Atatürk Köþesi

[nizipli_mehmet]

2 Temmuz 1920 Ýngilizler, Mudanya'ya kuvvet çýkarma giriþiminde bulundu ve Yunanlýlar, Kemal Paþa ve Gönen ilçelerini iþgal etti.
3 Temmuz 1920 Ýstiklal Mahkemesi, Damat Ferit Paþa'yý idama mahkûm etti.
3 Temmuz 1920 Haçin (Saimbeyli) Fransýzlarca iþgal edildi.
6 Temmuz 1920 Ýngilizler, Mudanya bölgesine kuvvet çýkardý.
8 Temmuz 1920 Yunanlýlar, Bursa'yý iþgali etti.
9 Temmuz 1920 Doðudaki katliamý protesto için, Ermenistan'a ültimatom verildi.
10 Temmuz 1920 Bursa'nýn, 8 Temmuz'da Yunanlýlarca iþgali üzerine, TBMM kürsüsüne siyah örtü konuldu.
10 Temmuz 1920 Bilecik kurtuldu.
12 Temmuz 1920 Ýznik, Yunanlýlar tarafýndan iþgal edildi.
14 Temmuz 1920 Ýstanbul Divan-ý Harbi, Mustafa Kemal'e katýlan subaylarý idama mahkum etti. (Padiþah 25 Temmuz'da onayladý)
14 Temmuz 1920 Gizli Türkiye Komünist Fýrkasý kuruldu.
18 Temmuz 1920 Büyük Millet Meclisi'nde, Milli Misak üzerine and içildi.
19 Temmuz 1920 Hariciye Vekili Bekir Sami baþkanlýðýndaki kurul Moskova'ya vardý.
19 Temmuz 1920 2. Düzce Ayaklanmasý çýktý.
20 Temmuz 1920 Yunanlýlar Bandýrma'dan gelen kuvvetlerle, Tekirdað bölgesini iþgal etti.
20 - 25 Temmuz 1920 Doðu Trakya Savaþlarý baþladý.
22 Temmuz 1920 Sevr Antlaþmasý kabul edildi.
23 Temmuz 1920 Yunanlýlar Babaeski, Lüleburgaz ve Hayrabolu'yu iþgal etti.
24 Temmuz 1920 Fransýzlar Halep'i iþgal etti.
27 Temmuz 1920 Albay Cafer Tayyar (Eðilmez), Havsa-Bostanlý'da Yunalýlara esir düþtü.
30 Temmuz 1920 Ýstanbul'da bir gün önce istifa eden Damat Ferid Paþa, 5. kez hükümeti kurmakla görevlendirildi.
1 Aðustos 1920 Çerkez Ethem kuvvetleri Demirci kasabasýna girdi.
6 Aðustos 1920 Çapanoðullarý Ayaklanmasý önderlerinden, Halit Bey yakalandý.
10 Aðustos 1920 Sevr Antlaþmasý imzalandý.
14 Aðustos 1920 Yüzbaþý Þeref Bey, Bolu'ya girdi.
17 Aðustos 1920 Bekir Sami baþkanlýðýndaki Türk Heyeti ile Sovyet Heyeti arasýnda Moskova'da görüþmeler baþladý.
18 Aðustos 1920 Kuvayý Milliye birlikleri Antep'e girdi.
19 Aðustos 1920 Sevr Barýþ Antlaþmasý'ný imzalayanlar ve Saltanat Þûrasý'nda olumlu oy kullananlar TBMM'nce vatan haini ilân edildi.
24 Aðustos 1920 2. Milli Aþiret Ayaklanmasý çýktý.
29 Aðustos 1920 Yunanlýlar Uþak'ý iþgal etti.
30 Aðustos 1920 Ayaklanmaya katýlan Adapazarý ve Düzce halký TBMM 'nde affedildi.
3 Eylül 1920 Simav, Yunanlýlar tarafýndan iþgal edidi.
3 Eylül 1920 Nizip iþgal edildi.
5 Eylül 1920 TBMM 'nde "Nisab-ý Müzakere Kanunu" kabul edildi.
5 Eylül 1920 2. Yozgat Ayaklanmasý baþladý.
6 Eylül 1920 Refet Bey Ýçiþleri Bakaný oldu.
7 Eylül 1920 "Takvimi Vekayi" Gazetesinde, rütbeleri indirilen subaylar arasýnda Mustafa Kemal'in rütbesinin yarbaylýða indirildiði yazýldý.
11 Eylül 1920 TBMM'nde Ýstiklal Mahkemelerinin kurulmasýna karar verildi.
12 Eylül 1920 Doðu Cephesi birlikleri Ermenilere karþý saldýrýya geçti.
13 Eylül 1920 Mustafa Kemal'in "Halkçýlýk Programý" T.B.M.M. 'ne sunuldu. (18 Eylül'de T.B.M.M. 'nde okundu)
13 Eylül 1920 Mustafa Kemal, Ýstanbul'dan gelen Osmanlý delegeleri, Ahmet Ýzzet ve Salih Paþa'larla, Bilecik tren istasyonunda görüþtü.
14 Eylül 1920 TBMM 'nde "Men-i Müskirat Kanunu" kabul edildi. (28 Þubat 1921'de yayýnlandý)
23 Eylül 1920 Ýlk Sovyet Savaþ malzemeleri geldi.
24 Eylül 1920 Doðu Cephesinde Ermeniler, Bardýz ve Kötek'te saldýrýya geçti.
29 Eylül 1920 Sarýkamýþ, Ermenilerden geri alýndý.
1 Ekim 1920 Milli Kuvvetler, Kaðýzman'ý geri aldý.
2 Ekim 1920 Konya'da Delibaþ Ayaklanmasý çýktý.
6 Ekim 1920 Kuvayý Milliye Konya'ya girdi.
7 Ekim 1920 "Ceridei Resmiye" (Resmi Gazete) kuruldu. (Çýkýþý; 7.2.1921)
15 Ekim 1920 Güney cephesinde Saimbeyli kurtarýldý.
17 Ekim 1920 Damat Ferid Paþa sadrazamlýktan istifa etti.
17 Ekim 1920 Misak-ý Milli esaslarýna aykýrý Sovyet önerileri, TBMM 'nde reddedildi.
18 Ekim 1920 Resmi Türkiye Komünist Fýrkasý kuruldu.
21 Ekim 1920 Tevfik Paþa baþkanlýðýnda Ýstanbul'da son Osmanlý Hükümeti kuruldu.
24 Ekim 1920 Batý Cephesi'nde Türk kuvvetleri Gediz Taarruzunu gerçekleþtirdi.
27 Ekim 1920 Yunanlýlar Ýnegöl ve Yeniþehir'i iþgali etti.
27 Ekim 1920 T.B.M.M., bundan böyle Ýstanbul Meclisinden baþka milletvekili kabul edilmemesine karar verdi.
30 Ekim 1920 Kars Ermenilerden geri alýndý.
1 Kasým 1920 Ankara'daki "Zabit Namzetleri Talimgahý" ilk mezunlarýný verdi.
1 Kasým 1920 Ýstanbul'da Venizelos kabinesi düþtü.
2 Kasým 1920 Ýkinci parti Sovyet savaþ malzemeleri geldi.
4 Kasým 1920 Ýcra Vekilleri Heyeti'nin seçim yönteminde deðiþiklik yapýldý. (Þimdiye deðin bakanlarý Meclis gizli oyla seçiyordu. Bundan böyle bakanlar, T.B.M.M. Baþkanýnca gösterilen adaylar arasýndan seçilecekti)
5 Kasým 1920 Batý Cephesi Komutaný Ali Fuat Paþa, Mustafa Kemal Paþa ile buluþmak için müracaat etti.
6 Kasým 1920 Doðu cephesinde Ermeniler mütareke istedi.
7 Kasým 1920 Doðu Cephesi birlikleri, Gümrü'yü iþgal etti.
8 Kasým 1920 Ermeniler, T.B.M.M. 'nin barýþ koþullarýný kabul etmedi.
8 Kasým 1920 Ali Fuat Paþa, Moskova Büyükelçiliði'ne atandý.
8 Kasým 1920 Savaþ'ýn, düzenli ordu ile yürütülmesine karar verildi.
9 Kasým 1920 Batý Cephesi iki bölüme ayrýldý.(kuzey cephesi, güney cephesi) Ýsmet Bey'in (Ýnönü) Batý Cephesi, Refet Bey'in (Bele) Güney Cephesi Komutanlýklarýna tayini.
11 Kasým 1920 Doðu Cephesi Karargâhý, Gümrü'ye taþýndý.
12 Kasým 1920 Ermeniler'in boþalttýðý Iðdýr'a, Türk birlikleri girdi.
15 Kasým 1920 Þeyh Sunusi (Libya) Ankara'ya geldi.
15 Kasým 1920 Islahiye kurtuldu.
18 Kasým 1920 Ermenistan'la Ateþkes Anlaþmasý imzalandý.
18 Kasým 1920 T.B.M.M., Emperyalizme karþý bildirisini (beyanname) yayýnladý.
20 Kasým 1920 General Papulas, Türkiye'deki Yunan ordularý baþkomutanlýðýna atandý.
21 Kasým 1920 Ali Fuat Paþa, Moskova büyükelçisi oldu.
22 Kasým 1920 Yunan Baþkomutaný General Papulas Ýzmir'e geldi.
23 Kasým 1920 Demirci Mehmet Efe, Konya'ya atandý.
25 Kasým 1920 T.B.M.M. 'nde "Düðünlerde Men'i Ýsrafat Kanunu" kabul edildi.
27 Kasým 1920 Çerkes Ethem birliklerinin itaatsizlikleri, Ethem'in kardeþi Tevfik'in Batý cephesi komutana ve Mustafa Kemal'e yazdýðý mektuplarla ortaya çýktý.
29 Kasým 1920 "Ýstiklal Madalyasý" kanunu kabul edildi.
1 Aralýk 1920 Demirci Mehmet Efe'nin ayaklanmasý.
3 Aralýk 1920 Türkiye - Ermenistan arasýndaki sýnýrý çizen Gümrü Antlaþmasý imzalandý.
3 Aralýk 1920 Mamure kurtuldu.
4 Aralýk 1920 Eskiþhir'de Mustafa Kemal, Ýsmet Ýnönü ile Çerkez Ethem'in kardeþi milletvekili Çerkez Reþit arasýnda görüþmeler yapýldý; Çerkez Ethem birliklerinin takýndýðý davranýþ konuþuldu.
5 Aralýk 1920 Ýstanbul'dan gelen Ýzzet (Furgaç) ve Salih (Hulusi Kezrak) Paþalarla Mustafa Kemal arasýnda görüþmeler yapýldý.
5 Aralýk 1920 Mustafa Kemal tarafýndan T.B.M.M.de Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu kuruldu ve kendisi Grup Baþkanlýðý'na seçildi.
5 Aralýk 1920 Bilecik Görüþmesi yapýldý.
6 Aralýk 1920 Bilecik Görüþmesine katýlanlar, Ankara'ya götürüldü.
9 Aralýk 1920 Ýç ayaklanmalarý bastýrmak üzere, Merkez Ordusu kuruldu. Komutanlýða Nurettin Paþa getirildi.
11 Aralýk 1920 Demirci Mehmet Efe üzerine, birlik gönderildi.
13 Aralýk 1920 Doðu Cephesi Karargâhý, Kars'a taþýndý.
16 Aralýk 1920 Demirci Mehmet Efe yenildi.
19 Aralýk 1920 5 Aralýk'ta yapýlan plesibit üzerine, Konstantin yeniden Yunanistan Kralý olarak Atina'ya geldi.
24 Aralýk 1920 Çerkez Ethem'i yola getirmek için, bir örgüt kurulu, Kütahya'ya gönderildi.
27 Aralýk 1920 Çerkez Ethem Ayaklanmasý baþladý.
29 Aralýk 1920 Kütahya, T.B.M.M. Kuvvetlerince iþgal edildi.

[nizipli_mehmet]

