Kene ile mücadele Nizip'tede yapýlmalýdýr..!!

[Kasým Böler]

Son günlerde sýk sýk duyduðumuz kene ýsýrmasý sonucu oluþan ölüm haberleri ister istemez tüm vatandaþlarý tedirgin etmektedir. Bir çok vatandaþýmýz keneler hakkýnda fazla bilgiye sahip olmadýklarý için kenelerin kendilerine uzak olduðunu düþünerek haklý olarak konuyu çok fazla önemsememektedirler, ama bu büyük bir yanýlgýdýr...
Bunu anlamak için öncelikle kenelerin üremeleri ve yaþam alanlarýný bilmek lazým,


Kenelerin Üremeleri ve konaklarý

(kenelerin yaþam döngüleri konak üzerinde, kan emme esnasýnda erkek ve diþinin çiftleþmesiyle baþlar, erkekler çiftleþmeden kýsa bir süre sonra ölür. Diþiler doyduktan sonra kan emdiði konaklarýný terk eder, bulunduklarý yerde (mera veya meskenlerde), kendilerini emniyete almak için saklanýrlar ve daha sonra yumurtlamaya baþlarlar,

Yumurtlama günlük olup çevre koþullarýna göre (ýsý ve nem) 1-1.5 ay devam eder, türe ve beslenme durumuna göre 2 bin, 4 bin , hatta 15 bin yumurta býrakan diþiler ölür. Yumurtalardan yine çevre koþullarýna göre (ýsý ve nem) 1-1.5 ay içinde larvalar çýkar. Larva ve daha sonraki geliþme dönemleri olan nimf ve olgun (erkek;diþi) dönemlerini, her kene türü belli sayýda konaktan kan emerek tamamlar.

Bununla birlikte çok az kene türünde konak seçme özelliði de vardýr. Ancak kýrým – kongo hastalýk etkenini naklettiði bildirilen 30’a yakýn Ixodidae kene türünün büyük çoðunluðunun konak seçiminde seçici olmadýðý (kanatlý-memeli hayvan- insan gibi) görülür.) bu bölüm alýntýdýr.

Buradan anlayacaðýmýz üzere keneler özellikle, toprak alanlarda, çimen v.b otlarýn yoðun olduðu yerlerde, hayvan barýnaklarýnda ve en önemlisi baþýboþ hayvanlarýn gezdiði, dolaþtýðý her yerde bulunabilir, örneðin bir piknik alanýnda, bahçenizde, evde hayvan besliyorsanýz ve bakýmý düzenli yapýlmýyorsa evinizde karþýnýza çýkabilir.

Bu konuya temas etmemin esas nedenini oluþturan etken ise baþýboþ köpeklerin keneleri ilçemizin her yanýna binlerce yumurta býrakacak kan emerek iyice þiþmiþ bir vaziyette kulaklarýnda yada vücutlarýnýn herhangi bir yerinde taþýyarak tehlike oluþturmalarýdýr.

Son günlerde ilçemizde hem merkezde hemde bahçe yollarýnda çok miktarda baþýboþ köpek görülmektedir, üstelik dikkatlice baktýðýmýz zaman özellikle kulak çevrelerinde þiþmiþ onlarca keneyi rahatlýkla görebiliyoruz...

Bu konuda her ne kadar çalýþma yapýlýyorsada son günlerde bu baþýboþ köpek sayýlarýnda önemli ölçüde artýþ olduðu gözlenmektedir, bu artýþ ile birlikte kene saldýrýsýna maruz kalma ihtimali de artmaktadýr.

Konu ile alakalý olarak belediye yetkililerin harekete geçmeleri ve bence her ne þekilde olursa olsun kenelerin hýzlý birþekilde üremeleri ve köpekler tarafýndan insanlarýn yaþam alanlarýna kadar girmeleri önlenmelidir.

[Kasým Böler]

konu ile ilgili ayrýntýlý bilgi

[fsoyarik]

Piknikçilere ‘kene’ uyarýsý



Piknikte çorap, ayakkabý gibi koruyucu eþyalarý çýkararak çýplak ayakla çimende yürümenin yanlýþ olduðu vurgulandý.

