Konu: hasan hocamýzýn bir erkek bebegi oldu.

BEBEKLERDE 1.AY GELÝÞÝMÝ

Ýþte bebeðiniz nihayet evde! Ýlk iþiniz onu yeni yerine yerleþtirmek olacaktýr þüphesiz. Yeni doðum yapan kadýnlar genelde iki durumla karþý karþýyadýr: ya akrabalardan gereðinden fazla(!) yardým teklifi gelir veya yeterli yardým alýnamaz. Doðrusu ise sadece bir kiþinin sizinle kalýp yardým etmesi (yardýmcýnýz, ya da ailenizden birisi) ve diðerlerinin bebeði sadece görmek için gelmesidir.
Gelen misafirlerin öneri ve tavsiyelerini gülümseyerek ve teþekkürle cevaplamalýsýnýz ancak size verilen her tavsiyeyi uygulayabilmeniz mümkün deðildir. Her ne kadar sizi düþünüyor olsalar da siz doðru hissettiðiniz þeyleri yapmalýsýnýz. Eðer endiþeleriniz varsa, bunlarý doktorla veya çok güvendiðiniz biriyle paylaþýn. Ailenizin normal karþýlayacaðý, fakat sizi endiþelendiren bazý aksilikler yaþayabilirsiniz. Ancak unutmayýn ki “standart bebek” diye bir þey yoktur. Bebeðinizin beslenme, uyuma veya aðlama alýþkanlýklarý arkadaþlarýnýzýn bebeklerinden çok farklý olabilir.
Sonraki üç hafta boyunca, bebeðinizin görünüþü deðiþmeye devam edecektir. Doðduðunda, örneðin, gözleri muhtemelen birbirine yakýndýr ve þaþý bakmaktadýr. Bebek kýsa bir sürede 12 adet olan göz kaslarýný kontrol etmeye baþlayarak, bakýþlarýný istediði gibi odaklamayý öðrenir. Ve bu arada bebeðinizin ileride göreceðiniz kiþilik özellikleri de ilk sinyallerini verir: sessiz veya gürültülü; ya da hareketli veya sakin.
Ayýn ortalarýna doðru bebeðiniz artýk muhtemelen beslenme zamanlarýný bir düzene koymuþ olacaktýr. Eðer þanslýysanýz, ay sonuna doðru bebeðiniz geceleri aralýksýz 6 saat uyur. Ancak bu dönemdeki bebeklerin çoðu, gece-gündüz, her iki üç saatte bir emzirilmek ister; bu yüzden rahat bir uyku çekememek sizi korkutmasýn. Yakýnda uyuyabileceksiniz! Uzmanlar bu dönemdeki bebeklerin, uygun zamanlarda beslenmek yerine aç olduklarýnda beslenmeleri konusunda hemfikirdirler; bu yüzden bebeðiniz eðer sabahýn üçünde beslenmek istiyorsa, bu ihtiyacýný karþýlamanýz gerekmektedir.
Bebekler bu ilk dönemlerde fazla hissedilmeyen bazý hafif uyarýlara odaklanýrlar ve yüksek sesler, karmaþýk görüntüler ve buna benzer dýþ olaylara karþý algýlarýný kapatýrlar. Bu yüzden bu dönemde bebek uyurken evi sessiz tutmaya çalýþmak yersiz bir çabadýr. Bunu yapmak onun þimdiden sessiz bir ortam aramasýna ve hayatýnýn sonraki bölümlerinde sesli ortamlarda uyumakta zorlanmasýna neden olur

1.AY DÖNÜM NOKTALARI
SOSYAL FÝZÝKSEL ZÝHÝNSEL
• Bebeðin görüþ mesafesi sýnýrlý olduðundan, ebeveynin yüzü kendine 50cm'den yakýnsa gözleri ebeveynin yüzüne odaklanýr.
• Göz temasý baþlar.
• Karþýsýndaki yüzü
incelerken sessizleþir.
• Birini sýkýca tutabilir.
• Ýnsan sesi duyduðunda tepki verir.

