Gaziantep Çevresindeki Gezilebilecek Alanlar

[Cali]

Gaziantep ve çevresi antik dönemlerden bu yana,Hititlerden,Helenistik döneme,Romalýlardan Osmanlý’ya dek bir çok uygarlýðý barýndýran köklü ve zengin bir tarihe sahiptir.Zeugma mozaiklerinin ardýndan özgün teþhiriyle dünyaya açýlan Gaziantep Arkeoloji Müzesi,Gaziantep’in tarih öncesi çaðlardan bu yana tüm birikimini,modern,çaðdaþ sanat alanýndaki yaratýcýlýðýný,evrensel deðerlerini sunmayý ve korumayý amaçlýyor.
1944 yýlýnda Sebahat Göðüþ tarafýndan Tunç çaðý çömlekleri,Hitit kabartmalarý ve Roma dönemine ait eserlerin bir araya getirilmesiyle oluþturulan Gaziantep Müzesi,ilk olarak Nuri Mehmet Paþa camiinde hizmet vermiþtir.Zeugma’da yapýlan kazýlarda ulaþýlan Roma villalarýnýn tabanlarýna ait mozaik ve freskler,1969 yýlýnda inþa edilen Gaziantep Arkeoloji Müzesi’nin geniþletilmesini zorunlu kýlmýþtýr.

[Cali]

Teþhir alaný 3500 m² olan müze,Gaziantep ve çevresindeki taþýnabilir varlýklarýn sergilendiði,’kronolojik müze’ ve Zeugma Mozaik Müzesinden oluþmaktadýr.Özgün teþhirinde Zeugma’nýn muhteþem mozaikleri ve duvar resimlerinin hayat bulduðu müze,ülkemizin en büyük mozaik ve fresk müzesidir.550m² mozaik,120 m² fresk ve dünya rekorunu ülkemize kazandýran yüz bin bullanýn bir bölümünün sergilendiði 16 teþhir salonuyla Mozaik Müzesi,bin yýllar önce var olan kayýp kent Zeugma’yý kapsamlý bir bakýþ açýsýyla gözler önüne seriyor.Zeugma’da yaþayan sanat akýmlarýný,mozaik teknolojisini,inanç ve geleneklerin bu sanata etkilerini ve bir çok bilinmeyeni aydýnlatýyor. Antik çaðlardan günümüze ulaþan,taþa,demire,tahtaya þekil ve renk olarak iþlenen eþsiz ve paha biçilemeyen tüm eserler,bir tiyatro eseri gibi sergilendiði Gaziantep Arkeoloji Müzesi’nde sessizce tarihin akýþýný izliyor.

[Cali]

Poseidon ve Euphrates evlerinin sütunlu avlusu,yemek odasý,iç avlusu(impliviumu),mozaik,fresk ve orijinal mimarisiyle sergilenmektedir.zeugma kurtarma kazýlarýnda bulunan mozaikler müzenin duvarlarýný süslemektedir.Her mozaiðin yanýnda resimli bilgi panolarý yer alýr.Ýki katlý teþhir salonunun balkonunda yeni kurulan Poseidon evinin avlusundaki Poseidon mozaiði ve oturma odasýndaki Perseus mozaiði üstten seyredilmektedir. Salonda müzede yer alan çeþitli eserlerle ilgili projeksiyon gösterileri de düzenlenmektedir.
Müzenin giriþinde Zeugma’ya hoþ geldiniz dercesine pembe giysili Theonoe’nin resmedildiði mozaik karþýlar tüm ziyaretçileri.Hemen önünde ise aþk ’Eros’ ve ruhun ‘Psykhe’ yan yana resmedildiði mozaik yer alýr.Theonoe’nin solunda bolluk ve bereket tanrýçasý Ge,saðýnda ise ölümsüz aþkýn kahramanlarýnýn resmedildiði Partenope ve Metiox mozaiði sergilenir.
Kommagene kralý Antiokhos’un Apollon ile tokalaþma stellerinin de bulunduðu salonda,Zeugma kurtarma kazýlarýnda gün ýþýðýna çýkarýlan Poseidon ve Euphrates villalarýnýn maketi yer alýr.

