--------------------------------------------------------------------------------
SABUNCULUK VE NÝZÝP
Devlet planlama teþkilatý sekizinci 5 yýllýk kalkýnma planýnda kimya sanayi ilgili bir rapor hazýrlatýp yayýnlamýþ. Bu rapordan benim anladýðým ;
1- Sabun sanayinde NÝZÝP markalaþamamýþtýr.
2- Üretimini yeni teknolojiye uyduramamýþtýr.
3- Görünen O ki yakýnda sabunculuk bazý illerde yapýlan folklorik üretimler gibi olacaktýr. (Bakýr Ýþlemeciliði gibi)
4- Ne yapmalý konunda bu rapor bize apaçýk bilgi vermektedir. Bu öncelikle sergi tipi üretime son verip yeni teknolojilerle üretime geçmek için çalýþmakla olur.
5- Nasýl baþaracaðýmýz ise bu sektördeki firmalarýn bir araya gelerek bir veya en fazla 5 marka ile ayný ürünü hepsinin fabrikasýnda üreterek tek veya en fazla 2 pazarlama aðýyla önce tüm Türkiye’ye sonra tüm dünyaya satmakla olur.
6- Arge çalýþmalarýný Üniversiteyle iþbirliði ile baþlatýp formülleri ve imalat kurallarýný belirleyerek tek bir fabrika gibi tüm fabrika ve atölyelerin üretim yapmasý þarttýr. Ben bu raporu tüm sabuncularýn incelemesi taraftarýyým. Bir kýsým özeti aþaðýdadýr.

2. MEVCUT DURUM
2.1. SEKTÖRDEKÝ KURULUÞLAR
Raporun hazýrlanma süresinin az olmasý ve ulaþýlabilen firmalardan yeterli bilgi alýnamamasýnedeniyle sektördeki kuruluþlar ile ilgili bilgiler ancak tecrübe ve özel bilgilere dayanýlarak derlenebilmiþtir.1997-1981 döneminde 379 olan firma sayýsý 1999 yýlýnda 50 firmanýn altýnda düþmüþ olup,eksilen firmalarýn eski usulde sergi tipi sabunculuk yaptýklarý belirlenmiþtir. Ancak firmasayýsýndaki azalma, üretim kapasitesi ve miktarýna olumsuz etki yapmamýþtýr. Modernteknoloji ile üretim yapan kuruluþlar kapasitelerini önemli miktarda artýrarak iç ve dýþtalepleri kolaylýkla karþýlayabilecek duruma gelmiþlerdir. Sektörde faaliyet gösteren belli baþlý firmalar Tablo 1.de listelenmiþtir.
Tablo 1FÝRMA ADI ADRESÝ KAPASÝTE Takribi)ton/yýlEvyap sabun sanayi Ayazaða Cendere Yolu 200.000No:10Levent/Ýstanbul Colgate-Hacý Þakir Ayazaða Cendere Yolu 50.000Levent/Ýstanbul Dalan Kimya Endüstri A.Þ. Kemalpaþa Cad.No:9 40.000 (5.000.i sergitipi) Pýnarbaþý/ÝzmirKomili A.Þ. Setüstü Haktan Ýþ Merkezi 25.000Kabataþ/Ýstanbul Lever A.Þ. Fason Paksoy A.Þ. Karataþ Yolu 4.km 15.000AdanaA.S.C. Gebze/Ýstanbul 60.000Bilal sabun Devlet Karayollarý Üzeri 12.000Ilýca Baþý Mevkii 4.km AydýnÇelikbilek 12.000 (6.000 sergi)Emek 12.000Tat Organize Sanayi Bölg. 18.000Baþýpýnar/G.antep Güler Organize Sanayi Bölg. 18.000Baþýpýnar/G.antepTariþ 6.000Sunucu 4.000Kebapçý 2.500 (1.250 sergi tipi)Sokol 6.000Ayvalýk(Diðerleri) 7.000 (sergi tipi)Nizip(Toplam) 20.000 (sergi tipi) 2. MEVCUT KAPASÝTE VE KULLANIMIMevcut kurulu kapasite Tablo 2.de verilmiþtir:TABLO:21995 1996 1997 1998 1999 Kurulu Kapasite(x1000ton)350 350 420 450 500Kullaným Yüzdesi51 57 60 53 58Sektördeki ortalama kapasite kullaným oraný %55-60 arasýnda deðiþmektedir. Son yýllardagörülen kapasite artýþý makineli sabunculuk yönündedir. 10. VIII.PLAN DÖNEMÝ GELÝÞMELERÝ10.1 .GENEL POLÝTÝKASektör önümüzdeki beþ yýllýk dönemde iç ve dýþ piyasalarda önemli atýlýmlargerçekleþtirebilecek güçtedir. Ancak mevcut potansiyelin yeterince kullanýlabilmesi için uzunvadeli , belirgin ve tüm kuruluþlarýn mutabakat halinde olduðu devlet tarafýndan yönlendirilenbir sektör politikasý olmamasý AB.ye giriþ döneminde sektöre önemli darbeler vurabilir. Ýyi organize olmamýþ ve yeterli koruyucu teþvikleri alamamýþ bu sektör ihracat yapmakta ve artan iç ve dýþ rekabet nedeni ile iç pazarda ve