Kur’an-ý Kerim’in inmeye baþladýðý Ramazan ayýnýn yirmi yedinci gecesi Ýslam’da en kutsal ve faziletli gecedir. Kadir gecesi, içerisinde Kadir gecesi bulunmayan bin aydan daha hayýrlýdýr. Kur’an-ý Kerim de bu gecenin faziletini belirten müstakil bir sure vardýr. Bu surede yüce Rabbimiz þöyle buyurmaktadýr:
“Doðrusu biz Kur’an’ý Kadir gecesinde indirmiþizdir. Kadir gecesinin ne olduðunu sen bilir misin? Kadir gecesi bin aydan hayýrlýdýr. Melekler ve Cebrail o gecede Rablerinin izniyle her türlü is için inerler. O gece, tanyerinin aðarmasýna kadar bir esenliktir” (Kadir, 1-5).
Kadr Suresi
Kur’an-ý Kerim’in doksan yedinci suresi olup beþ ayet; otuz kelime ve yüz yirmi harften oluþur. Fasýlasý “râ” harfidir. Ýsmini ilk ayetinde geçen “kadr” kelimesinden alan bu surenin Mekke’de mi, yoksa Medine’de mi indiði konusunda ihtilaf vardýr.
Sure,insanlara Kur’an’ýn deðeri ve önemi hakkýnda bilgi vermektedir.Allah Teala, Hicr Suresinde “Bunu biz indirdik” buyurur. Yani Hz. Peygamber (s.a.v)’in arzusu ile deðil bizim dilememiz sonucu indirilen apaçýk bir kitaptýr 0.
Kadr sözcüðü burada su iki anlamda kullanýlmýþ olabilir: Bunlardan biri, takdir anlamýdýr. Allah bu gece takdirleri yani kaderleri uygulamak üzere meleklere emir verir. Bunu, Duhân Suresindeki su ayet destekliyor: “O gece katýmýzdan her hikmetli emir sadýr olur. “Diðer anlamý ise, azamet ve þereftir. Bu husus, surenin “Kadir gecesi bin aydan hayýrlýdýr” ayetinde ifade edilmektedir. Nasýl daha hayýrlý olmasýn ki, Allah’ýn insanlýða son mesajý bu gecede indirilmeye baþlanmýþtýr. Gece, deðerini bu olaydan almaktadýr. Ve bu geceyi anmak, insanlýða rahmet olarak Kur’an’ýn inmeye baþladýðý bu geceyi ihya etmek Müslümanlara tavsiye edilmiþtir.
Kadir gecesinin hangi gün olduðu konusunda birçok görüþ ileri sürülmüþtür. Ancak ümmetin büyük âlimlerinin çoðunluðunun görüþü, Ramazan ayýnýn yirmi yedinci gecesi olduðu þeklindedir.
O gece öyle bir gecedir ki Kur’an ayetleri Hz. Muhammed (s.a.v)’in kalbine inmeye baþladýðý gecedir.
Islam, hiç bir zaman dýþ görünüþü benimseyen, þekle önem veren þekilci bir din deðildir. Bin aydan daha hayýrlý olan Kadir gecesini bugünkü anlaþýldýðý þekilde “Bir gecelik ibadetle bütün günahlardan arýnýlacak” görüþü ancak muttakiler, inanmýþ samimi Müslümanlar için geçerlidir. Ancak böyle insanlarýn o gecedeki ibadetleri makbul olur, ve Kur’an’ýn nazil olduðu o ilk manaya eriþilebilir. Kadir gecesini hatýrlayýp o geceyi imanla ve sevabýný umarak geçirmek Islam’ýn saðlam ve bir bütün olan terbiye metodunun bir yanýný oluþturmaktadýr.
Surenin Ýniþ Sebebi:
Bu surenin iniþi hakkýnda deðiþik rivayetler vardýr. Bunlardan biri þöyledir:
Bir kere Resulüllah (s.a.v) Ashab-i Kirama Israiloðullarýndan birinin, silahýný kuþanarak Allah yolunda bin sene cihat ettiðini bildirmiþti. Ashabýn buna hayret etmesi üzerine Cenabý Hak, Kadir suresini indirmiþtir (Tecrîd-Sarîh Tercemesi, VI, 313).
Kadir Gecesi Denilmesinin Sebebi:
Bu geceye Kadir gecesi denilmesi þeref ve kýymetinden dolayýdýr. Çünkü:
a) Kur’an-ý Kerim bu gecede inmeye baþlamýþtýr.
b) Bu gecedeki ibadet, içerisinde Kadir gecesi bulunmayan bin ayda yapýlan ibadetten daha faziletlidir.
c) Gelecek bir seneye kadar cereyan edecek olan her türlü hadiseler Allah Teala’nýn ezeli kaza ve takdiri ile ilgili meleklere bu gece bildirilir (Tecrîdi Sarih Tercemesi, VI, 312).
d) Bu gecede yeryüzüne Cebrail ve çok sayýda melek iner.
e) Bu gece tanyerinin aðarmasýna kadar esenliktir, her türlü kötülükten uzaktýr. Yeryüzüne inen melekler uðradýklarý her mümine selam verirler.
