Demiryollarý ile ilgili ilginç bir detayý sizinle paylaþmak istedim.Kýsa adý UIC(Urban Ýnternasional Center) olan Uluslar arasý demiryolu Merkezi demiryollarýndaki raylarýn birbirlerine olan mesafelerini standarda baðlamýþ ve 1435 mm yani 1.435 metre.yani 4 fit 8.5 inç. olarak belirlemiþtir.Tüm dünya ülkelerinde demiryolu açýklýklarý bu mesafelere göre döþenir.Demiryolu vagonlarý ve lokomotifleri bu raylara göre üretilir.(Çok nadir nostalji özelliði taþýyan ve küçük çaplý demiryollarý bu kategoriye girmez.Mesela Ýstanbul Ýstiklal caddesindeki nostalji tramvayýnýn raylarýnýn açýklýklarý 1 m dir.) Peki uluslar arasý demiryolu birligi bu ray açýklýðýný neden 1435 mm olarak belirlemiþ? Ýþte bunun hikayesi çok ilginç..
![]()
Bilindiði gibi at arabalarý taþýma sektöründe þu andaki sitemin en önemli baþlangýcý olarak kabul edilmektedir.Gerek faytonlar ve gerekse yük arabalarýný taþýyan atlar hep çift partner olarak düþünülmüþtür.Taþradaki tarýmsal aðýrlýklý yük taþýmalarýnda at arabalarý tek at çekiþli olarak bilinse de standart olarak çift atlý çekiciler taþýma sektöründe baz alýnmýþtýr.Hatta otomotiv ve tren sanayisinde araçlarýn çekiþ güçleri de birim olarak beygir olarak hesaplanmýþtýr.
![]()
![]()
Ýþte vagon ve teren üretiminin yapýldýðý ilk yýllarda vagonlarýn tekerleklerinin arasý, týpký at arabalarýndaki gibi 1435 milimetre olarak baz alýnmýþ.Peki at arabalarýnda neden 1435 mm olarak hesaplanmýþ? Çünkü arabalarý çeken iki atýn yan yana duruþu,atlarýn dýþtaki ön ve arka ayaklarýnýn birbirlerine olan mesafeleri 1435 mm olarak hesaplanmýþ.Ve bunu ilk kez Roma imparatorluðu savaþ arabalarýnda görmekteyiz. Yani þu andaki tren raylarýnýn birbirlerine olan mesafelerinin 1435 mm olmasý çift atlý Roma savaþ arabalarýnýn bir neticesidir.Sadece raylar deðil otomotiv sektöründe de lastikler arasý mesafe merkez olarak 1435 mm dir.Bir otomobil,bir minibüs veya bir kamyon dengeli kullanýldýðýnda çok rahat bir þekilde raylar üzerinde hareket edebilir.Çünkü ray merkezkleri tekerlek merkezleri ile ayný mesefelerde üretilmiþtir.Yani onlar da 1435 mm içindedir.