ZEUGMA"NIN "DALGALI" ZENGÝNLERÝ
Birecik Barajý yapýldýktan sonra "Zeugma sular altýnda kalýyor" diye kimi çevrelerce yaygara koparýlmýþtý. Zeugma"yý bu zamana kadar keþfedemeyen devlet bu konudaki hatasýný geçte olsa kýsmen anladý. Bölgede yoðun bir araþtýrma ve kazý çalýþmasý baþlatýldý. Aslýnda bölge ile ilgili olarak bir Alman arkeolog 1970 yýlýnda bir tez hazýrlamýþ tezin bir örneðini de Kültür Bakanlýðý arþivine göndermiþti. Zeugma hala bazý insanlar için bir umut kapýsý, geçim kaynaðý. Zeugmaya yakýn yaþayan köylüler yaðmurun yaðmasýný ya da baraj sularýnýn çekilmesini bekliyor. Yaðmur yaðýnca toprak altýndan para, sikke, göz yaþý þiþesi gibi küçük parçalar çýkarken bazende büyük ebatta ki tarihi esere küçük bir kazý çalýþmasý sonucu ulaþýlýyor. Baraj sularýnýn çekilmesi ise yine köylülerin iþine yarýyor. Sular çekilince dalga sonucu aþýnan yüzeyin altýndan yine tarih eser çýkýyor. Bunlarý alýp satan köylüler bazen büyük gelirler elde ediyorlar. Ýbrahim Gülmez isimli bir köylü belirli dönemlerde Zeugma"dan eser topladýklarýný söylüyor; " Yaðmur yaðdýðýnda toprak kayýyor, böylece alttaki eser ortaya çýkýyor. Ayný þekilde baraj suyu yükselip alçalýnca da yine sualtýndaki eserleri görmek mümkün. Azýmsanmayacak derecede eser ortaya çýkýyor. Bazen jandarma yakalýyor. Ama çoðu zaman bu mümkün olmuyor."
Son zamanlarda durumu fark eden jandarma yaðmur yaðdýðýnda ya da baraj suyu çekildiðinde bölgeyi abluka altýna alýyor. Birecik Barajý gölet suyu Aðustos"ta artarken Eylül ayýnda kýsa süreliðine düþüyor. Bu düþüþ yaklaþýk bir metreyi buluyor. Göksu Irmaðý"nýn debisinin sürekli deðiþmesi de gölet suyunun gel-gitli olmasýnda etkili oluyor.
Aksiyon Dergisi