G.Antep/ Nizip Dili Aðzý Hanek Þivesi lehçesi

[saldiray27]

hepsi de bir baþka güzel yav))))

[pirate382]

deyzaoðlu ammoðlu haley aney

[nizip72]

AYRICA BÝRÝ NEREYE GÝDECEM DÝYE SORDUÐUNDA "ÞORAYA " GÝDECEN

[nazým]

Bir yörenin aðýz özellikleri, yöre insaný için çok deðerlidir. gurbete gittiðimizde Nizip aðzýyla konuþan biriyle sohbet etmek altýn bulmak gibidir.

Huzeyfe kardeþ haklýdýr, çok orijinal ve komik deyiþlerimiz. var.

bu deyiþlerin bir kýsmý Nizip halk zekasýnýn inceliklerini yansýtan harika benzetmelerle bezelidir.

incir "hayýr" (bazen güzel kýzlar için de kullanýlýr)

adý bilinmeyen þeylere "mýþkýleyz"

patlýcan "balcan"

marol "has"

mercimek "haspe"

söz "hanek" (O nasýl hanek?)

havara taþý"kireç taþý"

merem " " (anlamý tartýþmaya açýk)

rafuk "kýzarkadaþ" (bazen dost anlamýnda da kullanýlýr)

simit "kahke"(bazen sýfýr yerine kullanýlýr)

ellahim, zaar " galiba"

bayak "az önce"

adýya "iþte orada"

harada "nerede"



bu örnekleri çoðaltmamýz mümkün. bu kelimerle büyüdük biz.bizi biz yapan bu sözler.

[sessiz_gece_860]

taga pencere

[kenan_27]

kuzzulu kurt yerin dibýne giresin þele.bedenine top degesice.

KENAN 002

[nizipli_mehmet]

alýntý:

kenan_27 demiþki:

kuzzulu kurt yerin dibýne giresin þele.bedenine top degesice.

abý koparmýssýn olayý

[dedekýlýç]

Süllüm(merdiven)havuþ(avlu).mahmil(dolap)süyük(duvar).-süllümü süyüðe dayadým

[nizip.com]

Aboov:hayret ünlemi
Acur: hýtta
Afat: Bölgemize ait bir çeþit ot,
Ahrez:saðýr dilsiz
Akkeze:baston
Alamiyon:aliminyum
Alý:ali
Alov:alev
Amadan:tepsi
Ambel:daha beter
Apar:bir yerden bir yere taþýmak,
Arahi:Raki,
Arlangars:karma karýþýk
Asbab:Elbise,
Attun: En iyi zeytin
Ayel:kadýn,eþ
Baghdeniz:Maydanoz,
Balakaça
Balcan:Patlýcan,
Balkýmak:sýzlamak
Bartýs:evin giriþinde bulunan yüksekçe basamak
Basdýk:Üzüm pestili,
Baþ Karasý:Kadýnlarýn yüzlerini kapatan örtü,
Bayak: Az önce
Beee Kele :Bir hayret nidasý,
Bella: Açýktan akan kanalizasyon,
Bes : Sadece
Bes,sada:sadece
Býghçý:testere
Býndan kelli:Bundan sonra
Býtýrmak:Kudurmak,
Bibi: Hala
Bir habbe: Bir tane
Biyan þerbeti: Meyan kökünden yapýlan þerbet,
Bocu: Köpek yavrusu
Bozarmak : Rengi atmak
Cadi: Bölgemize ait bir çeþit ot,
Calba kulak:Kepçe kulak
Cardin:Sýçan, büyük fare
Caris olmak:rezil olmak
Cemlemek: Sývamak,katlamak
Cercer: Tahýl iþleme aleti,
Ceyran: Hava akýntýsý, elektrik
Cýlbak: Çýplak
Cývýk: Sulu yemek (mesela patata cývýðý)
Cigara: Sigara
Cýncýk: Cam,
Comart: cömert
Cor çalmak: Geyik muhabbeti yapmak
Culluk: hindi
Culup: Açýlan küçük çukurlarda taslarla oynanan bir oyun.
Cüdele: Yorgan
Çalkalanmak: Dedikodularýn yayýlmasý
Çapit: kumaþ,bez parçasý
Çarpana:çarýk, kundura
Çemrenmek : Eteðini toplamak
Çýkýn: Bohça,
Çirtik: Bir nesnenin iþlenmiþ kenarýna verilen ad.
Çömçe: kepçe
Çörten: Damdaki suyu boþaltan boru,
Çul: Kilim
Dahre: Aðaç kesiminde kullanýlan alet,
Dahre: Et satýrý
Dale: Sayfa
Daraba: Demir kapý, kepenk
Davar: Koyun,
Debelenmek: Çabalamak
Depik: Tekme
Devlüb:fýstýk iþletmesi
Dilki: Tilki
Dilme: Üzüm suyundan yapýlmýþ bir tatlý türü,
Dimiþki üzümü: Bölgemize has bir çeþit üzüm,
Don Kazaný:Eskilerin kullandýðý büyük kazan
Dögme: Buðdaydan yapýlmýþ keþkek,
Döþ:Göðüs
Dulda: Gölgelik,
Duluk: Þakaklarýmýzdaki aþaðýya doðru uzattýðýmýz saç kýsmýna verilen isim ,
Düðeme: Topaç
Eci: Nine
El öpen:Bir cins küçük kertenkele türü
Ellaem: Belki
Ellam : Galiba
Elöpen: Kertenkele,
Emne: Emine
Ergen : Bekar
Eþiklik: Evlerin kapý aðzýnda bulunan duþ teknesi gibi olan su akarý olan beton çukur
Evsmek:elemek
Gapgap: Takunya
Gas: Marul,
Gülle: Misket
Güs: Yumuþak zeminli topraklarda (genellikle yaðmurlardan sonra) kalýn ve ucu yontulmuþ (kazýða benzeyen) aðaçlarla oynanan bir oyun.

