Mýrranýn yapýlýþýný görmek istermisiniz ?

[Orhan Çelik]

Barak odalarýnýn vazgeçilmez içeceði olan MIRRA (acý kahve) yüzyýllardýr Barak odalarýnda misafire yapýlan en güzel ikramlardan birisi olarak geleneklerimizde yer almýþtýr. Mýrra yemeklerden sonra muhakkak ikram edilir Barak odalarýnda... Misafire kocaman bir koç kesilmiþ olsa bile, mýrra ikram edilmediði taktirde, büyük bir eksiklik olarak kabul edilir ve oda sahibi kýnanýr. Her ne kadar Barak’lý olmasamda, Barak kültürünü iyi bilirim. Yýllarca Barak’lý kardeþlerimizle yakýn iliþkiler içerisinde olmam itibariyle, hem Barak kültürünü öðrenmiþ oldum, hemde bu arada böyle bir konu açmak zorunda hissettim kendimi. Elimden geldiði ölçüde zaman-zaman sizlere Barak kültürü hakkýnda bilgi vermeye çalýþacaðým. Hatýrlarsanýz iþe Barak odalarýyla baþlamýþtýk,bu konumuzda da yine bir Barak kültürü olan mýrra ile devam edip,hemen mýrranýn yapýlýþý hakkýnda bilgi verelim.

1.AÞAMA : Kendine has özel tavayla diri kahve,piþmiþ kahve rengini alana kadar kavrulur.
2.AÞAMA : Kavrulan kahve,acý payamdan yapýlmýþ Barak yöresine ait özel dibekte, un haline gelinceye kadar güzel bir þekilde dövülür. Dibekle dövme esnasýnda, ritim verilir ve Barak yöresine ait türküler, uzun havalar söylenir.
3.AÞAMA : Büyük ibrikler içerisinde bulunan kaynamýþ suyun içerisine, dibekte dövülüp, un haline getirilmiþ kahve boþaltýlýr ve güzelce kaynatýlýr. Saatler süren bu kaynamadan sonra,dinledirilir ve diðer bir baþka ibriðe boþaltýlýr. Süzme iþlemi yapýldýktan sonra,tekrar baþka bir ibriðe boþaltýlýr. Büyük ibriklerde beklemeye alýnan (mýrra)acý kahvemiz, küçük cezvelere konulup ýsýtýlýr ve servise hazýr hale getirilir.
4.AÞAMA: Dördüncü ve son aþama ise ikramdýr. Yalnýz ikram edilirken misafiri bekletmemek ve servisi daha hýzlý yapmak için çift fincan kullanýlýr. Bu fincanlar kulpsuz olup,özel mýrra fincanlarýdýr. Misafir mýrrasýný içtikten sonra asla fincaný yere koymaz ve evsahibýne uzatýr. Yere koyduðu taktirde, ya evin bir gencini evlendirmek, ya da fincanýn dolusu kadar altýn vermek zorundadýr.

[fsoyarik]

ABÝ ÇOK TEÞEKKÜRLER SANKÝ KIRK YILLIK KEFÇÝ GÝBÝSÝN MAÞALLAH
AZÝZÝM ASLINDA GAZETECÝ OLMAN LAZIM DÝYE DÜÞÜNÜYORUM.TABÝ AHMET BEY KARDEÞÝMÝZDEN CESARET ALARAK SELAMLAR

[alp27]

Fatih abi kahve içen Þakir Alpaslan amcamýzý tanýdýnmý ? Sana selamlarý var.

[Orhan Çelik]

Fatih abi keþke sen burdayken seni bir Barak odasýnda aðýrlayabilseydik,üzgünüm bir daha ki sefere inþallah. Gazetecilik konusunda yorum yok Malum !Ahmet abi bizi uçurur valla

[Muharremkaplan]

Mýrrayý bir de Halepte içmelisiniz. Osmanlý döneminde eskiden beri bir merkez olan Halep bu konuda oldukça iyiymiþ. Ha bir de Kahire ve kahvenin kokeni Yemen var tabi.

[alp27]

mýrranýn içine ne gibi þeyler katýlýrsa tadý mükemmel olur 1.hel 2.hindistan cevizi bu saydýklarým cok ömenlidir

[fsoyarik]

kýymetli dostum inþallah seneye gelmek nasip olursa gideriz inþallah,çok teþekkür ederim.
sevgili alp aleyküm selam þakir abimin ellerinden öperim yalnýz resim yandan görnüm olduðu için çýkaramadým çok özür dilerim
sevgili alp msn den görüþelimherkese selamlar mýracý abime ayrýca selamlar

[Gökhan Dokuyucu]

Orhan abim valla helal elinden her þey geliyor bende biraz bilgi vereyim çorbada tuzumuz olsun.


