ABDEST
Abdest, belli organlarý usulüne uygun olarak yýkamak ve meshetmek suretiyle yapýlan bir temizliktir.
Abdest her þeyden önce her türlü pislik ve kirlilikten kurtulmak, yani maddî ve manevî bütün pislik ve mikroplardan uzak kalmak için Ýslam'ýn emrettiði önemli bir ibadettir. Mikrobun en kolay ürediði yer aðýzdýr. Aðýzdan baþlayarak el, yüz ve ayaklarýn günde beþ defa temizlenmesi Ýslam'ýn temizliðe verdiði önemi gösterir. Böylelikle Ýslam yüzyýllar önce temizliðin üzerinde durup insanoðlunu maddî-manevî her türlü pislik ve mikroptan korumayý hedeflemiþtir. Bunun yanýnda abdest alan bir insan, kendini manen temiz ve rahat hisseder ve bu güzel his ve temiz duyguyla Allah'a ibadete durur. Bu da ruhun temizliðini saðlamaktadýr. Ýnsanýn yaratýlýþ gayesi olan Allah'a kulluk böyle bir temizleme ameliyesi ile baþlayýnca insanoðluna vereceði zevk ve rahatlýðýn deðeri sonsuzdur.
Ýnsan abdestle bedenen ve manen temizlendikten sonra Allah'ýn huzuruna çýkar. Böyle bir temizlenme ile günlük bütün yorgunluklarý ve yükleri geride býrakýr.
Abdest almakla, dünyevî ve uhrevî bir çok fazilet ve güzellikler elde edilir. Hz. Peygamber (s.a.s.) abdestle ilgili olarak þöyle buyururlar;
"Bir müslüman abdest alýp yüzünü yýkadýðýnda, yüzündeki azalarýn iþlediði bütün günahlarý; el ve ayaklarýný yýkadýðýnda el ve ayaklarýyla iþlediði bütün hata ve günalarý, su damlalarýyla beraber akýp gider ve kendiside tertemiz olur. Hatta kirpik ve týrnak diplerindeki günahlarýndan eser kalmaz. Adap ve erkanýna uymak suretiyle abest alýp kýbleye dönerek: "Eþhedü en la ilahe illallahü vahdehu la þerike leh ve eþhedü enne Muhammeden abdühü ve Rasülühü" diyen bu kul için cennet kapýlarý açýlmýþtýr; o, cennet kapýlarýnýn dilediðiden içeri girer. "(Müslim Tahare, 32, 33; Tirmi Tahare, 2).
Abdestsiz Olarak Yapýlmasý Yasak Olan Hususlar:
1- Namaz kýlmak.
2- Kur'an-ý Kerim'e el sürmek.
3- Tilavet secdesi yapmak.
4- Cenaze namazý kýlmak.
5- Kabe'yi tavaf etmek.
Abdestin Farzlarý
1 - Yüzü Yýkamak
Yüzün bir defa yýkanmasý farzdýr. Yüzün sýnýrlarý, saçýn bittiði yerden sakal veya çene altýna, kulaklarýn köklerine kadar olan bölümdür. Gözlerin içine suyun ulaþtýrýlmasý gerekmez. Ancak abdest alýrken gözler sýkýlmaz, tamamen açýk býrakýlmaz. Normal bir þekilde yüz yýkanýr. Dudaklar yumulduðu zaman, dýþarda kalan kýsýmlar yüzün sýnýrlarýdýr. Sakal, býyýk ve kaþýn altýna suyu ulaþtýrmak gereklidir.
2- Kollarý Yýkamak
Parmak uçlarýndan kol dirseklerine kadar -dirsekler de dahil- olan kýsmý bir defa yýkamak farzdýr. Eðer iðne ucu kadar kuru bir yer kalýrsa veya týrnaðýnýn altýna suyu geçirmeyecek (hamur, boya, çamur vb.) bir madde bulunursa, abdest alýnmýþ sayýlmaz. Ancak boyacýlarýn týrnaklarýndaki boyalardan kaçýnmanýn mümkün olmamasýndan dolayý bunlar abdeste zarar vermez. Týrnaklar parmak uçlarýndan dýþarý taþacak kadar uzamýþ olursa o fazlalýðý da yýkamak gerekir. Bir kimse abdest aldýktan sonra bu uzamýþ týrnaðý keserse abdestini yenilemesi gerekmez. Parmakta yüzük var ve bu geniþ ise abdest alýrken bunu oynatmak sünnet, eðer yüzük dar ve altýna su geçirmeyecek kadar parmaða oturmuþsa onu oynatmak farzdýr.
3- Baþý Meshetmek
Mesh, sözlükte eli bir þeyin üzerinden geçirmek demektir. Ýbadet hukukunda ise suyun bir vücut organýna isabet etmesidir. Baþýn meshedilmesindeki farz oraný alýn miktarýdýr. Bu miktar ise baþýn dörtte biridir. Meshederken üç veya daha fazla parmaðý kullanmak gerekir. Ýki parmakla yapýlan mesh caiz deðildir. Baþa giyilen sarýk veya takke üzerine meshetmek geçerli deðildir. Kadýnlar da baþ örtüleri üzerine meshedemezler.
