--------------------------------------------------------------------------------
SABUNCULUK VE NİZİP
Devlet planlama teşkilatı sekizinci 5 yıllık kalkınma planında kimya sanayi ilgili bir rapor hazırlatıp yayınlamış. Bu rapordan benim anladığım ;
1- Sabun sanayinde NİZİP markalaşamamıştır.
2- Üretimini yeni teknolojiye uyduramamıştır.
3- Görünen O ki yakında sabunculuk bazı illerde yapılan folklorik üretimler gibi olacaktır. (Bakır İşlemeciliği gibi)
4- Ne yapmalı konunda bu rapor bize apaçık bilgi vermektedir. Bu öncelikle sergi tipi üretime son verip yeni teknolojilerle üretime geçmek için çalışmakla olur.
5- Nasıl başaracağımız ise bu sektördeki firmaların bir araya gelerek bir veya en fazla 5 marka ile aynı ürünü hepsinin fabrikasında üreterek tek veya en fazla 2 pazarlama ağıyla önce tüm Türkiye’ye sonra tüm dünyaya satmakla olur.
6- Arge çalışmalarını Üniversiteyle işbirliği ile başlatıp formülleri ve imalat kurallarını belirleyerek tek bir fabrika gibi tüm fabrika ve atölyelerin üretim yapması şarttır. Ben bu raporu tüm sabuncuların incelemesi taraftarıyım. Bir kısım özeti aşağıdadır.

2. MEVCUT DURUM
2.1. SEKTÖRDEKİ KURULUŞLAR
Raporun hazırlanma süresinin az olması ve ulaşılabilen firmalardan yeterli bilgi alınamamasınedeniyle sektördeki kuruluşlar ile ilgili bilgiler ancak tecrübe ve özel bilgilere dayanılarak derlenebilmiştir.1997-1981 döneminde 379 olan firma sayısı 1999 yılında 50 firmanın altında düşmüş olup,eksilen firmaların eski usulde sergi tipi sabunculuk yaptıkları belirlenmiştir. Ancak firmasayısındaki azalma, üretim kapasitesi ve miktarına olumsuz etki yapmamıştır. Modernteknoloji ile üretim yapan kuruluşlar kapasitelerini önemli miktarda artırarak iç ve dıştalepleri kolaylıkla karşılayabilecek duruma gelmişlerdir. Sektörde faaliyet gösteren belli başlı firmalar Tablo 1.de listelenmiştir.
Tablo 1FİRMA ADI ADRESİ KAPASİTE Takribi)ton/yılEvyap sabun sanayi Ayazağa Cendere Yolu 200.000No:10Levent/İstanbul Colgate-Hacı Şakir Ayazağa Cendere Yolu 50.000Levent/İstanbul Dalan Kimya Endüstri A.Ş. Kemalpaşa Cad.No:9 40.000 (5.000.i sergitipi) Pınarbaşı/İzmirKomili A.Ş. Setüstü Haktan İş Merkezi 25.000Kabataş/İstanbul Lever A.Ş. Fason Paksoy A.Ş. Karataş Yolu 4.km 15.000AdanaA.S.C. Gebze/İstanbul 60.000Bilal sabun Devlet Karayolları Üzeri 12.000Ilıca Başı Mevkii 4.km AydınÇelikbilek 12.000 (6.000 sergi)Emek 12.000Tat Organize Sanayi Bölg. 18.000Başıpınar/G.antep Güler Organize Sanayi Bölg. 18.000Başıpınar/G.antepTariş 6.000Sunucu 4.000Kebapçı 2.500 (1.250 sergi tipi)Sokol 6.000Ayvalık(Diğerleri) 7.000 (sergi tipi)Nizip(Toplam) 20.000 (sergi tipi) 2. MEVCUT KAPASİTE VE KULLANIMIMevcut kurulu kapasite Tablo 2.de verilmiştir:TABLO:21995 1996 1997 1998 1999 Kurulu Kapasite(x1000ton)350 350 420 450 500Kullanım Yüzdesi51 57 60 53 58Sektördeki ortalama kapasite kullanım oranı %55-60 arasında değişmektedir. Son yıllardagörülen kapasite artışı makineli sabunculuk yönündedir. 10. VIII.PLAN DÖNEMİ GELİŞMELERİ10.1 .GENEL POLİTİKASektör önümüzdeki beş yıllık dönemde iç ve dış piyasalarda önemli atılımlargerçekleştirebilecek güçtedir. Ancak mevcut potansiyelin yeterince kullanılabilmesi için uzunvadeli , belirgin ve tüm kuruluşların mutabakat halinde olduğu devlet tarafından yönlendirilenbir sektör politikası olmaması AB.ye giriş döneminde sektöre önemli darbeler vurabilir. İyi organize olmamış ve yeterli koruyucu teşvikleri alamamış bu sektör ihracat yapmakta ve artan iç ve dış rekabet nedeni ile iç pazarda ve