2 Ocak 1922 Ankara Hükümeti ile Ukrayna Hükümeti arasýnda dostluk antlaþmasý imzalandý.
4 Ocak 1922 Adana boþaltýldý. (Türk ordusu 5 Ocak'ta Adana'ya girdi.) Mersin ve Dörtyol kurtuldu. (Adana'nýn Kurtuluþ Günü 1973'te 20 Aralýkða alýndý.)
10 Ocak 1922 Gazi Mustafa Kemal, Vakit Gazetesi için, yaþamýna, anýlarýna deðinen uzun bir demeç verdi.
1 Þubat 1922 Musul'un kurtarýlmasý kararý alýndý.
4 Þubat 1922 Baþkomutanlýk Kanunu'nun süresi, üç ay daha uzatýldý.
16 Þubat 1922 Merkez Ordusu kaldýrýldý.
19 Þubat 1922 Kazým Karabekir, uzmanlardan oluþan ikinci bir Meclisin kurulmasýný önerdi.
1 Mart 1922 T.B.M.M. 3'üncü toplantý yýlýna baþladý.
1 Mart 1922 Rauf Bey, Meclis ikinci baþkaný oldu.
4 Mart 1922 Gazi Mustafa Kemal, cepheyi denetlemek üzere Ankara'dan ayrýldý.
15 Mart 1922 Mustafa Kema,l Batý Cephesini ziyaret etti.
22 - 26 Mart 1922 Paris Konferansý. Ýtilaf devletleri, 22 Mart'ta Türklere ve Yunanlýlara mütareke önerisinde bulundu.
26 Mart 1922 Müttefikler, Sevr Antlaþmasý'nda bazý deðiþiklikler önerdi.
30 Mart 1922 Gazi Mustafa Kemal, Ýsmet (Ýnönü) Paþa ile birlikte Akþehir'den Çay'a döndü.
12 Nisan 1922 Ýstanbul Darülfünunu, öðrencilerin, milliyet duygularýný inciten kimi müderrislerin deðiþtirilmesini istemeleri üzerine, geçici olarak kapatýldý.
13 Nisan 1922 Ýtalyanlar, Söke yöresini boþaltmaya baþladý.
14 Nisan 1922 Yusuf Ýzzet Paþa öldü.
17 Nisan 1922 Mustafa Kemal, Batý Cephesi karargâhýndan Ankara'ya döndü.
21 Nisan 1922 Söke, Yunanlýlar tarafýndan iþgal edildi.
25 Nisan 1922 Ýstanbul'da, Garbi Trakya Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuruldu.
26 Nisan 1922 Yunan þilebini, Türk denizcileri ele geçirdi.
6 Mayýs 1922 Baþkomutanlýk Kanunu'nun süresi, ikinci defa üç ay daha uzatýldý.
11 Mayýs 1922 Hasan Bey, iktisat vekili oldu.
2 Haziran 1922 Moskova'dan dönen Ali Fuat Paþa, Ankara'da Mustafa Kemal ile görüþtü.
3 Haziran 1922 T.B.M.M. Yunan zulmünü dünyaya duyurma kararý aldý.
4 Haziran 1922 Yunanistan'ýn Anadolu Ordularý Baþkomutanlýðýna, General Hacýanesti atandý.
7 Haziran 1922 Averof gemisi ile iki Yunan gemisi, Samsun'u bombaladý.
11 Haziran 1922 Yunan ordusu baþkomutaný General Hacýanesti, Afyon'a geldi.
14 Haziran 1922 Mustafa Kemal Adapazarý'nda, annesi ile görüþtü.
17 Haziran 1922 Ýsmet Paþa, Ali Ýhsan Paþa'nýn görevden alýnmasýný istedi.
18 Haziran 1922 Gazi Mustafa Kemal Ýzmit'te, Fransýz yazarý Claude Farere ile görüþtü. (T.B.M.M. Türkleri destekleyen yazara, 21 Ocak 1922 günlü toplantýda teþekkür kararý almýþtý)
20 Haziran 1922 Fahrettin Paþa, Ali Ýhsan Paþa'nýn yerine vekaleten 1. Ordu komutanlýðýna atandý.
24 Haziran 1922 Mustafa Kemal annesi ile birlikte, Adapazarý'ndan Ankara'ya döndü.
29 Haziran 1922 Nurettin Paþa, 1. Ordu komutanlýðýna atandý.
3 Temmuz 1922 Ali Ýhsan Paþa yargýlanmak üzere, Ýstiklal Mahkemesine sevk edildi.
8 Temmuz 1922 T.B.M.M.'nde Ýcra Vekilleri Heyeti'nin, Meclis baþkanýnca aday gösterilmeksizin, gizli oyla seçilmesi kabul edildi.
13 Temmuz 1922 Dr. Adnan Bey, T.B.M.M. ikinci baþkaný oldu.
14 Temmuz 1922 Fransýz milli bayramý dolayýsý ile Ankara'da Albay Mougun'in evinde verilen þölende, Gazi M. Kemal uzun bir konuþma yaptý.
16 Temmuz 1922 Gazi Mustafa Kemal , Anadolu ve Müdafaa-i Hukuk Grubu toplantýsýnda doðal baþkan, Ali Fuat (Cebesoy) Paþa ise Grup Baþkaný oldu. "Misak-ý Milli" temel ilke kabul edildi.
20 Temmuz 1922 Gazi Mustafa Kemal'in Baþkomutanlýk yetkileri, süresiz olarak uzatýldý.
21 Temmuz 1922 Mustafa Kemal, Batý cephesine gitmek üzere Ankara'dan ayrýldý.
23 Temmuz 1922 Gazi Mustafa Kemal, Akþehir'e geldi.
25 Temmuz 1922 Genelkurmay Baþkaný Fevzi Paþa, Batý Cephesinin bulunduðu Akþehir'e ulaþtý.
27 Temmuz 1922 Mustafa Kemal Paþa, taarruza hazýrlanma emrini verdi.
29 Temmuz 1922 Ýstanbul Darülfünunu'ndan, milliyet duygularýna aykýrý söz ve davranýþlarý dolayýsý ile bir bölük müderris çýkarýldý.
29 Temmuz 1922 Ýtilaf Devletleri, Yunanistan'a nota göndererek, Ýstanbul'u iþgal etmelerine izin vermeyeceklerini bildirdiler.
30 Temmuz 1922 Planlarýn son þeklini almasý ve taarruz günü hakkýnda Baþkomutan'ýn karar vermesi. (26 Aðustos 1922)
30 Temmuz 1922 Ýzmir'deki Yunan Baþkomiseri Sterghiades "Ionia" devletini ilan etti. (Bu kararý, Ýstanbul ve Ankara Hükümetleri ile Ýtilaf Devletleri Aðustos ayý içinde protesto ettiler)
31 Temmuz 1922 Ýstiklal Mahkemeleri Kanunu'nu kabul edildi.
4 Aðustos 1922 Enver Paþa öldürüldü.
6 Aðustos 1922 Batý Cephesi komutaný Ýsmet (Ýnönü) Paþa, ordulara gizli olarak "Taarruza Hazýrlýk" emri verdi.
6 Aðustos 1922 Gazi Mustafa Kemal, Ankara'ya döndü.
7 Aðustos 1922 Fevzi Paþa, Ankara'ya döndü.
7 Aðustos 1922 Ýstanbul'da Ýngiliz Yüksek Komiseri Sir H. Rumbold, Vahidettin'le görüþtü. Padiþah, Yunanlýlarýn iþgal ettikleri bölgelerin, Hükümetine verilmesi, Anadolu'daki hareketi bastýrmada kendisine yardým edilmesini istedi.
13 Aðustos 1922 Genelkurmay Karargâhý'nýn, Ankara'dan Batý Cephesi'ne hareketi.
14 Aðustos 1922 Celaleddin Arif Bey, baþkanlýk görevinden istifa etti.
16 Aðustos 1922 Genelkurmay Karargâhý, Akþehir'de göreve baþladý.
17 Aðustos 1922 Baþkomutan Mustafa Kemal Paþa, Ankara'dan cepheye hareket etti.
20 Aðustos 1922 Baþkomutan, Akþehir'e geldi.
22 Aðustos 1922 Yunan baþkomutanlýðýna General Trikopis getirildi.
24 Aðustos 1922 Akþehir'deki karargâh, Þühut'a nakledildi.
25 Aðustos 1922 Mustafa Kemal Paþa, Rauf Bey'e (Baþbakan) ordularýmýzýn yarýn taarruza baþlayacaðýný bildirdi.
26 Aðustos 1922 Büyük Taarruz baþladý. (saat : 5:30'da topçu ateþi ile)
26 Aðustos 1922 Ýznik kurtuldu.
27 Aðustos 1922 Afyon kurtuldu.
30 Aðustos 1922 Dumlupýnar'da Baþkomutan Muharebesi kazanýldý.
31 Aðustos 1922 Mustafa Kemal, Fevzi ve Ýsmet Paþalarýn son durumu deðerlendirmeleri ve Baþkomutan'ýn takip emrini vermesi.
1 Eylül 1922 Mustafa Kemal Paþa'nýn Baþkomutanlýk emri: "Ordular! Ýlk Hedefimiz Akdenizdir. Ýleri!"
2 Eylül 1922 Yunan Baþkomutaný Trikopis, Çalköy civarýnda esir alýndý, Eskiþehir kurtarýldý.
3 Eylül 1922 30 Aðustos Muharebesi'ne "Baþkomutan Muharebesi" adý verildi.
3 Eylül 1922 Gazi Mustafa Kemal, Dumlupýnar'dan Uþak'a geldi.
4 Eylül 1922 Yunanlýlar Akþehir'i yaktý, Söðüt ve Kula kurtarýldý.
5 Eylül 1922 Bilecik kurtarýldý.
6 Eylül 1922 Bursa'nýn Yunanlýlarca iþgal edilmesi üzerine, T.B.M.M. kürsüsüne örtülmüþ olan kara örtü kaldýrýldý.
6 Eylül 1922 Yunanistan'ýn Anadolu ordularýna Baþkomutan olarak atadýðý Polyemekalis Ýzmir'e geldi.
7 Eylül 1922 Ýtilaf Devletleri, Ankara Hükümetine baþvurarak mütareke istediler. Yunanistan'ýn Anadolu'yu boþaltmasýný koþul olarak ileri sürdüler.
7 Eylül 1922 Yunanistan'da Hükümet istifa etti. Yeni kabineyi Kalogeropulus kurdu.
7 Eylül 1922 Aydýn'ýn kurtuluþu.
8 Eylül 1922 Manisa'nýn kurtuluþu.
9 Eylül 1922 Ýzmir geri alýndý.
10 Eylül 1922 Gazi Mustafa Kemal'in teklifi üzerine, Büyük Millet Meclisi saltanatýn kaldýrýlmasýna karar verdi.
10 Eylül 1922 Mustafa Kemal Paþa'nýn Ýzmir'e giriþi.
11 Eylül 1922 Bursa'nýn kurtuluþu.
12 Eylül 1922 Akdeniz Ýngiliz Filosu Baþkomutaný Amiral Brock, Ankara'nýn Ýngilizlerle savaþ halinde olup olmadýðýný, Gazi Mustafa Kemal'e mektupla sordu. (Gazi Mustafa Kemal, 13 Eylül'de yanýt vererek, iki hükümetin siyasal iliþkiler kurabileceðini bildirdi.)
13 Eylül 1922 Gazi Mustafa Kemal'in ulusa bildirisi. (Ulusu kutlarken, Ýzmir'den, Bursa'dan, Akdeniz ufuklarýndan ordunun selamýný bildirdi.)
14 Eylül 1922 Mustafa Kemal'e "Ýzmir hemþehriliði" payesi verildi.
15 Eylül 1922 Ayvalýk ve bazý kasabalar iþgalden kurtarýldý.
15 Eylül 1922 Ýngiliz kabinesi aldýðý kararla, Gazi Mustafa Kemal Paþa'ya, tarafsýz bölgeye saldýrmamasý için bildiride bulunmayý ve bir konferans toplanmasýný öngördü.
17 Aðustos 1922 Türk birlikleri Bandýrma'ya girdi.
18 Eylül 1922 Ýtilaf Devletleri, Ýstanbul ve Boðazlardaki tarafsýz bölgelerin tarafsýzlýðýna uyulmasý konusunda Ankara Hükümetine nota verdi.
18 Eylül 1922 Erdek ve Biga Yunan iþgalinden kurtarýldý.
19 Eylül 1922 Baþkomutan, General Pelle ile Ýzmir'de görüþtü.
19 Eylül 1922 Fransýz ve Ýtalyan'lar Çanakkale'nin Anadolu yakasýný boþaltýlar.
20 Eylül 1922 Fransýz ve Ýtalyan kuvvetleri Çanakkale'den çekildi.
23 Eylül 1922 Ýtilaf Devletleri'nin zaferden sonra ilk notalarý.
24 Eylül 1922 Damat Ferid yurt dýþýna kaçtý.
24 Eylül 1922 Türk kuvvetleri Çanakkale'de "tarafsýz bölge" ye girdi.
27 Eylül 1922 General Harington, Gazi Mustafa Kemal'e, Ýstanbul'daki Yunan donanmasýnýn uzaklaþtýrýldýðýný bildirdi.
27 Eylül 1922 Yunanistan'da ihtilal. Kral Konstantin tahtý býraktý.
28 Eylül 1922 Franklin Bouillon'un güvence vermesi üzerine, Türk ordularýnýn Boðazlara yönelen hareketi durduruldu.
29 Eylül 1922 Gazi Mustafa Kemal , Ýtilaf Devletleri'nin 23 Eylül notasýna yanýt vererek, Mudanya Konferansý'nýn kabul edildiðini, Ýsmet (Ýnönü) Paþa'nýn delege olarak atandýðýný bildirdi.
30 Eylül 1922 Ýsmet Paþa, Mudanya Konferansý delegesi olarak Mudanya'ya hareket etti.
1-2 Ekim 1922 Franklin Bouillon, Müttefik fevkalade komiserleriyle toplantý yaptý.
3 - 11 Ekim 1922 Mudanya Konferansý.
4 Ekim 1922 Ýtilaf Devletleri'nin 23 Eylül notasýna, T.B.M.M. Hükümeti geniþ yanýtýný verdi.
5 Ekim 1922 Gazi Mustafa Kemal, kendisine önerilmiþ olan Ankara hemþehriliðini kabul etti.
5 Ekim 1922 Fethi Bey Dahiliye vekili oldu.
7 Ekim 1922 Paris Kararlarý.
9 Ekim 1922 Fransýz ve Ýtalyan delegeleri, Ýsmet Paþa ile özel bir görüþme yaptýlar.
10 Ekim 1922 Ýsmet Paþa'ya antlaþma imzalamada yetki verildi.
10 Ekim 1922 Mustafa Kemal Paþa'nýn, Franklin Bouillon'a gönderdiði karþýlýk mesajý.
11 Ekim 1922 Mudanya Ateþkes Antlaþmasý imzalandý.
14 Ekim 1922 Mudanya Ateþkes Antlaþmasý, Yunan Hükümeti tarafýndan kabul edildi.
15 Ekim 1922 Mudanya Ateþkes Antlaþmasý yürürlüðe girdi.
15 Ekim 1922 Yunanlýlar Doðu Trakya'yý boþaltmaya baþladý.
16 Ekim 1922 Gazi Mustafa Kemal Bursa'ya gitti.
19 Ekim 1922 Trakya'yý teslim almakla görevlendirilen Refet (Bele), Ýstanbul'a geldi.
19 Ekim 1922 Ýngiltere Baþbakaný Lloyd George iktidardan düþtü. 23 Ekim'de Bonar Law kabinesi kuruldu.
23 Ekim 1922 Doðu Trakya'nýn devir teslim tarihleri saptandý.
26 Ekim 1922 Ýsmet Paþa Hariciye vekilliðine getirildi.
26 Ekim 1922 Gazi Mustafa Kemal, kendisine "fahri müderrislik" veren Ýstanbul Darülfünunu Edebiyat Medresesi'ne teþekkür etti.
27 Ekim 1922 Gazi Mustafa Kemal, Bursa'da öðretmenlere bir konuþma yaptý.
27 Ekim 1922 Ýsmet Paþa, Batý Cephesi komutanlýðýndan ayrýldý.
27 Ekim 1922 Fevzi (Çakmak) Paþa, Batý Cephesi komutanlýðýna atandý.
28 Ekim 1922 Ýtilaf Devletleri, Lozan'da toplanacak Konferans için Ankara ve Ýstanbul Hükümetlerinden delege gönderilmesini istediler. (Ankara Hükümeti 29 Ekim'de, öneriyi kabul ettiðini bildirdi.)
30 Ekim 1922 "Osmanlý Ýmparatorluðu'nun Ýnkýraz Bulup Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti Teþekkül Ettiðine Dair Heyet-i Umumiye" kararý.
30 Ekim 1922 Ýstanbul'da son Heyet-i Vükela toplantýsý yapýldý. (Askeri týp öðrencileriyle ilgili bir karar alýnmýþtýr.)
31 Ekim 1922 Doðu Trakya, Türk Jandarma ve sivil memurlarýna teslim edilmeye baþlandý. Çorlu, Silivri teslim edildi.
1 Kasým 1922 Türk Jandarma birlikleri, Çanakkale Boðazý bölgesinde ve diðer yerlerde yeni durumlarýný aldýlar.

