Ama aynı konuya önemli bir kaynak olarak 1973 yılında MAZLUM KİTAPEVİ tarafından basılan sayın MEHMET YILMAZ'ın NİZİP TARİHİ adlı kitabını gösterebilirim. Kitap ütüphanamde var. Arzu eden duyarlı dostlarıma 'okumak için' verebilirim.
Ama aynı konuya önemli bir kaynak olarak 1973 yılında MAZLUM KİTAPEVİ tarafından basılan sayın MEHMET YILMAZ'ın NİZİP TARİHİ adlı kitabını gösterebilirim. Kitap ütüphanamde var. Arzu eden duyarlı dostlarıma 'okumak için' verebilirim.
Konu admin tarafından (24.09.14 Saat 08:30 ) değiştirilmiştir.
Aşağıdaki alıntı Nizip Belediyesinin Resmi Sitesi alınmıştır.
"14 mayıs 1833 yılında Mısır valisi Mehmet Ali paşa ile Osmanlı padişahı II.Mahmut arasında yapılan Kütahya anlaşmasından iki tarafta hoşnut değildi. II Mahmut, Mehmet Ali paşaya verilen Suriye, Adana, Girit ve Cidde gibi zengin eyaletleri geri almak istiyordu. Mehmet Ali paşada elde ettiği kazancı az buluyordu. Mısır'ın ödemesi gereken vergide anlaşmazlık konusuydu. Diğer taraftan İngiltere Suriye ve Mısır ticaretini kendisine kapayan Mehmet Ali paşanın doğu akdenizde kuvvetli bir devlet kurmasını istemiyordu.Fransa ise Mehmet Ali paşaya mısırdaki ıslahat hareketlerine yardım ettiği için, Mısırda önemli bir yer edinmişti. Bu nedenle İngilterede Osmanlı devletini, Mehmet Ali paşa ile savaşmaya kışkırtıyordu. 1834'te Lübnanda Mehmet Ali paşaya karşı bir ayaklanma çıkınca ve Fırat dolaylarındaki dürzilerde Osmanlılara karşı baş kaldırınca Osmanlı devleti bunu fırsat sayarak Suriye ve Lübnandaki Mısır egemenliğine son vermek istedi. Hafız mehmet paşanın komutasında urfaya bir ordu gönderildi. Osmanlı ordusunda başta Moltke olmak üzere dört tane prusyalı kurmay subay vardı. Bu sırada 40.000 kişilik Mısır ordusu Halepte bulunuyordu. İki ordu sayı bakımından birbirine eşitti. Mehmet Ali paşanın oğlu İbrahim paşanın yönetiminde olan Mısır ordusu, Osmanlı ordusuna saldırma emri alarak Nizip ile Birecik arasındaki ovaya geldi. Bu sırada Osmanlı ordusunun durumu daha iyi idi. Osmanlı ordusunun prusya kurmaylarının sözlerini dinlememesi ve oyalanmasından yararlanan İbrahim paşa , kendi kuvvetlerine Osmanlıların kanatlarını kuşatacak biçimde düzenledi, sonunda Mısır ordusu saldırıya geçerek Osmanlı ordusunu dört saat içerisinde ağır bir yenilgiye uğrattı. Böylece İbrahim paşaya anadolu kapıları açılmış oldu. Osmanlı devlelti bu zor durumdan, ingiltere, avusturya, rusya, ve prusya gibi büyük devletlerin müdahalesi ile kurtulabildi."
Moltke'nin "Mektuplar" adlı anılarında Osmanlı Ordusunun Malatya konaklamasının ardından Birecik kasabasına geldiklerinde savaş karargahının bu güzel ve savaşa elverişli kasabada yapılmasını önerdigini yazmıştır.Ordu Fıratı geçip Nizip-Birecik yakınlarındaki ovaya geldiginde karşılarında çok büyükama dağınık bir ordugörür.Müşavir komutanlar hemen saldırıya geçme için görüş bildirir.Ancak Cuma günü olması münasebetiyle uleme tarafından savaşa izin verilmez.Gece olunca yine müşavir komutanların saldırı talebi "eşkiya usulu savaş caiz degil"gerekçesiyle geri çevrilir.Bu arada Mısır ordusu toparlanmış ve savaş düzeni almıştır.Daha sonra bu ovada şiddetli bir savaş olur ve Osmanlı ordusu yenilir.Yenilme aşamasındayken bile müşavir komutanların Birecik'e geri çekilme teklifi "onur kırıcı olur" bahanesi ile yine geri çevrilir.Savaşın yapıldığı ovanın Torumahmut köyü civarı olduğu birçok tarihi kaynaklarca da gösterilmektedir....
