Sual: Berat gecesinin önemi nedir?
CEVAPÞaban ayýnýn 15. gecesidir. Tefsirlerde Kur’an-ý kerimin, Levh-il-mahfuza bu gece indirildiði bildirilmektedir. Âyet-i kerimede mealen buyuruluyor ki:
(Apaçýk olan Kitab’a andolsun ki, biz onu [Kur’aný] mübarek bir gecede indirdik. Elbette biz insanlarý uyarmaktayýz.) [Duhan 2,3]
Her sene, Þaban ayýnýn on beþinci Berat gecesinde, o senede olacak þeyler, ameller, ömürler, ölüm sebepleri, yükselmeler, alçalmalar, yani her þey Levh-i mahfuzda yazýlýr. Resulullah efendimiz, bu gece, çok ibadet, çok dua ederdi.
Þaban ayýnda niçin çok oruç tuttuðu sorulduðu zaman Resulullah efendimiz buyurdu ki:
(Þaban, öyle faziletli bir aydýr ki, insanlar bundan gafildir. Bu ayda ameller, âlemlerin Rabbine arz edilir. Ben de amelimin oruçlu iken arz edilmesini isterim.) [Nesai]
Âiþe validemiz buyuruyor ki:
(Resulullahýn, hiçbir ayda, Þaban ayýndan daha çok oruç tuttuðunu görmedim. Bazen Þabanýn tamamýný oruçla geçirirdi.) [Buhari]
Bu konudaki hadis-i þeriflerden bazýlarý þöyledir:
(Berat gecesi göklerin kapýlarý açýlýr, melekler müminlere müjde verir ve ibadete teþvik ederler.) [Nesai, Beyheki, A, Münziri]
(Þabanýn 15. gecesini ibadetle, gündüzünü de oruçla geçirin! O gece Allahü teâlâ buyurur ki: “Af isteyen yok mu, affedeyim. Rýzk isteyen yok mu, rýzk vereyim. Dertli yok mu, sýhhat, afiyet vereyim. Ne isteyen varsa, istesin vereyim” Bu hâl, sabaha kadar devam eder.) [Ýbni Mace]
(Þaban ayýnýn 15. gecesi, rahmet-i ilahi dünyayý kaplar, herkes affolur. Ancak haksýz yere müslümanlara düþmanlýk besleyen ve Allahü teâlâya ortak koþan maðfiret olunmaz.) [Beyheki]
(Berat gecesini ganimet, fýrsat biliniz. Çünkü belli bir gecedir. Kadir gecesi çok büyük ise de, hangi gece olduðu belli deðildir. Berat gecesinde çok ibadet ediniz. Yoksa kýyamette piþman olursunuz.) [S. Ebediyye]
(Ramazandan sonra en faziletli oruç, Þaban ayýnda tutulan oruçtur.) [Tirmizi]
(Þabanda üç gün oruç tutana, Hak teâlâ, Cennette bir yer hazýrlar.) [Ey Oðul Ýlmihali]
(Þu beþ gecede yapýlan dua geri çevrilmez. Regaib gecesi, Berat gecesi, Cuma gecesi, Ramazan ve Kurban bayramý gecesi.) [Ý.Asakir]
(Cebrail aleyhisselam gelip, “Kalk namaz kýl ve dua et! Bu gece þabanýn 15. gecesidir” dedi. Bu geceyi ihya edenleri Allahü teâlâ affeder. Yalnýz, müþrik, büyücü, falcý, cimri, kinci, müþahin, içkici, faizci ve zaniyi affetmez.) [Taberani] (Müþahin, bid'at ehli demektir.)
(Rahmet kapýlarý dört gece açýlýr. O gecelerde yapýlan dua, reddolmaz. Ramazan ve Kurban bayramýnýn birinci gecesi, Berat ve Arefe gecesi.) [Ýsfehani]
(Allahü teâlâ Berat gecesinde, kâfirler hariç, müminleri maðfiret eder. Kindarlarý da, bu huylarýný býrakýncaya kadar maðfiret etmez.) [Taberani, Beyheki]
(Allahü teâlâ, Þabanýn 15. gecesinde müþrik ve müþahin hariç herkesi affeder.) [Ýbni Mace]
(Allahü teâlâ, Þabanýn yarýsýnýn [Berat] gecesinde, dünya semasýna tecelli eder. Benikelb kabîlesinin koyunlarýnýn kýllarýndan daha çok kimsenin günahlarýný affeder.) [Ýbni Mace, Tirmizi]
(Dört gecenin gündüzü de gecesi gibi faziletlidir. Allahü teâlâ, o günlerde dua edenin isteðini geri çevirmez, onlarý maðfiret eder ve onlar bu günlerde bol ihsana nail olurlar. Bunlar: Kadir gecesi, Arefe gecesi, Berat gecesi, Cuma gecesi ve günleri.) [Deylemi]
(Allahü teâlâ, Þaban ayýnýn 15. gecesinde rahmetiyle tecelli ederek kendisine þirk koþan ve Müslüman kardeþine kin güdenler hariç herkesi affeder.) [Ýbni Mace]
(Allahü teâlâ þu dört geceyi hayýrla süsler: Kurban Ramazan bayramý gecesi, Arefe gecesi Þabanýn yarýsýnýn [Berat] gecesi ki, onda eceller, rýzýklar yazýlýr.) [Deylemi]
(Salih akrabayý terk eden, ana babaya asi olan Berat gecesi affa kavuþamaz.) [Beyheki]
Ýçki içmek, cimrilik, kin gütmek, ana babaya isyan gibi günahlarý iþleyen kâfir olmaz. Ýmaný düzgün ise, günahlarýnýn cezasýný çektikten sonra Cennete girer. Sevaplarý günahlarýndan daha çok ise Cehenneme girmeden de Cennete gider.