Kenelerden insanlara geçen Kýrým-Kongo Hemorojik (Kanamalý) Ateþi Hastalýðý’nýn (KKHA), sadece çiftçilikle uðraþanlar için deðil, pikniðe giden vatandaþlar için de tehlike oluþturduðu ifade edildi.


Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Týp Fakültesi Enfeksiyon Hastalýklarý ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalý Öðretim Üyesi Doç. Dr. Kemalettin Aydýn, KKHA hastalýðýna neden olan kenelerin tüm doðada bulunduðunu, tamamen yok edilmelerinin mümkün olmadýðýný belirtti.

Kenelerde bulunan ve ýsýrmalarý sonucu insanlara geçen virüsün KKHA hastalýðýna neden olduðunu ifade eden Aydýn, “Hastalýk, kene ýsýrmasýnýn yaný sýra hasta hayvan ve insanlarýn kan, ifrazat ve dokularýyla direkt temasla bulaþmaktadýr. Dünyada 1940’lý yýllardan beri var olan hastalýk, ülkemizde yoðun olarak 2002 yýlýndan itibaren görülmeye baþlanmýþtýr. Türkiye’de bugüne kadar 25 ilde hastalýða rastlanmýþtýr” dedi.

Hastalýðýn kene ýsýrýðýndan 1-3 gün, hasta dokularýyla direkt temastan 5-6 gün sonra ateþ, ani baþ aðrýsý, kas ve eklem aðrýlarý, halsizlik, bulantý, kusma, karýn aðrýsý, ishal, deri, mukoza ve iç organ kanamalarýyla kendini gösterdiðine dikkati çeken Aydýn, “Hastalýktan korunmada temel prensip, kenelerden uzak durmaktýr. Hayvan barýnaklarý ve kenelerin yaþayabileceði alanlardaki kiþilerin vücutlarý belli aralýklarla kene yönünden muayene edilmelidir” dedi.

Hastalýðýn en çok keneyle temasýn yaþanabildiði hayvancýlýk ve çiftçilikle uðraþanlarda görüldüðünü belirten Aydýn, “Hastanemize 2003 yýlýnda 19, 2004 yýlýnda 50, 2005 yýlýnda 38, bu yýl ise 5 vaka baþvuruda bulundu” diye konuþtu.

Henüz KKHA hastalýðýnýn tedavisi ve aþýsý olmadýðýný bildiren Doç.Dr. Aydýn, “Keneden kendimizi sakýnmamýz gerekiyor. Özellikle hayvancýlýkla uðraþanlar pantolon paçalarýný çoraplarýnýn, gömleklerini ise pantolonlarýnýn içine koymalýlar. Kýyafetlerini açýk renk ve sýk dokumalý kumaþtan seçmeliler” dedi.

PÝKNÝKÇÝLERE UYARI
Kýþ mevsiminde pek aktif olmayan kenelerin mayýs ayýyla yeniden canlandýðýný ifade eden Aydýn, “Bu dönemde, vatandaþlarýmýz pikniði sýkça tercih etmektedir. Vatandaþlarýmýz, kýr alanlara gittiklerinde zeminle direk temas etmemeliler. Oturacaklarý yere en azýndan bir örtüsermeliler. Kenelerden insanlara geçen KKHA hastalýðý, sadece çiftçilikle uðraþanlar için deðil, pikniðe giden vatandaþlar için de tehlike oluþturuyor” diye konuþtu.

Vatandaþlarýn kenelerin de ölümcül bir mikrop taþýdýðý bilinciyle hareket etmeleri gerektiðine iþaret eden Aydýn, þunlarý kaydetti:
“Piknikte çorap, ayakkabý gibi koruyucu eþyalarý çýkararak çýplakayakla çimende yürümek yanlýþtýr. Vatandaþlarýmýz bu tür bir sosyal aktiviteyle stres atma çabasý içindeyken, yeni bir tehlikeyle karþýlaþabilirler. Kenelerin bu tür bir hastalýða neden olduðunu bilmek ve önlem almak gerekiyor. Doðanýn her yerinde keneler vardýr. Dünyada keneyi yok etme çalýþmalarý hiçbir zaman baþarýlý olamamýþtýr. Keneyi doðadan yok edemeyeceðimize göre kendimizi korumalýyýz.”