Konu nizipli_mehmet tarafından (03.08.07 Saat 11:14 ) değiştirilmiştir.
<font color=\"#66cc00\">Sanat İnsan İçindir.</font>
Nizip Belediyesinin alıntı yaptığı kaynak Türk Tarih Kurumunun Osmanlı Araştırmaları kısmındaki metinle aynen uymaktadır.
Konu nizipli_mehmet tarafından (03.08.07 Saat 11:15 ) değiştirilmiştir.
<font color=\"#66cc00\">Sanat İnsan İçindir.</font>
Böyle güzel konuları sitede bulmak gerçekten çok hoş.Araştırmaya dönük seviyeli bir platform oluşturmuşsunuz..tebrik ediyorum..Yazılan yorumları tek tek okudum.Sinan beyin yorumu kayıtlarda bulunan tek resmi sunum olmuş.Ancak burda Sinan beye hatırlatacağım önemli bir konu var..Türk Tarih Kurumu öyle bildiginiz derin araştırmalar yapan bir kurum degildir.Kurumun yapısı ve çalışmalarını dikkatlice takip ettiginizde bir çok şeyin taraflı yazıldığı ve hatta uydurmadan öteye geçmedigi görülür.Prof.Emre Kongar beyin "Tarihimizle Yüzleşme" isimli kitabını okuduysanız eger burda çarpıcı birçok örnek bulabilirsiniz.Nizip savaşı öyle yüzyıllar öncesinden olmuş bir savaş degil ki..Günümüzden 150 yıl kadar önce olmuş bir olaydır.Yani iki göbek nesil bu olayı hatırlar..Tabiki şu anda yaşayan yoktur.Ama muhakkak aktarmalar olmuştur.Savaşın Nizip-Birecik arasında bir ovada yapıldığını iddia etmekyazılabilecek en kolay iddiadır.Halbuki Suriye-Karkamış üzerinden gelen Arap ordusu Yerel Kürt birliklerini de safına katarak Nizip'e yaklaşmışlardır.Öte yandan Fırat havazasındaki Kürt ayaklanmaları bastırmakla görevli Osmanlı ordusunun Malatyayı talan etmesinden sonra geldigi Nizip mevkiinde Taşbaş dağı eteklerinde mevzilendiklerini daha önceki araştırmalrımda bulmuştum.Yine de geniş bir alana yayılan savaşın umum bir ovada yapıldığından şüphe yoktur.Kemal beyin iddia ettigi yer savaşın sadece savaş öncesi konumunu izah etmektedir.
Konu nizipli_mehmet tarafından (03.08.07 Saat 11:16 ) değiştirilmiştir.
Gül Hazal ÖZPOLAT
Torumahmut için Tarumar olmus mahmut tan gelmiştir diyen Sinan arkadasım için küçük bir araştırma yaptım.
Bence dogrusu Tarumar olmuş Mahmut degil Tor-u Mahmut olmalıdır. Yani Mahmutun Tor'u. Ama tor nedir?
Arapça kokenli degildir çünkü Arapçada O sesi yoktur. O yıllarda konusulan ağdalıdilimizi de hatırlayacak olursak Osmanlıların da pek kullanmadığını çıkarabiliriz.
Işin açıkçası eski Turkçe de bulduğum kelimeler anlam itibariyle uymadı. Belki baska arkadaşlar bir daha baksalar iyi olur.
Pekiacaba başka bir dilden gelmiş olabilir mi diye dusundum Farsca veya Kurtçe sözluklere baktım. Kurtçe'de tor kelimesinin Turkçedeki toy kelimesiyle aynı anlamda kullanıldıgını gordum. İsteyenler sozluklere bakabilir.
Yani savastaKurt Beylerinin askerleri de oldugundanbu isimlendirme çok normaldir. Diger taraftan aslında Torumahmut Toymahmut, Acemi Mahmut ya da Caylak Mahmut anlamında kullanılmış olabileceği gibi şimdi goremediğimiz bir anlamda da kullanılmış olabilir.Asagıdaki kelimelere bakabilirsiniz.
Zaten bu savasta Mısırlılarla işbirliği yapan Kurt asiretleri daha sonradan Osmanlı idaresi tarafından tehcir edilmiş ve cezalandırılmıştır. Osmanlılara karşı çıkmayan derekoylulere isemudahale edilmemiştir. Onların yerine de Anadoluya yeni gelmiş ve henuz yurtsuz olan Turkmen aşiretleri yerleştirilmiştir.
