güvey feneri faydalarý

[güveyfeneri]

GÜVEY FENERÝ

Ülkemizin birçok yerinde doðal olarak yetiþen bazý bitkiler aslýnda dünyanýn bir diðer bölgesinde çok önemli ticari ürünler olabiliyor.

`Güvey Feneri` (Physalis Peruviana L.) bunlardan biri. Egzotik meyvenin anavataný Güney Amerikadýr. Günümüzde Güney Afrika, Kolombiya, Tayland, Peru, kenya, Ekvator, Zambiya ve Zimbabwe`de yetiþtirilmektedir. Ülkemizde de yeni üretilmeye baþlanmýþtýr.

NASIL BÝR BÝTKÝ?
Ülkemizde, yabani türünün genellikle güvey feneri olarak adlandýrýldýðý Physalis, Avrupa ülkelerinde ise sarý fener, kibar fener, gelin feneri, olarak biliniyor. Bu isimleri almasýnýn nedeni ise oldukça çekici bir yapýya sahip olan dýþ görüntüsüdür. Çiçekleri sarý renkli olan bitkinin meyveleri oldukça gösteriþli taç yapraklar içinde (kaliks) yer alýyor. Meyveleri çepeçevre saran kaliks sararýp tül görüntüsünü alarak fener izlenimini veriyor. Bol aromalý, lezzetli ve mayhoþ bir tada sahip olan meyveler baþlangýçta yeþil daha sonra açýk sarý, yenecek olgunluða ulaþtýðýnda ise turuncu renkte iri bir kiraz görünümü alýyor. Bol aromalý, lezzetli ve mayhoþ bir tada sahip olan meyveler baþlangýçta yeþil daha sonra açýk sarý, yenecek olgunluða ulaþtýðýnda ise turuncu renkte iri bir kiraz görünümü alýyor.

NERELERDE KULLANILIYOR?
Meyveleri taze olarak ta tüketilebilen güvey fenerinin kullaným alaný oldukça geniþ. Sahip olduðu bol aroma ve mayhoþ tadýndan dolayý meyvesi pastacýlýk, marmelat yapýmýnda kullanýlýr. Bunun yanýnda çið olarak tüketilebileceði gibi meyve salatalarýnda, tatlýlarda, turtalarda da kullanýlmaktadýr. Reçeli son derece lezzetlidir.
Çikolata sosu ile mükemmel bir tada ulaþýr. Üzeri çikolata ile kaplanýp pazara sunulan meyveler Avrupa ülkelerinde oldukça raðbet görmektedir. Krema ve dondurma ile birlikteliði de çok lezizdir. Sos yapýmýnda da kullanýlabilir. Son yýllarda Avrupa`da konferans ve iþ toplantýlarýnýn ikram meyvesi olarak (Fondü) popülerlik kazanmýþtýr. Ayrýca faydalarýndan dolayý çocuklarýn beslenme çantalarýnda haftada bir porsiyon mutlaka bulundurulmasý tavsiye edilmektedir.

FAYDALARI
Güney Amerika`da deri, þeker, kalp, verem ve idrar yolu hastalýklarýnda halk tarafýndan tedavi amacýyla sýkça baþvurulan bir bitkidir. Güvey fenerinin sadece meyveleri deðil ayný zamanda kökleri ve yeþil kýsýmlarý da bazý ilaçlarýn yapýmýnda kullanýlmaktadýr. Bitkinin köklerinde ve yeþil kýsmýnda 8 ayrý alkoloid bulunur. Elde edilen alkoloidler, bitkisel kökenli ilaçlarýn yapýmýnda kullanýlmak üzere sanayide deðerlendirilirler. 100 gr`ýnda % 6 oranýnda þeker ihtiva eden meyvede, C vitamini portakaldan daha fazladýr. Potasyum içeriði bakýmýndan en zengin meyvedir.Yine önemli miktarlarda karoten (Vitamin A 9 ) ve vitamin B içerir. Özellikle daha olgun meyvelerin daha yüksek miktarlarda beta karoten konsantrasyonu ihtiva ettiði bilinmektedir. Besin deðerlerinin çok yüksek olmasý dolayýsýyla özellikle okul öncesi çocuklarýn beslenmesinde tavsiye edilir.
` Bol idrar söktürür, kandaki ürik asidi atar. Böylece Gut ve Romatizmaya çok fayda verir .
` Ürat ve oksalat taþlarýný parçalayýp döker.
Karýndaki suyu boþaltýr.Karaciðer þiþliðini giderir.