• Kol, bacak ve el hareketleri hala reflekslerden oluþur.
• Aniden irkilir (Moro Refleksi).
• Anne sütü alsa da almasa da göðüse yaslanmaktan hoþlanýr ki bu da baþka bir reflekstir.
• Genelde elleri yumruk þeklindedir.
• Yüzüstü yatarken baþýný hafifçe yana doðru çevirir.
• Oturma pozisyonuna getirildiðinde kafasýný belkemiðinden üste doðru tutar.
• Bir þeye bakar ancak ona uzanmaz.
• Bir nesneyi görmek için gözlerini yanlara doðru kaydýrabilir.
• Parmaklarý açýkken bir oyuncak veya çýngýraðý kavrayabilir, ancak çabucak düþürür.

• Uyanýk olduðu 10 saatlik süre içinde bazý anlar algýlamasý daha açýktýr.
• Uyanýk olduðu zamanýn çoðunda sakin ve tepkisiz görünür.
• Birkaç dakika aralýkla gördüðü bir nesneyi hatýrlayabilir.
• Doðumdan önce bildiði anne sesini ve kokusunu tanýr.
• Yardým istemek için aðlar.

2.AY BEBEK GELÝÞÝMÝ

Ýkinci ayýna girdiðinde bebeðiniz yeni çevresine artýk iyice alýþmýþ olacaktýr. Buna karþýlýk siz de ailenizin bu yeni üyesini daha iyi tanýmýþ ve ruh halini öðrenmiþ olacaksýnýz. Sekiz haftanýn sonunda, bebeðinizin doðumundan beri bir hayli deðiþim geçirdiðini fark edeceksiniz.
Örneðin artýk beslenme ve uyku zamanlarý, arada bir bozulsa da daha düzenli olmaya baþlamýþtýr. Uyanýk olduðu zamanlar daha belirgin ve daha uzundur. Bu arada beslenme düzeni ve þekli de, gaz çýkarmalar ve beslenme sýrasýndaki uzun ya da kýsa molalarla oluþmaya baþlar. Ýþte bu dönemde annenin bilmesi gereken çok önemli bir þey var: Daha önce sadece rahatsýzlýðýný belli eden bebek bu ay memnuniyetini de gösterecektir. Evet, yanlýþ okumadýnýz; bebeðiniz bu ay içinde size kocaman mutlu bir gülücük hediye edecektir.
Bu ay içinde sinir sistemi geliþtikçe, bebeðiniz hareketlerini de daha iyi kontrol etmeye baþlayacaktýr. Ýlk günlerdeki kontrolsüz bebek refleksleri yerini kontrollü hareketlere býrakacaktýr. Tüm el ve ayak vurmalarý size hala anlamsýz gelebilir. Oysa bunlar bebeðin kaslarýný çalýþtýrma egzersizleridir.
Ýki aylýk bebek, henüz baþýný tam olarak dik tutamasa da, boyun kaslarýný yavaþ yavaþ kontrol etmeye baþlar. Ýkinci ayýn sonuna doðru, bebeðiniz muhtemelen karnýnýn üstüne yatarken kafasýný kaldýrabiliyor olacaktýr bunu yapmak aslýnda hiç de kolay deðildir, çünkü kafasý hala vücudunun en büyük uzvu durumundadýr ve ona göre oldukça aðýrdýr. Hareketli bir bebek karnýnýn üstünde dururken emekleme hareketleri yapabilir; hatta bazý bebekler yataðýn içinde yer bile deðiþtirebilir.
Artýk daha hareketli olduðundan bebeðinizin düþmemesi için dikkatli olmanýz gerekmektedir. Hiç tahmin etmediðiniz anda beklemediðiniz bir hareket yapabilir; bu yüzden bebeðinizi dikkatle izlemelisiniz. Örneðin altýný deðiþtirirken, arkanýzý döndüðünüz bir anda ani bir refleksle hareket edip kendini yere atabilir. Veya içinde olduðu ana kucaðý uzanabileceði bir yere yakýn duruyorsa, gözüne kestirdiði nesneyi tutup kendini çekebilir ve ana kucaðýyla birlikte yere yuvarlanabilir.