[nizipli_mehmet]

1 Kasým 1922 Saltanat kaldýrýldý.
4 Kasým 1922 Ýstanbul'da Tevfik Paþa kabinesinin istifasýyla son Osmanlý Hükümeti de ortadan kalktý. Ýstanbul Ankara Hükümetinin denetimine girdi.
4 Kasým 1922 Osmanlý Devleti'nin resmi gazetesi "Takvimi Vekayi"nin son sayýsý çýktý.
4 Kasým 1922 Ýsmet (Ýnönü) Paþa, Saltanatýn kaldýrýldýðýný Ýtilaf Devletlerine bildirdi.
5 Kasým 1922 Refet (Bele), Ýstanbul'da nezaretlere, her türlü çalýþmalarý kesmeleri buyruðunu verdi. Ýstanbul Hükümeti böylelikle sona erdi.
5 Kasým 1922 Lozan'a gidecek heyet, Ankara'dan ayrýldý.
6 Kasým 1922 T.B.M.M.'nce kabul edilen kanunlar, Ýstanbul ve Trakya'da uygulanmaya baþlandý.
9 Kasým 1922 Lozan'a gidecek heyet Ýstanbul'dan ayrýldý.
10 Kasým 1922 Kýrklareli'nin iþgalden kurtuluþu.
10 Kasým 1922 VI. Mehmet Vahidettin'in son selamlýk töreni yapýldý.
11 Kasým 1922 Türk Heyeti Lozan'a vardý.
16 Kasým 1922 Son Padiþah Vahidettin, Ýþgal Ordularý Baþkomutaný Harrington'a yazýyla baþvurarak, Ýstanbul'da hayatýný tehlikede gördüðünü ve Ýngiltere'ye sýðýnmak isteðini bildirdi.
17 Kasým 1922 Vahidettin, Ýngiliz savaþ gemisi Malaya ile Ýstanbul'dan kaçtý.
18 Kasým 1922 Vahidettin, T.B.M.M.'nce Halifelikten düþürüldü.
18 Kasým 1922 Abdülmecid Efendi Halife seçildi.
20 Kasým 1922 Lozan Konferansý'nýn baþlamasý.
21 Kasým 1922 Lozan Konferansý'nýn ilk oturumu yapýldý.
25 Kasým 1922 Edirne iþgalden kurtuldu.
26 Kasým 1922 Çanakkale iþgalden kurtuldu.
28 Kasým 1922 "Sened-i Hakanilerin Balasýna Mevzu Tuðra Yerine "Türkiye Büyük Millet Meclisi" Nam-ý Alisinin Ýkamesi ve Sened-i Mezkure Ýzafe olunan "Hakani" Kaydýnýn Ref'i ile "Milli" Sýfat-ý Mübeccelinin Vaz'ý Hakkýnda Kararname" yayýnlandý.
28 Kasým 1922 Yunanistan'da, yenilgiye neden olan kabine üyleri ile Baþkomutan Hacýanesti, idama mahkum edildi.
30 Kasým 1922 Mudanya Ateþkes Antlaþmasý uyarýnca, Doðu Trakya'nýn teslim iþlemleri tamamlandý.
2 Aralýk 1922 Gazi Mustafa Kemal T.B.M.M.'nde, üç milletvekilinin, seçim kanununun deðiþtirilmesi yolunda verdikleri önerge üzerinde konuþtu.
6 Aralýk 1922 Dr. Adnan Bey, T.B.M.M. ikinci baþkanlýðýndan istifa etti.
6 Aralýk 1922 Gazi Mustafa Kemal , Ankara'da Hakimiyeti Milliye, Öðüt, Yenigün muhabirlerine, Halk Fýrkasý'ný kuracaðýný açýkladý.
13 Aralýk 1922 Ali Fuat Paþa, T.B.M.M. Ýkinci baþkaný seçildi.
16 Aralýk 1922 Dr. Adnan Bey, Hükümetin Ýstanbul temsilcisi oldu.
22 Aralýk 1922 Lozan Konferansý'nýn kesilmesi ihtimaline karþý, Baþkomutan orduya hazýrlýk emri verdi.
14 Ocak 1923 Mustafa Kemal'in annesi Zübeyde Haným Ýzmir'de öldü. Karþýyaka'ya gömüldü.
14 - 20 Þubat 1923 Mustafa Kemal, Batý Anadolu gezisine çýktý.
16 - 17 Ocak Mustafa Kemal, Ýzmit'de gazetecilere konuþtu.
27 Ocak 1923 Mustafa Kemal'in Ýzmir'e gidiþi.
29 Ocak 1923 Mustafa Kemal Paþa, Lâtife Haným'la evlendi. (5 Aðustos 1925'te ayrýlmýþtýr.)
30 Ocak 1923 Lausanne'de, "Sivil Mevkufinin Ýadesiyle Harb Esirlerinin Mübadelesine Dair Türk-Yunan Ýtilafnamesi" imzalandý.
4 Þubat 1923 Lozan Konferansý, önemli noktalardaki uyuþmazlýklar sebebiyle kesildi. (ara verildi)
7 Þubat 1923 Mustafa Kemal'in minberden halka hitap ediþi.
16 Þubat 1923 Lozan Heyeti, Ýstanbul'a döndü.
17 Þubat 1923 Gazi Mustafa Kemal, ikinci defa Büyük Millet Meclisi Baþkanlýðý'na seçildi.
17 Þubat 1923 Ýzmir'de "Türkiye Ýktisat Kongresi" toplandý.
19 Þubat 1923 Mustafa Kemal, Ýsmet Paþa ile birlikte Ankara'ya gitti.
24 Þubat 1923 Ýstanbul Polis Müdüriyeti Umumiyesi laðvedilerek, yerine Ankara'daki Emniyet Umumiye Müdürlüðü'ne baðlý ve Ýl Teþkilatlarý düzeyinde Ýstanbul Polis Müdürlüðü kuruldu.
27 Þubat 1923 T.B.M.M.'nde Lozan Konferansý üzerinde gizli oturumda görüþmeler yapýldý. (6 Mart'da görüþmeler yapýldý. Ankara Hükümetinin karþý barýþ önerileri, Ýtilaf Devletleri temsilcilerine 8 Mart'ta verildi)
28 Þubat 1923 Mustafa Kemal'e "Ýstanbul hemþehriliði" payesi verildi.
1 Mart 1923 Ali Fuat Paþa yeniden, TBMM ikinci baþkaný oldu.
2 Mart 1923 Ýzmir Ýktisat Kongresi'nde Latin Harflerinin kabulü için verilen önerge, Kongre baþkaný Kazým Karabekir tarafýndan reddedildi.
4 Mart 1923 Ýzmir Ýktisat Kongresi sona erdi.
15 Mart 1923 Mustafa Kemal, Adana'yý ziyaret etti.
17 Mart 1923 Mustafa Kemal, Adana'dan Mersin ve Tarsus'a geçti.
20 Mart 1923 Mustafa Kemal, Konya'da halka seslendi.
21 Mart 1923 Gazi Mustafa Kemal , Konya'da Hilaliahmer (Kýzýlay) Kadýnlar Þubesi'nde yaptýðý konuþmada, kadýn haklarýna deðindi.
22 Mart 1923 Mustafa Kemal Konya'da, Mevlâna Türbesi'ni ziyaret etti.
27 Mart 1923 Milletvekili Ali Þükrü Bey öldürüldü.
31 Mart 1923 Ýtilaf Devletleri, Lozan'a yeniden delege istediler.
31 Mart 1923 "Mahkum Askeri ve Sivil Üzera Hakkýnda Aff-ý Umumi ilanýna Dair Kanun" T.B.M.M.'nde kabul edildi.
1 Nisan 1923 Topal Osman, Ankara'nýn Seyranbaðlarý'ndaki evinde yaralý olarak ele geçirildi.
1 Nisan 1923 T.B.M.M., seçimin yenilenmesi için karar aldý.
8 Nisan 1923 Gazi Mustafa Kemal "Dokuz Umde" 'yi yayýnladý. (Seçim bildirisi niteliðindeki bu ilkeler, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk-ý Milliye Cemiyeti adýna yayýnladý.)
9 Nisan 1923 Doðu Anadolu demiryolunun yapýmý karþýlýðýnda bazý imtiyazlarýn verildiði "Chester Projesi" T.B.M.M. tarafýndan onaylandý.( Ancak bu proje uygulamadan kaldýrýldý.)
16 Nisan 1923 Birinci T.B.M.M. çalýþmalarý sona erdi.
21 Nisan 1923 Ýsmet Paþa baþkanlýðýndaki heyet Lozan'a vardý.
23 Nisan 1923 Lozan Konferansý'nýn ikinci evresi baþladý.
30 Mayýs 1923 Antakya - Ýskenderun ve Havalisi Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuruldu.
26 Haziran 1923 General Harington, Abdülmecid Efendi'yi ziyaret etti.
28 Haziran 1923 Gazi Mustafa Kemal, kendine "Müderrislik Þahadetnamesi" gönderen Ýstanbul Darülfünunu Edebiyat Fakültesi'ne teþekkür telgrafý yolladý.
10 Temmuz 1923 Fener Kilisesi Patriði Meletios, Yunanistan'a kaçtý.
12 Temmuz 1923 Polonya ile ticaret antlaþmasý imzalandý.
19 Temmuz 1923 Gazi Mustafa Kemal, Ýsmet Ýnönü'ye Lozan Konferansý konusunda telgraf gönderdi.
23 Temmuz 1923 Türkiye-Polonya dostluk antlaþmasý imzalandý.
24 Temmuz 1923 Lozan Barýþ Antlaþmasý, imzalandý.
29 Temmuz 1923 Batý Cephesi karargâhý Ankara'ya taþýndý.
4 Aðustos 1923 Rauf Bey baþbakanlýktan ayrýldý.
5 Aðustos 1923 Genelkurmay Baþkanlýðý, barýþ, konuþ ve kuruluþ planýný uygulamaya baþladý.
6 Aðustos 1923 Türkiye ile Amerika Birleþik Devletleri arasýnda Mausanne'de suçlularýn geri verilmesi ve baþka konularda sözleþmeler imzalandý. (Görüþmeler 29 Haziran'da baþlamýþtý.)
10 Aðustos 1923 Ýsmet Paþa Lozan'dan döndü.
11 Aðustos 1923 T.B.M.M.'nin ikinci dönemi baþladý.
13 Aðustos 1923 Gazi Mustafa Kemal, Halk Partisi'ni kurdu.
13 Aðustos 1923 Mustafa Kemal ikinci kez T.B.M.M. Baþkanlýðýna seçildi.
14 Aðustos 1923 Fethi Bey yeni bir Hükümet kurdu.
18 Aðustos 1923 Ýzmir'den de seçilmiþ olan Gazi Mustafa Kemal, Ankara milletvekilliðini kabul etti.
23 Aðustos 1923 Lozan Antlaþmasý'ný T.B.M.M. onayladý.
1 Eylül 1923 Batý Cephesi karargâhý kaldýrýldý.
9 Eylül 1923 Halk Fýrkasý kuruldu.
15 Eylül 1923 Karaaðaç Yunanlýlardan alýndý.
20 Eylül 1923 Ýstanbul'da , kapütilasyonlarýn öngördüðü yabancý devletlere ait postaneler kapatýldý.
21 Eylül 1923 Bozcaada Yunanlýlardan alýndý.
22 Eylül 1923 Ýmroz Yunanlýlardan alýndý.
25 Eylül 1923 Milli sýnýrlar dýþýnda kalmýþ ve Milli Mücadele'ye katýlmamýþ olanlara yapýlacak iþlemleri belirten 347 sayýlý kanun T.B.M.M.'nde kabul edildi.
27 Eylül 1923 Harb Okulu, Ýstanbul'da Harbiye'deki binasýna taþýndý.
2 Ekim 1923 Ýtilaf Devletlerinin son birlikleri Ýstanbul'dan ayrýldý.
4 Ekim 1923 Anadolu Müstakil Türk Ortodokslarý lideri Papa Eftim, Milli Hükümeti destekleyen beyannamesini yayýnladý.
4 Ekim 1923 Ýstanbul'da sansür kaldýrýldý.
6 Ekim 1923 Þükrü Naili (Gökberk) Paþa komutasýndaki Türk birlikleri Ýstanbul'a girdi.
6 Ekim 1923 Ýngilizler Çanakkale'den ayrýldý.
13 Ekim 1923 Ankara'yý "Hükümet Merkezi" yapan kanun kabul edildi.
13 Ekim 1923 T.B.M.M.'nde "Mübadele Ýmar ve Ýskan Vekaleti Ýhdasýna Dair Kanun" kabul edildi.
24 Ekim 1923 T.B.M.M.'nde (362 sayýlý) "12 Rebiülevvel Gecesiyle Gününün Milli Bayram Addine Dair Kanun" kabul edildi. (27.5.1935 günlü, 2739 sayýlý, ulusal bayramlarla ilgili kanun'la kaldýrýlmýþtýr.)
27 Ekim 1923 Fethi (Okyar) Bey Hükümeti istifa etti.
29 Ekim 1923 Cumhuriyet ilân edildi. Gazi Mustafa Kemal Paþa gizli oyla oybirliði ile Cumhurbaþkaný seçildi.
30 Ekim 1923 Cumhuriyet'in Ýlk Hükümetini, Baþvekil saný ile Ýsmet (Ýnönü) kurdu.
31 Ekim 1923 Seferberliðin 1 Kasým 1923 tarihinde kaldýrýlmasýna iliþkin Kanun T.B.M.M.'nde kabul edildi. (Seferberlik 3 Aðustos 1914'de ilan edilmiþti).
1 Kasým 1923 Fethi (Okyar) Bey T.B.M.M. Baþkanlýðýna seçildi.
14 Kasým 1923 Temyiz'in (Yargýtay) Ankara'ya taþýnmasýný öngören kanun, T.B.M.M.'nde kabul edildi.
19 Kasým 1923 Gazi Mustafa Kemal, Halk Fýrkasý baþkanlýðýna vekalet etmesini bir yazý ile Ýsmet (Ýnönü)'den istedi.
20 Kasým 1923 Halk Fýrkasý "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" örgütlerini kendi içinde topladý.
24 Kasým 1923 Hindistan'daki Ýsmaillerin baþkaný Aða Han ve Emir Ali, Ýsmet (Ýnönü) Paþa'ya Hilafet konusunda yazýlar yazdýlar.
10 Aralýk 1923 Türkiye-Arnavutluk arasýnda dostluk antlaþmasý imzalandý. (Ankara)
15 Aralýk 1923 Türkiye-Macaristan dostluk antlaþmasý imzalandý. (Ýstanbul)
26 Aralýk 1923 "Zafer ve Barýþ Þerefine" kimi suçlar dýþýnda "Aff-ý Umumi Kanunu" T.B.M.M.'nde kabul edildi.