?force=1
Doðu'nun bir kokusu olsa, herhalde buram buram kahve kokardý. Doðu'nun bir kimlik iþareti kahve... Batý'ya doðru uzayan serüveninde türlü türlü biçimlere girdi. Geçtiði yollar boyunca konukseverlik ilkelerini ve bu ilkelerin ýþýðýnda günlük davranýþ biçimlerini, mekanlarýný, simgelerini; sözün kýsasý 'her dem taze' bir kahve kültürü yarattý.

Kahvenin acýsý 'mýrra', yalnýzca Güneydoðu yöresine özgü, özellikle de Urfa'ya. Mýrra kelimesi Arapça'dan geliyor, acý anlamýna gelen 'mur'dan türetilmiþ. Mýrra, günlük yaþamýn önemli bir parçasý bu yörede. Sokaklarda adýmbaþý semaveriyle dolaþan kahvecilere rastlarsýnýz. Kahve mütevazýdýr, bir köþede sessizce yudumlanýr ama mýrra farklýdýr. Törenler eþliðinde sunulur. Konuk kabulünde, sýra gecelerinde, düðünlerde, eðlencelerde, dini nikahta, taziye evlerinde, sünnetlerde, bayramlarda. Bir zamanlar zenginlerin konaðýnda özel kahveci tutulur, konuklar öyle aðýrlanýrmýþ. Bugün bile özel günlerde kahve yapan 20-30 kahve ustasý var Urfa'da. Kimi babadan oðula bu iþi sürdürüyor.

?force=1
Mýrra, özel bir kahveden yapýlmýyor. Her çeþit kahve uygun, ancak kaliteli olmasý þart. Ama en az üç kiþi ister baþýna; biri suyu karýþtýracak, biri içine aðýr aðýr kahve dökecek, diðeri de maniler okuyacak. Önce yeþil çekirdek kahve, büyükçe bir kahve tavasýnda iyiden iyiye kavruluyor. Hafif ateþte, uzun saplý özel bir kaþýk ile durmadan karýþtýrýlýyor bir yandan. Kahve habbesi tam piþince ustalar rengine bakýp öyle "Tamam" diyor. Kavurma iþi bittikten sonra sýra kahvenin dövülmesine geliyor. Bunun için sert aðaçtan yapýlan 'dibek' denen havanlar kullanýlýyor. Kavrulmuþ kahve, dibek kolu ile iyice dövülüyor. Kahvenin tanecikleri Türk kahvesinden biraz daha iri olmalý. Kahvenin dibekte dövüleni makbul, ama bugün dibek yerine kahveyi iri çeken deðirmenlerle kahve makinesi de kullanýlýyor. Mýrra kývamýný buluncaya kadar defalarca köpürtülerek kaynatýlýyor, emeðin kaynatma iþinde. Kahve telve haline gelinceye kadar suyla kaynatýldýktan sonra arý su ile tekrar karýþtýrýlarak bir þerbet hazýrlanýyor.

?force=1
Mýrraya özel yapýlmýþ, iþlemelerle süslü bir güðüm yarýsýna kadar bu þerbetle dolduruluyor ve içine yine iki-üç kilo kadar kahve konulup tekrar kaynatýlýyor. Taþmamasý için ateþe yaklaþtýrýlýp uzaklaþtýrýlarak bir süre daha kaynayýp kývama gelince ateþten alýnýyor. Kahve, soðuduktan sonra dibýne çöken çökelekle karýþmasýna meydan vermeden 'mutbak' denen ikinci bir güðüme aktarýlýyor ve üzerine yeniden þerbet katýlýyor. Bu karýþým tekrar iyice kaynadýktan sonra tortusu ile karýþtýrýlmadan mutbaða aktarýlýyor. Mutbaktaki kahve bir müddet daha kaynatýlýyor. Ateþten alýnýp da iyice soðuduktan sonra farklý boylarda, mýrraya özel, aðýz kýsýmlarý kapaklý güðümlerin en büyük olanýna boþaltýlýyor. Son olarak da en büyük boydaki çinko cezveye. Cezveye boþaltýlan pekmez katýlýðýndaki mýrra, içine konulduðu fincanýn kenarýný boyayacak hale geldiyse kývamýný bulmuþ demektir. Bu iþlemi eskiden kömür ateþinde tam yedi kez yapan kahveciler varmýþ. Mýrra þeker istemiyor; 'Sarhoþ ayýltan' diye anýlmasý belki de bu yüzden.