[nizip.com]

Haçce: Hatice
Haes: Marul
Haket: Hikaye
Hakiye: Hikaye
Halfe : Kalfa
Halle kazaný:eskilerin kullandýðý çok büyük kazan
Hamadan: Leðen
Hambilhöç: Tahterevalli
Hampara taþý: Yöremize ait bir çeþit taþ,
Hanek: laf
Hapeng taþý: Mezara konan ölünün üstüne konan üç tastan her biri Paf ciðeri:akciðer
Haphap Gapgap: Takunya
Haraba etmek : Daðýtmak,
Harda :Nerede
Havara taþý: Bölgemize ait beyaz taþ,
Hayat: Avlu
Hayde:Yemeni ayakkabýsý,
Hayir: Ýncir
Hazvel: Ateþ
Hedik:Kaynatýlmýþ buðday,
Hincalamak : Sarsmak, Hýrpalamak
His etme: periþan, darmadaðýn etme
Hor Hicil olmak: Rezil olmak Mahcup olmak
Horaf : Mahcup olmak komik duruma düþmek
Horanta:Aile efradi,
Hönüsü üzümü : Yöremize ait bir üzüm çeþidi
Hösküt olmak : Sessiz olmak
Ýçlik: Fanilya,
Ýllaam: Galiba
Ýstifil ol:Hadi git rezil ol
Ýzar: Kara Çarþaf,
Kahke: Kuru pasta
Kahke: Simit
Kanne: Þiþe
Kanne: Tas ya da bardak
Kardolap:gardýrop
Kasafet basmak: Uyuklamak,esnemek,
Kazzikaha çok eleþtiri amaçlý ve genellikle sinirli anlarda söylenen alaycý söz.
Kelata:ayakkabý çekeceði
Kele: Yahu
Kennam: Herhalde,
Kerç etmek: Þaka yapmak
Kýdým Kýdým:Azar Azar
Kýyyýk: Çuvaldýz,
Kil leðeni: Eskiden içerisinde kil ýslandýrýlan kap
Kösegi : Yarým yanmýþ odun
Köynek: Gömlek,
Kulunç:sýrtýn sað ve sol yanlarý