ihracatta zorlanacaktır.Tüketicinin korunması ve kaliteli ürünlerin ciddi firmaların teşvik edilmesi için TSE Belgesialma zorunluluğu getirilmelidir.Sektörde kullanılan teknoloji , AB ve EFTA ülkelerinde kullanılan teknolojiden farklıdeğildir. Ancak sektörün maliyeti azaltıcı modernizasyon projelerine ihtiyacı olacaktır.Sektörde sabun ile ilgili tüm teknik bilgi mevcuttur .Sektör elemanları gerek yurtiçindegerekse yurtdışında tesis kurma konusunda ihtisas sahibidirler. Yurtdışında kurulacaktesislerin ülkemizden yapılacak ihracatı engellemeyecek tür ve seviyelerde olmasısağlanmalıdır. Önemli ithal hammaddesi olan iç yağ ve bitkisel yağ yurtiçi üretimlerininteşvik edilmeyişidir. TALEP PROJEKSİYONU( 1000 ton ) 2000 2001 2002 2003 2004Yurtiçi 120 122 124 126 128İhracat 200 220 240 250 270(Bu Rapor 2003 yılında yazılmış ve rapor sonucu her yıl 20 bin ton artış olacağı var sayılmıştır. Buna göre ülkemizin 2007’de tahminen 330 bin ton sabun ihtiyacı vardır.) Önümüzdeki beş yıllık plan devresinde yurtiçi talepleri kişi başına sabun tüketimini arttıracak yönde olmalıdır. Halen düşme trendi gösteren rakamlar tedbirler alınmadığı taktirde yine düşme trendi gösterebilir.Sektörün ihracat potansiyeli hemen hemen tüm dünya ülkelerinedir. Bunun muhafazası vemiktarların artırılabilmesi için değişken olmayan politikalar uygulamalı, fiyat ve kaliteyedaha fazla önem vererek dış pazar şemsiyesinin açılması sağlanmalıdır.11. TEDBİRLERI. TS 54.ün mecburi standart olması dolayısıyla istisnasız bütün üretici ve ihracatların bustandarda uymalarının temini ve gerekli kontrollerin yapılmasıII. Sektörde kullanılan hammaddelerin ithalatında fon , kaynak kullanımı vs. gibi maliyetartırıcı unsurların bulunmamasıIII. Gerek yerli gerekse ihracat ürünlerinde kaliteden kati olarak taviz verilmemesiIV. Çevre bilincinin yerleşmesi ve gerekli tedbirlerin alınması , arıtma tesisi kurmazorunluluğu getirilmesiV. Enerji miktarını ve maliyetini düşürücü sistemlerin kullanılabilmesi için gerekliteşviklerin sağlanması.VI. Sektör politikasının devlet ile birlikte tespit edilmesi, uzun vadeli , belirgin veorganize şekilde olması.VII. Sektör en yeni teknolojik gelişmelere sahip olduğundan yurt dışına tesis kurmakonusunda imkanların ortaya konması ve gereken Eximbank kredilerinin kullanılabilmesi .VIII. Tüketicinin korunması için kaliteli mamul üreten firmaların teşvik edilmesi vepiyasanın kontrolünün sağlanması.IX. Üreticilerin AR-GE .ye pay ayırmaları , üniversiteler ile işbirliğine gitmeleri geleceğeyönelik rekabet koşullarının sağlanması açısından temel oluşturacaktır.12. SEKTÖRÜN VIII. BEŞ YILLIK PLAN DÖNEMİNDE AB.YE UYUMÇALIŞMALARITürkiye.nin AB.ye aday konumuna gelmesi ile ilgili olarak dikkate alınması gereken hususlarşunlardır:Sektörün AB.ye aday konumuna gelmesi için AB.ye uyum çalışmalarına 2000 yılındanitibaren geçilmelidir.AB.ye uyum çalışmalarının- Sabun ve Deterjan Sanayicileri Derneği (üretici ve ithalatcı firma temsilcileri)- Çevre Bakanlığı- Sağlık Bakanlığı- Sanayi ve Ticaret Bakanlığı- TSE- DPTile birlikte yürütülmesi gerekmektedir.AB.ye uyum çalışmalarında öncelikle ele alınması gereken husus direktiflerin gözdengeçirilmesi olacaktır ve bunlar da şu başlıklarda toplanabilir:- Tüketicinin Korunmasıa)Birim Fiyatıb)Reklam- GLP(iyi laboratuar uygulamaları)- Doğu Avrupa Ülkeleri ile uyum- Gümrük ve vergiler- Ambalaj- Çevrea)Tehlikeli maddelerb)Katı atıklarc)Zararlı kimyasallar- Rekabetin korunmasıRAPOR ÖZETİM BU KADARSAYGILARIMLA
OSMAN DEMİR