’ýn talimatý ile Kültür ve Turizm Bakanlýðý tarafýndan Van’ýn Gevaþ Ýlçesi bulunan Van Gölü Sahili’ndeki Akdamar adasýnda yer alan Ermenilere ait tarihi Akdamar Kilisesi’nin restorasyonu tamamlandý ve turizme açýldý.
Anýtlar Yüksek Kurulu Ne iþ yapar? Nizip Kilisesi'nin bitmek bilmeyen çilesi!
Nizip Kilisesi’nin bitmeyen çilesi!Nizip’e Miladi 489 yýlýnda inþaa edilen Nizip kilisesi Dünya tarih mirasý tarihi yapýlar içinde yer alan en eski yapýtlardan bir tanesidir. 2I Nisan (12 Rabiulevvel) 571 Pazartesi günü Hz.Muhammed’in (sav) dünyaya teþrifleri ile yeryüzünde vukuu bulanan enteresan olaylar içinde çatýsý uçan üç büyük kileseden birisi de Nizip kilisesidir.
Ýslamiyetin doðuþu ve yükseliþi sýrasýnda birçok haçlý seferine ev sahipligi yapan ve adeta Batýdan gelen haçlý güçlerinin uðrak yeri olan Nizip kilisesinin kaderi 1071 yýlýndaki Malazgirt zaferinden sonra tersine dönmüþtür. Kilise, Müslümanlarýn eline geçmesinden sonra tarihin hiçbir döne-minde yýkýlmadý ve tahrip edilmedi.Zaman zaman han olarak kulanýldý.
Birçok kez bazý yerleri desteklenerek onarýldý. Tarihi kayýtlarda en son restorasyonunu 1789 yillarinda Osmanlý Padiþahý 1.Abdulhamid’in fermani ile gördügüne ve cami yapýldýðýna rastlýyoruz. Nizip kilisesi bu restorasyondan ve fermandan sonra mabet olarak bundan sonraki vazifesini 150 yýl kadar Cami olarak sürdürmüþtür. Ancak Osmanlý Ýmparatorluðunun son dönemlerindeki bazý uygulamalar nedeni ile cami olma vasfýndan çýkartýlmýþtýr. Cumhuriyet döneminde ise tamanen kaderine terkedilmiþ halde harebeye býrakýlmýstýr. Ýlçe yöneticileri tarafindan zaman zaman depo olarakda kullanýlmýþtýr. Nizip kilisesi Abdülmecid’in fermaný ile restore edildiginden bu yana yaklaþýk 220 yýldýr restore edilmemiþtir. Bu tarihi yapýnýn biran önce restore edilerek Nizip’e kaza-dýrýlmasý gerekiriyor. Uzun bir süreden beri dile getirilen bu istek nihayet 2006 yýlýnýn Haziran ayýnda sevindirici bir geliþme ile Nizip halkýna duyrulmuþtur. Vakýflar Genel Müdürlüðü’nün Nizip kilisesi ile ilgili bir bakým ve restorasyon projesi hazýrladýðý haberi tüm Nizip halkýný heyacanlardýrdý. Ancak Anýtlar Yüksek Kurulu bu projeyi halen inceleme aþamasýndadýr. Ne zaman onay verilir bilinmiyor.
Ancak, yine de tarihi yapýtlar ile ilgili merkezi hükümetin alacaðý herhangi bir ödenek ve restorasyon çalýþmasý bu tip engelleri de aþabilmektedir. Bunun son örnegi Akdamar kilisesidir. Baþbakan Recep Tayyip Erdoðan’ýn talimatýyla Kültür ve Turizm Bakanlýðý tarafýndan Van'ýn Gevaþ ilçesindeki Van Gölü sahilinde bulunan Akdamar Adasý'nda Ermenilere ait tarihi Akdamar Kilisesi'nin restorasyonu tamamlandý ve turizme açýldý. 2005 Yýlýnýn mayýs ayýnda baþlayan restorasyon çalýþmalarýna bugüne kadar 2 milyon 600 bin YTL harcandý. Tabiki restorasyon çalýþmasý da Anýtlar Yüksek Kurulunun verdigi izinle yapýlabilmiþtir. Özellike turizme yönelik olarak Müze niteligindeki bu tip tarihi eserlerin restore edilmesi ve hizmete açýlmasý birçok yönden olumlu yansýmalarýnýn olduðu bu örnek ile ortaya çýkmýþtýr.Turizm potansiyeli açýsýndan Van ilinin özel bir konumu olsa da Akdamar Kilisesinin benzeri bir kaderi olan Nizip Kilisesi’nin de bu tip bir çalýþma ile turizme kazandýrýlmasý gerekmektedir. Bu tip eserlerin restorasyonu bir dünya kültür mirasýnýn yaþatýlmasý ve bizim kültürümüzde, tarihimizde var olan kültürler arasý ve dinler arasý hoþgörünün bir yansýmasý olarak önemli bir mesaj içermektedir.
Van Gölü'ndeki Akdamar adasýnda bulunan kilise M.S.915-921 yýllarý arasýnda Ermeni Kralý I. Gagik tarafýndan mimar ve ayný zamanda Keþiþ olan Manuel’e yaptýrýldý.Dört kollu, haç biçiminde bir planý olan bu tarihi eser taþ iþçiliði ve duvarlarýndaki kabartma figürlerle Ermeni mimarlýðýný en önemli yapýlarý arasýnda yae almaktadýr.Akdamar Kilisesi Nizip Kilisesinden 426 yýl sonra yapýlmýþ bir kilisedir.Yani tarihi yapýt olarak Nizip kilisesi daha tarihi bir öneme sahiptir.Türkiye’nin Avrupa Birligi Süreci,Ermeni-Türk iliþkileri ve Hrant Dink *******inin toplumda yaratmýþ olduðu havaya denk düþen Akdamar Kilisesinin restorasyonna degiþik yorumlar yapýlsa da tarihi bir kalýntý olarak ve özellikle müze niteliginde restore edilmesi sevindirici bir geliþmedir.Nizip bölgesindeki Turizm potansiyeline paralel olarak Nizip kilisesinin de ayný þekilde turizm kazandýrýlmasýný tüm bölge halký talep etmektedir.Bu konunun üst düzey yetkililer aracýlýðý ile sürekli gündemde tutulmasýnda fayda vardýr.Akdamar kilisesi de Nizip Kilisesi için iyi bir referans olmuþtur. Hatta iþadamý Hasan Çapan “Kilise’yi versin ben Þanlýurfa’dan taþ ustalarý getirtip aslýna uygun olarak restore ettiririm” demiþti.
haber: www.Nizipdenge.com