SEÇERKEN
Meyveler kaliks adý verilen doðal koruyucu kabuðu altýnda oldu-ðundan ve meyve içi bu yüzden görünmediðinden seçim kriteri çok basit bir yöntemle yapýlýr. Meyve basketi el ile tartýlýr.Þayet çok hafif ise meyve suyunu kaybetmiþ demektir. Meyve yiyecek olgunluða ulaþtýðýnda turuncu renkte iri bir kiraz görünümündedir. Kaliks ren-gindeki bir deðiþiklik olgunlaþma indikatörü deðildir. Dýþardan bakýldýðýnda altýn sarýsý parlak renkli olanlar tercih edilmelidir.

MUHAFAZA EDERKEN
Çok hassas bir meyve olmamakla beraber bütün taze meyveler gibi alýndýktan sonra birkaç gün içersinde tüketilmesi tavsiye edilir. Buzdolabýnda 1 haftadan fazla bir süre tazeliðini korur. Yýkandýktan hemen sonra tüketilmelidir. Meyvenin kaliks`i çýkarýlýrsa dayanma süresinde azalma olacaðýndan kaliks`le muhafaza edilmelidir.

HAZIRLANIÞI
Meyve`yi koruyan ince kabuðu(kaliks) geriye çekerek meyveden ayýrýn. Meyveleri tercihen yýkayarak ve durulayarak yiyebilirsiniz.

BÝLÝMSEL SINIFLANDIRMA
Alem : Plantea
Bölüm : Magnoliophyta
Sýnýf : Magnoliopsida
Takým : Solanales
Familya: Solanaceae GÜVEY FENERÝ (PHYSALIS)

PHYSALÝS: Ground Cherry, Chinese Lantern, Cape Gooseberry, Winter Cherry, Güvey Feneri, Güney Feneri ve Yer Kirazý olarak ta adlandýrýlýr.
Özellikleri ve Tarihçesi:

Physalis, ortasý kahverengi olan sarý çiçeklere sahip bir bitkidir. Ayný ismi taþýyan meyvesi ise olgunlaþtýktan sonra sarýmtýrak rengini almaktadýr. Bu meyve birçok toprak tipinde yetiþmekle birlikte en önemli özelliði çorak topraklarda da verim verebilmesidir. Physalis, büyüme aþamasýnda suya normalden fazla gereksinim duyar. Bitki olarak çok kýrýlgan ve hassas bir yapýya sahiptir. Tohumlama iþlemi ise çekirdekleri sayesinde yapýlýr.
Physalis` in acutifolia, alkekengi, angulata, angustifolia, arenicola, carpenteri gibi baþlýca çeþitleri bulunmaktadýr.

Yetiþtirildiði Yerler:

Orta Amerika, Güney Afrika ülkeleri ve Ýsrail de üretilmektedir. Ülkemizde de kýsmen dahi olsa üretimine baþlanmýþtýr.

Faydalarý:

Physalis` in, içerdiði keroten sayesinde serbest radikalleri etkisiz hale getirerek yaþlanmayý geciktirici etkisi bulunmaktadýr. Cildi güneþin zararlý etkilerinden ve cilt kanserinden korumaya yardýmcýdýr. Ayrýca metabolizmayý hýzlandýrýr, kan dolaþýmýný düzenler.

Nasýl ve Nerede Kullanacaðýz?

Ýçerisindeki meyveyi ham olarak yiyebilirsiniz. Dekorasyon için kullanabileceðiniz gibi, meyve salatalarýnýza ilave edebilir ya da reçelini yapabilirsiniz. Ayrýca çikolatayla mükemmel bir birliktelik saðlamaktadýr.

Muhafaza Koþullarý: Physalis, 7 ºC de %70 - %80 nem oranýnda muhafaza edilmelidir