Kardeþ kýskançlýðýnda görev anne babanýn
Ailedeki ilk çocuklarýn yaþadýðý kardeþ kýskançlýðýnda anne ve babanýn yanlýþ davranýþlarý pek çok olumsuz duruma neden oluyor.
Alman Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikoloðu Özge Türk, kardeþ kýskançlýðýnýn nedenini anlattý:
"Kardeþ kýskançlýklarýnýn temelinde anne ve babanýn ilgi ve sevgisinin bölünmesi korkusu yatmaktadýr.Yeni doðan kardeþ, büyük çocuk için adeta bir kumadýr.
Yani, anne ve babanýn ilgi ve sevgisini artýk yeni doðanla paylaþmak zorundadýr. Ancak bu durum o kadar da kolay deðildir. O ana kadar anne ve babanýn ilgi odaðý olan kiþi kendi olmuþtur.
Çocuk, yeni doðan kardeþine karþý ikilemli duygular hisseder, sevgi ve nefret arasýnda gidip gelir. Aslýnda onu sevmesi ya da sevmek zorunda olmasý çevre ve anne, baba tarafýndan çocuða benimsettirilmiþ gibidir. Küçük kardeþini sevmediðini söylerse, anne, baba ve çevre tarafýndan ayýplanacak, eðer sevdiðini söylerse en büyük alkýþý o alacaktýr.
O zaman alkýþý almak, yani küçük kardeþi sevmek ve benimsemek için kendini zorlar. Anne ve babasýna da bu durumu ispatlamaya çalýþýr. Taþýyamayacak olsa da kardeþini kucaklayýp taþýmak için ýsrar eder, aðlayýnca ilk önce o koþar. Elbette ki anne ve babasý onun bu davranýþlarýný beðenecek ve onurlandýracaktýr, baþka türlü olamaz.
Sevgisi o kadar taþmaktadýr ki küçük çocuðu eline alýr, sýkýþtýrýr ve küçük çocuk aðlamaya baþlar. Anne ve baba onu bu davranýþý nedeniyle azarlar. Ýþte yine günah keçisi olmuþtur. Oysa ki sadece küçük kardeþini ne kadar sevdiðini onlara ispatlamak istemiþtir ama nafile. Onu anlayan yoktur...
Artýk anne ve babasýna yaranamamaktadýr ve adeta bu dünya kardeþi ve kendi için dar gelmeye baþlamýþtýr. Ýþte o zaman kýskançlýk duygularý kabarmaya baþlar. Artýk ateþkes bozulmuþtur ve savaþ ilan edilmiþtir."
Çocuklar karþýlaþtýrýlmamalý
Psikolog Özge Türk, bu tip durumlarda anne ve babanýn her iki kardeþe olan yaklaþýmlarýnda çok dikkatli olmalarý gerektiðini açýkladý:
"Öncelikle her iki kardeþ arasýnda mukayese yapmamak gerekmektedir. Her çocuk farklý özelliklerde, farklý yeteneklerde, farklý bireylerdir. O zaman aralarýnda mukayese, ancak birbirleri arasýnda rekabete neden olur, baþka bir iþe yaramaz.
Anne ve baba her iki çocuða da sevgilerini göstermelidirler. Bazen ebeveynler çocuklarý aralarýnda paylaþýrlar. Örneðin, anne yeni doðanla, baba büyük çocukla ilgilenir. Bu tutum da doðru deðildir.
Çünkü diðer çocuk artýk anne ve babasýnýn onu sevmediðini ve ilgilenmediðini düþünebilir. Sevgi, ortak ve paylaþýlabilen bir duygudur ve her iki ebeveyn de her iki çocukla ilgilenebilmedir."
Kardeþ hakkýnda bilgi verilmeli
Yeni doðan dünyaya gelen bebekle ilgili büyük çocuðu bilgi verilmesi gerektiðine de deðinen Psikolog Özge Türk, büyük çocuðun doðacak olan kardeþe hazýrlanmasý gerektiðine deðindi.
Psikolog Özge Türk, kardeþ dünyaya geldikten sonra ise büyük çocuða ufak sorumluluklar verilmesi gerektiðini açýkladý:
"Onun deðerli ve iþe yarar hissetmesini ve aðabey, abla olduðunun bilincine varmasýný saðlayacaktýr. Bazý anne ve babalar, çocuk yardým etmek istediðinde beceremeyeceðini düþünerek çocuðu engeller ya da gereksiz yere azarlarlar.
Bu gibi tutumlar, çocuðun benlik saygýsýný zedeleyecek ve yalnýzlýða sürükleyecektir. Çocuðu yeni doðan karþýsýnda onurlandýrmak gerekmektedir."
Önemli olan takým ruhu yaratmak
Psikolog Özge Türk, her iki çocuðu alarak birlikte oyunlar oynamanýn, hep birlikte bir yere gitmenin birlik ve beraber olma duygusunu pekiþtirdiðini ve kardeþlerin takým ruhu hissetmelerini saðladýðýný açýkladý:
"Bu þekilde rekabet azalacaktýr. Küçük kardeþ büyüdüðünde, yürümeye baþlayýp, konuþtuðunda daha büyük kavgalar çýkabilecektir. Bu kavgalarda anne ya da babanýn hakem konumunda olmasý kavgayý kýzýþtýrabilir. Çocuklar kavga etmeye baþladýklarýnda kozlarýný kendi aralarýnda paylaþabilmeleri için býrakmak gerekmektedir.
Sakinleþtiklerinde her ikisi de dinlenip, problem yorumsuz olarak tanýmlanabilir, bu þekilde taraf tutulmadýðý gösterilmiþ ve çözüm için açýk kapý býrakýlmýþ olur. Birbirlerini þikayet ettiklerinde net olarak "Þikayet etmek yok!" denilebilir.
Ancak asla bir çocuktan yana olunmamalýdýr. Çocuklarýn ayrý ayrý bireysel özellikleri tanýnmalý, kendilerini en iyi þekilde ifade edebilecekleri ve zevk alacaklarý aktivitelere yönlendirilmelidir.
Daha sonra bunlarý birbirlerine anlatmaktan keyif alacaklardýr. Kýskançlýk doðal bir duygudur. Anne ve babanýn kardeþler arasýndaki bu duyguyu reddetmek yerine kabullenip, onlarý anlamaya çalýþmasý çocuklarý rahatlatýr ve güvenli bir ortamda hissetmelerini