2.AY DÖNÜM NOKTALARI
SOSYAL FÝZÝKSEL ZÝHÝNSEL
• Emerek kendini rahatlatýr.
• Bir insanýn varlýðýndan mutlu olur ve bunu gösterir.
• Kucaða alýndýðýnda veya birinin sesini duyduðunda susar.
• Ýnsanlarla etkileþim halinde olursa, daha uzun süre uyanýk kalýr.
• Hareketleri daha düzenli ve istemli olur ve reflekslerin bir kýsmý kaybolur.
• Kafasýný birkaç saniye için dik tutabilir.
• Oturma pozisyonuna getirildiðinde kafasýný dik tutsa dahi, tam olarak kontrol edemez.
• Bir objeyi birkaç saniye ya da belki biraz daha uzunca süre elinde tutabilir.
• Kaslarý geliþir.
• Etrafýna bakar.
•Bir nesneyi seyrederken gözlerini bir daire içinde, ikisini ayný anda ve ayný
yönde olmak üzere çevirebilir.
• Bir nesneyi gözünün bir ucundan diðerine kadar takip edebilir.
• Sesleri, dýþarýdan duyduðu þeylere tepki olarak deðil, kendi içinden gelenlere tepki olarak çýkarmaktadýr.
• El ve kollarýný daha çok hareket ettirir.
• Nesnelere vurabilir.
• Nesnelere karþý heyecan duyabilir.
• Sesler, insanlar ve tatlar arasýndaki farký anlar ve belli eder.
• Kendi el hareketlerini inceler.
• Duyularý birbirini yönlendirir; seslerin kaynaðýna bakar, memeye doðru emme hareketi yapar.

3 AYLIK BEBEK GELÝÞÝMÝ

Bugünlerde bebeðiniz belirgin ihtiyaçlarýný ve önceliklerini belli etmeye baþlar. Çevresi ve kalýtýmsal özellikleri kiþiliðini oluþturur. Daha da önemlisi, artýk sadece fiziksel ihtiyaçlarýnýn etkisiyle hareket etmez, etrafýnda olup bitenden de keyif almaya baþlar.
Örneðin bir sese doðru daha emin olarak döner ve hareket etmekte olan bir insaný gözleriyle takip edebilir. (Bebeðin yüzünün çoðunlukla bir yöne dönük olmasýný saðlayan eskrim pozisyonu nihayet kaybolmuþtur.) Yüzleri incelemek çok hoþuna gider; saç ve yüz arasýndaki renk kontrastý ilgisini çeker.
Duyusal uyarýlar bebeðiniz için artýk çok daha önemlidir, çünkü etrafýndaki dünyayý duyularý sayesinde öðrenecek ve tanýyacaktýr. Artýk uyanýk olduðu anlarda kucaða alýnýp sallanmaktan eskisi kadar hoþlanmaz. Onunla konuþmanýzý, oynamanýzý ve ona yeni þeyler göstermenizi ister. Uzun süre yalnýz kalmak asla hoþuna gitmeyecek ve bunu da hemen belli edecektir.
Bebeðiniz ona verdiðiniz hemen her þeyi elleriyle tutacak ve her seferinde daha önce bilmediði yeni bir objeyi tercih edecektir. Artýk nesnelerin sadece görünüþü ile deðil, dokusu ve tadý(!) ile de ilgilenmektedir. Kadife kumaþlar, tüylü oyuncaklar, yastýklar gibi deðiþik dokularý tanýmak hoþuna gidecektir. Bu dönemde bebek sýcak ve soðuðun deðiþik dereceleri olduðunu da keþfedecek, bazen bir objeyle oynarken o objenin þekil deðiþtireceðini öðrenecektir. Býraktýðýnda bazý nesneler yeni bir þekil alýr; bazýlarý ise eski þekline döner. Bebek bunlarý oyunlarý sýrasýnda tekrar tekrar deneyerek öðrenir.