[nizipli_mehmet]

1 Ocak 1924 Gazi Mustafa Kemal Ýzmir'e gitti.
2 Ocak 1924 T.B.M.M.'nde "Hafta Tatili Hakkýnda Kanun" kabul edildi. (O güne deðin hafta tatili zorunluluðu yoktu.)
2 Ocak 1924 Ýstanbul Ýstiklal Mahkemesi'nde gazeteciler beraat etti.
28 Ocak 1924 Türkiye-Avusturya dostluk, ticaret ve ikamet antlaþmalarý imzalandý. (Ýstanbul)
7 Þubat 1924 T.B.M.M.'nde, Milli Mücadelede þehit olan gönüllü ve subaylarýn ailelerine maaþ baðlanmasýna iliþkin kanun kabul edildi.
13 Þubat 1924 Ýstanbul Ýstiklal Mahkemesi'nin mahkum ettiði gazetecilerin affý T.B.M.M.'nde kabul edildi.
15 - 22 Þubat 1924 Ýzmir'de harp oyunlarý yapýldý. (Bu günlerde, Hilafetin kaldýrýlmasý için karar verildi. Gazi Mustafa Kemal ile Ýsmet (Ýnönü) bu konuda görüþtüler.)
29 Þubat 1924 Halife Abdülmecit için Ýstanbul'da son Cuma selamlýðý töreni yapýldý.
1 Mart 1924 Gazi Mustafa Kemal, T.B.M.M.'nin açýþ konuþmasýnda, öðretimin birleþtirilmesi ve ordunun siyasetten ayrýlmasýnýn gereðine iþaret etti.
1 Mart 1924 Gazi Mustafa Kemal Kastamonu'da, Þapka ve Kýyafet Devrimini baþlattý.
2 Mart 1924 C.H.P. Grubu toplantýsýnda, ertesi gün alýnacak kararlar üzerinde görüþüldü.
3 Mart 1924 Hilafet kaldýrýldý.
3 Mart 1924 Tevhid-i Tedrisat Kanunu kabul edilerek, eðitimde birlik saðlandý.
3 Mart 1924 Þeriye ve Evkaf Vekaletleri kaldýrýldý. (laik devlete doðru ilk adým)
3 Mart 1924 Erkan-ý Harbiye-i Umumiye Vekaleti kaldýrýldý. (Genelkurmay Baþkanlýðý, hükümet ve siyaset dýþýna çýktý)
5 Mart 1924 T.B.M.M.'nde "Ziraat ve Ticaret Vekaletleri Teþkiline Dair Kanun" kabul edildi.
8 Mart 1924 T.B.M.M. Birinci dönem üyelerine Ýstiklal Madalyasý verilmesi yolunda karar aldý.
13 Mart 1924 T.B.M.M.'nde "Orta Tedrisat Muallimleri Kanunu" kabul edildi.
18 Mart 1924 T.B.M.M.'nde "Köy Kanunu" kabul edildi.
30 Mart 1924 Mehmet Rýfat (Börekçi), Diyanet Ýþleri Baþkanlýðýna atandý.
1 Nisan 1924 Ergani Bakýr madeninin devletçe iþletilmesi konusunda Kanun, T.B.M.M.'nde kabul edildi.
8 Nisan 1924 "Mehakim-i Þer'iyenin Ýlgasýna ve Mehakim Teþkilatýna Ait Ahkamý Muaddil Kanun" ile dinsel mahkemeler kaldýrýlarak mahkemeler birleþtirildi. Kanun, Mayýs baþýnda yürürlüðe girdi.
13 Nisan 1924 Mithat, Mahmut Þevket, Talat Paþalar, Reþit Hikmet Bey ve baþkalarýnýn ailelerine vatan hizmetinden dolayý maaþ baðlanmasý konusunda kanun T.B.M.M.'nde kabul edildi.
16 Nisan 1924 T.B.M.M'i "Aff-ý Umumi Kanunu" ile, Kurtuluþ Savaþý sýrasýnda düþmanlara yardým edenleri baðýþladý.
20 Nisan 1924 Yeni Anayasa kabul edildi.
21 Nisan 1924 T.B.M.M.'nde "Ýstanbul Darülfünunu'nun Þahsiyet-i Hükmiyesi Hakkýnda Kanun" kabul edildi.
22 Nisan 1924 T.B.M.M.'nde "Anadolu Demiryollarýnýn Mübayaasýna ve Müdüriyet-i Umumiyesinin Teþkiline ve Vezaifine Dair Kanun" kabul edildi. (Bu Kanun'la, Devlet Demiryollarý kurulmuþ oldu.)
23 Nisan 1924 Ankara'da toplanan kurultay ile Türk Ocaklarý yeniden kuruldu. (Ýlk kuruluþ, 25 Mart 1912. 1931'de kapatýlmýþ, yerlerine Halkevleri açýlmýþtý.1949'da yeniden kurulmuþtur.)
4 Mayýs 1924 Genç Türkiye Cumhuriyeti, Atatürk'ün özel çabalarý ve büyük özveriler sonucunda Paris Olimpiyatlarýna katýldý.
19 Mayýs 1924 Türk-Ýran sýnýrý konusunda Türkiye - Ýngiltere görüþmeleri Ýstanbul'da baþladý. (5 Haziran'a deðin sürmüþ, antlaþmaya varýlamamýþ, konu Milletler Cemiyeti'ne götürülmüþtür.)
1 Haziran 1924 Milli Mücadele aleyhinde çalýþmalarý nedeniyle, Lozan Antlaþmasý'na baðlý genel af beyannamesinin dýþýnda býrakýlan 150 kiþinin yurt dýþýna çýkarýlmasý konusunda Bakanlar Kurulu karar verdi.
6 Haziran 1924 Ýstanbul'da Papa Eftim (Erenerol)'in giriþimi ile Türk Ortodokslarý Panaiya kilisesinde kongre yaptýlar ve "Müstakil Ýstanbul Türk Ortodoks Kilisesi"ni kurarak baþýna Papa Eftim'i getirdiler.
8 Aðustos 1924 Lozan Antlaþmasý yürürlüðe girdi.
22 Aðustos 1924 Kadýnlarýmýzýn yargýçlýða atanmak istemeleri.
25 Aðustos 1924 Gazi Mustafa Kemal, Ankara'da Muallimler Birliði Kongresi üyelerine verilen çayda: "Cumhuriyetin fedakar muallim ve mürebileri; yeni nesil, sizin eseriniz olacaktýr" dedi.
26 Aðustos 1924 Türkiye Ýþ Bankasý kuruldu.
30 Aðustos 1924 Gazi Mustafa Kemal, Baþkomutanlýk Meydan Savaþý'nýn ikinci yýl dönümünde, Dumlupýnar'da yapýlan törendeki uzun konuþmasýnýn sonunda, gençlere seslenerek : "Ey yükselen yeni nesil;
Ýstikbal sizindir. Cumhuriyeti biz tesis ettik; onu ila ve idame edecek sizsiniz" dedi.
30 Aðustos 1924 Dumlupýnar'da Meçhul Asker anýtýnýn temeli atýldý.
1 Aylül 1924 Ankara'da Musiki Muallim Mektebi kuruldu.
22 Eylül 1924 Gazi Mustafa Kemal Samsun'da, Ýstiklal Ticaret Mektebi'nde öðretmenlerle yaptýðý konuþmada: "Dünyada her þey için medeniyet için, hayat için, muvaffakiyet için, en hakiki mürþit ilimdir, fendir. Ýlmin ve fennin haricinde mürþit aramak gaflettir, cehalettir, dalalettir" dedi.
25 Ekim 1924 Ziya Gökalp öldü.
26 Ekim 1924 Komutanlarýn siyaseti seçmeleri nedeniyle bunalým doðdu.
29 Ekim 1924 T.B.M.M. bugün CENTO'nun bulunduðu ikinci binasýnda Cumhuriyetin yýldönümünü kutladý.
1 Kasým 1924 T.B.M.M. toplantý yýllarýna Kasým'da baþladý.
10 Kasým 1924 Halk Fýrkasý, "Cumhuriyet Halk Fýrkasý" adýný aldý.
17 Kasým 1924 Terakkiperver Cumhuriyet Fýrkasý kuruldu.
21 Kasým 1924 Ýsmet (Ýnönü) Paþa, Baþbakanlýktan çekildi. (22 Kasým'da Fethi (Okyar) Bey Baþbakan oldu. 2 Mart 1925'e deðin Baþbakanlýkta kaldý.)
26 Kasým 1924 Kazým (Özalp) Paþa T.B.M.M. Baþkaný oldu. (1 Mart 1935'e deðin)
20 Aralýk 1924 "Kýrkkilse Ýsminin Kýrklareli'ye Çevrilmesi Hakkýnda Kanun" T.B.M.M.'nde kabul edildi.
29 Aralýk 1924 T.B.M.M.'nde "Bahriye Vekaleti Teþkili Hakkýnda Kanun" kabul edildi.

[nizipli_mehmet]

1 Ocak 1925 Gazi Mustafa Kemal Konya'ya doðru yola çýktý.
3 Ocak 1925 Türkiye-Letonya dostluk antlaþmasý (Varþova) yapýldý.
11 Ocak 1925 Mustafa Kemal Paþa'nýn Birinci Ýnönü Zaferi'nin Dördüncü Yýldönümü dolayýsýyla Konya'da bir konuþma yaptý ve bu zaferin inkýlâp tarihimizin bir sayfasý olduðunu belirtti.
11 - 15 Þubat 1925 Doðu'da Þeyh Sait ayaklanmasý baþladý.
14 Þubat 1925 Kurtuluþ Savaþý komutanlarýndan Halit Paþa öldü. (T.B.M.M.'nde Ali Fuat (Cebesoy) ile vuruþmasý sonucu)
16 Þubat 1925 Türk Hava Kurumu (Türk Tayyare Cemiyeti adý ile) kuruldu.
17 Þubat 1925 Âþar kaldýrýldý.
25 Þubat 1925 Dinin siyasete alet edilmemesi hakkýndaki kanunun kabul edildi.
26 Þubat 1925 Fransýz þirketince yönetilen Tütün Rejisi'nin 1 Mart'ta kaldýrýlmasýna iliþkin "Tütün Ýdare-i Muvakkatesi ve Sigara Kaðýdý Ýnhisarý Hakkýnda Kanun" T.B.M.M.'nde kabul edildi.
2 Mart 1925 Fethi (Okyar) kabinesi istifa etti. Ýsmet (Ýnönü) 3 Mart'ta Hükümeti kurdu. (Bu olay da Þeyh Sait Ayaklanmasýna baðlýdýr)
4 Mart 1925 Takrir-i Sükun (huzur ve güveni saðlama, anarþiyi önleme) Kanunu TBMM de kabul edildi.
8 Mart 1925 Adliye vekillerinden Prof. Seyit (Bey) öldü.
9 Mart 1925 6 Mart'ta Bakanlar Kurulu Kararý ile kapatýlan dört gazeteden sonra bugün iki gazete daha kapatýldý.
5 Nisan 1925 Þeker Fabrikalarýnýn kurulmasý ile ilgili kanun T.B.M.M.'nde kabul edildi.
17 Nisan 1925 Ankara-Yahþihan demiryolu iþletmeye açýldý. (20 Kasým : Yahþiyan - Yerköy demiryolu iþletmeye açýldý)
19 Nisan 1925 "Cumhuriyet'in Ýlanýna Müsadif 29 Teþrinievvel (Ekim) Gününün Milli Bayram Addi Hakkýnda Kanun T.B.M.M.'nde kabul edildi.
19 Nisan 1925 T.B.M.M.'nde "Ticaret Sanayi ve Maadin Bankasý Kanunu" kabul edildi.
22 Nisan 1925 T.B.M.M.'nde "Ticaret ve Sanayi Odalarý Kanunu" kabul edildi.
22 Nisan 1925 T.B.M.M.'nde "Kadastro Kanunu" kabul edildi.
5 Mayýs 1925 Ankara'da Gazi Orman Çiftliðinin kurulmasý için iþe baþlandý.
5 Mayýs 1925 Yunanistan'daki Ermeni komitecilerinin Gazi Mustafa Kemal'i öldürmekle görevlendirdikleri Manok Manükyan Ankara'da idam edildi.
3 Haziran 1925 Terakkiperver Cumhuriyet Fýrkasý Bakanlar Kurulu Kararý ile kapatýldý.
29 Haziran 1925 Þeyh Sait ile 46 adamý Diyarbakýr Ýstiklal Mahkemesi'nce bir gün önce idama mahkum edildi; bugün asýldý.
23 Aðustos 1925 Ýstanbul'da Sarayburnu'nda Mustafa Kemal'in ilk heykeli dikildi.
23 Aðustos - 1 Eylül 1925 Gazi Mustafa Kemal þapka ve tekkeler konusunda bir geziye çýktý..
27 Aðustos 1925 Mustafa Kemal Paþa þapka ile Ýnebolu Türkocaðýna geldi. (Kastamonu seyahati boyunca, kýyafet inkýlabý ile ilgili konuþmalarý.)
1 Eylül 1925 Ankara'da Birinci Türk Týp Kongresi toplandý.
2 Eylül 1925 Tekke ve Zaviyeler kapatýldý.
2 Eylül 1925 Sivas'ta gericiler þapka ve tekkeler konusunda ayaklandý. (Ýstiklal Mahkemesi'nce cezalandýrýldýlar)
4 Eylül 1925 Ýstanbul'da bir baloda Türk Kadýnlarý ilk kez güzellik yarýþmasýna katýldý.
13 Eylül 1925 Gazi Mustafa Kemal, Elazýð Ýstiklal Mahkemesinde yargýlanan gazetecileri baðýþladý.
1 Ekim 1925 Bursa dokuma fabrikasý, Gazi Mustafa Kemal'in konuþmasýyla açýldý.
11 Ekim 1925 "Ýcra Vekilleri Heyet-i Celilesinin 2626 Numaralý ve 11 Teþrinievvel 1341 Tarihli Kararnamesi yayýnlandý: Resmi Merasimde Giyilecek Elbise ve Teferruatý Hakkýnda Talimatname" (Frak, silindir v.b.)
14 Ekim 1925 Gazi Mustafa Kemal, Ýzmir Erkek Muallim Mektebi'nde yaptýðý konuþmada : "Milletleri kurtaranlar yalnýz ve ancak muallimlerdir" dedi.
5 Kasým 1925 Ankara Hukuk Mektebi açýldý.
14 Kasým 1925 Gazi Mustafa Kemal'in Mütareke sýralarýnda Þiþli'de oturduðu eve bir plaka kondu.
22 Kasým 1925 Ýstanbul Darülfünunu'na Ýnkýlap tarihi kürsüsü konulmasý ve bir inkýlap müzesi kurulmasý konusunda Edebiyat Fakültesi meclisinde karar alýndý.
23 Kasým 1925 Þuray-ý Devlet (Danýþtay) yeniden kuruldu.
25 Kasým 1925 Þapka Kanunu çýktý.
30 Kasým 1925 Tekke ve Zaviyeler ile türbelerin kapatýlmasýna ve türbedarlar ile bazý ünvanlarýn men ve ilgasýna dair kanun yürülüðe girdi.
8 Aralýk 1925 Maarif Vekaleti "Türk Birliðini Parçalamaya Çalýþan Cereyanlar" üzerine bildiri yayýnladý. (Kürt, Laz, Çerkez, Kürdistan, Lazistan adlarýnýn kullanýlmamasý, bu konularda mücadele edilmesi)
9 Aralýk 1925 T.B.M.M.'nde "Yerli Kumaþtan Elbise Giyilmesine Dair Kanun" kabul edildi.
17 Ararlýk 1925 Türk - Sovyet tarafsýzlýk ve saldýrmazlýk antlaþmasý ve baðlý üç protokol Paris'te imzalandý. (S.S.C.B. bu antlaþmayý 7 Kasým 1945'te bozdu.)
26 Aralýk 1925 Milletlerarasý saat ve takvimin kabulü hakkýnda Kanun kabul edildi.

