Ýnsanoðlu varolduðu günden günümüze kadar gerek yaþamsal faaliyetlerinin gerekse neslinin devamý için beslenmeye daima özen göstermiþtir.özellikle besin deðeri yüksek, besleyiciliði fazla olan ürünlere ayrý bir önem vermiþtir.
Tarýmsal ürünlerimizden zeytin, besleyiciliðinin yanýsýra inançlar, sosyokültürel ve ekonomik açýlardan da deðiþik anlamla ifade etmektedir. mesela paranýn icadýndan önce insanlarýn ticareti insan açýsýndan çok önemli olan tuz ve zeytinyaðý ile yaptýklarý tespit edilmiþtir.
Zeytin insanlarýn inançlarýnda da birtakým ortak noktalar teþkil etmektedir.ilahi kaynaklý dinlerce zeytinin aðacýndan, tanesinden, yaðýndan faydalarýndan bahsedilmiþtir. Müslümanlar zeytini saðlýða yararlý bir besin maddesi kabul etmiþ, önemli bir ibadet olan oruçlarýný zeytinle açmaya özen göstermiþlerdir.Hýristiyanlar yeni doðan çocuklarý için yaptýklarý vaftiz törenlerinde kullanmýþlar ve her yýl Ege bölgesinden topladýklarý zeytinin yaðýný kutsayýp, dünyanýn dörtbir yanýndaki kiliselere göndermiþlerdir.ayrýca herkesçe bilinen Nuh Tufaný’nda gemiden ortamýn sakinleþip sakinleþmediðini öðrenmek için gönderilen güvercinin, rahatýn ve huzurun haberini gagasýnda küçük bir zeytin dalý ile getirdiði ifade edilir.
Ýnsanlýk tarihine ve kültürüne bu kadar girmiþ olan zeytin ve zeytincilik Nizip’te de ekonomimin ve sanayinin temelini teþkil etmektedir.

Nizip, Güneydoðu Anadolu’nun Orta Fýrat bölümünde, Gaziantep iline baðlý bir ilçedir. Doðuda Fýrat nehri olmak üzere Þanlýurfa iline baðlý Birecik ilçesi, Güneyden Gaziantep iline baðlý Karkamýþ ilçesi ile, batýdan Gaziantep il merkezi, kuzeyde Yavuzeli, güneybatýdan ise Oðuzeli ilçesi ile çevrilidir.

A)NÝZÝP’ÝN FÝZÝKÝ COÐRAFYA ÖZELLÝKLERÝ
Ýlçenin alaný 1.348 km2 , deniz seviyesinden yüksekliði 750-400 m kotlarý arasýnda olup kuzeyden güney ve batýdan doðuya alçalan bir rölyefe sahiptir.
Ýlçeyi daha iyi inceleyebilmek için Nizip çayýnýn yukarý çýðýrýný bir doðru olarak alýp, Fýrat nehri’ne kadar uzatmak gerekir.Çünkü bu doðrunun kuzeyinde yer alan yapý, plato özelliðindedir. Bu platolar Nizip Çayý ve kollarýnýn açtýðý derin vadiler tarafýndan parçalanmýþtýr.
Platonun yüksekliði, kuzeyden güneye doðru dalgalý bir biçimde azalýr.kuzeyindeki plao sathýndan güneye inildikçe vadi tabanlarý geniþler, derinlikleri azalýr. Böylece platolar sona erip ovalar baþlamýþ olur. Ýlçenin güneyinde kalan bölgelerin yüksekliði 500 m’nin altýndadýr.
Gaziantep yöresinin doðusunda kalan Nizip Güneydoðu Toroslar gibi kývrýmlý bir saha ile güneydeki Arabistan masifi arasýndaki geçiþ bölgesinde yer alýr.


1)ÝKLÝM ÖZELLÝKLERÝ

Nizip Güneydoðu Anadolu bölgesinde yer aldýðýndan, karasal iklimin etkisindedir.Fakat ilçenin ikliminde az da olsa Akdeniz ikliminin etkisi vardýr.Ýlçede yaz mevsimi çok sýcak ve kurak geçer.Yaz aylarýnýn ortalama sýcaklýðý 35/38 C dir.