4- Ayaklarý Yýkamak
Saðlam ve çýplak ayaklarý topuklarýyla birlikte bir defa yýkamak farzdýr. Yaralý veya mestle örtülü ayaklarý yýkamaya gerek olmayýp sadece meshetmek yeterlidir. Maide Süresi 6. ayette geçen topuk topuk= ka'b, ayaðýn iki tarafýndan inak kemiðine bitiþik kemiktir. Rasulullah (s.a.s.): "Vay ateþten o topuklarýn haline... " (Buhari, Ýlim 30; Vudü', 27,29; Müslim, Tahare, 25-28,30; Ebû Davud, Tahare, 46) buyurduðu ve ayaklarýn tamamen yýkanmasýný emrettiði bilinmektedir. Bir kimsenin ayaðýnda yarýk varsa ve o yarýða su sýzdýrmayan bir ilaç sürülmüþse, o kimse ayaðýný yýkadýðý zaman, su yarýðýn altýna geçmezse bu durumda su, ayaða zarar verecekse abdest yerine getirilmiþ sayýlýr ve bu caizdir. Ancak su zarar vermiyorsa abdest tam olarak alýnmýþ sayýlmaz. Dolayýsýyla zarar vermediði takdirde yarýklara su ulaþacak þekilde yýkamak gereklidir.
ABDESTÝN SÜNNETLERÝ
1- Abdeste baþlarken "Euzu ve Besmele" çekmek.
2- Abdeste niyet etmek.
3- Önce bileklere kadar elleri yýkamak.
4- Misvak kullanmak veya diþleri parmakla ovalamak.
5- Aðýza ve burna üçer defa su vermek. (mazmaza ve istinþak)
6- Kulaklarý, boynu mesh etmek.
7- Baþýn tamamýný mesh etmek.
8 - Yýkanmasý gereken uzuvlarý üçer defa yýkamak.
9- Abdeste organlarý ara vermeden yýkayarak devam etmek.
10- Sýrayý bozmamak.
11- Abdest almaya sað taraftan baþlamak
ABDESTÝN EDEBLERÝ
1- Abdest alýrken baþkasýndan yardým istememek.
2- Abdest alýrken suyun sýçramamasý için dikkatli davranmak.
3- Kýbleye doðru yönelmek.
4- Gereksiz yere konuþmamak.
5- Niyet ederken dil ile niyet etmek.
6- Her uzvu iyice ovmak.
7- Abdest dualarýný okumak.
8- Kullanýlmýþ su ile abdest almamaya dikkat etmek.
9- Her uzvu yýkarken niyeti korumakla birlikte "Bismillah" demek.
10- Kulaðý meshederken serçe parmaklarýnýn uçlarýyla kulak deliklerini meshetmek.
11- Burna ve aðýza suyu alýrken sað eli kullanmak.
12- Sol el ile sümkürmek.
13- Özür sahibi olmayan kimsenin namaz vaktinden önce abdest almasý.
14- Abdest bittikten sonra kýbleye karþý ayakta kelime-i þehadet getirmek ve dua yapmak, biraz su içmek.
15- Durgun ve akarak yer deðiþtiren sular ile birikinti halindeki sulara ve Kýble'ye karþý abdest bozulmaz.
ABDESTÝ BOZAN DURUMLAR
1- Ýdrar veya dýþký yollarýndan yani ön ve arkadan herhangi bir þeyin çýkmasý. (Ýdrar, dýþký, yel, vedi, mezi, meni, kurt vb.)
2- Aklýn idrak gücünü gideren hususlar; uyumak, bayýlmak, delirmek, sarhoþ olmak vs.dir. Ancak oturduðu yerde kýpýrdamadan uyuyan kimsenin abdesti bozulmaz.
3- Vücudun herhangi bir yerinden kan, irin veya sarý su çýkmasý ve etrafýna yayýlmasý. Aðýzdan akan kana bakýlýr, þayet bu kan tükrük kadar veya tükrükten fazla ise abdesti bozulur.
4- Aðýz dolusu kusmak.
5- Cinsi münasebette bulunmak.
6- Tam olarak cinsi iliþki olmasa bile kadýn ve erkeðin çýplak ve ince bir elbise ile vucutlarýnýn veya tenasül uzuvlarýnýn birbirine deðmesi.
7- Teyemmüm yapan kimsenin su bulmasý.
8- Namazda sesli gülmek.
ABDESTÝ BOZMAYAN DURUMLAR
1- Kiþinin ön veya arka yollarýndan baþka vücudunun herhangi bir yerinden kan çýkýp, bir damla halinde kalmasý.
2- Kabuk baðlamýþ bir yaranýn kan çýkmadan kabuðunun düþmesi.
3- Yaradan, burundan yahut kulaktan bir vücud kurdunun düþmesi.
4- Tenasül uzvuna (cinsi organýna) el sürmek.
5- Kadýn vücudunun herhangi bir yerine dokunmak.
6- Aðýz dolusu olmayan kusuntu.
7- Aðýzdan çýkan balgam.
8- Oturduðu yerde veya namazda uyumak.
9- Aðlamak.