Konu: Rýzanýn Ýtleri

Karalarýn Rýza'sý itlerini serbest býraktýðýndan beri içimden bir türlü daða bahçeye gidesim gelmiyor. Sadece ben deðil 'it' endiþesi olan neredeyse bütün köylü bir korku içinde.Karalarýn Rýzasý neden böyle yaptý? Kime kýzdý? Neden beþ tane koca iti ahaliye musallat olacaðýný bile bile bu iþe giriþti sormaya cesaret edemedim. Sadece ben deðil, köylünün hiçbirisi it lafýný telâfuz edemiyor. Geçen köy odasýnda zeytin korucusu Tazý Mikail'in aðzýndan es kaza it mit diyecek oldu, Rýza demediðini býrakmadý. Tazý Mikail, çareyi odayý terketmekte buldu. Payý olan künfeyi de Kara Rýza afiyetle yedi.

Rýza’nýn dellendiðinde avradýný bile sokaða attýðýný, çocuklarýný sille tokat dövüp köy meydaný yani harmanlýkta defalarca sürüklediðini çok iyi hatýrlýyorum. Çoðunun sebebi nedir diye merak edebilirsiniz, cevabým hazýr: Ýtler. Geçen kýþ Rýza'nýn avradý Refiye Bacý, itlere kemikleri vaktinde vermeyince herif denilen herif Rýza kadýncaðýzý saçýndan tuttuðu gibi o deli soðukta kapýnýn önüne koymuþtu. Muhtar Sabri Amcanýn ve köy azalarýnýn büyük bir cesaretle devreye girmesi ile mesele halolmuþtu. Oðlu Hüsmen de bir önceki Pazar günü itlerden birine kýzýp 'höþt' deyince, delikanlýyý eþek sudan gelen kadar dövmüþtü. Kimse cesaret edip araya giremedi. Oðlan, tövbeler etti de öyle kurtuldu.

Rýzanýn itleri deyip geçmeyin. Evine ne koyun, ne keçi, ne de tavuk sokan Kara Rýza itlerine özel ahýr hazýrladýðýný bayramda görmüþtüm. Herkes cesaret edip Rýzanýn evine gidemiyor. Oysa burasý köylük yer, çat kapý herkes birbirinin evine girer çýkar. Her ne kadar itler zincirlerle baðlý olsa da duruþlarý, yavan bakýþlarý, saldýrmaya hazýr halleri gelen gideni korkutmaya yetiyordu. Refiye Bacýnýn konu komþuyu davet edememesi, herifi köy odasýna gidince kimseye de gidememesi sebebiyle yalnýz bir arvat olup çýkmýþtý.
Ýtlerin boyunlarýna bir de özel demirden yapýlmýþ tasma yaptýrmýþ ki bir baþka itin yaklaþmasý mümkün deðildi. Ýtlerin cinsine gelince: Sivas Kangal iti.

Yirmi seneden beri bir itle idare eden Rýzanýn birden beþ iti beslemeye baþlamasý hususunda detaya girmeyeceðim. Ýtleri ne zaman köye getirdiðini, baðýn-bahçenin iþini býrakýp itlere kemik getirmek için hergün þehrin yolunu tuttuðunu, Kasap Cuma'dan ýskartaya çýkmýþ kemikler için adama yapmadýðýný býrakmadýðýný anlatarak kafanýzý þiþirmeyeceðim. Zaten sizin de iþiniz gücünüz vardýr. 'Karalarýn Rýzasýnýn itlerinden bize ne' kardaþým ifadesini duyuyor gibiyim. Bu hikayenin sonunda öyle ibretlik bir son falan da beklemeyin.

Bence siz Rýza ve itleri hakkýnda hikayenin nasýl neticesini beklemeden, çevrenizde Rýza kýlýklý adamlarýn ne kadar çok olduðunu, hatta Rýzanýn itine benzer itlerin çevremizde ne kadar çok olduðunu göreceksiniz. Þayet, 'Ne diyon sen kardaþým, bizim mahallede it mit yok' diyorsanýz. Gazetelerin üçüncü sayfa haberlerini okuyun. Hatta baþ sayfalarda bulmanýz mümkün. Ýnsan kýlýklý mahluklarýn itten better itliklerini, iðrençliklerini yaptýðýný göreceksiniz. Evinize gazete giriyorsa, biraz da televziyon seyrediyorsanýz kimin gerçek it olduðunu tespit edebilirsiniz.

Hikayemize dönersek. Rýzanýn itlerinin hepsi dört gün önce bir gece yarýsý Rýzanýn kapýsýna dayanmýþlar. Rýza itleri sopa ile kovalamaya kalkýnca, aç itler Rýzaya saldýrmýþlar. Ýtlerden biri eski sahibini iyi bir ýsýrmýþ. Ýt meðer kuduzmuþ. Bizim Rýzanýn bugünlerde durumu çok kritik. Geçen hastanede ziyaretine gittim, adamcaðýzý zincirlemiþler.

Hikayede eksik kalan nokta þu: Ýtlerine düþkün olan Rýza neden onlarý serbest býraktý? Ben sadece olanlarýn þahidiyim. Rýzaya soramadým. Refiye Bacý kendinde deðildi. Çocuklarý derin bir þok yaþadýklarý için it kelimesini aðzýma almadým. Ýtlerin neden serbest kaldýðý hususunu öðrenirsem yazarým. Söz.




foto: magpak





Kaynak...