Aile hekimliði duyurularý

[fsoyarik]

Aile Hekimliði Türkiye Modeli*

Saðlýk hakkýnýn korunmasý, bireysel saðlýktan toplum saðlýðýna uzanan zorlu bir süreç gerektirir. Genel týp hekimliði, baþta Avrupa ülkelerinde olmak üzere birçok dünya ülkesinde baþarýyla uygulanmakta, birinci basamaðýn önemi ve maliyete etkisi giderek daha iyi anlaþýlmakta, yapýlan reformlarla daha da yaygýnlaþtýrýlmaktadýr.

Dünyada yaygýnlaþan anlayýþa göre temel saðlýk hizmetleri tanýmýna birinci basamaktaki taný ve tedavi hizmetleri ile rehabilitasyon hizmetleri de dahil edilmektedir. Temel saðlýk hizmetleri konseptinin yeni modelinde aile hekimleri ana görevi üstlenmektedir.

“Saðlýkta Dönüþüm Programý” çerçevesinde yeni bir bakýþ açýsýyla, þimdiye kadar çözülmemiþ sorunlara çözüm bulma amacýný gerçekleþtirmede en önemli adýmlardan birisi olan Aile Hekimliði Uygulamasý nihayet hayata geçiriliyor. Aile hekimliði ile ilgili olarak ülkemiz insanlarýnýn emekleriyle ortaya koyduðu deðerleri dikkate alan bir anlayýþla yola çýktýk.

Aile Hekimliði Türkiye Modelini, geçmiþte yapýlan bütün çalýþmalarý deðerlendirerek, saðlýkta önemli mesafeler kat etmiþ veya bu yolda ilerleyen çeþitli geliþmiþ ve geliþmekte olan ülke örneklerini yerinde inceleyerek, ülkemizin koþullarýný da göz önünde bulunduran bir anlayýþla hazýrladýk.

Geçmiþi reddederek deðil, geçmiþi deðerlendirerek yeni bir uygulama inþa etmeye çalýþýyoruz. Bu amaçla çýktýðýmýz yolda, artýk Dünya ülkelerinde genel kabul görmüþ aile hekimliði uygulamasýnýn her aþamasýnda, uygulamanýn yapýlýp yapýlmamasýný tartýþmak yerine, nasýl yapýlmasý gerektiði konusunda ortak deðerimiz olan saðlýða katkýda bulunan ve bulunmasý muhtemel herkesi yanýmýza çaðýrýyoruz.

Aile hekimliði uygulamasý ile ilgili tüm çalýþmalar, Saðlýk Bakanlýðý ilgili birimlerinin, konularýnda uzman hekim ve öðretim üyelerinin, uzmanlýk derneðinin, birinci basamakta çalýþan hekimlerin geniþ katýlýmlarýyla hazýrlandý. Çalýþmaya katkýda bulunan herkese, bugüne kadar ülkemizde saðlýðýn ve saðlýk sistemlerinin geliþmesine emeði geçen bütün hükümetlerimize, gönüllü kuruluþlarýmýza, ülkemize destek veren uluslararasý kuruluþlara, ilgili özel ve tüzel kiþilere bu vesile ile teþekkürü borç biliyorum.

Tüm milletimizi içine alan saðlýklý yaþamanýn ön plana çýktýðý aile hekimliði uygulamasýnýn saðlayacaðý faydalar ile hep beraber daha iyiye gideceðimiz inanç ve umuduyla hepinize saygýlar sunuyorum.

PROF. DR. RECEP AKDAÐ
T.C. SAÐLIK BAKANI

[fsoyarik]

Aile Hekimliði”Veysi PAMUKOÐLU: Sayýn Bakaným ‘Aile Hekimliði Pilot Uygulamasý’na neden ihtiyaç duyulduðunu anlatabilir misiniz?
SAÐLIK BAKANI PROF. DR. RECEP AKDAÐ: Biliyorsunuz iktidara geliþimizle beraber Saðlýkta Dönüþüm Programýný uygulamaya baþladýk. Bu program ile ülkemizde saðlýk hizmetlerinin sunumunu yeniden gözden geçiriyor ve daha etkin ve kaliteli bir saðlýk hizmetini bütün vatandaþlarýmýza hakkaniyetle sunmayý hedefliyoruz.

Saðlýkta dönüþüm programýmýzýn önemli unsurlarýndan birisi de aile hekimliði uygulamasý ile birlikte getirdiðimiz birinci basamak saðlýk hizmetlerinin güçlendirilmesi ve yeniden organize edilmesiydi. Bilindiði gibi dünyadaki geliþmiþ ülkelerin pek çoðunda aile hekimliði uygulanýyor.

Biz de vatandaþlarýmýza, kolayca ulaþabilecekleri, saðlýklarý iþle ilgili her türlü konuyu danýþabilecekleri, saðlýklarý açýsýndan sahipsiz kalmayacaklarý ülkemize özgün bir aile hekimliði modelini, dünyadaki tüm örnekleri irdeleyerek oluþturduk ve uygulamaya geçirdik.