30 Ocak 1926 Türkiye - Þili dostluk antlaþmasý imzalandý.
11 Þubat 1926 Ýstanbul'da Mahmut (Soydan) "Milliyet" gazetesini çýkarmaya baþladý. (Bugünkü "Milliyet" deðildir. 1935'te "Tan" adý ile yayýnýný sürdürmüþtür. Bugünkü "Milliyet" 3 Mayýs 1950'de çýktý.)
17 Þubat 1926 Medeni Kanunu'nun Kabulü (Kadýnýn medeni haklara kavuþmasý, çok evliliðin yasaklanmasý, hukuk düzeninin çaðdaþlaþtýrýlmasý)
1 Mart 1926 Yeni "Türk Ceza Kanunu" kabul edildi.
3 Mart 1926 T.B.M.M.'de "Hakimler Kanunu" kabul edildi.
14 Mart 1926 Gazi Mustafa Kemal'in anýlarý, Ankara'da "Hakimiyeti Milliye" Ýstanbul'da "Milliyet" gazetesinde yayýmlanmaya baþlandý.
17 Mart 1926 T.B.M.M.'de "Demir Sanayinin Tesisine Dair Kanun" kabul edildi.
22 Mart 1926 "Memurin Kanunu" T.B.M.M.'de kabul edildi.
24 Mart 1926 Türkiye'de petrol arama ve iþletilmesinin devletçe yönetilmesini öngören kanun T.B.M.M.'de kabul edildi.
1 Nisan 1926 T.B.M.M.'de "Zafer Bayramý Kanunu" ile 30 Aðustos günü bayram olarak kabul edildi.
10 Nisan 1926 "Ýktisadi Müesseselerde Mecburi Türkçe Kullanýlmasý Hakkýnda Kanun" T.B.M.M.'de kabul edildi.
22 Nisan 1926 "Borçlar Kanunu" T.B.M.M.'de kabul edildi.
23 Nisan 1926 Samsun - Kavak Demiryolu iþletmeye açýldý.
7 Mayýs 1926 Gazi Mustafa Kemal yurt gezisine çýktý.
13 Mayýs 1926 T.B.M.M'de "Sýtma Mücadelesi Kanunu" kabul edildi.
22 Mayýs 1926 T.B.M.M'de "Emlak ve Eytam Bankasý Kanunu" kabul edildi.
26 Mayýs 1926 "Mücadele-i Milliye'ye Ýþtirak Etmeyen Memurin Hakkýnda Kanun" T.B.M.M'de kabul edildi.
28 Mayýs 1926 Ödemiþ'te, Ýlk Kurþun Anýtý açýldý.
31 Mayýs 1926 T.B.M.M'de "Ýskan Kanunu" kabul edildi.
2 Haziran 1926 T.B.M.M'de Genel Nüfus Sayýmý konulu kanun kabul edildi.

[nizipli_mehmet]

1928 Amsterdam Olimpiyatlarý baþladý. (Ýlk dördüncülüðümüzün alýnmasý. Tayyar Yalaz)
8 Ocak 1928 Adliye Vekili Mahmut Esat (Bozkurt) Ankara Türk Ocaðý'nda Latin Harfleri konusunda konuþtu.
16 Ocak 1928 T.B.M.M'I, Ticaret ve Zýraat vekaletlerinin, Ýktisat vekaleti olarak birleþtirilmesini saðlayan kanunu kabul etti.
29 Ocak 1928 Hristiyanlýk propagandasý ile öðrencilere zararlý olan Bursa Amerikan Kýz Koleji Bakanlar Kurulu Kararý ile kapatýldý.
31 Ocak 1928 Türk Maarif Cemiyeti (Türkiye Eðitim Derneði) kuruldu.
3 Þubat 1928 Hutbe Ýstanbul'da Türkçe okunmaya baþlandý.
10 Nisan 1928 Anayasa'nýn dinle ilgili maddeleri kaldýrýldý.
16 Nisan 1928 Ýlk Divan-ý Ali Kararý alýndý. Eski Bahriye Vekili Ýhsan (Topçu) ile Dr. Fikret Divan-ý Ali mahkum oldular.
19 Mayýs 1928 T.B.M.M'de "Yüksek Mühendis Mektebi Kanunu" kabul edildi.
20 Mayýs 1928 Gazi Mustafa Kemal Sarayburnu'nda Türk Harfleri hakkýndaki nutkunu söyledi.
20 Mayýs 1928 Afgan Kralý Amanullah Han ile Kraliçe Ýstanbul'da Gazi Mustafa Kemal tarafýndan kabul edildi.
22 Mayýs 1928 Türkiye - Afganistan dostluk ve iþbirliði antlaþmasý yapýldý.
23 Mayýs 1928 T.B.M.M'de "Damga Resmi Kanunu" kabul edildi.
24 Mayýs 1928 Latin asýllý Türk rakamlarý kabul edildi.
28 Mayýs 1928 Millet Mekteplerinin açýlmasý kanunu kabul edildi. Türk Vatandaþlýðý Kanunu kabul edildi.
4 Haziran 1928 Gazi Mustafa Kemal Ýstanbul'a geldi.
13 Haziran 1928 Düyunu Umumiye (Dýþ Genel Borçlar) hakkýnda Paris'te, ilgililerle bir anlaþma yapýldý.
8 Aðustos 1928 Hakký Þinasi Paþa Ýstanbul'da Taksim Anýtý'ný açtý.
11 Aðustos 1928 Dolmabahçe'de alfabe dersi verildi.
25 Aðustos 1928 Ankara'da toplanan dördüncü Muallimler Birliði Kongresi'nde öðretmenler, yeni Türk Harfleri'ni öðretecekleri konusunda ant içtiler.
2 Eylül 1928 Kütahya - Tavþanlý Demiryolu iþletmeye açýldý.
21 Eylül 1928 Gazi Mustafa Kemal, baþvekalete gönderdiði yazýda Türk Harfleri'nin kolaylýkla uygulanmasý konusunda direktif verdi.
29 Eylül 1928 Yeni Türk Harfleri Marþý yayýmlandý.
1 Kasým 1928 Türk Harfleri'nin kabulü. (Latin asýllý)
31 Aralýk 1928 Anadolu ve Mersin - Tarsus - Adana Demiryollarý ile Haydarpaþa Limanýnýn satýn alýnmasýna iliþkin antlaþma T.B.M.M'de bir kanunla onaylandý.
30 Ocak 1930 Milli Ýktisat ve Tasarruf Cemiyeti (Ulusal Ekonomi ve Araþtýrma Kurumu) kuruldu.
1 Þubat 1930 Kayseri - Þarkýþla Demiryolu iþletmeye açýldý. (30 Aðustos'ta : Ankara - Kayseri - Sivas Demiryolunu Ýsmet (Ýnönü) Sivas'ta açtý.)
1 Þubat 1930 T.B.M.M. 'nde "Ýstatistik Umum Müdürlüðünün Vazife ve Selahiyetleri Hakkýnda Kanun" kabul edildi. (1962'de Devlet Ýstatistik Enstitüsü'ne dönüþtürülmüþtür.)
20 Þubat 1930 Türk Parasýnýn Kýymetini Koruma Kanunu kabul edildi.
31 Mart 1930 Afet (Ýnan) Haným, partiye yazýlan ilk kadýn üye oldu.
3 Nisan 1930 Türk kadýnýna seçme ve seçilme hakkýný da tanýyan "Belediye Kanunu" T.B.M.M'nde kabul edildi.
24 Nisan 1930 T.B.M.M'nde "Umumi Hýfzýsýhha Kanunu" kabul edildi.
29 Nisan 1930 Ýlk Türk Kadýn Yargýçlar (Nezahet (Güreli), Beyhan Haným) Asliye Mahkemesi üyeliðine atandý.
22 Mayýs 1930 Gazi Mustafa Kemal'e T.B.M.M'nce altýn bir alfabe levhasý sunuldu. (Bu Levha, Anýt - Kabir müzesindedir.)
22 Mayýs 1930 T.B.M.M'de "Askeri Ceza Kanunu" kabul edildi.
9 Haziran 1930 T.B.M.M'de "Tütün Ýnhisarý Kanunu" kabul edildi.
11 Haziran 1930 T.B.M.M'de "Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasý Kanunu" kabul edildi.
20 Haziran 1930 Ýran sýnýrýný geçen eþkiyanýn dürtüsü ile Ziylan bucaðýnda gericilik hareketi baþladý. (1930 Doðu Ayaklanmasý)
18 Temmuz 1930 Ankara Etnoðrafya Müzesi halka açýldý.
12 Aðustos 1930 Serbest Cumhuriyet Fýrkasý kuruldu. (Lideri Fethi (Okyar) Gericilerin Fýrka'ya sýzmasý sonucu, Fýrka 17 Kasým'da kendi kendini feshetti.)
17 Eylül 1930 Türkiye - Lituanya Dostluk Antlaþmasý Moskova'da imzalandý.
29 Eylül 1930 Adana'da "Ahali Cumhuriyet Fýrkasý" kuruldu. (Abdülkadir Kemali Öðütçü 29 Eylül'de, Edirne'de "Türk Cumhuriyet Amele ve Çiftçi Fýrkasý'nýn kurulmasýna izin verilmedi)
27 Ekim 1930 Yunan Baþbakaný Venizelos Ankara'da Atatürk'ü ziyaret etti.
17 Kasým 1930 Serbest Cumhuriyet Fýrkasý kendini feshetti.
23 Aralýk 1930 Menemen'de Ýnkýlaplar aleyhine ayaklanma çýktý. Öðretmen yedeksubay Kubilay þehit edildi.

[nizipli_mehmet]

15 Mart 1931 Gölbaþý - Malatya Demiryolu iþletmeye açýldý.
16 Mart 1931 Ýlk kadýn Operatör Dr. Suat, Haseki Nisa Hastanesi'nde sýnav vererek uzmanlýk belgesi aldý.
23 Mart 1931 "Türkiye'de Ýlk Tahsillerini Mektepte Yapacak Türk Vatandaþý Çocuklarýn Türk Mekteplerine Girmelerine Dair, 23 Eylül 1911 Tarihli Tedrisat-ý Ýptidaiye Kanunu'na Müzeyyel Kanun" T.B.M.M'de kabul edildi.
26 Mart 1931 Ölçüler Kanunu kabul edildi.
10 Nisan 1931 Ankara'da Türk Ocaklarý Fevkalade Kurultayý toplandý. Türk Ocaklarý'nýn laðvýný kabul etti. (1949'da yeniden kuruldu.)
12 Nisan 1931 Mustafa Kemal Paþa'nýn direktifiyle Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti kuruldu. (Türk Tarih Kurumu)
20 Nisan 1931 C.H.F. Genel Baþkaný Gazi Mustafa Kemal imzasý ile yayýnlanan seçim bildirisinde "Yurtta Sulh, Cihanda Sulh" ilkesi de yer aldý.
4 Mayýs 1931 Irak Kralý Emir Faysal Ankara'da Mustafa Kemal'i ziyaret etti.
4 Mayýs 1931 T.B.M.M''nin VI. Dönem Fevkalade toplantýsýnda Gazi Mustafa Kemal üçüncü kez Cumhurbaþkanlýðýna seçildi.
10 - 18 Mayýs 1931 C.H.F.'nýn Üçüncü büyük kurultayý toplandý.
1 Haziran 1931 Mudanya - Bursa demiryolu Hükümetçe satýnalýndý.
19 Temmuz 1931 Mustafa Kemal Paþa Ankara'da Türk Tarih Kurumu toplantýsýna baþkanlýk etti.
25 Temmuz 1931 T.B.M.M'de "Matbuat Kanunu" kabul edildi.
26 Ekim 1931 Gazi Mustafa Kemal, Ýkinci Balkan Konferansý'nýn son toplantý gününde üyelerle konuþmasýnda þunlarý söyledi : "Ýnsanlarý mesut edeceðim diye onlarý birbirine boðazlatmak gayr-ý insani ve son derece teesüfe þayan bir sistemdir."
29 Aralýk 1931 T.B.M.M'de "Gümrük ve Ýnhisarlar Vekaleti Ýhdasýna dair Kanun" kabul edildi.
29 Aralýk 1931 T.B.M.M'de "Ziraat Vekaleti Teþkiline Dair Kanun" kabul edildi.
1932 Polis Teþkilat Kanunu kabul edildi.
30 Ocak 1932 Gazi Mustafa Kemal Ýstanbul'a geldi.
15 Ocak 1932 Samsun'da Atatürk Anýtý açýldý.
17 Ocak 1932 Kurtuluþ Savaþý komutanlarýndan Derviþ Paþa öldü.
22 Ocak 1932 Ýstanbul'da Yerebatan Camisinde ilk kez Türkçe Kur'an, Hafýz Yaþar (Okur) tarafýndan okundu. (Ýstanbul'da ilk Türkçe hutbe : 3 Þubat 1928)
28 Ocak 1932 Balkan Konferansý Ýstanbul'da açýldý. (31 Ocak'ta kapandý)
1 Þubat 1932 Malatya - Fýrat Demiryolu iþletmeye açýldý.
19 Þubat 1932 Halkevleri kuruldu.
1 Mayýs 1932 Ankara'da Milli Sanayi Sergisi açýldý.
22 Mayýs 1932 Adana Aðýr Ceza Mahkemesi, Aðrý Daðý bölgesindeki ayaklanmaya katýlanlardan 34 kiþiyi idama mahkum etti.
12 Haziran 1932 Gazi Mustafa Kemal, Hicaz Genel Valisi Emir Faysal'ý Ankara'da kabul etti.
2 Temmuz 1932 Ankara Halkevi'nde birinci Türk Tarih Konferansý toplandý.
12 Temmuz 1932 Mustafa Kemal Paþa'nýn direktifiyle Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin kuruldu. (Türk Dil Kurumu)
12 Temmuz 1932 Yugoslavya Kralý Aleksandre Gazi Mustafa Kemal'i Ýstanbul'da ziyaret etti.
18 Temmuz 1932 Diyanet Ýþleri Baþkanlýðý'ndan Ýstanbul Müftülüðü'ne yazýlan özel - 636 sayýlý yazý ile ezan ve kametin birkaç ay içinde Türkçe okunacaðý bildirildi. (16 Haziran 1950'de, D.P. Ýktidarý, TCK'nýn ilgili maddesinde deðiþiklik yaparak ezanýn Arapça okunmasýna olanak verdi)
18 Temmuz 1932 Türkiye Milletler Cemiyeti'ne üye oldu.
27 Temmuz 1932 Ýzmir'de Gazi Mustafa Kemal'in heykeli, Ýsmet (Ýnönü)'nün konuþmasý ile açýldý.
30 Temmuz 1932 Türkiye parasýzlýktan dolayý Amerika'da yapýlan Olimpiyatlara katýlamadý.
31 Temmuz 1932 Türkiye Güzellik Karliçesi Keriman Halis (Atatürk'ün verdiði ad : Ece) Belçika'da yapýlan yarýþmada Dünya Güzellik Kraliçesi seçildi.
27 Eylül 1932 Gazi Mustafa Kemal, General Mac Arthur'la görüþtü.
13 Kasým 1932 Dr. Müfide Kazým ilk kadýn Hükümet Tabibi oldu.
3 Aralýk 1932 Türk Dil Kurumu ilk baþkaný Samih Rýfat öldü.
12 Aralýk 1932 Adile Ayda ilk kadýn Dýþiþleri memuru seçildi.