Kuzlaçi: Hamile (hayvan için)
Küncü:Kabuðu soyulmamýþ susam,
Küþümlenmek: Çekinmek, Utanmak,
Kütüz: Týknaz, kýsa boylu ve etine dolgun erkek tipi
Lengeri:Yayvan geniþ kenarlarý yüksek tepsi,
Mahmil: Dolap
Mahna: Bahane
Mahra:Sebze meyve taþýma kabý,
Mahsim : Zavallý biçare,masum
Malamat olmak: Rezil edilmek
Malhefe:Yorganlarýn altýna dikilen bez,
Mamet : Mehmet
Manik: Kedi yavrusu enik,
Marhuta: Mercimek
Masara: Tarlalardaki bölmeler,
Masmana: Sabunhane
Maþ: Baklagillerden bir ürün,
Mazmaz culluk: Baba hindi
Meþefe: Peþtemal,
Meyret: Tiksinti veren þey
Mezin: müezzin
Miþmiþ:kayýsý
Mit mit : Yavaþ hareket etmek
Miyminti: Maymun gibi
Mukayyet olmak: Sahip olmak
Mumbarolma yapýlan ince baðýrsak,
Müsebbek tatlýsý:burma tatlýsý
Naareönme dolap,
Nacar: marangoz
Nahir:Keçi-Koyun sürüsü,
Oba: El alem , yabancý ,
Ocaklýk: Mutfak,
Ortut: Bað çubuðu
Ölbe:çiçek kutusu
Peren Pereng : Kaçmak-Dagilmak-Bozguna Ugramak
Pers etmek:iyice dövmek
Pin(ping):kümes
Pirpirim: Semiz otu,
Pissik: Kedi,
Pöç: Kalça,
Pugharý: Bacalý ocak,
Sah :Gerçek
Sah: Gerçek
Sahen: Kenarý motifli tabak
Sahre: Piknik sellik,
Sakko: Ceket
Sako: Ceket
Salangaç: Salýncak
Salýklama :Tarif etmek
Sarý: Adýna pirinç denilen bir tür alaþým
Sarpa: Baþ örtüsü
Satil: Metal su kovasý
Savan: Sofra bezi,
Sebellah: keber
Secaatli: Asabi sinirli
Sengediyim: Sana söylüyorum
Serpene:baðlarýn altýna yerleþtirilen dayanak
Sývýþmak: Olduðu yerden sessizce ayrýlmak
Sini: Tepsi,
Sittin sene: Ömür boyu
Siyipçak: kaydýraç
Sokranma : Söylenme
Sokum :Lokma
Soyka: Bir kimseye ait olan herhangi bir nesne (Mesela anneler çocuklara baðýrýr :Bu senin soykan del mi?!!)
Söbelek: Mýsýr koçaný
Sögürme: Patlýcan söðüþleme,
Süngel: Sapan
Süyükuvar üstü
Þeert: Çýrak
Þetil: Fide,
Þire:Üzüm suyundan yapýlmýþ tatlýlara verilen genel isim ,
Þiveydiz: Sarýmsak ve nohut dan yapýlmýþ yemek,
Þörrük: Salya
Taga: Pencere
Tahannabü üzümü: Yöresel bir üzüm çeþidi
Tamatez: Domates
Tantana etmek: Telaþa vermek
Taþkala : Kalabalýk olmasý
Tebelles: Musallat olmak,
Telis: Jütden yapýlmýþ çuvala verilen ad,
Tepir:Üzerine ev ekmeði konulan hasýrdan örülmüþ altlýk,
Teþt:Büyük kazan
Tivist çekirdeyi: Ayçiçeði çekirdeði
Tiyara: Uçak
Tiyek: Fide, fidan
Tokaç: Eskiden çamaþýr yýkarken kullanýlan çamaþýrlarýn suyunu çýkarmak için kullanýlan tahta alet,
Tosbaga: Kaplumbaða,
Tuman: Don,
Tut: Dut,
Tüsbah: Tespih,
Urva: Un ve ekmek kýrýntýsý,
Usulladak: Yavaþça
Ünveriste: Üniversite
Üzerlik: Kokusu olan bir bitkinin tüttürülmesi,tütsü
Yaglik: Elbezi
Yatsý namazý: Yasin namazý
Yeen: Fazla, aþýrý derece
Yellahçi: Zengin yaðcýsý
Yoorum: Ya hu
Yuka: Ýnce
Yük yeri: Evlerde yatak konmak için ayrýlan bölüm sah:gerçek
Yüklü: Hamile
Zaaaar: Herhalde
Zabik: Çýkmaz sokak
Zahvur: Safran,
Zembil: Lastikten yapýlmýþ sepet,
Zevzir: Sýðýrcýk kuþu
Zeyd: Zeytin yaðý
Zeyit: Yað
Zibil: Çöp,
Zibin: Elbise, basma
Zirtik: Eþeðin çiftesi ,
Zirza: Kapý sürgüsü,
Zonturlu: Kendini beðenmiþ
Zubar: Posa
Zumzuk: Yumruk


--------------------------------------------------------------------------------

Okunma: 125
Oy/Yorum: Rating:1 Votes:1 (Rating Scale: 1 = worst, 10 = best)
Tarih: 09.09.2006
Yazar/kaynak: Erol Nizipli
Yazar iletiþim: Nizipli@ttnet.net.tr

[yalnýz kurt]

siyec -tarla citi töberem-zannedersem masamak - merdiven mýh-civi
cipil- sulu camur koz- ceviz rafýk-arkadaþ

[basartug]

masimler balcan sörmesi gibi olmuþ

[batman]

bu corlarada doyum olmaz yav

[batman]

ahmet mesut kardeþ ben eskýden bu sýteden býr Nizip þivesi ile yazýlmýþ bir hikaye almýþtým ama þimdi bulamadým belki yetkililer bilir rahmatlýk muhasebecý Müslü Avkan derlemiþti.Eger yetkýlýler bulamazsa bende olmasý lazým bakým ben sana yazarým.

[Mustafa KANAL]

zabýk:sokak
taga pencere
Ölbe:saksý
masmana:fabrika
mahmil:
BUHARA: Baca
bellaa:kanalizasyon çamur birikintisi
süyük:duvar
cýncýk:cam parçasý