Nizipliler’e �zg� deyi�ler

**Kemal Cengiz** · 08.05.09, 10:10

-Yise yidi derler, giyse giydi...

**Cali** · 09.05.09, 22:47

Madem kalkt�: Midem Buland�

**Kemal Cengiz** · 11.05.09, 06:09

Sevgili Cumali, Nizipliler e� anlaml� olarak 'safras� oynam��', ''Safras� kalkm��'� da kullan�rlar.

**Cali** · 11.05.09, 16:39

Te�ekk�rler Kemal abi...

K�ller Ba��ma...

**yazgan** · 11.05.09, 17:17

�mer As�m Aksoy'un
'Gaziantep A�z�'
adl� kitab�ndan derlenmi�tir.

Gaziantep A�z�ndan �rnek S�zler
Aba alt�ndan de�nek g�stermek.
�st� kapal� s�zlerle korku vermek, kar��s�ndakine b�y�k bir zarar verece�ini dolayl� olarak anlatmak.

Abaza k��t, �e�hane m�h�r. (Abaza ka��t)
G�zel ka��t �zerinde g�steri�li m�h�r.

Ac�dan garn� gurlar, ba��nda nergis parlar. (Ac�dan karn� gurlar)
Fakir oldu�u halde s�ste ve l�kste zenginlerden geri kalmayan kimseler hakk�nda.

Ad� gulaana de�mi�.
��hreti etrafa yay�lm��.

A��r canl�.
Hantal, hareketi a��r ve yava�.

A�z�nda ayran durmaz olmak.
�ok bitkin bir hale gelmek.

A�z�n� d��rmek.
Terbiyeye uymayan s�zler s�ylemekten vazge�mek.

Akl� y�l�k olmak / Akl� eksik olmak
Akl� az ka��k�a, tahtas� eksik.

Aln�na g�n do�mak.
�yi bir g�ne kavu�mak, baht� a��lmak, istedi�ine eri�mek.

Anam�n a��, tand�r�m�n ba��.
Buras� yurdum yuvam, rahat etti�im yerdir.

Ambel beter.
Daha ziyade, daha beter.

Ba� aar, gulak saar. (Ba� a��r, kulak sa��r)
Konu�ulan� i�itmez, s�yleneni anlamaz.

Barg�n bada��k m�?
Kalbin ona m� ba�l�? Ondan ayr�lamaz m�s�n?

Ba�� g�l, aya�� sel.
Ba�� bo� istedi�i gibi gezip dola��yor.

Ba��na buturamak.
Kendi ba��n� yemek i�in ta�k�nl�k etmek, kudurmak.

Ba� kah�nc�
Bir kimsenin ba�kas� taraf�ndan “Vaktiyle sen ��yle yapm��t�n” diye utand�r�lmas�na ve rahats�z edilmesine sebep olan �ey.

Beli berk olmak.
G�venmek, emin olmak. Sonucu sa�lam g�rmek.

B�roh �a��rmak.
Meydan okumak.

Bir dahra vakti, bir mahra vakti, Urum, �am bir olur.
Bir budama zaman�nda, bir de �z�m kesme zaman�nda gece g�nd�z bir olur.

Bu yel b�yle eser, bu yenge� de b�yle k�sarsa…
Zaman ve ahval b�yle fena ve aksi gittik�e…

Can� teze.
Az a�r�ya, k��k s�k�nt�ya �akaya dayanamayan.

Cenah ge�inmek.
Z�t gitmek, ge�inemeyip �eki�mek.

Cin c�c�� gibi ��rmak.
�ocuklar�n ince ve y�ksek sesle ba��rmas�.

�ap�t �iri�i mi ?
O kadar �abuk bitecek bir i� de�il.

�ok g�rm��, �oban oynatm��.
�ok bilmi�, fele�in �emberinden ge�mi�, kurnaz, kalle� kimse.

�irtim �irtim �irtinmek.
�ok s�slenip p�slenmek.

Da� day�s�, tav�an ammisi. (tav�an�n amcas�)
Bildi�i, g�rd��, akrabas� �ok.

Daldan e�me mi? K�kten s�rme mi?
Sonradan m� bu hali kazanm��t�r ? Yoksa �nceden beri de b�yle miydi ?

Direzin s�kmek.
�ki yer aras�nda devaml� gidip gelmek, mekik dokumak.

D��m �almak.
D��mlemek, d��m yapmak.

**yazgan** · 11.05.09, 17:18

Elden ayr�ks�.
Elaleme benzemez �ekilde.

Eli udumlu.
Eli h�nerli, eli i�e yatar yak��r.

Er g�n�zken.
Ak�am karanl�� basmadan.