[nizipli_mehmet]

15 Ocak 1933 Gazi Mustafa Kemal, Ankara'dan Eskiþehir'e yola çýktý.
16 Ocak 1933 Kurtuluþ Savaþý Dýþiþleri Bakanlarýndan Bekir Sami öldü.
3 Þubat 1933 Ýstanbul - Ankara arasýnda ilk uçak seferi denemesi yapýldý.
7 Þubat 1933 Ýstanbul'da camilerde ezan ve kametin Türkçe olarak okunmaya baþlanmasý.
25 Þubat 1933 Ýstanbul'da yüksek öðrenim gençliði; þirket memurlarýndan birinin Türkçe konuþmasýna Fransýz müdürün kýzmasý üzerine, Vagon - Lit binasý önünde gösteri yaptý.
15 Nisan 1933 Samsun - Çarþamba Demiryolu iþletmeye açýldý.
20 Nisan 1933 Ýstanbul'da yüksek öðrenim gençliði, Razgrad'da BulgarlarýnTürk mezarlýðýný yýkmalarý üzerine (17 Nisan) Ýstanbul'daki Bulgar mezarlýðýna çelenk koyarak gösteri yaptý.
22 Nisan 1933 Türkiye Cumhuriyeti ile, Osmanlý Düyunu Umumiyesi hamilleri (alacaklýlar) arasýnda, Paris'te borçlarýn saptanmasý ve ödeme þekli hakkýnda anlaþma imzalandý.
31 Mayýs 1933 T.B.M.M'de "Ýstanbul Darülfünunu'nun Ilgasýna ve Maarif Vekaletince Yeni Bir Üniversite Kurulmasýna Dair Kanun" kabul edildi. (Ýstanbul Üniversitesi 1 Aðustos'da açýldý; 18 Kasým'da derslere baþlandý. 31 Mayýs Darülfünun'un kaldýrýldýðý gündür)
3 Haziran 1933 Sümerbank'ýn kurulmasýný öngören Kanun T.B.M.M'de kabul edildi.
8 Haziran 1933 Halk Bankasý'nýn kurulmasýný öngören Kanun T.B.M.M'de kabul edildi.
10 Haziran 1933 "Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü Kanunu" T.B.M.M'de kabul edildi. (Açýlýþ : 30.10.1933. Enstitü, 30 Haziran 1948 günlü "Üniversiteler Kanununa ek kanun"la Ziraat ve Veteriner Fakülteleri olarak Ankara Üniversitesi'ne baðlandý.
11 Haziran 1933 "Cumhuriyet Ýlanýnýn Onuncu Yýldönümü Kutlama Kanunu" T.B.M.M'de kabul edildi.
11 Haziran 1933 T.B.M.M'de "Belediyeler Bankasý Kanunu" kabul edildi.
12 Haziran 1933 Ýzmir Rýhtým Þirketi'nin satýn alýnmasý ile ilgili Kanun T.B.M.M'de kabul edildi. (Sözleþme 3 Ekim 1932'de parafe edilmiþti)
12 Haziran 1933 "Gazi Mustafa Kemal Hazretlerinin Kanun-ý Medeni'nin 452. Maddesine Göre Olan Tasarruflarýnýn Mahfuz Hisseler Hakkýndaki Hükümden Müstesna Olduðuna Dair Kanun" T.B.M.M'de kabul edildi.
20 Haziran 1933 Milli Eðitim Bakanlýðý, üniversitede bir Ýnkýlâp Enstitüsü açýlmasý hakkýnda karar aldý.
27 Temmuz 1933 Gazi Mustafa Kemal, Dolmabahçe'de eski Afgan Kralý Amanullah'la görüþtü.
14 Eylül 1933 Ankara'da Türkiye - Yunanistan dostluk antlaþmasý imzalandý.
26 Eylül 1933 Gazi Mustafa Kemal, Dolmabahçe'de Venizelos'u kabul etti.
4 Ekim 1933 Türk Ýnkýlap Enstitüsü'nde ilk Ýnkýlap dersi Milli Eðitim Bakaný Yusuf Hikmet (Bayur) tarafýndan verildi.
4 Ekim 1933 Gazi Mustafa Kemal, Dolmabahçe'de Yugoslavya Kralý I. Aleksandr ile Kraliçeyi kabul etti.
4 Ekim 1933 Gazi Mustafa Kemal Cumhuriyet'in onuncu yýldönümü dolayýsýyla tarihi nutkunu söyledi.
26 Ekim 1933 Türk kadýnlarýna Köy Ýhtiyar Heyetlerine seçme ve seçilme hakký tanýndý.
26 Ekim 1933 T.B.M.M'de "Af Kanunu" kabul edildi.
29 Ekim 1933 Cumhuriyet'in Onuncu Yýlý kutlandý.
4 Kasým 1933 Mustafa Kemal Paþa'nýn Selanik'te doðduðu ev müze haline getirildi.
18 Kasým 1933 Yeni Ýstanbul Üniversitesi açýldý.
1 Aralýk 1933 Ýktisat Vekaleti'nin hazýrladýðý, T.C. Birinci Beþ Yýllýk Sanayi Planý Baþbakanlýða sunuldu.
5 Aralýk 1933 Eskiþehir Þeker Fabrikasý açýldý.
27 Aralýk 1933 T.B.M.M, Þehit Kubilay'ýn annesine maaþ baðlayan kanunu kabul etti.
1934 Polis Vazife Selahiyet Kanunu kabul edildi.
1 Þubat 1934 Gazi Mustafa Kemal Kýrþehir'e geldi.
9 Þubat 1934 Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya, Romanya arasýnda Balkan Antantý imzalandý.
4 Mart 1934 Ýstanbul Üniversitesi'nde Türk Ýnkýlâp Tarihi Enstitüsü öðretime baþladý.
6 Mart 1934 Eski Milli Eðitim Bakanlarýndan Dr. Reþit Galip öldü.
20 Mart 1934 Baþvekil Ýsmet (Ýnönü) Paþa Ankara Halkevi'nde devrim tarihi dersi verdi.
4 Nisan 1934 Ankara'da Türkiye - Çin dostluk antlaþmasý imzalandý.
15 Nisan 1934 Kurtuluþ Savaþý komutanlarýndan Kemalettin Sami Paþa öldü.
27 Nisan 1934 Menemen-Bandýrma-Manisa Demiryolu satýnalýndý. (27 Mayýs: Basmane - Afyon Demiryolu satýnalýndý; 30 Haziran : Demiryolu Elazýð'a ulaþtý).
3 Mayýs 1934 Kayseri uçak fabrikasýnda yapýlan ilk uçaklardan biri Ankara'ya uçtu.
14 Haziran 1934 T.B.M.M'de "Ýskan Kanunu" kabul edildi.
16 Haziran 1934 Ýran Þehinþahý Rýza Pehlevi Gazi Mustafa Kemal'i Ankara'da ziyaret etti.
21 Haziran 1934 Soyadý Kanunu kabul edildi.
2 Temmuz 1934 "Basma, Yazý ve Resimleri Derleme Kanunu" yürürlüðe girdi.
13 Aðustos 1934 Bakýrköy bez fabrikasý açýldý.
18 Aðustos 1934 Dolmabahçe Sarayý'nda Ýkinci Türk Dil Kurultayý toplandý.
30 Eylül 1934 Keçiborlu'da Kükürt, Isparta'da Gülyaðý Fabrikalarý açýldý.
3 Ekim 1934 Ýsveç Veliahtý Prens Gustav Adolf, Ankara'da Gazi Mustafa Kemal tarafýndan kabul edildi.
19 Ekim 1934 Turhal Þeker Fabrikasý açýldý.
1 Kasým 1934 Ankara Kýzýlay'da Güven Anýtý açýldý.
20 Kasým 1934 Konya Ereðlisi Bez Fabrikasý açýldý.
24 Kasým 1934 Mustafa Kemal Paþa'ya ATATÜRK soyadý verilmesi hakkýndaki kanunun kabul edildi.
24 Kasým 1934 Ayasofya Camisinin müze olmasý, Bakanlar Kurulu Kararý ile kabul edildi.
26 Kasým 1934 Efendi, Bey ve Paþa gibi lakap ve unvanlarýn kaldýrýldýðýna dair kanunun kabulü.
26 Kasým 1934 Ýsmet Paþa "Ýnönü" soyadýný aldý.
3 Aralýk 1934 Hangi dine mensup olursa olsun, din adamlarýnýn mabet ve ayinler dýþýndaki dini kisve taþýmalarýnýn yasaklanmasýna dair kanun kabul edildi.
5 Aralýk 1934 Türk kadýnlarýna milletvekili seçme ve seçilme hakkýnýn verildiðine dair kanunun kabul edildi.

[nizipli_mehmet]

1 Ocak 1935 Ýstanbul Ruhtým Þirketi Devletçe satýn alýndý.
2 Þubat 1935 Ayasofya Müzesi halka açýldý.
18 Þubat 1935 "Bazý Kisvelerin Giyilemeyeceðine Dair Kanunun Tatbik Suretini Gösterir Nizamname" yayýnlandý.
1 Mart 1935 Atatürk dördüncü kez Cumhurbaþkanlýðýna seçildi.
1 Mart 1935 Ýlk kadýn milletvekillerinin katýldýðý beþinci dönem T.B.M.M çalýþmalarýna baþladý.
1 Mart 1935 Kayseri'de Atatürk Heykeli açýldý.
9 Nisan 1935 2/2295 sayýlý kararname ile ordudaki rütbe adlarýnýn yeni karþýlýklarý (bugünkü adlarý) saptandý.
18 Nisan 1935 Ýstanbul'da Milletlerarasý Kadýnlar Kongresi toplandý.
27 Mayýs 1935 T.B.M.M'de "Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkýnda Kanun" kabul edildi.
2 Haziran 1935 Eski Milli Eðitim Bakanlarýndan, büyükelçi Vasýf Çýnar öldü.
14 Haziran 1935 "Diyanet Ýþleri Reisliði Teþkilat ve Vazifelerine Dair Kanun" T.B.M.M'de kabul edildi.
14 Haziran 1935 T.B.M.M'de "Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Kurulmasý Hakkýnda Kanun" kabul edildi.
14 Haziran 1935 T.B.M.M'de "Etibank Kanunu" kabul edildi.
14 Haziran 1935 T.B.M.M'de "Elektrik Ýþleri Etüt Ýdaresi Teþkiline Dair Kanun" kabul edildi.
5 Aðustos 1935 Fevzi Paþa - Ergani Demiryolu iþletmeye açýldý.
16 Eylül 1935 Kayseri bez fabrikasý açýldý.
13 Ekim 1935 Türkiye Mason Localarý, Ýçiþleri Bakanlýðýnca kapatýldý.
21 Ekim 1935 Çerkez Ethem ve kardeþlerinin Atatürk'e hazýrladýðý suikast üzerine Ýstanbul Üniversitesinde gençlik, protesto mitingi yaptý.
23 Kasým 1935 Çalýþmalarýna son veren Ýstanbul Haliç Þirketinin iþletmesi Belediyeye geçti.
29 Kasým 1935 Paþabahçe Þiþe ve Cam Fabrikasý açýldý.
9 Ocak 1936 Dil ve Tarih - Coðrafya Fakültesi Atatürk tarafýndan açýldý.
20 Ocak 1936 Ankara'da toplanan Endüstri Kongresinde Ýkinci Beþ Yýllýk Sanayi Planýnýn esaslarý kabul edildi.
25 Ocak 1936 Ýstanbul'da Vapurculuk Þirketi ile yapýlan sözleþme, bütün kabotajýn Denizyollarý Ýdaresine geçmesini saðladý.
6 Þubat 1936 Beyaz Olimpiyatlarda ilk kez Türk Bayraðý dalgalandý. (Garmisch Parten - Kirchen Olimpiyatlarý).
21 Þubat 1936 Ýzmir Havagazý þirketi satýn alýndý.
24 Mart 1936 Afyon Zafer Anýtý açýldý.
25 Mart 1936 Afyon - Karakuyu, Bozanönü - Isparta Demiryollarý iþletmeye açýldý.
9 Nisan 1936 Ýstanbul Telefon Þirketi satýn alýndý.
6 Mayýs 1936 Ankara'da Devlet Konservatuarý kuruldu.
29 Mayýs 1936 Türk Bayraðý Kanunu kabul edildi.
1 Haziran 1936 T.B.M.M'de "Bankalar Kanunu" kabul edildi.
8 Haziran 1936 Sosyal Haklar ve Sosyal Güvenlik açýsýndan ilk önemli adým olan "Ýþ Kanunu" kabul edildi
20 Temmuz 1936 Montrö Boðazlar Antlaþmasý imzalandý. Bu antlaþma ile Boðazlar tamamen Türk hakimiyetine geçti. Türk askerleri "gayri askeri" adý verilen bölgelere girdi.
11 Aðustos 1936 Berlin Olimpiyatlarý ile Türkiye Cumhuriyeti ilk altýn madalyalarýný kazandý ; Mersinli Ahmet Kireççi ve Yaþar Erkan. Ayrýca ilk bayan sporcularýmýz olan Suat Fetgeri Aþeni ile Halet Çambel Olimpiyatlara katýldý.
24 Aðustos 1936 Üçüncü Türk Dil Kurultayý Dolmabahçe Sarayý'nda toplandý.
1 Eylül 1936 Atatürk, Devletçilik görüþünü açýkladý.
4 Eylül 1936 Atatürk, çiftliklerini Devlete, bir kýsým gayrimenkullerinide
Ankara Belediyesi'ne baðýþladý.
4 - 6 Eylül 1936 Ýngiltere Kralý VIII. Edward Ýstanbul'da Atatürk'ü ziyaret etti.
26 Ekim 1936 Kurtuluþ Savaþý komutanlarýndan General Þükrü Naili Gökberk öldü.
1 Kasým 1936 Atatürk Toprak Kanunu üzerindeki düþüncelerini açýkladý.
3 Kasým 1936 Ankara'da Çubuk Barajý açýldý.
6 Kasým 1936 Ýzmit'de birinci Kaðýt ve Karton Fabrikasý açýldý.
28 Kasým 1936 Ereðli Kömür Þirketi'nin Hükümetçe satýn alýnma sözleþmesi imzalandý.
29 Kasým 1936 Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde Devrim Tarihi dersleri baþladý.
10 Aralýk 1936 Zonguldak'ta Türk Antrasit Fabrikasý törenle açýldý.
27 Aralýk 1936 "Ýstiklal Marþý" þairi Mehmet Akif Ersoy öldü.