Veysi PAMUKOÐLU: Aile hekimliði uygulamasýnýn temelinde siyasi gerekçelerin aðýrlýk kazandýðýný
düþünenlere neler söylemek istersiniz?

SAÐLIK BAKANI PROF. DR. RECEP AKDAÐ: Siyasi gerekçeden maksadýn ne olduðunu bilmiyorum. Saðlýk politikasý halkýmýzýn saðlýk düzeyinin daha iyi bir düzeye getirilmesi için yapýlýr ve bu bir siyasettir. Dünya Saðlýk Örgütünün önerisi baþarýsý kanýtlanmýþ saðlýk politikalarýnýn her ülkenin kendi þartlarýna göre uyarlamasýdýr. Dolayýsý ile biz dünyada baþarýlý örnekleri, ülkemizin geçmiþ birikimini ve içinde bulunduðumuz gerçeklerimizi dikkate alarak bir politika geliþtiriyoruz.

Eðer bu tür bir niteleme ile ülke gerçekleri dýþýnda bir siyaset kast ediliyorsa bu tür bir ifadeyi her þeyden önce samimiyetsiz bulduðumu ifade etmek isterim. Bunu iddia edenlerin çaðdaþ dünyadan, saðlýk sistemlerinden haberi yok demektir. Bizden önceki Saðlýk Bakanlarý da aile hekimliði modellerinden bahsettiler. Ana muhalefet partisinin programýnda da vardý. Ama geldiðimiz noktada, özellikle pilot uygulamanýn varlýðýyla da söylüyorum, iyi kurgulanmýþ bir aile hekimliði modelini uygulamaya geçirmiþ olmanýn mutluluðunu yaþýyorum.

Veysi PAMUKOÐLU: Aile hekimliði uygulamasýnýn beklenen faydalarýndan hekimlerimize kýsaca bahsedebilir misiniz? Özellikle koruyucu hekimlik uygulamalarýnda nasýl bir farklýlýk olacaktýr?
SAÐLIK BAKANI PROF. DR. RECEP AKDAÐ: Mevcut uygulamada saðlýk ocaðýna yüklenmiþ çok sayýda görev olduðunu, ancak pratikte bu görevlerin pek çoðunun mevcut iþ yükü nedeniyle uygulanamadýðýný ya da hekim dýþý saðlýk personeline tamamýyla devredildiðini görüyoruz. Kolektif sorumluluk bir noktada sorumsuzluðu doðurmuþ. Birinci basamaktaki hekimler bir kimlik arayýþýna girmiþler.

Vatandaþ saðlýk sorunlarýnýn çözümü için nereye baþvuracaðýný bilememiþ. Hastaneler aþýrý derecede yoðun bir þekilde hizmet vermeye çalýþýyor. Bu da zaman, güç ve kaynak israfýna yol açýyor. Aile hekimliði bu noktada bütün bu sorunlara çözüm vaat ediyor. Bunu pilot uygulamalarýmýzýn sürdüðü illerde yaptýðýmýz saha incelemelerimizde de net bir þekilde görüyoruz zaten.

Koruyucu hekimlik uygulamalarý da hekimin sorumluluðu netleþiyor. Daha önce beklenen gebe ve çocuk sayýlarýndan hareketle hedef nüfus belirlerken þimdi net olarak bu sayýlarý biliyor olacaðýz.

Daha önce bize baþvurmayan vatandaþa eriþemezken þimdi böyle bir problem kalmýyor, gerekirse evine gidip aþýsýný yapabileceðiz. Kronik hastalýklarýn erken taný ve takibinde saðlayabileceðimiz avantajla vatandaþlarýmýzýn yaþam süre ve kalitelerini artýrabileceðiz.

Ayrýca Aile Hekimliði uygulamasý ile birinci basamak hekimlerimiz ve diðer saðlýk emekçilerimiz için mesleklerinden haz aldýklarý, pratisyen hekimlerimizin gelirlerinin önemli oranda uzman hekimlerle kýyaslanabilir olduðu bir alan olarak cazibesini artýracaktýr. Böylece birinci basamak saðlýk hizmetleri her geçen gün hem hastalarýn hem de saðlýk çalýþanlarýn teveccüh ettiði saðlýk sistemimizin önemli bir unsuru haline gelmiþ olacaktýr.

Veysi PAMUKOÐLU: Pilot uygulama süreci ne kadar devam edecek veya ne zaman bitecek?

SAÐLIK BAKANI PROF. DR. RECEP AKDAÐ: Daha önce de ifade ettiðim gibi aile hekimliði ülkemize özgün bir model olarak oluþturuldu. Ancak teoride ne kadar baþarýlý olursa olsun sahada da uygulamayý görmek, ortaya çýkan ve çýkabilecek yeni sorunlarýn çözümüne yönelik gerekli tedbirleri almak zorunluluðu vardý.