Mýrraya kimi zaman güzel koku versin diye zencefilgillerden ýtýrlý bir bitki olan kakule de ekleniyor. Daha sonra mýrra, özel sarý bakýrdan üzeri iþlemelerle süslü ibriðe ya da cezveye konup ýsýtýlýyor. Mýrranýn yapýlýþý kadar sunumu ve içimi de ayrý bir þölen. Kahvecinin bir elinde kahve fincaný diðer elinde kahve ibriði vardýr. Boynunda veya cebinde de fincanlarý silecek mendiller. Büyükten küçüðe doðru, sýra ile tüm odadakilere ikiþer defa ikram ediliyor. Sadece tek içimlik dolduruluyor fincana. Birinci içimden sonra kahveci ayný fincana ayný miktar mýrrayý koyup tekrar uzatýyor. Kahve gibi yavaþ içilirse soðuyor ve tadý kaçýyor; erken içilirse damaðý yakýyor. Önce hafif damaða deðdirilerek tadýna bakýp; sonra iki-üç yudumda, fincaný kendi ekseni etrafýnda 45 derece döndürerek yavaþ yavaþ içmek gerek.

Ayrýsý gayrýsý yok, herkes ayný küçük kulpsuz, ters çevrilmiþ kesik koni biçiminde fincanla içiyor mýrrayý. Ýkram edenin mutlaka yüzüne bakýlýyor, bir yudum alýndýktan sonra fincan eline geri veriliyor. Yanýlýp da fincaný yere koyan kabalýk etmiþ sayýlýyor.

Ya fincanýn derinliði kadar altýn koyacaktýr içine ya da ikram eden genci evlendirme sözü verecektir. Bu geleneðin nereden geldiði kesin deðil, ama bir rivayet þöyle diyor: Bir aðanýn odasýnda oturan zengin bir misafir aðanýn kahvecisine bahþiþ vermek istemiþ. Fakat aðaya karþý ayýp olmasýn diye bir bahane aramýþ. Mýrrayý içtikten sonra fincanýný kahvecinin eline deðil, yere býrakmýþ. Kahveci de fincaný yerden almýþ. Misafir kahveciye "Kusura bakma unuttum, fincaný yerde býraktým" deyip onun gönlünü almak için fincana altýn doldurmuþ. O gün bugündür, bu hikayeyi duyan kahveciler fincan yere kondu mu "Ya fincanýmý altýn doldur, ya da beni evlendir" diye bahþiþ ister olmuþ.

Urfa geleneklerine gövre mýrranýn kurallarý kesin. Bir ailenin konuklarýna mýrra sunmasý için de özel þartlar gerekiyor. Daha önce hiç mýrra sunmamýþ bir ailenin çocuðu gün gelip de hali vakti yerine gelip de mýrra vermek isterse usülüne uygun olarak komþu yörenin ileri gelenlerini evine davet etmek zorunda. Destur (izin) büyük bir yemek þöleniyle kutlanýyor.

[Orhan Çelik]

Gökhan çok hoþ bilgiler olmuþ. Teþekkürler.

[admin]

Mýrranýn yapýlýþýný görmek istedik, fotolar bizi tatmin etmedi. Yatsýdan sonra mýrranýn mekanýna baskýna gittik. Ev sahibi bizi güleryüzle karþýladý ve her türlü ikramý yaptý.Tabi en makbulu mýrraydý.
Deðerli abim bu tür geleneklerimizi yaþatmaya çalýþtýðý için her türlü övgüyü hakediyor.
Allahziyade etsin kendisine birkez daha teþekkür ediyorum.

[cengizkrbck]

Abi o kadar acý kahve içitim ama daha þu dibekte dövülüp kavruluþunu görmedim.
ya hep yapýlmýþken denk geldim yada þu þiþedekinden içtim... Belediyenin oradaki baharatçýlarda var. Þiþede hazýr sadece ýsýtýp içiyorsun.

[cengizkrbck]

Abiler þimdi soracak ya bu uþak bu yaþta nerden içecek o kadar kahveyi diye e tabi haklýlar. Hiç barak uþaðýný bilmiyler ya ondan. Köyden dolayý bayaðý bir cemaat görmüþlüðümüz var. Köyde birisinin ne daveti olsa(tatlý-iftar-adak...) odada yapýlýrdý biz de odanýn kadrolu hizmetçisi olduðumuzdan az çok bu iþlerden anlarýz. Yani söyleyeyim dedim ayýp olmasýn de mi... ramazan ramazan kimse de sui-zan býrakmayalým..

[Orhan Çelik]

files/pictures/8/48/20060926144658_2655_1.JPG[/img]

[admin]

1. Nizip.com mýrra gecesini düzenledik

[kido2005]

Bu kaynatýrken türkü çýðýrmasak mýrranýn tadý olmazmý. Yahutta pop dinlesek veya söylesek nasýl olur acaba.