[nizipli_mehmet]

1 Ocak 1937 Þark Demiryollarý (Sirkeci - Edirne) satýn alýndý.
27 Ocak 1937 Cenevre'de Milletler Cemiyeti toplantýsýnda, Hatay'ýn baðýmsýzlýðý kabul edildi.
4 Þubat 1937 Ýstanbul Üniversitesi Ýktisat Fakültesi açýldý.
5 Þubat 1937 Altý ok, Anayasa'ya girdi. (T.B.M.M'de görüþülerek, kabul edilen "Teþkilat-ý Esasiye Kanununun Bazý Maddelerinin Deðiþtirilmesine Dair Kanun" la altý ilke de Anayasa'ya alýndý. Malatya milletvekili Ýsmet Ýnönü ve altý arkadaþýnýn önerdiði deðiþiklik, ikinci maddeyi þu biçime soktu : "Türkiye Devleti Cumhuriyetçi, Milliyetçi, Halkçý, Devletçi, Laik ve Ýnkýlapçýdýr.")
8 Þubat 1937 T.B.M.M'de "Orman Kanunu" kabul edildi.
13 Þubat 1937 Atatürk'ün Selanik'te doðduðu ev Selanik Belediyesi'nce satýn alýnarak Atatürk'ün buyruðuna verildi.
28 Þubat 1937 Metoroloji Genel Müdürlüðü kuruldu.
3 Nisan 1937 Karabük Demir ve Çelik Fabrikasýnýn temel atma töreni yapýldý.
7 Nisan 1937 Türkiye - Mýsýr dostluk, ikamet ve tabiiyet antlaþmasý yapýldý.
15 Nisan 1937 Selalarýn kaldýrýldýðý, diyanet iþleri reisliðinin, yazýsý ile valiliklere bildirildi.
23 Nisan 1937 Ýstanbul Yedek Subay Okulu'nda (Harbiye) Atatürk Anýtý açýldý.
4 Haziran 1937 T.B.M.M'de "Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankasý Kanunu" kabul edildi.
9 Haziran 1937 T.B.M.M'de "Ankara'da Bir Týp Fakültesi Tesisi Hakkýndaki Kanun" kabul edildi.
11 Haziran 1937 Atatürk, Trabzon'dan, Hükümete "Bütün çiftliklerini ve mallarýný millete baðýþladýðýný" bildirmesi.
14 Haziran 1937 Hatay'ýn Baðýmsýzlýk Antlaþmasý Büyük Millet Meclisi tarafýndan onaylandý.
15 Haziran 1937 Ýþ Kanunu yürürlüðe girdi.
17 Haziran 1937 "Kadýköy Su Þirketi"nin satýn alýnmasýna dair sözleþme imzalandý.
1 Temmuz 1937 Fevzi Paþa - Meydanýekbez, Toprakkale - Ýskenderun Demiryolu satýn alýndý.
8 Temmuz 1937 Türkiye, Ýran, Irak ve Afganistan arasýnda Tahran'da Sâ'dâbat Paktý imzalandý.
12 Eylül 1937 Tunceli'de olay çýkaran Seyit Rýza ve arkadaþlarý teslim oldu.
20 Eylül 1937 Ýkinci Türk Tarih Kurultayý Dolmabahçe Sarayý'nda toplandý.
20 Eylül 1937 Atatürk, Türkiye'nin ilk resim galerisini Dolmabahçe'de açtý.
9 Ekim 1937 Nazilli Basma Fabrikasý Atatürk tarafýndan açýldý.
25 Ekim 1937 Ýnönü Baþbakalýktan çekildi. Celal Bayar Baþbakanlýk görevini devraldý.
28-30 Ekim 1937 Atatürk Ankara'da son defa Cumhuriyet Bayramý törenlerine katýldý.
27 Aralýk 1937 T.B.M.M'de "Denizbank Kanunu" kabul edildi.
14 Ocak 1938 Türkiye-Irak-Ýran-Afganistan arasýnda aktedilen "Sadabat Paktý" T.B.M.M'de onaylandý.
22 Ocak 1938 Atatürk Ýzmit üzerinden Derince'ye geçti.
24 Ocak 1938 Ýzmir Telefon Ýþletmesi Hükümetçe satýn alýndý.
1 Þubat 1938 Atatürk'ün hazýr bulunduðu törenle Gemlik Suniipek Fabrikasý açýldý.
2 Þubat 1938 Bursa Merinos Fabrikasý Atatürk tarafýndan açýldý.
13 Mart 1938 Kurtuluþ Savaþý komutanlarýndan Orgeneral Cevat Çobanlý öldü.
30 Mart 1938 Cumhurbaþkanlýðý Genel Sekreterliði Atatürk'ün hastalýðý hakkýnda ilk resmi bildiriyi yayýnladý.
11 Nisan 1938 Üsküdar ve Kadýköy Su Þirketi satýn alýndý.
19 Mayýs 1938 Atatürk son defa 19 Mayýs Gençlik ve Spor Bayramý gösterilerini izledi ve Hatay sorunu ile ilgili olarak -rahatsýzlýðýna raðmen- Güney gezisine çýktý.
20 - 24 Mayýs 1938 Atatürk Hatay Sorunu nedeniyle Mersin dolaylarýna gitti.
21 Mayýs 1938 Atatürk Mersin'de askeri geçit törenini izledi.
23 Mayýs 1938 Ýstanbul Elektrik Þirketi satýn alýndý. 24 Mayýs 1938 Atatürk'ün Adana'da askeri geçit törenini izlemesi.
1 Haziran 1938 Devletçe satýn alýnan Savarona Yatý Ýstanbul'a geldi.
16 Haziran 1938 Kadýn Havacýmýz Sabiha Gökçen tek baþýna uçakla Balkan turnesine çýktý.
19 Haziran 1938 Romanya Kralý II. Carol, Atatürk'ü Ýstanbul'da ziyaret etti.
20 Haziran 1938 T.B.M.M'de kabul edilen "Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkýndaki 2739 Sayýlý Kanuna Ek Kanun" ile 19 Mayýs günü "Gençlik ve Spor Bayramý" kabul edildi.
24 Haziran 1938 T.B.M.M, "Toprak Mahsulleri Ofisi Kurulmasý Hakkýnda Kanun"u kabul etti.
28 Haziran 1938 T.B.M.M, "Cemiyetler Kanunu"nu kabul etti.
3-4 Temmuz 1938 Türkiye ve Fransa, Hatay'da eþit sayýda asker bulundurmalarý konusunda anlaþma yaptý. Birlikler 4 Temmuz'da Hatay'a girdi.
5 Temmuz 1938 Türk birliklerinin tümü Hatay'daki konuþ yerlerine geldi.
24 Aðustos 1938 Demiryolu Kemah'a ulaþtý.
29 Aðustos 1938 Askeri Mahkeme, Nazým Hikmet (Ran) ve baþkalarýný mahkum etti.
2 Eylül 1938 Hatay Millet Meclisi açýldý ve Devlet Baþkanlýðý'na Tayfur Sökmen seçildi.
5 Eylül 1938 Atatürk vasiyetnamesini yazdýrdý.(Açýlýþ: 28 Kasým 1938)
5 Eylül 1938 Atatürk'ün hastalýk durumu hakkýnda, günlük resmi tebliðlerin yayýmýna baþlandý. 17 Ekim 1938 Atatürk, ilk defa komaya girdi.
28 Ekim 1938 Ankara Radyosu yayýna baþladý.
29 Ekim 1938 Kuleli Askeri Lisesi öðrencileri, vapurla Dolmabahçe önünden geçerken hep bir aðýzdan Ýstiklal Marþýný söyleyerek Atatürk'ü selamladýlar.
29 Ekim 1938 Cumhuriyet'in 15 nci Yýldönümü dolayýsýyla Atatürk'ün Türk ordusuna mesajý.
1 Kasým 1938 Baþbakan Celal Bayar, T.B.M.M açýþ konuþmasýný yaptý.
8 Kasým 1938 Atatürk'ün hastalýðýnýn aðýrlaþtýðýný bildiren raporlar yeniden yayýmlanmaya baþlandý.
10 Kasým 1938 Atatürk maddi hayata gözlerini kapadý.

[nizipli_mehmet]

Atatürk, Millî Mücadele'de millî birliði temin eden eþsiz bir lider, muharebe meydanlarýnda efsanevî bir kumandan, devlet kuran büyük siyaset adamý, milletin çehresini deðiþtiren kûdretli bir inkýlâpçýdýr. Bu vasýflarýyla, insanlýk tarihinin tanýdýðý en büyük adamlardan biri olduðunda þüphe yoktur. Kahramanlýk ve yüksek insanlýk meziyetlerini en yüksek seviyede taþýdýðýnda dünya tarihçileri ve fikir adamlarý tereddütsüz birleþmektedir. Tarihin büyük tanýdýðý þahsiyetlerle mukayesesi yapýldýðý zaman türlü bakýmlardan bariz üstünlükleri göze çarpmaktadýr. Bir kere bütün bu dehalara üstün tarafý, hem fikir hem hareket adamý oluþudur. O, fikri ve hareketi kiþiliðinde birleþtirmiþ bir lider idi. Fikir ve düþüncelerinin özünü oluþturan Atatürkçülük, her türlü dogmatik unsurdan sýyrýlmýþ akýlcý bir dünya görüþüdür. Memleket gerçeklerinden kaynaklanan, problemler karþýsýnda aklýn ve ilmin rehberliðini kabul eden bu gerçekçi görüþ, gerek Türk Baðýmsýzlýk Savaþý'nýn gerekse onu izleyen Türk çaðdaþlaþma hareketinin esasýný oluþturmaktadýr.
Atatürk gerçeðin adamýdýr; saðduyunun ve ince görüþün adamýdýr. Nerde ne yaptý, neye karar verdi ise daima en iyisini yapmýþ, en hayýrlýsýna karar vermiþtir. Halkýn eðilimlerini çok iyi sezen ve ruhlara sýzmasýný bilen usta inkýlâpçýlýðý sayesindedir ki müþterek arzu ve eðilimler kolayca millî ülkü haline gelebilmiþtir. Giriþtiði mücadelenin baþýndan sonuna kadar Türk milletinin yüksek vasýflarýna güvenmiþ, kazanýlan her türlü zaferin milletin eseri olduðunu söylemiþtir. Bütün teþebbüslerinde millet sevgisine dayanmýþ, kudretli kiþiliði ve gerçeði seziþe dayanan ikna kuvvetiyle kitleleri sürükleyebilecek bir lider olduðunu göstermiþtir. Millî kurtuluþa bayrak olan fikirleri, görüþleri ve ölmez eseriyle, tesirleri memleket sýnýrlarýný aþmýþ, mazlum milletlerin baðýmsýzlýk ve hürriyet mücadelesinde manevî kuvvet olmuþtur.
Atatürk yaratýcýsý, yapýcýsý olduðu "Türk Ýnkýlâbý"ný ifade ederken: "Bu inkýlâp, yüksek bir insani ülkü ile birleþmiþ vatanperverlik eseridir. Çocuklarýna bütün güzellikleri ve bütün büyüklükleri görmek ve ayný zamanda bütün sefaletlere acýmak sanatýný öðretmektedir" diyordu. Kendisi de yarattýðý inkýlâbýn imanlý bir yapýcýsý sýfatýyla bütün dünyaya açýk yürekle, samimiyetle ve dostlukla bakýyordu. Gerçekten, "Ne Mutlu Türküm diyene!" vecizesiyle kalplere millî iman perçinleyen Atatürk, ayný zamanda insanlýk idealinin ve insan sevgisinin de sembolü idi. Yabancýlarýn, "Düþmanlarýnýz kimlerdir?" sorusuna, "Biz kimsenin düþmaný deðiliz; yalnýz insanlýðýn düþmaný olanlarýn düþmanýyýz!" cevabýný veriyordu. Ýþte bu insancýl yönü iledir ki tamamen millî nitelik taþýyan "Atatürk Ýnkýlâbý" ayný zamanda bütün insanlýðýn hayranlýðýný da üzerinde toplamaktadýr.

[nizipli_mehmet]

Atatürk, milletin tarihî seyrini deðiþtirebilecek üstün meziyetleri sayesinde, memleketi askerî ve siyasî zaferlerle uçurumun kenarýndan kurtarmýþtýr. Dünya tarihinde, her türlü imkânsýzlýða raðmen inandýðý fikri tatbik sahasýna dökmüþ "Ya istiklâl, ya ölüm!" parolasý ile bir Millî Mücadele kazanmýþ, arkasýndan yepyeni hüviyette bir çaðdaþ millet ve devlet yaratmýþ adam azdýr. Ýçinde bulunduðu þartlarý deðerlendirmede, engelleri ortadan kaldýrmada gösterdiði büyük baþarý Atatürk'ün ayrý bir özelliðini teþkil etmektedir. Diyebiliriz ki Atatürk, Türk toplumunda sadece çaðdaþlaþma gereðini gördüðü için deðil, bu çaðdaþlaþmayý en kýsa zamanda gerçekleþtirecek yolu gösterdiði için ve nihayet çaðdaþlaþmaya engel olan etkenleri cesaretle bertaraf ettiði için büyüktür. Esasen "Modern Türkiye'nin Kurucusu" sýfatýný da iþte bu büyüklüðünden almaktadýr.
Büyük Nutkun sonlarýnda, Türk gençliðine hitaben çizdiði tablo, aslýnda, kendisi mücadeleye atýldýðý zaman, memleketin içinde bulunduðu tablodur. Atatürk, en güç þartlar altýnda bile, her þeyin bitti zannedildiði bir zamanda bile, Türk milletine güven hissinin kaybolmamasý gerektiði gerçeðini, eseriyle ispatlamýþ bir millî kahramandýr; onun için sembol olmuþtur, onun için bayrak olmuþtur.
Atatürk,

- Muzaffer Baþkomutan olarak Ýzmir'e girdiði gün, önüne serilen düþman bayraðýný, "Bayrak bir milletin baðýmsýzlýk alâmetidir; düþmanýn da olsa saygý göstermek gerekir!" diyen,
- Çanakkale'de kendisine karþý savaþýrken bir kolunu kaybeden ünlü Fransýz Generali Gouraud'ya, yýllar sonra Ankara'da karþýlaþtýklarý zaman -Generalin boþ kolunu. iþaret ederek- : "Türk topraklarýnda yatan þerefli kolunuz, memleketlerimiz arasýnda son derece kýymetli bir baðdýr!"diyen ,
- Çanakkale þehitleri törenine konuþma yapmak üzere giden bir Bakanýna, harpte ölen diðer millet askerleri için de: "Bu memleketin topraklarý üzerinde kanlarýný döken kahramanlar! Burada bir dost vatanýn topraðýndasýnýz. Huzur içinde uyuyunuz!" diye not yazdýran,
Büyük bir þahsiyet ve eþsiz bir askerdir.