TEDAVÝ ALTINDAKÝ KKHA HASTASI
Gümüþhane’de hayvancýlýkla uðraþan ve inek memesinde bulunan keneyi çýplak elle uzaklaþtýrmaya çalýþtýðý sýrada virüs kapan 37 yaþýndaki Nevzat Kaanoðlu, 1 haftadýr Enfeksiyon Hastalýklarý ve Klinik Mikrobiyoloji Servisinde tedavi görüyor.

Kaanoðlu, herkesi hastalýkla ilgili duyarlý olmaya davet ederek, “Hastalýðý daha önce duymuþtum. Ancak tam olarak ne olduðunu ve nasýl bulaþtýðýný bilmiyordum. Ýneðin memesindeki keneyi kopardýktan bir kaç gün sonra hastalandým. Hastaneye baþvurunca virüs kaptýðýmý öðrendim. Özellikle hayvancýlýkla uðraþanlar keneye çýplak elle dokunmasýnlar, mutlaka eldiven giysinler” diye konuþtu.

[Mustafa KANAL]

Kene hastalýðý (KIRIM KONGO ATEÞLÝ KANAMALI HASTALIK) ile Ýlgili tarafýmýzdan Gaziantep te halký bilinçlendirmek için seminer yapýldý, ama saðolsun vatandaþlarýmýz hiç duyarlýlýk göstermedi.Yani katýlým umduðumuzdan az oldu..Sonrada yandým anam derdimize bir çare diyorlar.. Yazýk çok yazýkk cahiliz hemde çokk..

[Mustafa KANAL]

Ýþte bu seminerden bazý notlar..
S.2 Kýrým-Kongo kanamalý ateþi nedir?
Bunyaviridae ailesine baðlý Nairovirus soyundan virüslerin meydana getirdiði, Bu grup virüsler, 100 nm (nanometre) büyüklüðünde, Ribonükleik asit (RNA) içeren, heliksel kapsidli ve zarflý virüslerdir.
Kýrým-Kongo kanamalý ateþi nedir?

Kýrým-Kongo kanamalý ateþi (KKKA), Nairovirüslerin neden olduðu ateþ, cilt içi ve diðer alanlarda kanama gibi bulgular ile seyreden kene kaynaklý bir enfeksiyondur. Son yýllarda tedavide görülen geliþmelere raðmen, bu enfeksiyonlarda ölüm oranlarý hala yüksektir.
Ýnsanlarda klinik ve subklinik olarak seyreden, kenelerin vektörlük yaptýðý ve insanlarda sendromlar halinde görülen önemli bir enfeksiyondur. Ýnsanlarda baþlýca ensefalitler, kýsa süren ateþli hastalýklar, kanamalý ateþler, poliartrit ile ön plana çýkan sendromlar þeklinde görülür.

[Mustafa KANAL]

Kýrým-Kongo kanamalý ateþi virusunun kimyasal ve fiziksel etkenlere karþý duyarlýlýðý nedir?

Nairoviruslar dayanýksýzdýr, konakçý dýþýnda yaþayamazlar. Bu viruslar 56ºC’de 30 dakikada inaktive olur, kanda 40 ºC’de 10 gün yaþayabilir, %1 hipoklorit ve %2 gluteraldehite duyarlýdýr ve ultravviyole ýþýnlarý ile hýzla inaktive olur. Ribavirine invitro duyarlýdýrlar.

Kýrým-Kongo kanamalý ateþi hastalýðý ilk nerede tanýmlanmýþtýr?

Kýrým-Kongo kanamalý ateþi (KKKA) ilk kez 1944 ve 1945 yýlý yaz aylarýnda Batý Kýrým steplerinde çoðunlukla ürün toplamaya yardým eden Sovyet askerleri arasýnda görülmüþtür. Hastalýða Kýrým hemorajik ateþi adý verilmiþtir. 1956 yýlýnda Zaire’ de ateþli bir hastadan Kongo virüsü tespit edilmiþtir. 1969 ise Kongo virüsu ile Kýrým hemorajik ateþi virüslerinin ayný virüs olduðu belirlenmiþ ve Kýrým-Kongo kanamalý ateþi olarak hastalýk yeniden adlandýrýlmýþtýr.