ihracatta zorlanacaktýr.Tüketicinin korunmasý ve kaliteli ürünlerin ciddi firmalarýn teþvik edilmesi için TSE Belgesialma zorunluluðu getirilmelidir.Sektörde kullanýlan teknoloji , AB ve EFTA ülkelerinde kullanýlan teknolojiden farklýdeðildir. Ancak sektörün maliyeti azaltýcý modernizasyon projelerine ihtiyacý olacaktýr.Sektörde sabun ile ilgili tüm teknik bilgi mevcuttur .Sektör elemanlarý gerek yurtiçindegerekse yurtdýþýnda tesis kurma konusunda ihtisas sahibidirler. Yurtdýþýnda kurulacaktesislerin ülkemizden yapýlacak ihracatý engellemeyecek tür ve seviyelerde olmasýsaðlanmalýdýr. Önemli ithal hammaddesi olan iç yað ve bitkisel yað yurtiçi üretimlerininteþvik edilmeyiþidir. TALEP PROJEKSÝYONU( 1000 ton ) 2000 2001 2002 2003 2004Yurtiçi 120 122 124 126 128Ýhracat 200 220 240 250 270(Bu Rapor 2003 yýlýnda yazýlmýþ ve rapor sonucu her yýl 20 bin ton artýþ olacaðý var sayýlmýþtýr. Buna göre ülkemizin 2007’de tahminen 330 bin ton sabun ihtiyacý vardýr.) Önümüzdeki beþ yýllýk plan devresinde yurtiçi talepleri kiþi baþýna sabun tüketimini arttýracak yönde olmalýdýr. Halen düþme trendi gösteren rakamlar tedbirler alýnmadýðý taktirde yine düþme trendi gösterebilir.Sektörün ihracat potansiyeli hemen hemen tüm dünya ülkelerinedir. Bunun muhafazasý vemiktarlarýn artýrýlabilmesi için deðiþken olmayan politikalar uygulamalý, fiyat ve kaliteyedaha fazla önem vererek dýþ pazar þemsiyesinin açýlmasý saðlanmalýdýr.11. TEDBÝRLERI. TS 54.ün mecburi standart olmasý dolayýsýyla istisnasýz bütün üretici ve ihracatlarýn bustandarda uymalarýnýn temini ve gerekli kontrollerin yapýlmasýII. Sektörde kullanýlan hammaddelerin ithalatýnda fon , kaynak kullanýmý vs. gibi maliyetartýrýcý unsurlarýn bulunmamasýIII. Gerek yerli gerekse ihracat ürünlerinde kaliteden kati olarak taviz verilmemesiIV. Çevre bilincinin yerleþmesi ve gerekli tedbirlerin alýnmasý , arýtma tesisi kurmazorunluluðu getirilmesiV. Enerji miktarýný ve maliyetini düþürücü sistemlerin kullanýlabilmesi için gerekliteþviklerin saðlanmasý.VI. Sektör politikasýnýn devlet ile birlikte tespit edilmesi, uzun vadeli , belirgin veorganize þekilde olmasý.VII. Sektör en yeni teknolojik geliþmelere sahip olduðundan yurt dýþýna tesis kurmakonusunda imkanlarýn ortaya konmasý ve gereken Eximbank kredilerinin kullanýlabilmesi .VIII. Tüketicinin korunmasý için kaliteli mamul üreten firmalarýn teþvik edilmesi vepiyasanýn kontrolünün saðlanmasý.IX. Üreticilerin AR-GE .ye pay ayýrmalarý , üniversiteler ile iþbirliðine gitmeleri geleceðeyönelik rekabet koþullarýnýn saðlanmasý açýsýndan temel oluþturacaktýr.12. SEKTÖRÜN VIII. BEÞ YILLIK PLAN DÖNEMÝNDE AB.YE UYUMÇALIÞMALARITürkiye.nin AB.ye aday konumuna gelmesi ile ilgili olarak dikkate alýnmasý gereken hususlarþunlardýr:Sektörün AB.ye aday konumuna gelmesi için AB.ye uyum çalýþmalarýna 2000 yýlýndanitibaren geçilmelidir.AB.ye uyum çalýþmalarýnýn- Sabun ve Deterjan Sanayicileri Derneði (üretici ve ithalatcý firma temsilcileri)- Çevre Bakanlýðý- Saðlýk Bakanlýðý- Sanayi ve Ticaret Bakanlýðý- TSE- DPTile birlikte yürütülmesi gerekmektedir.AB.ye uyum çalýþmalarýnda öncelikle ele alýnmasý gereken husus direktiflerin gözdengeçirilmesi olacaktýr ve bunlar da þu baþlýklarda toplanabilir:- Tüketicinin Korunmasýa)Birim Fiyatýb)Reklam- GLP(iyi laboratuar uygulamalarý)- Doðu Avrupa Ülkeleri ile uyum- Gümrük ve vergiler- Ambalaj- Çevrea)Tehlikeli maddelerb)Katý atýklarc)Zararlý kimyasallar- Rekabetin korunmasýRAPOR ÖZETÝM BU KADARSAYGILARIMLA
OSMAN DEMÝR