Et deyi gapt�n balcan b�rk� ��kt�. (Et diye kapt�n, patl�can ...)
De�erli sanarak ilgilendin, sonunda de�ersiz oldu�unu anlad�n.

Gaf�l�n kadaya u�ramak.
Hi�bir �eyden haberi yokken, ans�z�n bir belaya, bir iftiraya u�ramak.

G�c� gibi.
�ok ufak. G�c� gibi kar, g�c� gibi yaz�.

Gidi�meyen yerini ka��mak.
Para harcay�p, yap�lmas� gerek olmayan bir i� yapmak.

Haz�rcaya ham�t.
Kendisi �al��madan ba�kas�n�n �al��p meydana getirdi�inden faydalanmak isteyen.

Ha��l� yumu�ak i�i mi kal�yor ?
Biraz ayr�lmas�yla ziyan olacak bir i�i yok ya.

Hedede sedede ge�memek
Makbule ge�memek.

Himi bir
Maksat ve ama�lar� bir.

Ing�l� m��, berk yap��.
A��r a��r ve g�n�ls�z �ekilde y�r�yen i� yapan kimsenin halini anlatmak i�in kullan�l�r.

��mar avaras�.
Harekete ge�mek i�in k��k bir i�aret bekleyen.

Kabaklamay� yiyen gerde�e girsin.
��in faydas�n� kim g�rd�yse s�k�nt�ya da o katlans�n.

Karrah etmek.
�stedi�i �eyi �ok vererek bir kimseyi bolluk i�inde b�rakmak.

Kepir h�� yatmak.
Bir aradaki bir�ok kimsenin hastalanarak hep beraber yatmas�.

K��mlenmek
�ekinmek, bir ikram� al�p almamada teredd�t etmek

Lorunu peynirini g�rmemek.
Faydal� ve de�erli bir adam oldu�u s�ylenen kimsenin faydas�n� veya de�erini belirtecek bir i�ini g�rmemek.

Mahana �ahana.
Bahane filan.

Mamuru mest etmek.
Noksan�n� koymamak, �ok g�zel i� yapmak.

Marda bazar.
�l�meden ve ayr� ayr� fiyat bi�meden, toptan bir fiyatla. G�t�r�.

Mercime�i yan�n yuvarlamak.
Suyu yoku�una ak�tmak.

Nazl� Han�m’�n b�zme �ar��.
�ok nazlanan ve her �eyden �ar�abuk al�nan kimseler hakk�nda s�ylenir.

Ne deve y�r�s�n, ne �an seslensin.
Ortal�� g�r�lt�ye verecek �ekilde hareket etmeyelim ki bundan do�abilecek olaylara yer kalmas�n.

Ne has?
Neden acaba ? Nas�l oldu da?

Ne �l� g�rm�� a�lam��, ne d��n g�rm�� oynam��.
Yol yordam bilmez. D�nyadan habersiz ya�am��.

Ortal�� tahne pekmez etmek.
Ortal�� karmakar��k etmek.

Okta sapanda durmamak.
�ok yaramaz ele avuca s��maz.

��nme ��rd�k, seni de g�rd�k.
��n�yorsun ama, ne mal oldu�unu daha evvel tecr�be ettik.

�ks�z �ld�, kan� s�nd�.
Sebep ortadan kalkt��ndan aradaki h�s�ml�k, yahut ortakl�k dostluk da sona erdi.

�l�s� g�n�nde, tavu�u pininde.
��in vakti ve tav� iken.

�v�n� tay�n� bellisiz.
Vakitli vakitsiz rastgele yemek yiyen.

�z� d�vmemek.
Eli varmamak, k�yamamak.

Pabucuna ta� ka�mak.
Rahat�n� bozacak bir olay ortaya ��kmas�.

Paran b�rg�n� m� deliyor? (Paran b��r�n� m� deliyor ?)
Sanki �ok paran var da telef edecek yer mi ar�yorsun?

Pe�temal �sland�. (Pe�tamal �sland�)
Bu i�e bula��lmak istenmiyordu. Fakat bula��ld�, olacak oldu. Art�k �ekingen durman�n manas� kalmad�.

Pisik de kavurga �i�niyor.
O �ciz de b�yle �nemli ba��ndan b�y�k i�lere kar��yor.

**yazgan** · 11.05.09, 17:19

Sadakay� saraydan ��karmamak.

Bir kimsenin elinde olan k�rl� bir i�i, ba�kalar�na ka��rmay�p, kendi yak�nlar�n� faydaland�rmas�.

Safra s�nd�rmak.
Hafif bir kahvalt� etmek, a�l�� az�c�k giderecek bir �ey yemek.