Kýþ mevsiminde yaðýþlar oldukça fazladýr. Sýcaklýk deðer olarak düþer.bu mevsimde don olayý görülebilir.

Nizip’ te ortalama sýcaklýk batýsýnda kakan sahalara oranla yüksek, doðusunda kalan sahalara göre ise düþüktür.


1965-1995 YILLARI ARASINDA ORTALAMA SICAKLIK DEÐERLERÝ

YILLAR
SICAKLIK DEÐERLERÝ
1965
17 – 18C
1970
18- 19 C
1975
17- 18 C
1980
17- 18 C
1985
17- 18 C
1990
18- 19 C
1995
17- 18 C


TABLO 1:1965-1995 Yýllarý Arasýnda Ortalama Sýcaklýk Deðerleri

Nizip’te sýcaklýk nasýl kuzeyden güneye artýyorsa, yaðýþ da sýcaklýða ters orantýlý olarak kuzeyden güneye doðru azalmaktadýr.

Akdeniz yaðýþ rejimi hüküm sürer diyebiliriz. Çünkü Akdeniz iklimi göstergesi olan zeytin, çok geniþ yer kaplamaktadýr.

TABLO 2: Nizip’te Ýklim Elemanlarýnýn Aylýk Ortalama Deðerleri (1965-1980)
Nizip Meteoroloji Ýstasyonu
R.S
METEO.ELE
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Yýllýk
16
ORTALAMA SICAKLIK
4.5
5.7
10.5
11.5
21.2
26.2
30
29.6
25.5
12
6.5
6.5
17.2
16
MAKSÝMUM SICAKLIK
17
22.7
26.7
33
37.5
41.8
45.3
44
41.1
35.1
27.8
19.5
45.3
16
MÝNÝMUM SICAKLIK
-10.7
9.1
-4.5
0.5
4.5
8.5
12.7
13.5
10.8
2.6
-2.5
-12.5
-12.6
16
GÜNLÜK MAK. SICAKLIK FARKI

16


20


22


24.2


24


23.5


24


25


24.3


21.9


16.7


18.2


25

16
TROPÝKAL GÜN SAYISI
_
_
_
6
17
30
31
31
30
19
_
_
164
16
DONLU GÜN SAYISI
31
19
11
1
_
_
_
_
_
_
4
16
82
16
ORTALAMA NÝSBÝ NEM (%)
81
75
77
75
64
48
40
42
42
60
70
83

16
EN DÜÞÜK NÝSBÝ NEM(%)
16
16
13
14
5
2
3
5
6
11
15





Sýcaklýðýn en düþük deðeri –12.5 C ‘ ye aralýk ve ocak aylarýnda ulaþýr.þubat ayýndan itibaren sýcaklýk devamlý olarak artmakta ve temmuz, aðustos aylarýnda 44-45 C ile en yüksek deðerine ulaþmaktadýr. Ýlçede tropik günlerin sayýsý rasat süresince seksen iki gündür.

Yýllýk ortalama yaðýþ miktarý 456.6 mm olarak tespit edilmiþtir. En az yaðýþ alan aylar haziran, temmuz, aðustos ve eylül aylarýdýr. En fazla yaðýþ alan aylar ise aralýk, ocak ve þubat aylarýdýr. Kar örtüsü hiçbir zaman 10 cm’yi geçmez ve yerde kalma süresi kýsadýr.

TABLO 3: Yaðýþýn Mevsimlere Göre Daðýlýmý
MEVSÝMLER
YAÐIÞ MÝKTARI
ÝLKBAHAR
%26.8
YAZ
%2
SONBAHAR
%11.2
KIÞ
%60





Nizip ve çevresinde esen rüzgarlar kuzey- kuzeybatý ve batý sektörüdür. Kýþ mevsiminde hakim rüzgar kuzey ve kuzeydoðu sektörüdür.bu durumun sebebi ise kýþýn Doðu Anadolu üzerinde antisiklon sahasýnda, Ýskenderun Körfezi’ndeki siklon sahasýna doðru olan hava hareketleridir. Yaz mevsiminde esen rüzgarlar batý ve kuzeybatý sektörüdür. Sebebi ise Doðu Akdeniz’den Basra siklon sahasýna gitmekte olan hava akýmýnýn etkisinde kalmasýdýr.