Bu yazdıklarım tartışmaya açık olmakla birlikteobjektif bir gözle bakıldıgındadogru olduğu gorulecektir.
Tor kelimesinin anlamları için aşagıya bakabilirsiniz.
Konu nizipli_mehmet tarafından (03.08.07 Saat 11:17 ) değiştirilmiştir.
Meydan Larouse(siyah-beyaz Türkçe ilk baskı) cilt 14, sayfa 545'de;
''Osmanlıya saldırma emri alan İbrahim Paşa, Halep'ten hareket ederek Nizip ile Birecik arasındaki ovaya geldi.
Osmanlı ordusu bozuldu, Maraş, Kumkale, Behisni üzerinden Malatya'ya çekildi.''
Bu ifadelere göre, sanırım harita mühendisi bir arkadaş 'Taşbaş Dağı mevkini, Torumahmut Köyü mevkini, Tayba mevkini ve Orul Suyu'nu da iki ordu arası hudut olarak ele alırsa' 40 000 kişilik Mısır ordusu ile 84 000 kişilik Osmanlı ordusunun TAM OLARAK nerede savaştıklarını bize söyleyebilir.
Not: Harita mühendisi sayın Şefik Ekmekçi'yi ziyaret etmesi için 'sanırsam' adminime yol gözüktü...
Konu nizipli_mehmet tarafından (03.08.07 Saat 11:17 ) değiştirilmiştir.
Bu arada savaşın nerde yapıldıgına iliskin bir yorumda bulunmak gerekirse, hepsinde birden yapılmış olabilir derim ben. Savaş bir gun mu surmuş yoksa. Yani ilerleme gerileme durumuna gore savas yeri degismis olamaz mı. Ya da mevzi ve mevkiler manevra geregi degistirilmiş olamaz mı? Ayrıca savasın yapıldıgı yer ayrıdır. Karargah ve cadırların oldugu yerler ayrıdır. Butun bunları dusundugumuz de bence yukarda bahsedilen tum yerlerde yapılmıs olması muhtemeldir. Bu arada acaba Turlu kelimesi ile Torumahmut arasında bir iliski olabilir mi? Ilgilendikçe ne enteresan seyler cıkıyor degil mi? Cided kelimesiyle ilgili olarak daha once acaba Nizam-ı Cedid ten gelmis olabilir mi. Ibrahim Paşanın adı da Ibrahim şehre verilmiş olabilir mi diye sormustum. Kimse cevap vermemişti. Galiba simdi sormanın tam sırası.
Hazal Hanıma sunu sormadan gecemeyecegim. Osmanlı Ordusu bir eşkiya ordusu mu ki Malatyayı talan etsin. Acaba maksadınızı mı aştınız? Aslında Malatya'daki Kurt ayaklanmasınıbastırmıs mı demek istediniz. Talan kelimesi çunku eşkiyalar ve çeteler için kullanılır, bir ordu için degil.
Sayın Ramazan Tarhan'ın harita mühendisi olduğunu şu dakika adminimden öğrendim. Haritada belgelendirme konusunda siz varken niye uzağa gidelim ki ? Sizden ilk beklentimiz, yukarıda belirttiğim mevkiler çerçevesinde bir ön taslak çıkarmanızdır. Ki daha sağlıklı düşünelim.
....
Edited by - Tarhan on 1/19/2007 09:19:19 AM
Ramazan TARHAN/Astronom/HARİTA MÜHENDİSİHayatı Kolaylaştırır
www.tarhanharita.net
s.a savaş hususunda hiç bir bilgim yoktu ama sizin siteniz sayesinde belli bir bilgiye sahip oldum...cok sağolun...sizide benim siteme beklerim....pek kapsamlı bir site değil ama yinede ziyaret edilebilecek hoş bir site(http://10hcali.birligi.org) alperen6727
Konu nizipli_mehmet tarafından (03.08.07 Saat 11:21 ) değiştirilmiştir.
Sayın R. Tarhan'a haritalar için teşekkürler.
KONU İÇİNDE YENİ BİR KONU
M. Çağatay ULUÇAY'ın TARİH ANSİKLOPEDİSİ(Bateş Yayınları, 3.cü baskı, sayfa 350)ndeki aktarmaları: ''Osmanlı ordusu Nizip'te, Mehmet Ali Paşa'nın ordusu da İbrahim Paşa komutasında Halep'te konaklıyordu.