Bu geceyi ganimet bilmeli, tevbe istiðfar etmeli, kaza namazý kýlmalý, Kur'an-ý kerim ve ilmihal okumalý, bilhassa ilim öðrenmelidir. En kýymetli ilim, doðru yazýlan ilmihal bilgileridir.
Peygamber efendimiz Berat gecesinde, (Allahümmerzuknâ kalben takýyyen mineþþirki beriyyen lâ kâfiren ve þakiyyen) duasýný çok okurdu. (R.Nasýhin)
Hazret-i Âiþe validemiz, (Ya Resulallah, Allahü teâlâ seni günah iþlemekten muhafaza buyurduðu halde, neden Berat gecesinde çok ibadet ettin?) diye sordu. Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Þükredici kul olmayayým mý? Bu yýl içinde doðacak her çocuk, bu gece deftere geçirilir. Bu yýl içinde öleceklerin isimleri, bu gece özel deftere yazýlýr. Bu gece herkesin rýzký tertip olunur. Bu gece herkesin amelleri Allahü teâlâya arz olunur.) [Gunye]
Nafile ibadetlerin sevabýna kavuþabilmek için, ehl-i sünnet itikadýnda olmak, haramlardan kaçýp günahlara tevbe etmek, farzlarý kusursuz yapmaya çalýþmak, o ameli ibadet olarak yapmaya niyet etmek þarttýr.
Hasan-ý Basri hazretleri, Þabanýn 15. günü, sanki mezardan çýkmýþ gibi, yüzü çok solgun görülürdü. Bu üzüntünün sebebini sorduklarýnda buyurdu ki:
(Ýlm-i yakîn ile biliyorum ki, günahým vardýr. Günahým affedilmezse, sevaplarým da kabul edilmezse, hâlim nice olur diye korkumdan benzim sararýyor.)
Sual: Þabanýn 14. mü, 15. günü mü oruç tutulur?
CEVAP
Onbeþinci günü tutulur.
Bünyesi zayýf olanýn, Þabanýn 15 inden sonra oruç tutmayýp, farz olan Ramazan-ý þerif orucuna hazýrlanmasý iyi olur. Saðlýðý yerinde olan ise, Þaban ayýnýn çoðunu, hatta tamamýný oruçlu geçirebilir.
Berat gecesinde
Sual: Berat gecesinde, kaderimiz tekrar mý yazýlýyor?
CEVAP
Hayýr. Kader, ezelde Levh-i mahfuzda yazýlmýþtýr. Sonradan bir þey yazýlmaz. Yani, Levh-i mahfuzda olacak deðiþiklikler ve ömürlerin artmasý ve kýsalmasý da, ezelde yazýlmýþtýr. Allahü teâlânýn ezeldeki ilmi nasýlsa, Levh-i mahfuzdaki deðiþiklikler, ona uygun olur. (Tefsir-i Hazin)
Allahü teâlâ, ezelde, hiçbir þey yaratmadan önce her þeyi takdir etti, diledi. Bunlardan, bir yýl içinde olacak her þeyi, Berat gecesinde meleklere bildirir. (S. Ebediyye)
Sual: Berat gecesinde vefat edecekler, dünyaya gelecekler ve amelleri yazýlýrmýþ. Bu gece insanýn alýn yazýsý mý deðiþir? Yani bu gece ettiðimiz dualar yüzünden alýn yazýmýz deðiþebiliyor mu?
CEVAP
Alýn yazýsý iki türlüdür:
Birisi dua ile, sadaka vermekle, iyilik etmekle deðiþir. Birisi ise asla deðiþmez. Mesela evlenmemiz, iþ sahibi olmamýz ya deðiþen kýsýmdandýr veya deðiþmeyen. Biz bilemeyiz. Onun için dua ederiz, iyilik ederiz, deðiþen kýsýmdan ise o deðiþir. Mesela birisine bir bela geleceði alýn yazýsýnda var ise, yine alýn yazýsýnda bu kimse dua edecek o beladan kurtulacak diye yazýlýr. Biz de dua ederiz o belayý önlemiþ oluruz. Berat gecesinde yazýlacak olanlar da yine ezelde bildirilmiþ olanlardýr. Ömrün uzamasý kýsalmasý da böyledir. Þu iyiliði yapacak ve ömrü uzayacak yahut þu kötülüðü yapacak ve ömrü kýsalacak diye yazýlýdýr. Demek ki hep iyilik yapmaya çalýþmalýyýz. Yaptýðýmýz þeyler alýn yazýmýzdýr.