TABLO 4: Muhtelif Yönlerden Esen Rüzgar Frekanslarý

YÖN
N
NE
E
SE
S
SW
W
NW
FREKANS
4935
954
599
252
348
530
1931
2085



2)TOPRAK VE BÝTKÝ ÖRTÜSÜ

Nizip’te toprak kalker marn vb. ile bazalt baðlarýnýn ufalanmasýndan oluþmuþtur.Bu topraklar killi, kireçli ve geçirgen kahverengi topraklardýr. Ýlçenin kuzeyinde kuru tarýma elveriþli, orta derinlikte kýrmýzý ve kahverengi topraklarla örtülü saha görülür.Nizip’in daha alçak ve sýcak kesimlerine inildikçe kuzeye nazaran daha kalýn ve daha ince taneli toprak örtüsü görülür.
Ýlçede doðal bitki örtüsü maki ve step olmak üzere iki kýsma ayrýlabilir.maki formasyonu kuzeyde, nispeten yaðýþýn bol olduðu yerlerde görülür, yaðýþýn daðýlýþý sýcaklýk, toprak ve topoðrafya þartlarý step bitkileri için elveriþlidir.
Kültürlenme yolu ile son 40-50 yýl içinde antepfýstýðýnýn önemli ölçüde dikimi yapýlmýþ, bölgenin bitki örtüsü içinde önemli bir yer almýþtýr.uzun yýllardan beri yapýlan zeytincilik sebebiyle zeytin aðaçlarý önemli yer tutmaktadýr.






B)ZEYTÝNÝN YETÝÞME ÞARTLARI

1-ÝKLÝM

Zeytine genellikle ýlýk iklimlerde rastlanýr.ýsýnýn 7 c den yýllýk yaðýþýn 400 mm den aþaðý düþtüðü yerlerde zeytincilik yapýlamaz. Zeytinin yýllýk yaðýþ isteði ise 700-800 mm. dir. Zeytin aðaçlarýnýn isteklerine uygun iklim þartlarý ile onu belirli bir alana hapseden hava þartlarýný birbirine karýþtýrmamak gerekir.daðýlýþta önemli olan iklim þartlarý deðil, onun tahammül sýnýrýný tayin eden hava þartlarýdýr.
Zeytin aðaçlarý günlük sýcaklýðýn –19 c ‘ ye kadar düþtüðü Bigadiç ile yaz yaðýþlar ortalamasý 3.1mm olan Mardin ile, 248 mm olan Zonguldak arasýnda deðiþtiði Akdeniz iklim bölgesiyle bu iklimin orta kuþak okyanus etkisi ile (Karadeniz bölgesi) ve Güneydoðu Anadolu’daki gibi Suriye’ nin kýþýn bozkýr, yazýn çöl havasýyla bozulduðu her yerde hayatýný hiçbir tehlikeye maruz býrakmadan sürdürebilen kararýnca ürün veren kanaatkar bir aðaçtýr.(Talip YÜCE)

2)TOPRAK

Zeytin genellikle kalkerli, kumlu, derin, nemli ve besin maddelerince zengin topraklarý sever.yeterli nemin bulunmadýðý yerlerde 750 cm derinlikteki topraklara tesis yapýlabilir. Zeytinlik tesis edilecek sahanýn ýslah edilemeyecek kadar aðýr veya hafif olmamasý gerekir. Aðýr topraklar köklerin yeterince hava almasýný engeller.Çok hafif topraklar ise ne nem tutar ne de besin maddelerini içinde barýndýrýr.