Sand�ktaki s�rt�na sepetteki bo�az�na.
Hi�bir �ey artt�r�p ay�r�p bir tarafa koyamaz, ne kazanm��sa neyi varsa hepsini yer, giyer.

Say say da yerine ta� koy.
Filan kimsede �u kadar alaca��m var, diye hesap ediyorsun. Bil ki eline bir �ey ge�meyecek.

Sen ekilirken ben g�cektim.
Beni atlamak istiyorsun ama ben senden daha kurnaz�m.Biz ka��n kuras�y�z?

S��ra nal�n parlas�n.
Ne fenal�k yapabilirsen yap. Elinden geleni ard�na koyma.

S�r�s� m� soyuluyor?
G�zelli�ine ve yald�z�na zarar gelmez ya!

Sokranmak
S�ylenmek (memnun olmadan i� yaparken).

Suhra savan.
Ba�tan savma uydurma i�.

S�d�ne, halibine.
S�t�ne vicdan�na, soylulu�una havale ediyorum.

S�t h�ras�.
Bebek iken anne s�t�n� uzun zaman veya bol ememedi�inden c�l�z kalm�� ocuk.

S�y�kten yitmek.
Sonucu ��pheli ve hatta tehlikeli bir i� i�in ba�kas�n� �ne s�r�p seyrine bakmak.

Tarma taht.
Harap ve pejmurde bir halde.

Tas yitmi� (yitti), curunu ba��na kald�r.
Ortal�k karma kar��k bir hale geldi. Kimsenin kimseden veya i�ten haberi yok. Usul d�zen kalmad�.

Ta� ergisi.
�ok inat��, s�z�nden ve yanl�� fikrinden vazge�irilemeyen kimse.

Tat d��l�k vermemek.
Rahat huzur y�z� g�stermemek.

Tav�an yamaca ge�ti.
�� i�ten ge�ti. F�rsat elden gitti. D��man yenilmez hale geldi.

Tok karn�na dokuz topak k�fte.
�i� k�fteyi yemeye tokluk engel olamaz. �nsan tok da olsa dokuz topak yer.(topak: yumruk b�y�kl��nde s�k�m)

T�lebine gelmek.
Bir kimse i�in uygun duruma gelmek, duru�u bak�m�ndantutmas�na kullanmas�na uygun olmak.

Umdum umdum, geri yumdum.
Bu g�zel �eyden elime ge�er diye bekledim, durdum. Fakat sonra elime ge�meyece�ini anlayarak �midimi kestim.

Ut k��m etmek.
Birisini rahats�z etmemek i�in sayg�l� ve s�k�lgan olmak.

�st�ne g�k g�rlememi�.
Hi�bir �eyi umur etmez, kayg�s�z.

Vara varas�, dura duras�.
Nihayet eninde sonunda.

Ver yiyeyim, �rt yatay�m, bekle can�m ��kmas�n.
Kendisi �al��mayan, ba�kas�n�n kendisi i�in �al��mas�n� ve hizmet etmesini bekleyen tembel, yerinden k�m�ldamaz, i�e yaramaz kimseleri anlatmak i�in kullan�l�r.

Ya�an ya�mur sene yele yetmez.
Mart ay�na mahsus s�zlerden. �ok r�zg�r oldu�undan ya�an ya�muru savurur, kurutur anlam�nda.

Ya�mur ya�sa ya� de�mez, dolu (d��) olsa tas de�mez.
Her t�rl� tehlike ve kazadan emin durumda.

Yavan tarhana.
Sevimsiz, bi�imsiz, tats�z ki�i.

Yedik i�tik, y�zden d��t�k.
Ba�kas�n�n evinde yiyip i�tikten sonra kalk�p gidenlerin �aka olarak s�yledikleri bir s�z.

Yeldim yeldim yele verdim, emeklerimi sele verdim.
U�ra�t�m �abalad�m, b�t�n emeklerim bo�a gitti.

Y�lan� sen tuttun, g�z�ne ben bakay�m.
��in tehlikesine sen at�l, faydas�n� ben g�reyim.

Y�re�i kalak kalak ya� ba�lamak.
��ine katmerli ne�eler dolmak, b�y�k bir i� ferahl�� duymak.

Y�z�ne g�l suyu.
Affedersiniz i�rendirici bir �ey s�yl�yorum. (Dinleyenin y�z�ne g�l suyu ve kolonya serpen bir nezaket anlat�m�d�r.)

Zab�n al�c�s�.
Hep aciz ve zavall� kimseleri h�rpalayan.

Zembil z�mb�l demeden ba�� kesip kurtulmak.
�kide birde k��k meselelerle rahats�z olmaktansa i�i temelinden yoluna koymak.