[Cali]

Ön salondan saða doðru gezi yolu izlendiðinde,Dionysos’un Düðünü’nün resmedildiði mozaiðe ulaþýlýr.1998 yýlýnda Zeugma’da teþhir edildiði salondan çalýnan bu mozaikte,12 adet figürden sadece 3 adet figür günümüze ulaþabilmiþtir.Okeanos salonunda ise,nehir tanrýçalarýnýn anne-babasý Okeanos ve Tethis’in betimlediði mozaik,kadýnlar karþýsýnda güçsüz erkeði simgeleyen Akratos ve üç güzellerden Euphorosine’nin resmedildiði mozaik ile geometrik desenli mozaikler yer alýr.
Bu salondan,müzenin en büyük mekaný olan,Mars salonuna ulaþýlýr.Salonun merkezinde,sað elinde mýzrak,Kandelabrum’a doladýðý sol elinde ise çiçek bulunan,savaþ tanrýsý ‘Ares’ Mars’ýn bronz heykeli;kýzgýn bakýþlarla ayakta durur.Mars,Roma’nýn savaþ tanrýsýdýr ve yýlýn ilk adý sayýlan Mart ayý hem adýný taþýr,hem de Mars’a adanmýþtýr.Mars bu yönüyle bereketi de simgeler.Doðanýn yeniden doðuþu ve savaþ,Mars heykelinde,mýzrak ve çiçeklerle betimlenmiþtir.

[Cali]

Mars salonunun güneyinde Poseidon evi peristyli,sütunlarý,sýð havuzu ve mozaiðiyle birlikte yeniden kurulmuþtur.Sýð havuzda Poseidon,deniz canlýlarý arasýnda resmedilmiþtir.Zeugma’dan getirilen fýskiyeli havuz ve çeþmesi Mars heykelinin soluna kurulmuþtur.Sýð havuzda Truva savaþýyla ilgili ‘Akhileus Skyros Adasýnda’ konulu mozaik yer alýr. Saðýndaki bir mozaikte,ela gözlü Antiope’yi baþtan çýkaran ’Satyros Antiope’ ,diðerinde ise Europa ve Galatia mozaiði yer alýr.Þarap tanrýsý ‘sarhoþ Dionysos’ mozaiði Mars salonunun saðýnda gösterilmektedir.
‘Kadýnlar Odasý’nýn tabanýnda,Samsatlý Zosimos imzalý, ‘‘Aphrodite’nin Taçlandýrýlmasý’’ mozaiði serilidir.Salonda,aþk ve güzellik tanrýçasý Aphroditie’nin mermer torsosu,duvarlarda ise,sadakatin sembolü Penelope ve Akhileus’un eþi Deimna’nýn resimlerinin olduðu freskler bulunmaktadýr.

[Cali]

Bu odanýn karþýsýnda,Zeugma yontusunun kadýn,erkek büstleri ve heykelleri sergilenir.Büstlerin yanýnda Zeugma-Tykhe Tapýnaðý biçiminde hazýrlanan teþhir vitrininde ise Zeugma’da arþiv odasýnda ele geçen,sayýlarý yüz binin üstündeki mühür baskýlarýnýn bir kýsmý teþhir edilmektedir. Ayný vitrinde mühürlenmiþ küp,teti,sandýk ve papirus belge de sergilenmektedir. Zeugma kentinin ticaret ve haberleþmedeki önemini kanýtlayan bullalar,mektuplarda,noter belgelerinde,para torbalarýnda ve gümrük balyalarýnýn mühürlenmesinde kullanýlmaktaydý.
Bu bölümden sola doðru,peristylin yüksek sütunlarýnýn yanýndan,Euphrates salonuna ulaþýlýr.Salonda,genç nehir tanrýlarý arasýnda Fýrat’ýn nehir tanrýsý Euphrates’in resmedildiði mozaik yer alýr.Yanýnda,Zosimos ustanýn bilinen ikinci eseri, ‘Kahvaltýdaki Kadýnlar’ adlý tiyatro oyununun bir sahnesinin resmedildiði mozaik mevcuttur.Yaný baþýnda ise,üç boyutlu küpcüklerin yer aldýðý geomerik mozaik teþhir edilmekter.

[Cali]

Euphrates salonundan ikinci kata çýkýlýr ve duvara monte edilen Dionysos büstünün önünden geçilerek,Galatia odasýna ulaþýlýr.Dionysos þöleniyle ilgili fresklerin duvarýný donattýðý odanýn tabanýnda,geometrik desenlerin çevrelediði panolarýn birinde Satyros-Antiope,diðerinde Galatia resmedilmiþtir.Geometrik mozaikler ve Zeugma resimlerinin eþliðinde ulaþýlan müzenin diðer bölümünde ise,Zeugma evine ait iki yemek odasýnýn taban mozaikleri görülebilir.Tabanlarda Minos boðasýný konu alan,Phasiphae-Daidalos mozaiði ile Dionysos’un Alayý mozaiði ve müsalarýn resmedildiði mozaikler yer almaktadýr.