3)TABAN SUYU

Taban suyunun 1 m den daha yakýn olduðu veya özelikle kýþýn zeytin köklerinin 3-4 haftadan fazla su altýnda kaldýðý yerlerde zeytinlik tesis edilmemelidir.Bu özellikteki yerlerde drenaj yapýlmasý þarttýr.
.
3.1 ARAZÝNÝN MEYÝLÝ

% 2 ye kadar meyilli olan sahalarda toprak muhafaza tedbirleri alýnmadan, % 2-5 e kadar meyilli sahalarda sadece kültürel toprak muhafaza tedbirleri alýnmakla tesis edilebilir. %5-15 meyilli arazilerde kanal teres, %15-45 meyilli arazilerde seki taraça yapýlmalýdýr.

Toprak hazýrlýðýna, makine kullanýmýna engel olan büyük kayaçlarýn temizlenmesiyle baþlanýr. Bütün tesisi içine alacak þekilde derin sürüm yapýlýr. Derin sürümden sonra, fazla toplanan suyu akýtmak, yaðmurlu mevsimlerde zeytin aðacýna zarar verebilecek su birikimlerini önlemek , ayný zamanda derinliðe bir havalanma saðlamak üzere drenaj, hayati önem taþýr.
Tarýmý yapýlacak zeytin araziye, iklime uyum saðlayacak türde olmalý ve erken ürüne yatan çeþitler seçilmelidir.
Fidanlar dikilirken yaþlarýnýn ayný olmasýna dikkat edilmeli, genelde 2-3 yaþlarýnda fidan tercih edilmelidir.
Fidan dikimi yapýlýrken, arazinin eðimi dikkate alýnarak uygun dikim þekilleri seçilmelidir.

3.2 Dikim, Aralýk ve Mesafe

zeytinlikler tesis edilirken birim alanýna düþen verim, daima hektardaki verim ve aðaç sayýsý ile orantýlý olduðundan aralýk ve mesafelere dikkat edilmelidir.
Eskiden zeytinlikler atalar tarafýndan dikilmekte ve onlarýn çocuklarý yaralanmakta idi.hektara 100 veya daha az sayýda aðaç düþmekte, aðaç baþýna düþen verim, bakým masraflarýnýn yüksekliði, kültürel tedbirlerin uygulanmasýna engel olmaktaydý. Modern zeytincilikte ise genellikle 7*7 m aralýklý mesafe tercih edilmekte ve önerilmektedir.küçük taç yapan çeþitlerde 5*5 m arlýk mesafe uygulanabilir. 5 m nin altýna düþülmemesi gerekir. Hektara dikimin 400 aðacýn altýnda olmasýna dikkat edilmelidir.

Dikimden sonra bakým ihmal edilmemeli, mümkünse birkaç yýl sulama yapýlmalý, fidanýn civarýnda yetiþen yabancý ot ve bitkilerden temizlenmelidir.

Zeytin aðaçlarý, gençlik devresinde çok çabuk geliþme gösterir. Aðaçlarýn düzgün budama ile daha çabuk þekillenerek ürün vermesi saðlanmalýdýr. Verimlilik devresinde, aðacýn geliþmesi yavaþlar ve ürün veriminde sürekli artýþ olur. Bu devrede ürün budanmasý yapýlmalýdýr.

Yaþlýlýk devresinde geliþme zayýflar, ürün verimi azalýr, aðaçta taç dengesi bozulur, odun kýsmýnda artma olur ve yapraklarý zayýflar. Bu dönemlerde gençleþtirme budamasý yapýlmalýdýr.


C) ZEYTÝNÝN GENEL HATLARIYLA DÜNYAYA DAÐILIÞI

Dünya zeytin yetiþtiriciliðinin geçmiþi çok eskilere dayanmakta olup, yapýlan çalýþmalar sonunda zeytinin anavatanýnýn Anadolu olduðu ortaya konmuþtur. Anadolu’ nun güney kesiminde hayat bulan zeytin buradan önce Türkiye’nin batý kesimine, oradan Ege Adalarý yolunu takip ederek, Yunanistan’ a geçmiþtir. Diðer taraftan ayrý bir yayýlýþ kolu ile Tunus, Fas ve Cezayir oradan Ýspanya, Fransa ve Ýtalya’ya kadar uzanmýþtýr.
Üçüncü bir yayýlýþ yolunu takip eden zeytin, Irak ve Ýran üzerinden Afganistan ve Çin ‘e kadar varmýþtýr. 16. yy da Ýspanyollar tarafýndan Amerika’ya götürülen zeytin, böylece çok büyük bir alanda yetiþme imkaný bulmuþtur.