[Mustafa KANAL]

Bulaþmada aracý olan bir etken var mýdýr?

KKKA hayvanlardan insanlara keneler ile bulaþan bir enfeksiyondur. Güney Doðu Avrupa ve Güney Afrika arasýnda göç eden göçmen kuþlar üzerinde bulunabildiði gösterilmiþtir. Bu kuþlarýn virüsün iki kýta arasýnda taþýnmasýna yol açabildiði düþünülmektedir. Hyalomma soyuna ait keneler Ülkemizin de içinde bulunduðu çok geniþ bir coðrafik alanda yaþamaktadýrlar.
Virüs, sýðýr ve koyun gibi Hyalomma keneleri için konak olan hayvanlarda belirtisiz enfeksiyon ve bir hafta kadar süren geçici viremi (kanda virüsün bulunmasý) oluþturmasýna raðmen, insanlarda hastalýða neden olmaktadýr. Küçük memeli hayvanlarda da viremi ve hafif enfeksiyon oluþup keneler için kaynak oluþturabilmektedir. Bir bölgede, kenelerin ve keneler kan emdiðinde bulaþmayý saðlayacak kanýnda virüs bulunan hayvanlarýn bol olmasý salgýn için önemli bir faktördür.
Hyalomma soyuna ait keneler en etkin ve yaygýn olmakla birlikte, 30 kene türünün KKKA virusunu bulaþtýrabileceði bildirilmektedir. KKKA virüsunun bazý vektör kene türleri arasýnda, transovaryal ve venereal olarak bulaþtýðý belirlenmiþtir. Bu da virusun doðada dolaþýmla korunmasýna katkýda bulunabilecek bir mekanizmadýr. Henüz ergin olmamýþ Hyalomma soyuna ait keneler, küçük omurgalýlardan kan emerken virüsleri alýr, geliþme evrelerinde de muhafaza eder.

Kýrým-Kongo kanamalý ateþi virusu insanlara nasýl bulaþmaktadýr?

Ýnsanlar virüsü; Enfekte kenelerin yapýþmasý/kan emmesi sýrasýnda salgýladýklarý tükürük salgýsý ile, Enfekte kenelerin çýplak elle ezilmesi sýrasýnda temasla, Viremik hayvanlarýn kan ve dokularý ile temasla, Viremik hastalarla (kan ve diðer vücut sývýlarý)temas ile olmaktadýr.

[Mustafa KANAL]

KKKA virusunun bulaþmasýna etken olan kene nedir? yer yüzünde kaç türü bilinmektedir?

Ülkemizde halk arasýnda kene, sakýrga, yavsý, kerni gibi isimlerle bilinmektedir. Keneler zorunlu kan emici artropodlar olup dünyanýn her bölgesinde yaþamaktadýrlar. Keneler morfolojik olarak diðer artropodlardan farklý olup, vücutlarý tek bir parçadan oluþmuþtur. Vücudun ön tarafýnda aðýz organelleri yer almaktadýr. Günümüzde yeryüzünde yaklaþýk 850 kene türü bilinmektedir.

[Mustafa KANAL]

Kene yaþam döngüsü nasýldýr?

KKKA sebep olan Hyalloma türü keneler çoðunlukla iki konakta geliþim ve yaþam döngülerini tamamlar. Larva ve nimfler küçük omurgalýlarda (tavþan, kuþ, fare. vb) erginler ise büyük omurgalý hayvanlarda (koyun, keçi, sýðýr, at, yabani geviþenler, insan, vb) konaklarlar.

[Mustafa KANAL]

Kýrým-Kongo kanamalý ateþi hangi hayvanlarda görülür ve hastalýk belirtileri nelerdir?

Virüs, sýðýr, koyun, keçi, tavþan ve tilki gibi hayvanlardan tespit edilmiþtir. KKKA virusu kenelerin konakladýðý hayvanlara bulaþmasýna raðmen hayvanlarda; bazen hafif ateþ çýkabilir, bunun dýþýnda hastalýk belirtisi görülmemektedir. Buna karþýlýk hayvanlar hastalýðýn yayýlmasýnda aracý rol (portör) oynamaktadýr.