(ORDULAR NİZİP OVASINDA CEPHE ALIRLAR. Nizip Ovasının güneyinde Mısırlılar, Kuzeyinde Türkler.)
Osmanlı ordusunun oyalanmasından yararlanan İbrahim Paşa, Türk ordusunun kanatlarını kuşatacak şekilde Mısır ordusunu düzenledi. Moltke, başkomutan HafızMehmet Paşa'ya BİRECİK'e DOĞRU ÇEKİLMEYİ TAVSİYE ETTİ. Başkomutan bunu şerefine yediremedi, reddetti. Nihayet, İbrahim Paşa saldırıya geçti. Derme çatma Osmanlı ordusunu
4 saat içinde perişan etti(29Haziran 1839)........''
Bu ifadelere göre;
1- Osmanlının 30 000askeri Nizip'te(50 000 küsürü de Malatya ve Kayseri'de).
2-İbrahim Paşa komutasındaki Mısır ordusu Halep'ten gelip, savaş için Nizip ovasında konuşlanıyor.
3-Savaş alanı Nizip ovası.
Şimdi, asıl merak edilmesi gereken konu 'bence' şu olmalı! HAFIZ MEHMET PAŞA KOMUTASINDAKİ OSMANLI ORDUSU SAVAŞTAN ÖNCE NİZİP'TE KAÇ AY, KAÇ YIL KALMIŞ OLMALILAR KİHAFIZ PAŞA ADLI BİR MAHALLEMİZ OLUŞMUŞ!
Biraz da bu konuyu(ki birbirine bağlantılı) irdelemeye ne dersiniz? Tabi, savaşın tam odak noktasının belirlenmesi ve ortak karara varılmasını da ihmal etmeden.
Konu nizipli_mehmet tarafından (03.08.07 Saat 11:21 ) değiştirilmiştir.
Nizip Savaşı (1839)
Hafız Mehmet Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetleri ile KAvalalı Mehmet Ali Paşanın oğlu İbrahim Paşa komutasındaki Mısır kuvvetleri arasında yapılan savaşdır.
Kütahya antlaşmasına rağmen Mehmet ALi Paşa Osmanlı padişahının emirlerini dinlememesi ve en sonda tek taraflı olarak istiklalini ilan etmesi üzerine Sultan II.Mahmud 21 Haziran 1839'da bu asi paşanın yola getirilmesi için bir ferman yayınladı.Osmanlı kuvvetlerinin başına Hafız Mahmet Paşa getirildi.Harekete geçen Hafız Paşa Mayıs 1839 sonlarında Fıratı atlayarak Nizip çayı ile bu çaya karışan Orul suyu kenarında ordugahını kurdu.21 haziranda Halepten yola çıkan ibrahim paşa iki koldan birecik doğrultusunda yürüyüşe başladı.iki gün sonra da osmanlı kuvvetleriyle karşılaştı.23 haziran günü osmanlı ordusuna yanlardan başlatılan mısır saldırısı halid paşa miralay ibrahim bey kendi kıtalarının hafız paşada Hassa alayının başında olarak verdikleri savaşta geriye püskürtüldü.fakat 24 haziran günü akşama kadar süren çarpışmada mısır süvari birliklerinin baskısı altında osmanlı kuvvetleri ezildi ve hafız paşa çekilme emrini vermek zorunda kaldı.hafız paşa bu durumdan sonra geriye kalan askerleriyle rumka-besni üzerinden malatyaya çekildi..
Osmanlı Tarih Ansiklopedisi
Redaksiyon : Ayşe BULUT
HAzırlayanlar : Bahadır ATALAY
Ayşe BULUT
Nihal YAZAN
Yukarda rumka diye geçen yer rumkalesidir.
Fıratı atlayarak Nizip çayı ile bu çaya karışan Orul suyu kenarında ordugahını kurdu
ifadesi önemlidir.
Bu arada Kemal ve Orhan beylerin Hafızpaşa mahallesi üzerinde yoğun bir çalışmaları var. Oradan da karargah çadırının kurulduğu neticesi çıkarılmaya çalışılıyor.
Görüşleriniz bizim için önemlidir
0342 5171254
Neden Fıratı atlasın acaba savasa gelen askerler dogudan mı geliyordu. Eger Istanbuldan geliyorlarsa Fıratı asmalarına gerek yok. Mısır Ordusu da batıda geldigi icin Fıratı asmasına gerek yok. Acıklar mısınız?