Bugün tüm dünyada 10 milyon hektar alan üzerinde toplam olarak 805 milyon zeytin aðacý bulunmakta ve zeytinlik kýtalara göre aðaç varlýðý bakýmýndan þu daðýlýmý göstermektedir:


Kýtalarýn Adý
Zeytinlik Alaný Oraný %
Aðaç Varlýðýna Oraný %
Avrupa’nýn Akdeniz Kesimi
65
75
Asya (yakýn þark)
11
13
Afrika (kuzey Afrika)
22
13
Amerika (Latin USA)
2
2


Dünyada üretilen yaklaþýk 9.4 milyon zeytinin % 91.7 si yaðlýk olarak deðerlendirilmekte ve son 12 yýlýn ortalamasý olarak 1.597.593 ton zeytinyaðý elde edilmiþtir. Geri kalan % 8.3 ise sofralýk olarak iþlenmekte, tüm deðerlendirme sonucu (1984 yýlýna göre) 2 milyar 800 milyon dolarlýk gelir elde edilmiþtir.

Dünya zeytinci ülkeler arasýnda 2.200.000 hektar alan üzerine 188.745.000 zeytin aðaç varlýðý ile Ýspanya birinci sýrayý almaktadýr. Ayný zamanda dünya tüketiminde %9’luk bir paya sahiptir.

Ýspanya, dünya sofralýk zeytin ihracatýnýn %48’ini karþýlamaktadýr. Ýspanya’dan sonra zeytin üretiminde önemli ülkeler olan Ýtalya ve Yunanistan gelmektedir. Ülkemiz ise bugün 850.000 hektar alan üzerinde 85.585.000 zeytin aðacý varlýðýna sahip bulunmakta ve alan ile aðaç sayýsý bakýmýndan 4. sýrayý almaktadýr.

TABLO 6:Zeytinin Genel Hatlarýyla Dünyaya Daðýlýþý
ÜLKELER
AÐAÇ ADEDÝ
ZEYTÝN ALANI (HEK)
AÐAÇ SAYISI (HEK)
ÝSPANYA
188.745.000
2.199.444
89
ÝTALYA
181.800.000
2.199.214
82
YUNANÝSTAN
124.754.000
642.800
194
TÜRKÝYE
85.585.000
850.000
100
TUNUS
55.227.000
1.418.800
39
PORTEKÝZ
49.496.000
582.400
85
FRANSA
45.000.000
320.900
14
SURÝYE
28.000.000
265.000
106
CEZAYÝR
20.180.000
201.673
100
ARJANTÝN
5.000.000
51.000
98
USA
2.200.000
21.000
102
DÝÐER ÜLKELER
34.613.000
481.169
72
TOPLAM
805.000.000
9.100.000
1081



Dünya zeytin üretiminde söz sahibi ülkeler; Ýtalya, ispanya, Yunanistan, Türkiye ve Tunus gibi Akdeniz ülkeleridir.

Portekiz, Suriye, Fas, Cezayir, Arjantin gibi ülkelerde de zeytin üretimi söz konusu olmakla birlikte , bu ülkelerin dünya üretimindeki payý düþüktür.


D)TÜRKÝYE’DE ZEYTÝNCÝLÝK

Ülkemizde zeytin üretimi Ege, Marmara, ve Akdeniz bölgelerinde yoðunlaþmaktadýr. Diðer bölgelerinde hemen hemen hepsinde zeytin üretimi söz konusu ise de birinci planda gelmemektedir.

Türkiye’de zeytin varlýðý bakýmýndan ilk sýrayý Ege bölgesi almaktadýr. Bu bölgeyi Akdeniz ve Marmara bölgeleri izlemektedir. Daha sonra da Güneydoðu Anadolu bölgesi gelmektedir.

