Genel saðlýk sigortasý hakkýnda ;

[Orhan Çelik]

Sosyal güvenlik sistemi açýklarýný uzun vadede düþürmeyi hedefleyen yasayla Emekli Sandýðý, SSK ve Bað-Kur emeklisi ayrýmý kalkýyor ve tek bir emeklilik sistemi geliyor. Toplam 122 maddeden oluþan ve Genel Kurul’da temel yasa olarak altý bölümde görüþülen yasaya göre, adýna prim ödensin veya ödenmesin 18 yaþýndan küçükler, saðlýk hizmetlerinden ücretsiz faydalanacak. Yükseköðrenim görmüþ 25 yaþýndan büyük kýz çocuklarý, kendisine bakmakla yükümlü kiþinin saðlýk sigortasýndan yararlanamayacak. Genel Saðlýk Sigortasý Kanunu’nun önemli getirileri arasýnda dul ve yetimlere yönelik yapýlan düzenleme yer alýyor. Buna göre emekli olmadan ölen sigortalýnýn prim ödeme günü yetmediði için aylýk baðlanamayan eþ ve çocuklarýna da maaþ ödenecek. Tasarýnýn geçici birinci maddesi ile getirilen yenilik, önceki yýllarda vefat etmiþ ama prim ödeme günleri yeterli olmadýðý için eþ ve çocuklarýna dul ve yetim aylýðý baðlanmayanlara yeni bir hak doðuyor. Daha önce aylýk verilmemiþ olanlarýn eþ ve çocuklarýna da maaþ baðlanacak. Düzenlemelerden biri de çalýþan sigortalýnýn ölümü sonrasýnda geride býraktýðý dul ve yetimleri ile ana babasýna baðlanacak aylýklarýn þartlarýnýn deðiþtirilmesi. Düzenleme ‘En az beþ yýldan beri sigortalý bulunup toplam 900 gün malûllük, yaþlýlýk ve ölüm sigortalarý primi bildirilmiþ' olanlarýn geride kalan dul ve yetimlerine dul-yetim aylýðý baðlama esasý getiriliyor. Böylece aylýk baðlama þartlarý daha da basitleþtiriliyor. .

Doðum, evlenme ve ölüm yardýmý .

Genel Saðlýk Sigortasý ile doðum, evlenme ve ölüm dönemlerinde verilecek para yardýmlarýna düzenleme getiriliyor. Emzirme yardýmý sadece SSK'da bir defalýðýna 50 Yeni Türk Lirasý iken tasarýyla bütün vatandaþlara 6 ay boyunca 177 yeni liraya çýkarýlýyor. Kamuoyunda çeyiz parasý olarak ifade edilen evlenme desteði 1 yýllýk yetim ve dul aylýðý tutarý kadar kýz, erkek ve dul eþe veriliyor. Cenaze yardýmlarý da bin 593 yeni liraya yükseltiliyor. Söz konusu yardým SSK'da 213, Bað-Kur'da 186, Emekli Sandýðý'nda 810 yeni liraydý. Yasa ile genel saðlýk sigortalýsý ve bakmakla yükümlü olduðu kiþilere koruyucu saðlýk hizmetleri, hastalýk ve analýk sebebiyle ayakta veya yatarak, acil saðlýk hizmetleri verilecek. Hekimin göreceði lüzum üzerine genel saðlýk sigortalýsý ve bakmakla yükümlü olduðu kiþilerin yurtdýþý dahil yerleþim yeri dýþýna yapýlan sevklerinde yol gideri ve gündelikleri karþýlanacak. Çocuðu olmayan kiþinin 2 kez tüp bebek tedavi masraflarý kurum tarafýndan karþýlanacak. Estetik amaçlý saðlýk hizmeti ve estetik amaçlý ortodontik dýþ tedavileri, alternatif týp uygulamalarý ise ödenmeyecek. Kanun yürürlüðe girdikten sonra sigortalý sayýlacak olanlar, kadýn ise 58, erkek ise 60 yaþýný doldurmuþ olmalarý ve en az 9 bin günlük malullük, yaþlýlýk ve ölüm sigortalarý primi ödemiþ olmalarý þartýyla yaþlýlýk aylýðýndan faydalanabilecek. Emeklilik yaþý 2036’dan itibaren kademeli olarak artýrýlacak. Emeklilik yaþý 2048’de kadýn ve erkek için eþitlenerek 65 olacak. Ýsteðe baðlý sigortalý olabilmek için zorunlu sigortalý olarak çalýþmamýþ olmak, 18 yaþýný doldurmak ve dilekçeyle kuruma baþvurmak gerekecek. Çalýþanlar, köy mahalle muhtarlarý, baðýmsýz çalýþanlar, kamu idarelerinde çalýþanlar sigortalý sayýlacak. Polislerin, akademide geçen eðitim süreleri sigortalýlýk süresine eklenecek. Cezaevlerinde oluþturulan tesis, atölye ve benzeri ünitelerde çalýþtýrýlan hükümlü ve tutuklular hakkýnda, kýsa vadeli sigorta kollarý uygulanacak. Çýrak, iþletmelerde beceri eðitimi gören öðrenciler ile üniversite sýrasýnda zorunlu staj yapan öðrenciler de kýsa vadeli sigorta kollarýna tabi tutulacak. .

Reformla birlikte sosyal yardýmlara yeni bir boyut kazandýrýlýyor. Primsiz Ödemeler Genel Müdürlüðü tarafýndan yapýlacak veri tabaný araþtýrmasýyla yoksullarýn haritasý çýkarýlacak. TC kimlik numarasý bazýnda yapýlacak deðerlendirmelerde vatandaþlarýn mal varlýklarý tespit edilerek bilgisayar ortamýna aktarýlacak. Elektronik ortamdaki verilerin günü gününe takip edilerek suiistimallerin önüne geçilmesi planlanýyor..

[felsefefe]

Bu kanun baþarýlmalý .

Ayrýca saðlýk için yoksullar taranmalý ve onlarýn hasta olmadan koruyu tedbirleri alýnmalý.