Konu: Yaþayan Gelenek: SAHRE

Gazianteplilerin açýk alanlarda yaptýklarý dinlence ve eðlencelerden biri olan Sahre geleneði, inatla yaþatýlmaktadýr.

Açýk alanlar veya kýr anlamýndaki "sahra" kelimesi Gaziantep Aðzý'nda "sahre"ye dönüþmüþ olup halen bu biçimiyle kullanýlmaktadýr. Gaziantep'te halk arasýnda genellikle dinlenmek amacýyla kýrlýk alanlarýna gitmek amacýyla kullanýlan bir deyimdir. Bu geleneðin özünde, hafta boyunca gündüz iþyerinde çalýþarak yorulan koca ile birlikte dýþa kapalý eski taþ evlerde bunalan kadýnýn ve diðer aile bireylerinin haftanýn bir gününde ferahlama ihtiyacý yatmaktadýr. En fakirinden en zenginine herkes bu geleneðe katýlýrlardý. Cemil Cahit Güzelbey'in deyimiyle: "Sahre, eskiden Gaziantep'in toplum yaþantýsýnýn bir parçasý ve bu þehir halkýnýn kýyasýya çalýþýp doya doya eðlendiði bir gelenektir."

Sahreye gitmek, Gaziantepli için sosyal yaþamýn bir parçasýydý. Hafta sonu sahreye gidemeyenler kendilerinde bir eksiklik hissederlerdi. Bununla ilgili bir notta; "kocasýnýn kendisini bir defa bile at arabasýna oturtup ayaklarýný sallaya sallaya sahreye götürmediðini" öne sürerek bunu boþanma sebepleri arasýnda sayan kadýnlardan bahsedilmektedir. Sahre günü olan pazar'ýn ertesi günü yani pazartesi günü karakollarýn ve mahkemelerin ilk gündem maddesini sahre kavgalarýnýn iþgal ettiðini, özellikle de "aðaç altý kapma" çekiþmesinin ilk sýralarý aldýðý anlatýlýr.

Yaz geldiði zaman aileler arasýnda sahre davetleri baþlardý. Bu davetler için özel bir neden gerekmezdi. Hali vakti yerinde olanlar kendi bað veya bahçelerinde, açýk yeþillik alanlarda ya da su baþlarýnda davetler verirlerdi. Yaz günü verilen sahre davetleri çok kalabalýk olur ve büyük kazanlarda yemekler yapýlýrdý. Eskiden sahre davetlerinin verildiði yerlerin baþýnda Kavaklýk ve Alleben mesire alanlarý gelmekteydi. Bugün buralarda az da olsa sahre yapýlmaktadýr; yoðunluk Dülük ve Burç ormanlarýna kaymýþtýr.

Eski sahre davetlerinde kýz ve erkek çocuklar gruplar halinde çeþitli oyunlar oynarlardý. Bu oyunlarýn çoðu oyun çýkartma dediðimiz türden olmakla birlikte, belli baþlý çocuk oyunlarý da oynanýrdý. Kadýnlar kendi aralarýnda papuç çarpmaç gibi oyunlar oynayarak vakit geçirirlerdi. Erkekler de kendi aralarýnda eðlenirlerdi. Bunlarýn arasýnda aþýk oyunlarýnýn oynandýðý da söylenmektedir. Sahre geleðinin birkaç çeþidi bulunmaktadýr. Bunlar arasýnda "Esnaf Sahresi", aileler arasýnda yapýlmakta olan "Aile Sahresi" ve "Niþanlý Sahresi" sayýlabilir.

Esnaflar genellikle cumartesi öðleden sonra bir ustanýn baþkanlýðýnda kalfa ve çýraklar da dahil olmak üzere tüm haftanýn yorgunluðunu atmak amacýyla "esnaf sahresi" yaparlardý. Her esnaf grubunun belirli bir sahre günü ve yeri vardý. Bütün masraflarý ustalar tarafýndan karþýlanýrdý. Haftanýn belirli günlerinde bu esnaf grublarý halen bu geleneði sürdürmektedirler. Günümüzde ise bu gün, herhangi bir gün olabilmekte ve o gün o iþkolu ile ilgili tüm esnaf dükkânýný kapatarak sahreye gitmektedir. Bazý insanlar o gün o iþkolu ile alýþ veriþ yapamasalar bile bu güzel geleneðin sürdürülmesi için buna katlanýlabilmektedirler.