Zeytin üretiminin Ege, Akdeniz ve Marmara bölgesinin özellikle kýyý kesimlerinde sofralýk, Ege ve Akdeniz bölgelerinde ise yaðlýk çeþitleri yaygýndýr. Taze zeytin veriminde ilk üç sýrayý Ýçel, Manisa ve Çanakkale illeri almaktadýr.


Türkiye genelinde taze zeytin üretiminin yaklaþýk % 80’i yaðlýða ayrýlmaktadýr.Geri kalaný ise sofralýk olarak deðerlendirilmektedir.


TABLO 7 D.Ý.E (Zeytincilik Araþ. Ens.)


BÖLGENÝN ADI
TOPLAM AÐAÇ SAYISI
TOPLAM TANE ÜRETÝMÝ
YEMEKLÝK ÝÇÝN
YAÐLIK TANE
YAÐ MÝK. TON
EGE BÖL.
60.621.000
592.795
206.741
487.556
100.427
MARMAR BÖL.
7.579.000
54.654
43.747
10.905
21.368
AKDENÝZ BÖL.
8.002.000
95.088
31.686
62.412
14.159
G.DOÐU ANA. BÖL.
5.235.000
41.959
7.114
34.845
8.622
KARADENÝZ BÖL.
481.500
4.065
3.149
917
217
TOPLAM
81.279.500
788.561
292.437
597.335
144.793



Türkiye’de üretilen sofralýk zeytinin %85’i siyah, % 15’i yeþil olarak iþlenmektedir.
Türkiye, ürettiði sofralýk zeytinin %95’i gibi büyük bir kýsmý içte tüketerek, dünya sofralýk zeytin tüketiminde ilk sýrayý almaktadýr.(Kayahan, 1989)
Zeytinyaðý ise 1962’den bu yana ihraç maddeleri arasýndadýr. Türkiye zeytinyaðý ihracatýný çok sayýda ülkeye ve az miktarda yapmaktadýr.


NÝZÝP’TE ZEYTÝNCÝLÝK

Zeytinin anavatanýn Anadolu’nun güneyi olmak beraber, Nizip’in bulunduðu bölge de bu alanýn içerisinde bulunmaktadýr. Nizip ilçe merkezi daha önceleri zeytinliklerle kaplý bu alan içerisine kurulmuþtur. Etrafý yaz-kýþ yeþil kalan zeytinliklerle kaplý olduðundan, ilçeye “Yeþil Nizip” denmektedir. Nizip’teki zeytin aðacý Güneydoðu bölgesinin 1/4 üne denk bulunmaktadýr. (Güneydoðu bölgesinin 5.235.000 zeytin aðacý bulunmakta, Nizip’te 1.415.000 zeytin aðacý bulunmaktadýr.)

Ýlçenin 1348 km alan yüzölçümlü tarým arazisi olarak kullanýlan kýsmý, ilçe topraklarýnýn %71.3’ünü kaplamaktadýr. Geriye kalan arazi ise tarýma elveriþli olmayan ve tarým dýþý amçla kullanýlan arazilerdir.

TABLO 8: Tarým arazilerinin kullanýmý þöyledir:
TARIM ALANI
YÜZDELÝK DÝLÝMÝ
TARLA
% 42.6
ANTEP FISTIÐI
% 33
ZEYTÝNLÝK
% 14.8
SANAYÝ BÝTKÝSÝ
% 28
MEYVE
% 3.5
BAÐ
% 2.3
SEBZE
% 0.7











Arazi kullanýmýnda kuru tarým alanlarý birinci sýrayý, fýstýklar ikinci sýrayý, zeytinlikler ise üçüncü sýrayý almaktadýr. Fýstýk alanlarýnýn zeytinden önce gelmesinin sebebi ise antepfýstýðýnýn yüksek fiyatlý ve ihracatta önemli bir ürün olmasý, zeytinin bir yýl çok, bir yýl az ürün vermesidir.
Baþka bir etken olarak zeytin, iþleme tabi olmadan piyasaya çýkamamaktadýr. Bu fiyatý arttýrýrken üreticiyi etkilemektedir.
Bu gibi sebeplerden dolayý Nizip’ te 1950 yýlýndan itibaren hiçbir yeni tesis edilmezken, mevcut eski aðaçlardan yakacak temini amacýyla sökülmektedir.