3.AY DÖNÜM NOKTALARI
SOSYAL FÝZÝKSEL ZÝHÝNSEL
• Yakýnlarýný tanýmaya ve ayýrt etmeye baþlar.
• Kolayca güler.
• Aðlamalar azalýr.
• Seslere ses çýkartarak karþýlýk verir.
• Anne ve babasýna farklý davranýr: yanýndayken onlarýn dikkatini çekmeye çalýþýr
• Karýn üstü yatarken kol ve dirseklerinin üzerinde vücudunu kaldýrýr ve bu þekilde 5-10 saniye kadar durur.
• Destekle kucakta oturabilir.
• Yüz ifadesi ve çýkardýðý sesler güçlenir.
• Kucaða alýnýrken tüm vücudunu toplar.
• Yakalama refleksi kaybolur; elleri genelde açýk durur.
• Elleriyle yüzünü, gözlerini ve aðzýný keþfetmeye çalýþýr.
• Bir oyuncaðý tutmak ve sallamak ister.
• Bir nesneyi gözünün bir ucundan diðerine kadar takip edebilir.
• Sesleri, dýþarýdan duyduðu þeylere tepki olarak deðil, kendi içinden gelenlere tepki olarak çýkarmaktadýr.
• El ve kollarýný daha çok hareket ettirir.
• Nesnelere vurabilir.
• Yaptýðý hareketlerden ödül bekleyerek hafýzasýný kullanmaya baþladýðýný gösterir.
• Baþýný ve boynunu çevirerek sesin kaynaðýný arar.
• Dinlemek için emmeyi býrakýr.
• Konuþma seslerini diðer seslerden ayýrt eder.