[nizipli_mehmet]

1. Siyasal Devrimler:
· Saltanatýn Kaldýrýlmasý (1 Kasým 1922)
· Cumhuriyetin Ýlaný (29 Ekim 1923)
· Halifeliðin Kaldýrýlmasý (3 Mart 1924)

2. Toplumsal Devrimler
· Kadýnlara erkeklerle eþit haklar verilmesi (1926-1934)
· Þapka ve kýyafet devrimi (25 Kasým 1925)
· Tekke zâviye ve türbelerin kapatýlmasý (30 Kasým 1925)
· Soyadý kanunu ( 21 Haziran 1934)
· Lâkap ve unvanlarýn kaldýrýlmasý (26 Kasým 1934)
· Uluslararasý saat, takvim ve uzunluk ölçülerin kabulü (1925-1931)

3. Hukuk Devrimi :
· Mecellenin kaldýrýlmasý (1924-1937)
· Türk Medeni Kanunu ve diðer kanunlarýn çýkarýlarak laik hukuk düzenine geçilmesi (1924-1937)

4. Eðitim ve Kültür Alanýndaki Devrimler:
· Öðretimin birleþtirilmesi (3 Mart 1924)
· Yeni Türk harflerinin kabulü (1 Kasým 1928)
· Türk Dil ve Tarih Kurumlarýnýn kurulmasý (1931-1932)
· Üniversite öðreniminin düzenlenmesi (31 Mayýs 1933)
· Güzel sanatlarda yenilikler

5. Ekonomi Alanýnda Devrimler:
· Aþârýn kaldýrýlmasý
· Çiftçinin özendirilmesi
· Örnek çiftliklerin kurulmasý
· Sanayiyi Teþvik Kanunu'nun çýkarýlarak sanayi kuruluþlarýnýn kurulmasý
· I. ve II. Kalkýnma Planlarý'nýn (1933-1937) uygulamaya konulmasý, yurdun yeni yollarla donatýlmasý

[nizipli_mehmet]

C U M H U R Ý Y E T Ç Ý L Ý K

Atatürk'ün hayatý boyunca inandýðý ve aþama aþama ulaþtýðý cumhuriyet, daha sonraki devrimlerin gerçekleþme koþulunu da yaratmýþtýr. Yani Atatürk'ün düþüncesinde cumhuriyet, padiþahlýðý yýkan ve yerine geçen, siyasal iþlevi dýþýnda, yeni Türkiye'yi oluþturacak bir dizi devrimlerinde gerçekleþtirileceði, toplumsal yaný ile de yer tutmaktadýr.
"Yaptýðýmýz ve yapmakta olduðumuz devrimlerin amacý, Türkiye Cumhuriyeti halkýný tamamýyla çaðdaþ ve bütün anlam ve biçimiyle uygar bir toplum haline getirmektir. Devrimlerimizin asýl ilkesi budur"
Atatürk "Her terakkinin ve kuruluþun anasý hürriyettir" derken cumhuriyeti özgürlük ilkesine dayandýrmaktadýr. Bu ilke siyasal anlamda karþýlýðýný demokrasi olarak bulmakta ve cumhuriyetin esas unsurlarýndan birini oluþturmaktadýr.
Atatürk "Özgürlüðün de, adaletin de dayanak noktasý ulusal egemenliktir" diyerek cumhuriyetin esas unsurlarýndan ulusal egemenlik ilkesini belirlemektedir. Atatürk'ün ulusal egemenlik ve demokrasi ilkelerine dayandýrdýðý cumhuriyet düzenine iliþkin düþüncesini en özlü biçimde þu cümlede görebiliriz:
"Hakimiyet kayýtsýz þartsýz milletindir. Ýcra kudreti, tesri-i selahiyeti milletin yegane mümessili olan mecliste tecelli ve temerküz etmiþtir. Bu iki kelimeyi bir kelimede hülasa etmek kâbildir: Cumhuriyet".

L A Ý K L Ý K

Osmanlý Ýmparatorluðu dönemindeki batýlýlaþma hareketleri sýrasýnda aydýn kesimde beliren; din iþleri ile devlet iþlerinin ayrý tutulmasý, biçiminde özetlenebilecek laik anlayýþý, bu hareketlerle ilgilenen Atatürk'ü de etkilemiþtir. Bunun üzerine Atatürk din olgusunu çaðdaþ bir anlayýþla belirlemiþtir.
"Din bir vicdan sorunudur. Herkes vicdanýnýn emrine uymakta serbesttir. Biz dine saygý gösteririz. Düþünüþe ve düþünceye karþý deðiliz. Biz sadece, din iþlerini devlet ve ulus iþleriyle karýþtýrmamaya çalýþýyoruz."
Türkiye Cumhuriyeti'nde herkes, Allah'ýna istediði gibi ibadet eder. Hiç kimseye dini fikirlerinden dolayý, bir þey yapýlamaz. Türkiye Cumhuriyeti'nin resmi dini yoktur.
"Din ve mezhep, herkesin vicdanýna kalmýþ bir iþtir. Hiç kimse, hiç bir kimseyi ne bir din, ne de bir mezhep kabulüne zorlayabilir. Din ve mezhep, hiç bir zaman, siyaset aracý olarak kullanýlamaz."
Ancak laik devlet uygulamasý, Türkiye'de bir çok tartýþmalara, çok defa yanlýþ anlaþýlýp yanlýþ yorumlamalara konu olmuþtur. Bilerek ya da bilmeyerek, bilinçli ya da bilinçsiz Atatürk'e ve Atatürkçülüðe hep bu çizgiden saldýrýlmýþtýr. Bu nedenle de laiklik ve laik devlet düzeni, Türkiye'mizde geç ve güç anlaþýlan ve en zor benimsenen devrim olmuþtur. Ve hatta halen bazý kendini bilmez þahýslar, saldýrýlarýna devam etmekte ve dini siyasi amaçla kullanmaya çalýþmaktadýrlar.

M Ý L L Ý Y E T Ç Ý L Ý K

Bu ilkenin de kökeni Osmanlý imparatorluðunun son dönemlerinde ortaya çýkan batýlýlaþma hareketlerine dayanýr. Bu hareketlere tepki olarak beliren Milliyetçilik düþüncesinin aydýn kesimdeki savunucularý arasýnda Mustafa Kemal'de vardý. Özellikle, Namýk Kemal, Mehmet Emin Yurdakul, Ziya Gökalp gibi yazarlarýn düþüncelerini benimseyen Atatürk'ün, tarihsel gerçeklerden kaynaklanan þu sözleri o dönemi yansýtýr. "Özellikle bizim ulusumuz, ulusal anlayýþa sýrt çevirmenin çok acý cezalarýný gördü. Osmanlý Ýmparatorluðu içindeki çeþitli topluluklar, hep ulusal ilkelere sarýlarak, ulusçu ilkenin gücüne dayanarak kendilerini kurtardýlar. Biz ne olduðumuzu sopa ile içlerinden kovulunca anladýk. Gücümüzü yitirdiðimiz anda, bizi aþaðýladýlar, küçük gördüler. Anladýk ki, suçumuz kendimizi unutmamýzmýþ. "
Atatürk'ün Milliyetçilik ilkesi ulusal kiþilik ve benlik duygusunun ifadesidir. Bir ulusun diðer uluslara bakarak, doðal ve kazanýlmýþ özel karakterlere sahip olmasý, diðer uluslardan farklý bir varlýk meydana getirmesi, genellikle onlardan ayrý olarak onlara paralel geliþmeye çalýþmasý anlayýþýna milliyetçilik ilkesi denir.
"Türk ulusunun yönetiminde ve korunmasýnda, ulusal birlik, ulusal duygu, ulusal kültür en yüksekte göz diktiðimiz ülküdür" derken de ön plana çýkarýlan Ulus kavramýdýr. Bu kavram her koþulda vurgulanmýþ, tüm eylemlerde ulus dayanak alýnarak, sonuç-baþarý ulusa mal edilmiþ, odak noktasý olarak "Ulus" kavramý benimsenmiþtir.
Atatürk'ün Milliyetçiliði ayný zamanda geniþ bir hoþgörüye de sahiptir.
"Gerçi, bize ulusçu derler ama biz öyle ulusçularýz ki bizimle iþbirliði yapan tüm uluslara saygý gösteririz. Onlarýn bütün ulusal gereklerini tanýrýz. Bizim ulusçuluðumuz, herhalde, bencil ve kendini beðenmiþ bir ulusçuluk deðildir."

[nizipli_mehmet]

H A L K Ç I L I K

Kurtuluþ Savaþý, ulusal niteliði gereði, tek bir sýnýfa ya da gruba dayanmayýp, toplumun tüm kesimlerini içine alan geniþ ittifakýn ürünü olarak kazanýlmýþtýr. Bu nedenle Atatürk'ün halkçýlýk ilkesi kaynaðýný kurtuluþ mücadelesinde bulmuþtur.
"Bizim halkýmýz, yararlarý birbirinden ayrýlýr sýnýflar halinde deðil, tersine varlýðý ve gayretleri birbirine gerekli olan sýnýflardan oluþur. Bu dakikada dinleyenlerim, çiftçilerdir, sanatkarlardýr, tüccarlardýr ve iþçilerdir. Bunlarýn hangisi, ötekisinin karþýsýnda olabilir. Çiftçilerin, sanatkarlara; sanatkarlarýn çiftçilere ve çiftçinin, tüccara ve bunlarýn hepsinin, ötekine ve iþçiye ihtiyacý olduðunu kim yalanlayabilir?"
"Halkçýlýk; cumhuriyetçilik ilkesinin içerdiði demokratik özgürlükçü, çoðulcu yönetimin yasalardaki bir hak olmaktan çýkarýlýp, iþlerliðe kavuþturulmasýný; yönetimde, siyasada, kalkýnmada, gelirlerin daðýlýmýnda, devlet ve ulus imkanlarýnýn kullanýlmasýnda halk yararýnýn gözetilmesini amaçlar. Bu amaç doðrultusunda devleti, önlemler almak, yasalar çýkarmak, düzenlemelere gitmek, engelleri ortadan kaldýrmakla görevli kýlar."

D E V L E T Ç Ý L Ý K

Türkiye'nin ekonomik konulara iliþkin sorunlarýný düzenlemek amacýyla 17.2.1923 tarihinde toplanan Ýzmir Ýktisat Kongresi'nde açýlýþ konuþmasýný yapan M. Kemal; ülkenin imparatorluk döneminden devraldýðý sorunlarý ve çözüm aþamasýndaki dikkate alýnacak ilkeleri belirlerken, ulusun tüm bireylerinin ve olanaklarýnýn kalkýnma için, bir program çerçevesinde seferber edilmesi gerektiðini vurgulamýþtýr.
Ekonomik kalkýnmayý, çok kýsa zamanda kalkýnmayý öngören Atatürk buna uygun olarak Devletçilik ilkesini benimsemiþtir. Bu takdirde karþý karþýya kalýnacak güçlük þudur: "Devletle bireyin karþýlýklý faaliyet alanlarýný ayýrmak..." Ýlke olarak devlet, bireyin yerini almamalýdýr. Fakat bireyin geliþmesi için, genel þartlarý göz önünde bulundurmalýdýr. Bir de bireyin kiþisel faaliyeti, ekonomik kalkýnmanýn asýl kaynaðý olarak kalmalýdýr...
Devletle birey, birbirine karþý deðil, birbirinin tamamlayýcýsýdýr."Devletçilik ülkenin içinde bulunduðu koþullar nedeniyle zorunlu bir gereksinimdir. Baþarýlý olmasý için akýlcý ve özverili bir çalýþma gerekliydi. Özellikle Birinci ve Ýkinci Sanayi Planlarý, uygulamada önemli yatýrýmlarýn gerçekleþtirilmesini saðladý."
"Bizim izlemeyi uygun gördüðümüz devletçilik kiþisel gayret ve faaliyeti esas tutmakla beraber, mümkün olduðu kadar az zaman içinde, ulusu refaha ve ülkeyi bayýndýrlýða eriþtirebilmek için, ulusun genel ve yüksek yararlarýnýn gerektirdiði iþlerde özellikle ekonomik alanda, devleti doðrudan ilgili kýlmaktýr."
Devletçilik ilkesi Türkiye'nin ihtiyaçlarýndan doðmuþ ve o dönem için Türkiye'ye özgü bir sistem olup, devletle bireyin birbirine karþý deðil, birbirini bütünleyici olmasý nedeniyle de dönemindeki ekonomik sistemlerden ayrýlmaktadýr.

ÝNKILAPÇILIK

Atatürkçülüðün inkýlapçýlýk anlayýþý, zamanýna göre geri kalmýþ müesseselerin ortadan kaldýrýlmasý ve yerine ilerlemeyi, geliþmeyi, kolaylaþtýracak, geliþtirecek müesseselerin konmasý esasýna dayanýr. Bu inkýlapçýlýk anlayýþý iyiye, doðruya, faydalýya yöneliktir. Ýnkýlap, taassupla mücadelede en baþarýlý yöntemdir. Atatürk "Ýnkýlap, var olan müesseseleri zorla deðiþtirmek demektir. Türk Milletini son asýrlarda geri býrakmýþ olan müesseseleri yýkarak yerlerine, milletin en yüksek medeni gereklere göre ilerlemesini saðlayacak yeni müesseseleri koymuþ olmaktýr." sözleriyle bu gerçeði vurgulamýþtýr.
Atatürkçülüðe göre "Medeniyet yolunda baþarý, yenileþmeye baðlýdýr. Sosyal hayatta, ekonomik hayatta, ilim ve fen sahasýnda baþarýlý olmak için tek geliþme ve ilerleme yolu budur. " Ýþte bunun içindir ki, toplumun, zamanýn gereklerine kendini uydurmasý, geliþmesi ve yenileþmesi gerekir.

Yenileþmeye ayak uyduramayan milletlerin hayatýnda çöküþ baþlar. Bu çöküþü önlemek, topluma çaðdaþ niteliðini kaybettirmemek için yeniliklere açýk olmak gerekir. Atatürk bu hususu " Yaptýðýmýz ve yapmakta olduðumuz inkýlaplarýn gayesi, Türkiye Cumhuriyeti halkýný tamamen çaðdaþ ve bütün anlam ve görünüþü ile medeni bir toplum haline ulaþtýrmaktýr. Ýnkýlaplarýmýzýn ana ilkesi budur. " sözleriyle vurgulamýþtýr.
Atatürkçülük'te inkýlaplarýn yaþatýlmasý, hayati önem taþýr. Bu inkýlaplarýn topluma maledilmesi ve yaygýnlaþtýrýlmasý gerekir. Atatürk inkýlaplarýnýn korunmasý ve yaþatýlmasý sayesindedir ki, toplumumuz dinamizmini kaybetmeyecek, çaðdaþlaþma yolunda adýmlarýna hýzla ve güvenle devam edecektir. Bu bakýmdan inkýlaplarýn milletçe korunmasý gerekir.
Atatürk'ün gösterdiði Dinamik Ýdeal'in gerçekleþmesi, çaðdaþ medeniyet seviyesinin gerektirdiði atýlýmlarý yapmayý öngörür. Bu bakýmdan, Dinamik Ýdeal sadece yapýlan inkýlaplarý korumakla, yani statik bir durumda kalmakla yetinmeyip, aklýn, bilimin ve ileri teknolojinin yol göstericiliðine dayalý gerekli atýlýmlarla çaðdaþlaþmaya yönelmeyi gerektirir.