1-ZEYTÝNCÝLÝÐÝN NÝZÝP EKONOMÝSÝNE KATKISI

Zeytincilik Nizip’te sanayinin oluþumunda bir numaralý etkendir. Nizip’te ilk sanayi faaliyeti, 1920’li yýllarda Halep’li Örgün ustanýn ilçeye getirilip sabun imalatý öðrenmeleri ile baþlamýþtýr. Saf zeytinyaðýndan elde edilen sergi sabunu kullanýmýnýn yaygýnlaþmasý ile bütün Türkiye genelinde pazarlanmaya baþlamýþtýr.
Nizip’te ilk fabrika Türkiye þartlarýna göre çok erken sayýlabilecek bir zamanda faaliyete geçmiþtir. Bu 1953 yýlýnda Türk-Ýtalyan ortaklýðý ile açýlan Güvenal zeytinyaðý ve sabun fabrikasýdýr.
Hemen ardýndan 1955yýlýnda Ortadoðu’nun en büyük zeytinyaðý ve sabun fabrikasý olan, Ülfet kurulmuþtur. Bu sanayi kollarýnýn geliþimi ile birlikte Libya ve Suriye gibi birkaç ülkeye ihracat yapýlmaya baþlanmýþtýr.

Ýlçedeki Zeytin Üretiminin Deðerlendirilmesi:
1.415.000 adet aðaçtan yaklaþýk olarak 15.000 ton ürün elde edilmektedir. (ürün verme dönemlerinde, aðaç baþýna verim 10-12 kg , az verme döneminde aðaç baþýna verim 2-3 kg olmaktadýr. Deðerler ürün yýlýna aittir.) Elde edilen ürünün 10.000 tonu (2650 ton yað olarak) Ýzmir Ayvalý’ya satýlmakta, 1000 ton sofralýk olarak ilçe piyasasýna satýlmaktadýr. 2000 tonu yað olarak ilçe ve çevreye satýlmaktadýr.Kalan 2000 ton da yine yað çýkarýlarak sergi sabunu için hammadde olarak kullanýlmaktadýr.

TABLO 9
KULLANIM ALANI
ÜRÜN MÝKTARI
ÝHTÝYAÇ

10.000

SOFRALIK

1000

ÝLÇE PÝYASASI

2000

HAM MADDE

2000



Nizip’te zeytinciliðe baðlý faaliyet gösteren 50 adet presleme iþi yapan preshane, 5 adet pirina yað tesisi ve bunlarýn yanýnda çok sayýda zeytin çekirdeðinin çýkarýlarak preslenmesi ile yakacak odun haline getiren ( boru odunu, çeltik odunu) odun iþletmesi bulunmaktadýr. Zeytin presleme iþi yapan birçok fabrika ayný zamanda zeytinyaðýndan sabun da üretmektedir. Halen bu yerlerde birçok insan çalýþtýrýlmaktadýr. Sigortalý iþçilerin yanýsýra, sigortasýz ve mevsimlik olarak çok sayýda iþçi çalýþmaktadýr.
Ýlçenin temel iþletmelerinden dört tanesinin yýllýk sabun üretimi

ÜLFET
900 Ton
GÜVENAL
200 Ton
ÖZKAYA
100-200 Ton
TURNA
100 Ton

Nizip’te halkýn zeytinyaðý tüketimi giderek düþmektedir.bunun baþlýca sebebi zeytinyaðýnýn büyük kýsmýnýn dýþ piyasaya satýlmasýdýr.bu satýþ fiyatýn artmasýna sebep olmaktadýr. Zeytinyaðý kullanýmýný sürdürenler ya varlýklý insanlar ya da kendi zeytinliði bulunan, zeytinyaðý kullanýmýný alýþkanlýk haline getiren baþka yað tüketemeyen kiþilerdir.