4.AY BEBEK GELÝÞÝMÝ

Her gün biraz daha büyüyen bebeðiniz artýk “yeni doðan” sýnýfýný geçmiþ sayýlýr. Fiziksel geliþimi de hýzla devam etmektedir. Kafasýnýn arkasýndaki yumuþak nokta kaybolmuþtur, ön taraftakinin tamamen kaybolmasý ise bazý durumlarda 18 ayý bulabilir. Saç rengi ve þekli de muhtemelen deðiþmeye baþlamýþtýr. Siz belki fark etmeseniz de geçen birkaç hafta boyunca bebeðin doðumdaki saçlarý dökülmeye ve yerine yeni ve kalýcý saçlar çýkmaya baþlamýþtýr. Bu süreç birkaç ay daha devam eder.
Bebeðinizin göz rengi de bu dönemde deðiþebilir. Çoðu bebeðin doðum sonrasý mavimsi olan göz rengi koyulaþmaya baþlar. Eðer 6. ayda bebeðiniz hala mavi gözlü ise, gözlerinin renkli kalacaðýndan emin olabilirsiniz.
Bebeðinizin fiziksel yeteneklerinde de kelimenin tam anlamý ile “tepeden týrnaða” geliþmeler gözleyeceksiniz. Bu ayýn sonunda bebek kafasýný tamamen dik tutabilir ve karnýnýn üstünde yatarken 90 derecelik açýyla kafasýný yerden kaldýrabilir. Ayrýca kafasýný her yöne çevirebilir ve sýrtüstü yatarken kaldýrabilir. Çenesini omuzlarýna dayayarak ayaklarýna bakabilir.
Kaslarý geliþip güçlendikçe, bebeðin vücudu da toparlanmaya baþlar. Karný üzerinde yatarken, tek kolunun üzerinde baþýný kaldýrabilir. Bu ve bundan sonraki iki ay boyunca beden kýsmýndaki kaslar daha da güçlenecektir. Tam olarak ters dönemese de, bebek bu ay en azýndan bir yana doðru dönebilecektir; diðer tarafa dönmek içinse biraz daha geliþmesi gerekmektedir. Birçok bebek bu geliþmeden sonra, tam olarak dönmeye baþlar.
Artýk sýrtüstü yatarken parmaðýnýzý tuttuðunda kafasýný ve bacaklarýný kaldýrýp oturmaya çalýþýr. Þimdilik oturma mutluluðuna tek baþýna eriþmese de ufak bir yardýmla bunu becerir ve buna bayýlýr! Yine de, hala sýrtýndan destek vermeniz gerekir, çünkü þu an ancak kafasýný dik tutabilmektedir. Ay sonunda, gövde kaslarý sayesinde ufak bir destekle kucaðýnýzda dimdik oturabilecektir. Oysa daha önceleri kucaðýnýzdayken, bedeni bir kalýba girmiþ gibi sizin oturuþunuza göre þekillenmekteydi. Þimdi ise oturuþunu kendi kontrol edebilmektedir: sizin fiziksel olarak farklý bir insan olduðunuzu artýk anlamaya baþlamýþtýr.
Bebeðiniz tekme atmaktan çok hoþlanýr; bacaklarýný elleri ile ayaklarýna veya dizlerine dokunabilecek kadar havaya kaldýrabilir. Daha sonraki aylarda ise bu bacaklar tüm aðýrlýðýný kaldýrabilecek güce eriþir. Onu ayaklarý yere basacak þekilde dik tutarsanýz, belki ayakta bile durabilir. Bu ay bazý bebekler emeklemenin baþlangýcý sayýlan “yüzme” hareketini de geliþtirir.
Bebek giderek daha istemli hareket etmeye baþlar, “yeni doðan refleksleri”nin çoðu artýk kaybolur. Arama refleksi de bunlara dahildir, çünkü bebek artýk neye baktýðýnýn ve ne gördüðünün tam olarak bilincindedir. Yorgun olduðu zamanlar hariç, pek çok hareketi daha akýcý ve daha kontrollüdür.
Bu ay içinde doktorunuz katý gýdalara (yoðurt, kaþýk mamasý, meyva püresi) geçmenizi önerebilir. Bu konuda onun tavsiyelerini doðru takip etmeniz önemlidir. Bir öðünde sadece bir yeni gýdayla baþlayýn ve bunu da yavaþ yavaþ yapmaya dikkat edin, baþka bir yeni gýdaya hemen geçmeyin. Böylelikle hem bebeðinize yeni tatlara alýþmasý için zaman tanýmýþ olur hem de herhangi bir gýdaya alerjisi olup olmadýðýný doktoru ile birlikte daha rahat gözlersiniz.
Bazý bebekler yeni tatlar konusunda hevesliyken, bazýlarý bu konuda daha gönülsüz olurlar. Eðer bebeðiniz bu yeni gýdalarý istemiyorsa endiþelenmeyin ve yemesi için zorlamayýn. Amacýnýz, sadece katý gýdalara alýþmasýný saðlamaktýr, bu yüzden az miktarda vermeye devam edin. Eðer katý gýdalarý reddetmekte ýsrarlýysa, doktorunuza danýþarak ayný yemekleri 1-2 hafta sonra tekrar deneyin. Bir süre sonra alýþacaktýr.
Yeni gýdalar artýk beslenme düzeninin bir parçasý olduðunda, bebek anne sütünü veya formül sütü giderek daha az miktarda alacaktýr. Bu dönemde, katý gýdalarý, sütten önce vermeye gayret edin; çünkü süt ve sývý mamalar oldukça doyurucudur ve bebek önce bunlarý alýrsa, sýra katý gýdaya geldiðinde karný doymuþ olacaktýr. Ancak bazen yemeðe katý gýda ile baþlamak da bebeði sinirlendirebilir, özellikle sabah uyanýr uyanmaz pek hoþuna gitmeyebilir. Eðer yeni mamaya tepki gösterirse önce emzirin, ardýndan yeni mamasýný verin, yine istemez ise emzirmeye devam edin.
Zaman içinde bebeðinizin öðün sayýsý, günde dört defaya inecektir. Buna ek olarak, yatmadan önce de sütünü ister. Eðer bebeðiniz daha sýk acýkýyorsa süt ve katý gýda arasýnda yarým saat kadar bekleyin.
Bu ay bebeðin tükürükleri akmaya baþlayabilir. Cildinde buna baðlý kýzarmalar oluþuyorsa yüzüne biraz vazelin, boyun çizgilerine de mýsýr niþastasý sürebilirsiniz. Eðer lekeler artýyorsa, mutlaka doktorunuza danýþýn.
Tükürük akmasýnýn genelde diþ çýkarmayla baðlantýlý olduðu düþünülür. Ancak bu çok kesin bir baðlantý sayýlmaz. Bazý bebeklerin bu ay bir diþi patlayabilir, ancak genelde ilk diþ 6. aydan önce çýkmaz.
Eðer bebeðiniz gerçekten diþ çýkartýyorsa, ellerini sýk sýk kulaðýna ve çenesine götürür. Her iki bölgeyi de ayný kaslar idare ettiðinden, bebeðin kulaðý mý aðrýyor, yoksa diþi mi çýkýyor, belli olmayabilir. Bunu anlayabilmek için diþ etlerini hafifçe ovmanýz yeterlidir. Bebeðiniz hemen baðýrmaya baþlýyorsa, diþ çýkarýyor demektir.
Bazý bebekler fazla diþ aðrýsý çekmez, bazýsý ise tüm diþ çýkarma süresince acý ve sýkýntý yaþar. Eðer diþ çýkardýðý için huzursuzsa, bir diþ kaþýma oyuncaðý edinin ve buzdolabýnda saklayýn. Oyuncaðýn serinliði diþ etlerini rahatlatacaktýr. Eðer bu da iþe yaramazsa, doktorunuz reçeteli ya da reçetesiz bir tedavi tavsiye edebilir.
Bu ay sizi mutlu edecek bir baþka geliþme de bebeðin nihayet gece boyunca uyumaya baþlamasýdýr: gece uykularý 10-11 saate çýkacak, gün içinde de iki-üç saat uyuyacaktýr. Bebeðinizin uykuya daha kolay dalabilmesi için, yorgunluk belirtisi göstermeye baþlayýnca yataðýna yatýrýn.
Peki, bebeðinizin yorgun olduðunu nasýl anlarsýnýz? Mutlaka kendine özgü birtakým mesajlar verecektir, ancak bebeklerin hemen hepsinin bazý ortak ve belirgin iþaretleri vardýr. Gözlerini ovuþturmak ve oyuna karþý isteksiz tavýrlar bunlarýn baþýnda gelir. Yalnýz, yorgunluk bazý bebekleri daha hareketli ve heyecanlý yapabilir. Uykusu olan bebekte doðum sonrasýna benzer bazý refleks ve hareketler görmeye baþlarsýnýz. Hareketleri daha ritmik olur- örneðin kafasýný sallar. Parmak emme, sinirli tavýrlar, genel huzursuzluk uykulu bebekte hemen farkedilir. Bebeðinizin “uykum var” mesajýný anlamanýz çok da zor olmayacaktýr.