Kýrým-Kongo kanamalý ateþi salgýnlarýný etkileyen doða þartlarý nelerdir?

Doðu Avrupa ve Asya’daki Kýrým-Kongo hemorajik ateþ salgýnlarýnýn genellikle insanlar tarafýndan oluþturan çevresel þartlara baðlý olarak geliþtiði düþünülmektedir. Kýrým’daki ilk salgýnýn, Ýkinci Dünya Savaþý yýllarýnda kene ile enfekte olmuþ bölgelerin tarýma açýlmasý nedeniyle oluþtuðu sanýlmaktadýr. Daha sonra eski Sovyetler Birliði ve Bulgaristan’ da olan salgýnlarda ise ziraatçýlýk ve hayvancýlýktaki deðiþmelerin rol oynadýðý belirtilmektedir.
Kýrým-Kongo kanamalý ateþi hangi mevsimde görülmektedir?

Hastalýk mevsimsel özellik göstermektedir. Genel olarak mayýs ve ekim aylarý arasýnda görülmesine raðmen, deðiþik aylarda da görülebilir.
Kýrým-Kongo kanamalý ateþi için kimler risk altýndadýr?

Hastalýk için çiftlik çalýþanlarý, çobanlar, kasaplar, mezbaha çalýþanlarý, hayvancýlýk ile uðraþanlar, veteriner hekimler, Veteriner saðlýk teknisyenleri, akut hastalarla temas olasýlýðý bulunan salgýn bölgelerde görev yapan saðlýk personeli, askerler, kamp yapanlar risk altýndadýr.

[Mustafa KANAL]

Kene ýsýrýðýnda ne yapýlmalýdýr?

Yapýþan keneler ise kesinlikle öldürülmeden, ezilmeden/patlatýlmadan ve kenenin aðýz kýsmý koparýlmadan, bir pensle doðrudan düz olarak, döndürmeden yavaþça çekilip alýnmalýdýr. Isýrýlan yere; bol sabunlu suyla yýkanýp temizlendikten sonra iyotlu antiseptik(tendürdiyot) sürülmelidir. (þayet sabunlu su bulunmaz ise alkol içeren mendiller kullanýlabilinir).
Çýplak elle keneye temas edilmemeli eðer elle tutulacaksa eldiven giyilmeli veya naylon bir poþet yardýmý ile keneler toplanmalýdýr.

Vücuttaki kenelerin üzerine herhangi bir kimyasal madde (alkol, klonya, gazyaðý v.b) dökülmemeli, sigara veya ateþ kullanarak keneler uzaklaþtýrýlmamalýdýr. Çünkü bu maddeler kenenin kusmasýna sebebiyet vereceðinden hastalýk bulaþtýrma riskini artýrmaktadýr.

Isýrýlan kiþi iki hafta süreyle ateþ,yoðun halsizlik, baþ aðrýsý, bulantý, kusma gibi belirtiler yönünden takip edilmesi gerekmektedir. (ateþin 38,3 °C veya üzerinde olmasý halinde acilen tam teþekkülü hastaneye baþvurulmalýdýr)


Cilde yapýþmýþ bir keneye ait resim.
Kan emdikçe zamanla gövdesi kanla dolan kenenin tutunduðu bölge kýzarýr ve kaþýnýr

Kýrým-Kongo kanamalý ateþi virüs bulaþtýktan ne kadar süre sonra ortaya çýkar?

Kuluçka süresi; virüsün alýnma þekline baðlýdýr. Kuluçka süresi kene ýsýrmasýndan sonra 2-14 gün arasýnda deðiþmekle birlikte genellikle 1-3 gündür. Virüsü içeren kan ve diðer doku ya da atýklar ile temastan sonra genel olarak bu süre 5-6 gündür ve 14 güne kadar uzayabilmektedir.
Kýrým-Kongo kanamalý ateþine yakalanmýþ insanlarda hastalýk belirtiler nelerdir?