Zeytinin halk üzerindeki ekonomik etkilerinden biri de zeytin toplama iþinde çalýþýlarak elde edilen gelir þeklindedir. Zeytinlikler Nizip’i çevrelediðinden dolayý zeytin toplamada kullanýlacak iþçilerde Nizip’ten temin edilmektedir.

Ýlçede zeytinin hasat zamaný kasým, aralýk, ocak aylarýna tesadüf etmektedir.yaklaþýk üç ay zarfýnda gereken tüm iþçiler, zeytinlik sahiplerince traktör vb araçlarla zeytinliklere taþýnmakta ve akþam da geri getirilerek günübirlik çalýþma yapýlmaktadýr. Ýþçilerin çoðunluðunu kadýnlar oluþturmaktadýr ve zeytin toplama iþinin yaklaþýk üç ay sürmesi, gelir seviyesi düþük halk için ekonomik açýdan büyük önem arz etmektedir.

Tüm bu olumlu özelliklerine raðmen Nizip’te zeytincilik eski önemini yavaþ yavaþ kaybetmektedir.zeytinyaðý çýkarmada kullanýlan iþletmeler bir bir kapanmakta, kalanlar ise yurt dýþýndan getirilip iþlenilerek yine yurt dýþýna pazarlanan ayçiçek ve mýsýr yaðý sanayine dönüþmektedir.bunda en önemli etken halkýn zeytinlikleri sökerek yerine geliri daha fazla olan Antepfýstýðý fidanlarý dikmelerinden kaynaklanmaktadýr.

Zeytinciliðin eski önemini yeniden kazanabilmesi için çiftçinin zeytin tarýmýndan yeteri kadar gelir elde etmesi gerekir. Çiftçi, her alanda olduðu gibi her zaman fazla gelir getiren ürünlere yönelmektedir. Bu yüzden diðer birçok üründe olduðu gibi zeytinde de devletçe ihraç edebilmenin yollarý aranmalýdýr.

Nizip için etkili olabilecek baþka bir faktör ise Türkiye’nin sergi sabunu ihtiyacýnýn önemli bir kýsmýný (%35-40) karþýlayabilecek kapasitedeki Nizip’in, uzun sayýlabilecek sabunculuk deneyimine raðmen sergi sabunculuðundan seri üretim sabun sanayine geçmesinin saðlanabilmesidir. Bunun için ek tesisler kuracak sermayenin saðlanmasý veyahut sermaye sahiplerinin bir araya getirilmesi gerekmektedir.

Nizip’te zeytin en son birimine kadar kullanýlan bir üründür. Halk kendi iþlediði zeytinin çekirdeðinden süs eþyasý ve tesbih yapýp satmakta, preslerde yaðý çýkarýlan zeytinin kalan posasý kimyasal maddelerle tepkimeye geçirilerek sabun sanayisi için hammadde olan pirina yað elde edilmekte, bununda posasýndan yanýcýlýk oraný yüksek ve ucuz yakacak olan çeltik odunu elde edilmektedir. Bu odunun külü ise fýstýklar için gübre olarak kullanýlmaktadýr.

KAYNAKÇA

1- TURNAOÐLU, Kenan Türkiye 1. Tarým Ekonomisi Kongresi, 8-9 Eylül Türkiye ile Önemli Zeytin Üreticisi Ülkelerin Zeytinciliðinin Karþýlaþtýrýlmasý.
2- 1941 1. Türk Kongresi Tespitleri
3- KALELÝOÐLU, Ejder; Gaziantep Yöresinin Fiziki Coðrafyasý
4- AGE
5- Türkiye Zeytincilik ve Sorunlarý Forumu, 1990, Ýzmir
6- YÜCEL, Talip; Türkiye ‘de Zeytinlerin Daðýlýmý
7- Nizip Tarým Ýlçe Müdürlüðü
8- Nizip Ticaret Odasý
Gönderen: EMÝNE ÖZDERE




HAZIRLAYAN :EMÝNE ÖZDERE

POLAT AKIN ÝLKÖÐRETÝM OKULU

TÜRKÇE ÖÐRETMENÝ