4.AY DÖNÜM NOKTALARI
SOSYAL FÝZÝKSEL ZÝHÝNSEL
• Sosyalleþtiðinde güler; oyunu bölündüðünde aðlar.
• Aynadaki yansýmasý hoþuna gider, hatta ona gülümser.
• Kendini rahatlatmaya çalýþýr.
• Etrafýndakilerle iliþki kurmak için sesler çýkartýr.
• Gýdýklandýðýnda güler.
• Ýnsanlara cevap vermeye çalýþýr.
• Müzikle sakinleþir.
• Yüzükoyun durumundayken sýrtüstü, sýrtüstünden yüzükoyun dönebilir.
• Kafasýný daha uzunca bir süre dik tutar.
• Oturma pozisyonuna getirildiðinde veya yatarken kafasýný istediði yöne döndürebilir.
• Yüzme hareketi yapabilir ve yataðýnda dönebilir.
• Bakýþlarýný farklý uzaklýklara odaklayabilir.
• Sallanan bir nesneyi kendine çekip aðzýna götürebilir.
• Bir nesnenin düþtüðü yere bakar.
• Banyoda ayak ve ellerini çýrpar.
• Diþ çýkarmaya baþlayabilir.
• Katý gýdalara geçmeye hazýr olabilir.
• Kokularý birbirinden ayýrabilir.
• Bir saatten daha uzun süre karþýsýndakine tepki verir.
• 5-7 saniye öncesini hatýrlar.
• Görüntü ile gerçek yüzü ayýrt eder.
• Yeni sesler çýkarmayý sever ve bazýlarýný taklit eder.