Ýnsanlarda; hastalýk ateþ, üþüme-titreme yaygýn kas aðrýlarý, bulantý-kusma, ishal, yüzde kýzarýklýk, karaciðerde büyüme ve kanama ile kendini gösterir. Ateþ, kýrýklýk, kas aðrýsý, iþtahsýzlýk, baþ aðrýsý, aþýrý duyarlýlýk, sýrt aðrýsý, kol ve bacaklarda aðrý, mide bölgesinde aðrý, bel bölgesinde aðrý gibi belirtiler ile ani olarak baþlamaktadýr. Bazen bu bulgulara kusma, karýn aðrýsý ve ishal ilave olabilmektedir. Gövde ve kol ve bacaklarda cilt içi kanama görülebilir. Burun kanamasý ve deðiþik alanlarda kanama bulgularý bulunabilir. (Detaylý bilgi için Saðlýk Bakanlýðý)
Kýrým-Kongo kanamalý ateþi nasýl kontrol edilir ve nasýl korunulur?

Tüm enfeksiyon hastalýklarýnda olduðu gibi KKKA’da da korunma ve kontrol önlemlerinin alýnmasý çok önemli ve gereklidir.
a- Hasta ve hastanýn sekresyonlarý ile temas sýrasýnda mutlaka koruyucu önlemler (eldiven, önlük, gözlük, maske vb.) alýnmalýdýr. Genellikle hava yolu ile bulaþmadan bahsedilmemektedir. Ancak, kan ve vücut sývýlarý ile temastan kaçýnýlmalýdýr. Bu þekilde bir temasýn söz konusu olmasý halinde, temaslýnýn iki hafta süreyle ateþ ve diðer belirtiler yönünden takip edilmesi gerekmektedir. (ateþin 38,3 °C veya üzerinde olmasý halinde acilen tam teþekkülü hastaneye baþvurulmalýdýr. Hasta olan kiþilerin kullandýðý malzemeler ve tuvaletler çamaþýr suyu ile dezenfekte edilmelidir
b- Hayvan kaný, dokusu veya hayvana ait diðer vücut sývýlarý ile temas sýrasýnda da gerekli korunma önlemleri alýnmalýdýr.
c-Kene mücadelesi çok önemli olmakla birlikte oldukça zor görülmektedir. Keneler yumurta dönemleri hariç diðer biyolojik evrelerinde insanlara hücum ederek kan emebilir. Hem mera keneleri hem de mesken keneleri geliþmelerini sürdürebilmek ve nesillerini devam ettirebilmek için konakçýlarýndan kan emmek zorundadýrlar; genel olarak da konakçý spesifitesi göstermezler. Bu nedenle öncelikle konakçýlar kenelerden uzak tutulmalý ve kenelerin kan emmeleri engellenmelidir.
d-Mümkün olduðu kadar kenelerin bulunduðu alanlardan kaçýnýlmasý gerekmektedir. Hayvan barýnaklarý veya kenelerin yaþayabileceði alanlarda bulunulmasý durumunda, vücut belirli aralýklarla kene yönünden muayene edilmeli; vücuda yapýþmamýþ olanlar dikkatlice toplanýp öldürülmeli, yapýþan keneler ise kesinlikle ezilmeden ve kenenin aðýz kýsmý koparýlmadan bir pensle doðrudan alýnmalýdýr. (Isýrýlan yer; bol sabunlu suyla yýkanýp temizlendikten sonra, iyotlu antiseptik sürülmelidir.)
e- Diðer önemli hususlardan birisi de piknik amaçlý olarak su kenarlarý ve otlak þeklindeki yerlerde bulunanlar döndüklerinde, mutlaka üzerlerini kene bakýmýndan kontrol etmeli ve kene varsa usulüne uygun olarak vücuttan uzaklaþtýrmalýdýr. Çalý, çýrpý ve gür ot bulunan yerlerden uzak durulmalý, bu gibi yerlere çýplak ayakla veya kýsa giysilerle girilmemelidir.
f- Özelikle kýrsal alanlarda dolaþýlýrken açýk renkli vücudu örten elbise ve çizme giyilmeli veya ayakkabý giyilecekse pantolon paçalarý çorap içine alýnmalýdýr.