Farklý þartlara sahip, farklý büyüklüklerdeki illerimizde pilot uygulamayý baþlatarak sonuçlarý görmek istedik. 2007 yýlýnda da uygulamayý daha yaygýnlaþtýrarak devam edeceðiz. Sahadan gelen geri bildirimlerle alt mevzuatýmýzda deðiþiklikler yaparak yolumuzda ilerliyoruz.

Veysi PAMUKOÐLU: Pilot uygulama sürecinde saðlanacak finans konusunda neler söyleyebilirsiniz?

SAÐLIK BAKANI PROF. DR. RECEP AKDAÐ: Bu konuda bir dezenformasyon özenle sürdürülüyor. Net bir þekilde aile hekimliði uygulamasýnýn kamu maliyesince finanse edildiðini ifade etmek istiyorum. Bu uygulama ile birlikte hekimlerimize hak ettikleri ücretleri ödemeye baþladýk. Bu durumda uygulamanýn kamuya ek bir mali yük getirdiði sanýldý. Oysa biz hesaplarýmýzý iyi yapýyoruz.

Saðlýk çalýþanlarýmýz müsterih olsunlar. Ücretlerinde zaman içerisinde imkânlar çerçevesinde artýþ olabilir ancak bir azalma söz konusu olmayacaktýr. Az önce ifade ettiðim gibi aile hekimliði uygulamasý kamu maliyesinin giderlerini artýrmamakta, hatta bir miktar azaltmaktadýr.

Veysi PAMUKOÐLU: Aile hekimliði uygulamasýnda aday illeri seçerken hangi kriterler dikkate alýnýyor?

SAÐLIK BAKANI PROF. DR. RECEP AKDAÐ: Aday illeri seçerken pek çok kriteri göz önüne alýyoruz. Ama en önemli kriter hekim sayýsý. Maalesef nüfusa oranla hekim sayýsý konusunda Avrupa’da en kötü iki ülkeden biriyiz. Bu ister istemez iþ yüküne ve hizmet kalitesine olumsuz olarak yansýyor. Aile hekimliðinde ortalama 3500 kiþiye bir hekim veriyoruz.

Ayrýca aile hekimlerinin görev alanlarý dýþýnda kalan çevre ve toplum saðlýðý hizmetlerini yürütmek, aile hekimliði birimlerini denetlemek üzere toplum saðlýðý merkezleri oluþturuyoruz. Buralar için de hekime ihtiyacýmýz var. Yine aile hekimliðine geçiþ sürecinde iki aþamalý eðitim yapýyoruz. Bunun için de süre gerekiyor.

Veysi PAMUKOÐLU: Aile hekimliði uygulamasýnda kullanýlan “Aile Hekimliði Bilgi Sistemi” (AHBS) ile ilgili neler söyleyebilirsiniz?

SAÐLIK BAKANI PROF. DR. RECEP AKDAÐ: “Aile Hekimliði Bilgi Sistemi” (AHBS) kaynak kodlarýný alarak yazdýrdýðýmýz ve ücretsiz olarak tüm hekimlerimize daðýttýðýmýz bir program. AHBS’nin üçüncü versiyonu sahada kullanýlmaya baþladý. Bu üç versiyon dýþýnda 30’un üzerinde düzeltme sürümleri hekimlerimize daðýtýldý. Halen de geliþtirilmeye devam ediyor.

AHBS bir doktor ofisi yazýlýmý deðil, kurmaya çalýþtýðýmýz Saðlýk Bilgi Sisteminin bir prototipi. Dolayýsý ile bu programla birlikte standardizasyonlar, kodlamalar, merkez veri tabanýnýn tasarlanmasý gibi birçok husus da birlikte yürütülüyor. Bu yüzden doðal olarak sýkýntýlar da yaþanýyor.

Zaman içerisinde bu sýkýntýlarýn en aza indirileceðini düþünüyorum. Ayrýca yakýn zamanda Bakanlýk olarak sahadan toplamak istediðimiz verileri de açýklayarak diðer programcýlarýnda bu konuda program üretebilmelerinin önünü açacaðýz. Ýsteyenler verileri bizim istediðimiz formatta göndermek kaydýyla alternatif programlarý da kullanabilecekler.

AHBS’nin en büyük avantajý veriyi en uç noktadan, hizmet verilen yerden topluyor olmasý. Hâlihazýrda sahadan toplanan verilerin önemli bir kýsmý saðlýk müdürlüklerinde toplanarak dijital ortama aktarýlýyor. Bu da hem gereksiz iþ ve güç kaybýna hem de potansiyel hatalara yol açýyor. Ancak AHBS aracýlýðý ile veriyi toplamanýn da bir süreç olduðu unutulmamalý. Bir süre daha verilerimizi yazýlý olarak toplamaya da devam edeceðiz. Ancak bu süreyi ne kadar kýsaltabilirsek kendimizi o derecede baþarýlý sayacaðýz.

Veysi PAMUKOÐLU: Sayýn Bakaným verdiðiniz bilgiler için çok teþekkür ederim.

SAÐLIK BAKANI PROF. DR. RECEP AKDAÐ: Rica ederim Veysi Bey