Hangi Gecede Olduðu:
Kadir gecesinin hangi gece olduðu kesin olarak bilinmemekle beraber genellikle Ramazan’ýn yirmi yedinci gecesinde olduðu tercih edilmiþtir. Hz. Peygamber (s.a.v) bunun kesinlikle hangi gece olduðunu belirtmemiþ, ancak; “Siz Kadir gecesini Ramazan’ýn son on günü içerisindeki tek rakamlý gecelerde arayýnýz” buyurmuþtur (Buhari, Müslim).Baþka bir hadiste ise Ibn Ömer (r.a) söyle nakletmiþtir: Sahabelerden bazý kimselere, rüyalarýnda, Kadir gecesinin, (Ramazan’ýn) son yedi günü içinde olduðu gösterildi. Resulüllah (s.a.v) onlara: “Görüyorum ki rüyalarýnýz Ramazanýn son yedi günü hakkýnda birbirine uygun düþmüþtür. Artik kim Kadir gecesini aramaya kalkýþýrsa, onu Ramazan’ýn son yedisinde arasýn, buyurmuþtur (Buhari, Müslim).
Gizli Olmasýnýn Sebebi:
Islam kaynaklarýnda belirtildiðine göre Allah Teala bir takim hikmetlere dayanarak Kadir gecesini ve onun dýþýnda daha bazý þeyleri de gizli tutmuþtur. Bunlar:
Cuma günü içerisinde duanýn kabul olacaðý icabet saati; beþ vakit içerisinde Salât-i vusta(orta namaz); ilahi isimler içerisinde ism-i Azam; bütün taatlar ve ibadetler içerisinde rýzay-i ilahi; zaman içerisinde kýyamet ve hayat içerisinde ölümdür. Bunlarýn gizli tutulmasýndan maksat müminlerin uyanýk, dikkatli ve devamlý Allah’a ibadet ve taat içerisinde olmalarýný saðlamaktýr. Müminler bu geceyi gaflet içerisinde geçirmemeli, ibadet ve taatle deðerlendirmelidir. Ebu Hureyre (r.a)’in rivayet etmiþ olduðu hadisi þerifte Peygamber Efendimiz (s.a.v) söyle buyurmuþtur:
“Kim Kadir gecesini, faziletine inanarak ve alacaðý sevabý Allah’tan bekleyerek ibadet ve taatla geçirirse geçmiþ günahlarý baðýþlanýr” (Buhari).
Kadir Gecesinde Neler Yapmalýyýz?
Kadir gecesini, namaz kýlarak, Kur’an-ý Kerim okuyarak, tövbe, istiðfar ederek ve dua yaparak deðerlendirmeliyiz.
Üzerinde namaz borcu olanlarýn nafile namazý kýlmadan önce hiç deðilse beþ vakit kaza namazý kýlmalarý daha faziletlidir. Kazasý yoksa nafile kýlar.
Süfyan-i Sevri: “Kadir gecesi dua ve istiðfar etmek namazdan sevimlidir. Kur’an okuyup sonra dua etmek daha güzeldir” demiþtir (Tecrid-i Sarih Tercemesi, VI, 313).
Hz. Aiþe (r.ah) söyle anlatýyor: “Ey Allah’ýn Resulü! Kadir gecesine rastlarsam nasýl dua edeyim? diye sordum. Resulüllah (s.a.v):
“Allahümme inneke afüvvün tühibbü’l-afve fa’fu annî (Allah’ým sen çok affedicisin, affý seversin, beni affet)” diye dua et, buyurdu (Tecrîd-i Sarih Tercemesi, VI, 314).
Bu gecenin öyle bir ani vardýr ki o anda yapýlan ibadet ve dualar mutlaka makbul olur. Bu önemli ani yakalamak için gecenin bütününü tövbe ve istiðfar ile geçirmek gerekir. Bu da kiþinin imanýný tazeler. Gecenin bütününü ibadetle geçiremeyenler en azýndan teravihten sonra bir miktar oturup dua etmelidirler.
Unutmayalým ki; özellikle bu gecede Tevvab olan Rabbimiz,tövbelerimizi kabul edecektir. Bizlere bir ikram olarak sunulan bu kutsal Kadir gecesinde,dualarýmýzdan insanlýðýn huzuru, sevgi ve kardeþliðin saðlanmasý ve devamý için bizlere daha fazla güç, iman vermesi için yakaralým. Yalnýz kendi sevdiðimiz insanlarýn deðil, bütün insanlarýn sevgiye layýk olduðunu anýmsayarak sevgide saðlam ve cömert bir ruha sahip olmak için de yardým dileyelim.Geceniz þimdiden mübarek olsun…