Aile Sahresi'nde, aileler bu âdeti cuma günü kadýnlý erkekli sahre alanlarýna giderlerdi. Burada erkekler ve kadýnlar ayrýlarak önce kendi aralarýnda eðlenmeye baþlarlar. Daha sonra ise, evlerden getirilen yemekler yenilirdi. Ayrýca, buralara büyük kazanlar kurularak yemeklerin piþirildiði de görülürdü. Bu sahre alanlarýnda kebap yemek de adetten, biraz da gösteriþ sebebi olarak sayýlýrdý. Bunlarýn yaný sýra, Sarýgüllük denilen yerde sabah kahvaltýsý yapmak ve burada özel olarak "sahan kaymaðý" yemek de bu geleneðin baþka bir boyutudur.

Gaziantep'te kýz ve erkek aileleri, kurulacak yeni birlikteliðin ömür boyu mutlu ve saðlam devam edip etmeyeceðini gözlemek amacýyla, niþanlýlýk devresinde karþýlýklý olarak çeþitli toplantýlar düzenlerlerdi. Niþanlýlýk devresinde yapýlan toplantýlarýn en önemlisi "Niþanlý Sahresi" adý verilen yemekli kýr gezintisidir. Oðlan evi bir hafta evvelden hazýrlýða baþlar, iki tarafýn da yakýn akrabalarý sahre'ye davet edilirdi. Böylece, damat ve gelin adaylarýnýn birbirlerini daha yakýndan tanýmasýyla beraber ailelerin de birbirleriyle kaynaþmasý saðlanmýþ olurdu.

Bugün hâlâ az da olsa bu gelenekleri devam ettiren kiþiler, aileler bulunmaktadýr. Ancak Gazianteplilerin çoðu, bu geleneði pazar günleri Dülük ve Burç ormanlarýnda "kebap yelleme" biçimine dönüþtürmüþlerdir.

.

Edited by - Nizipli_subutay on 2/3/2007 5:10:37 PM

Nizip’te eskiden beri süre gelen birSahre kültürü vardýr. Önceleri Nizip halký Nizip Çayý etrafýnda, Akçakent Köyü’nün bahçelerinde, þimdiki karakolun yeri olan Zeytinlik denilenmevkiide ve deBelkýs Köyü civarýnda, FýratNehri kýyýsýnda piknik yaparmýþ.
Bu yerler zamanla ya raðbetini yitirmiþ ya da imara açýlmýþ. Þimdilerde ise Nizip halký Belkýs’taki ve Taþbaþ’daki mesire alanlarýný, daha uzaktaki fýstýklýk ve zeytinlikleri sahre için kullanmaktadýrlar.
Niþan Sahresi geleneði çoðu ailece hala uygulanmakta ve yaþatýlmaktadýr.
Nizip’te Esnaf Sahresi dehala eski canlýlýðýyla sürdürülmektedir. Bazý esnaflarýmýz zaman zaman tatil günlerinde dükkanaçmaya çalýþsa da ilgili iþkolunun odasýncauygulanan yaptýrýmlarla bu durum engellenmiþtir. Ayrýca Lokantacýlýk, Kahvehanecilik, Berberlik gibi iþkollarýnda bir kaç iþyeri açýk bulundurulmaktadýr. Bunlar ihale ile ilgili kiþilere verilmektedir. Nizip Sanayi Sitesinde eskiden Esnaf sahresinde Mersin Kýz Kalesine gidilirdi. Belediyenin kýrmýzý otobüsleri bu sebeple Mersin’e çok gidip geldi..

Edited by - Nizipli_subutay on 2/3/2007 5:08:37 PM

Subutay kardeþim bu karda kýyamette piknik revamý bize Þaka biryana içimizi ýsýttýn teþekkürler..

Arkadaþlar elinizde okullarla gidilen sahre fotoðraflarý varsa scannerla taratýp bize email atabilirsiniz..

yaza daha çok var ama yaa((

bu anlatmak istediðinz piknik oluyo galiba..öylemi benmi yanlýþ anladým yoksa

tebrikler anlayabilmiþsin...

bizim millet TAM KEFÇÝ maþallah)))

antep lý adam ýllaký her hafta sonu sahre gýtmelýymýs

Teyho teyho nerede oeski gençliðimiz yav :.

O fýrat senin bu taþbaþ benim, bisikletten kendi çapýmýzda sahre yapardýk... Heralde her anteplinin içinde var bu. HEle bi de altýnda arabasý olanlar varmý ki bi haftasonunu boþ geçirsin olacak iþmi bu yav....

benden bi tavsiye kýþþ kýþ buraya fazla yazmayýn.. tama canýmýz çekiy... ama bahara gelince birinci Nizip.com sahresi konusunu da açarýz.

Sen gelmezsin ben biliyom Cengiz (

yavv memlekette her hafta sonu gidiyoduk burada hiç birþey yapamýyoruz buldunuz konuyu yazdýnýz þimdi nasýl canýmýz çekti bak aynen cengiz sana katýlýyorum