5.AY BEBEK GELÝÞÝMÝ

Bu ay sonunda bebeðiniz doðumdaki kilosunun yaklaþýk iki katýna ulaþacaktýr. Bu aydan itibaren, birinci yaþýnýn sonuna kadar her ay yaklaþýk 500gr. almalýdýr. Ancak kilosu her zaman ayný ölçüde artmayabilir.
Kilo aldýkça bebeðinizin kendi fiziksel sýnýrlarýný keþfetme konusundaki ilgisi de artacaktýr. “Uçak” hareketini sýkça denediðini göreceksiniz; karnýnýn üzerinde kollarýný ve bacaklarýný iki yana açar ve kafasýný yukarý kaldýrýr. Bu, sýrt ve boyun kaslarýný geliþtirmek için mükemmel bir harekettir. Geliþimi normal devam eden bir bebek bu ay sonunda bir ayaðýný göbeðine kadar kaldýrabilir; hareketli bir bebek ise karnýnýn üzerindeyken her iki ayaðýný da iterek yatakta ilerleyebilir.
Beþ aylýk bebeðiniz muhtemelen artýk kolayca yataðýnda sýrtüstünden yüzükoyun, yüzükoyun durumdayken sýrtüstü dönebiliyordur; her iki tarafa da dönmeyi ise önümüzdeki birkaç hafta içinde tamamlayacaktýr. Dönüþleri öðrenmesi için biraz yardým edebilirsiniz.

5.AY DÖNÜM NOKTALARI
SOSYAL FÝZÝKSEL ZÝHÝNSEL
• Dikkat çekmek ve sosyalleþmek için güler ve sesler çýkarýr.
• Tepkisini belli eder, oyuncaðýný almaya çalýþan birine karþý direnir.
• Yakýn çevresini ve ebeveynlerini bilir; yabancýlara tepki verir.
• Yüz ifadelerini taklit eder.
• Yemek zamaný oyun oynamaktan hoþlanýr.
• Oturma pozisyonuna getirildiðinde kafasýný dengeler ve dik tutar.
• Ellerini ayaklarýný açýp kafasýný kaldýrarak "uçak" hareketi yapar.
• Sallanarak ve dönerek hareket eder.
• Çok rahatça vücudunu döndürür.
• Ayaðýný aðzýna götürür ve ayak parmaklarýný emer.
• Objeleri daha doðru kavrar; ellerini kaldýrýr ve nesneyi tutar.
• Doðru mesafeden uzanmaya baþlar.
• Kalýn bir halkayý tutabilir.
• Eline konan ufak bir oyuncak hayvanla oynar.
• Tek veya iki eliyle biberonu kavrayabilir.
• Bazý sessiz harflerle sesli harfleri bir araya getirip (d,b,l,m gibi) heceler çýkartýr.
• Yeni durumlarda etrafýna bakar.
• Nesneleri tutmak, döndürmek, sallamak ve aðzýna götürmek ister.
• Düþen bir nesnenin arkasýndan eðilip bakar.
• Sesleri ve hareketleri taklit etmeye çalýþýr.