Zubbu zeytin meydanda kalmak.
Ortada tek ba��na kendisi kalmak, etraf�nda hi� kimse kalmamak.

**yazgan** · 11.05.09, 17:21

�ogunu bende duymad�m ama b�yle bir konuda �mer As�m Aksoy gibi bir b�y��m�zden destek almasak olmazd� rahmetle an�yorum ve sizlerle payla�mak istedim.

**Cali** · 11.05.09, 20:31

Gadan� alim...

Kemal abi baz� s�zlerin tam manas�n� bilmiyorum, Yanl�� yorumlay�p insanlar� yan�ltmakda istemiyorum, anlamlar�n� bo� b�rakt��m s�zlerin ger�ek anlam�n� siz yazarsan�z memnun olurum, Te�ekk�r ederim...

**Kemal Cengiz** · 12.05.09, 06:28

Sevgili yazgan'a duyarl�l�� ve bir T�rkiye'nin takdir edip sayg� duydu�u b�lgemizin tarihi ve k�lt�rel �ahsiyetlerinden olan rahmetli �mer As�m Aksoy'u yadetmek baz�nda bizlere hat�rlatt�� i�in te�ekk�r eder, sayg�lar�m� sunar�m.

**Kemal Cengiz** · 12.05.09, 06:44

Sevgili cumali, gada, dert, bela, s�k�nt� anlamlar�n� i�erir. T�m T�rkiye'de kullan�l�r. Nizip'te de Antep a�z� ile kullan�l�r: 'K�dan (gadan) baa gele' , 'Gadan aliym' t�r�nden.

**yazgan** · 12.05.09, 06:52

�ogunuz biliyorsunuzdur belki ama ben yeni ke�fettim ek�is�zl�k sitesinin anteplicesi daha �nce girmeyenler varsa a�a��daki linkten bir girsin inan�n �ok g�leceksiniz.
http://www.eskiliufaksozluk.com

**Subutay** · 12.05.09, 06:59

Bu site ger�ekten e�lenceli. Hatta benim de halfeli�im var san�r�m. Uzun zamand�r girmiyordum. Hele bir bakay�m. Ben �u t�lebine gelmek laf�n� �ok seviyorum.

yazgan Nickli �yeden Al�nt�

�ogunuz biliyorsunuzdur belki ama ben yeni ke�fettim ek�is�zl�k sitesinin anteplicesi daha �nce girmeyenler varsa a�a��daki linkten bir girsin inan�n �ok g�leceksiniz.
http://www.eskiliufaksozluk.com

**Subutay** · 12.05.09, 07:08

zalik�ilik etmek: hile yapmak.

Bir insan�n Nizipli olup olmad��n� nas�l anlars�n�z? Benim yapt��m testi deneyin ve ona "mahey" dedirtin. E�er ilk seferde Nizipli gibi "mahey" diyorsa testi ge�mi�ti. ��nk� "m"den sonra gelen sesli harf ne "a" ne "e" ne de "�" gibi telaffuz edilir. ��n�n aras�nda bir�ey. Deneyin, haks�z m�y�m?

**�EYHMUS �ZDEM�R** · 12.05.09, 08:06

Ben umar�m bac�mdan, bac�m �l�r ac�ndan.
Nizip'in da�� (ta��) havara al borca yaz duvara.
Deli arlanmaz sahibi arlan�r.
Nizip'in i�i peksimedin ��.
E��e�ini kayyim kaz��a ba�la kom�usunu h�rs�z ��karma.
Bart�l (r��vet) kap�dan girerse iman ta�adan (pencere) ��kar.
Cevizi ��t (�ift) g�rmezse da� atmaz.
Ar��a su gelene kadar kurba�an�n g�z� berelir.
K�yneni yakm�� ata��na k�z�n�y: (kendi derdi o kadar �ok ki, etraf�n� g�rm�yor).
Eldeki (ba�kas�ndaki) yara duvardaki deliktir.
C�c�� (ku� yavrusu) g�z�n sayarlar.
Avrad� bo�ayan topu�una bakmaz.
Bele� olsun deve depi�i (tepi�i) olsun.
N�Z�P�N BAZI ATAS�ZLEINDEN

Giri� / Kay�t kapat

Nizip'e Ho� Geldiniz

Nizip Tarihi

Nizip'e Ula��m

Tarihimiz K�lt�r�m�z

Duyurular

Turizm

Okullular

Edit�rler

Firma / Kurum TELEFON ve ADRES REHBERi

Konu: Nizipliler’e �zg� deyi�ler

Se�enekler

Bu Konu i�in Etiketler