[Cali]

Kronolojik müzede;tabiat tarihi vitrini,deniz canlýlarýnýn fosilleri,mamut iskeleti ve insanoðlunun ilk izlerini yansýtan 600.000 yýl öncesine ait,özellikle Dülük ve Fýrat boylarýndan toplanan paleolitik ta þlar yer almaktadýr. Tunç Çaðý salonunda,tunçtan yapýlmýþ kargý,mýzrak,kýlýç,balta,heykelcik,tunç çaðýna ait mezar buluntularýnda ulaþýlan çömleklerin,takýlarýn yaný sýra,Van Urmiye kaplarý ve demir çaðýnda Van çevresinde büyük bir krallýk kuran Urartularýn metal eserlerinin sergilendiði vitrinler mevcuttur.Müze Müdürülðü’nün 1997-98 yýllarýnda Eski Tunç Çaðý Nekropolündeki 312 mezarda yaptýðý kazýlardan elde edilen eserler de teþhirde yerini almaktadýr. Bu salonda bir tunç çaðý mezarý,içinin tüm buluntularýyla orijinal olarak yeniden kurulmuþtur. Salonun duvarýnda,Anadolu ve Gaziantep’teki antik yerleþim yerleri ve kazý merkezleri büyük panolarda tanýtýlmakta ve Gaziantep bölgesinin kronolojisi verilmektedir.

[Cali]

Bu bölümden,Hitit ve Asur taþ eserlerinin bulunduðu ince uzun salona geçilir.Gök tanrýlarý ve av sahneli kabartmalar izlenerek,küçük buluntular odasýna ulaþýlýr. Odada tüm dönemleri içeren bronz insan ve hayvan heykelcikleri,kült eþyalarý,figürünler,damga ve silindir mühürler,süs iðneleri,bilezikler,tokalar,yüzük taþlarý,altýn ve gümüþ ziynet eþyalarý sergilenmektedir. Bin tanrýlý Hititlerden tanrý heykelcikleri,hayvan heykelcikleri,kadýnlar için kemik ve bronzdan yapýlmýþ saç iðneleri,çengelli iðne iþlevi gören fibulalar,mektuplar ve para torbalarýnýn mühürlenmesinde kullanýlan mühür baskýlarý,ölen kiþilere takýlan altýn takýlarýn sergilendiði vitrinler de yer almaktadýr. Ayrýca,Arkaik dönemde baþlayan,Helenistik dönemde Ýskender ile devam eden gümüþ sikkeler ile beyaz Roma sikkeleri yer alýr.Bu vitrinler Ýslami altýn sikkeler ve Osmanlý gümüþ sikkeleri ile devam ederek,Osmanlý dönemi niþanlarýyla son bulur. Diðer yanda ise sikkenin basým ve devirlere göre belirlenen özellikleri ile zaman içinde deðerlerini belgeleyen bilgi panolarý bulunmaktadýr. Ziyaretçileri baygýn bakýþlarýyla süzen,Zeugma’nýn sembolü olan ‘’Çingene Kýzý’’ mozaiði de bu odada teþhir edilmektedir.

[Cali]

Bu salondan,Akemenid-Pers,Helenistik,Kommagene ve Roma dönemine ait heykelcikler,cam eserler,kýrmýzý astarlý kaplar ve týp aletlerinin sergilendiði salona girilir. Bu salonda,Zeugma kazýlarýnda bulunan kaplar,heykelcikler,sikkeler,mühür baskýlarý ve bereket tanrýçasý Demeter’in heykeli de sergilenmektedir.
Müze giriþinin solunda kayaya oyulan aile mezar odasý,lahitleri ve mezar önüne konulan,mezar sahiplerine ait heykellerle teþhir edilmektedir.
Theonoe’nin sevgiyi ve yaþamý simgeleyen giysisiyle baþlayan müze gösterisi,kaçýnýlmaz sonun sergilendiði aile mezarlarýyla son bulmaktadýr.

[Cali]

Müze bahçesinde çiçekler arasýnda,Hitit ve Geç Hitit dönemine ait ziyafet sahneli steller,gök tanrýsý Teþup kabartmasý,Yesemek Açýk Hava Müzesi’nden getirilen arslan ve sphenks heykeller boy göstermektedir.Zeugma’da ulaþýlan kartallarý,yün sepetli ve insan figürlü mezar taþlarý,el deðirmenleri,sunaklar ve lahitler eþliðinde yapýlan bahçe gezisi son bulmaktadýr...

[Mustafa Bilici]

çok teþekkürler bu güzel bilgiler için...