g-Hayvan barýnaklarý kenelerin yaþamasýna imkan vermeyecek þekilde yapýlmalý, çatlaklar ve yarýklar tamir edilerek badana yapýlmalýdýr.
h- Hayvan sahipleri ; hayvanlarýn saðým ve kesim zamanýný dikkate alarak; hayvanlarýný ve hayvan barýnaklarýný kene ve diðer dýþ parazitlere karþý uygun ektoparaziter ilaçlarla yýlda iki kez ilaçlamalýdýr.
i- Gerek insanlarý gerekse hayvanlarý kene enfestasyonlarýndan korumak için repellent olarak bilinen böcek kaçýranlar dikkatli bir þekilde kullanýlabilir. (Repellentler; sývý, losyon, krem, katý yað veya aerosol þeklinde hazýrlanan maddeler olup, cilde sürülerek veya elbiselere emdirilerek uygulanabilmektedir. Ayný maddeler hayvanlarýn baþ veya bacaklarýna da uygulanabilir; ayrýca, bu maddelerin emdirildiði plastik þeritler, hayvanlarýn kulaklarýna veya boynuzlarýna takýlabilir.)
j- Kenelerin çevrede çok olmasý halinde; mera, çayýr, çalý, çýrpý ve gür otlarýn bulunduðu yerler gibi kenelerin yaþamasýna müsait alanlarda, diðer canlýlara ve çevreye zarar vermeden, çok dikkatlice akarisid uygulamalarýna baþvurulabilir. Genel olarak geniþ çevre ilaçlamalarý faydalý görülmemektedir.
k-Açýk alanlarda yapýlabilecek kene mücadelesi amacýyla, her bir hektara aktif madde olarak carbaryl ve propoxur hektara 2 kg, deltamethrin ve lambda-cyhalothrin 0,003-0,3 kg, permethrin 0,03-0,3 kg, pirimiphos-methyl ise 0,1-1 kg olarak uygulanabilmektedir
Bakanlýðýmýz il ve ilçe Müdürlüklerince ilkbahar ve sonbahar döneminde olmak üzere yýlda en az iki kez aðýllar ve ahýrlarda, hayvan gübrelerinin döküldüðü alanlar, çeþme baþlarý ve hayvan duraklarý ile parazitlerin bulunabileceði muhtemel alanlarda pülverizatör ile ilaçlama yapýlmasýnýn yetiþtiricilere iyi bir þekilde anlatýlmasý gerekmektedir. Ayný dönemde büyük ve küçükbaþ hayvanlarýn ektoparaziter ilaçlanmanýn yapýlmasý, Kene Mücadelesinde; hayvan yetiþtiricileri, Saðlýk Bakanlýðý, yerel yönetimleri desteðinin saðlanmasý sorunun çözümünde zorunluluk arz etmektedir.
Günümüze kadar kullanýlan hiç bir mücadele yöntemi (bir kaç sýnýrlý alan hariç), tam bir kene eradikasyonu saðlayamamýþtýr. Ýnsan ve hayvanlardan kan emen kenelerin sayýsýný düþük maliyetlerle kabul edilebilir sýnýrlara indirilmesi hedeflenmelidir.
Akarisid ile kene kontrolünün baþlýca 7 zorluðu vardýr
1. Kenelerin yoðun biçimde tarým ve orman alanlarý içinde yayýlmýþ olmasý, çevreye zarar verecek düzeyde akarisid kullanýmýný gerektirmektedir.
2. Akarisidlerin kenelerin konaklarý üzerinde tutunduklarý bölgelere ulaþabilmesi ancak konaðýn tüm vücudunun yýkanmasýný gerektirmektedir
3. Konak üzerinde bulunmadýklarý süre içinde keneler akarisid ilaçlarýn ulaþamayacaðý yerlerde saklanmaktadýr.
4. Kenelerin yüksek orandaki üreme yeteneði (3000-7000 yumurta) ilaçlamalarýn düzenli bir sýklýkta yapýlmasýný gerektirmektedir.
5. Kenelerin uygun olmayan çevre koþullarýnda çok uzun süreler boyunca canlý kalabilmeleri.
6. Kenelerin konak seçiminde çok alternatifinin olmasý
7. Akarisid direncinin oluþmasý