Nizip Heybeli Sýçaný ( faresi )

[nizip.com]

Mesocricetus auratus (Waterhouse, 1839) - Nizip Heybeli Sýçaný, Suriye Hamsteri, Altýn Hamster, Altýnrenkli Avurtlak


Sýnýf: Mammalia Takým: Rodentia Familya: Cricetidae


Tavsif:
1839. Cricetus auratus Waterhouse, Proc. Zool. Soc. Lond., 1839: 57.

Terra-typica: Halep, Suriye.

1941. Mesocricetus auratus Ellermann, p. 444.

Vücut Yapýsý:



Yaþam alaný:







Biyolojisi:


DF, 1.0.0.3./1.0.0.3.= 16; diþide meme sayýsý 12-14’’tür. Karyotipte 2n=44 ve NF=82, NFa= 78’’dir. B+G 180, KyU 12 mm, W 130 gr’’dýr. Renkleri altýn rengi kahverengidir.

G.Antep’’in güneyi Kilis ve Nizip civarýndaki düz, kurak tarým alanlarý ve buralara komþu otlu alanlarda yaþarlar. Mercimek, nohut ekilen arazilerde daha çok görülür. Bölgenin rakýmý 450-500 m civarýndadýr. Yöre halký tarafýndan "Heybeli sýçan" olarak tanýnýr.

Yuvasýna taþýdýðý besini yanak ceplerine doldurur. Sýkýþtýrýldýðýnda arka ayaklarý üzerine kalkýp, sesler çýkartýr. Agresiftir. Kýzýþma dönemi 4.-10. (?) aylar arasýndadýr. Marsupialia (Keseliler) haricinde 16 gün ile en kýsa süreli gebeliði sahip memeli türüdür. 4.-10. (?)

© foto: Dr. Ahmet KARATAÞ - Elbeyli-Kilis-Nizip 2003.


aylar arasýnda, yýlda 2-3 (Demirsoy (1996)’’da yýlda 7-8) defa ve her batýnda 1-16 (ort. 6-9) yavru doðurur. Yavrularýn gözleri 12-13 günde açýlýr, 14-15 gün annelerince emzirilirler ve 18 günde kendi baþlarýna serbest hareket edecek hale gelirler. Eþeysel olgunluða 7-8 haftada ulaþýrlar. Hýzlý çoðalmalarýndan dolayý kullanýþlý "deney hayvanlarý"dýr. Ömürleri 1.5-3 yýldýr.

Daðýlým:
Esas areali, Suriye olup, tip yeri olan Halep þehrinden yakalanýp, bütün dünyaya yayýlmýþtýr. Hýzlý üremesi nedeniyle dünya çapýnda deney hayvaný olarak kullanýlmaktadýr. Yurdumuzda G.Antep (Nizip ve Karkamýþ) ve Kilis illerinden bilinir.


Sistematik Durumu:
Lyman and O’’Brien (1977), M. auratus’’un daðýlýmý ve onu brandti’den ayrý bir tür yapan kanýtlarý yorumlamýþtýr. Raica et al. (1968-1972), Todd et al. (1972), Radjabli (1975) ve Lyman and O’’Brien (1977),


Mesocricetus cinsi üzerinde yaptýklarý karyolojik çalýþmalarda M. auratus ve M. brandti (daha önceleri M. auratus’’un alttürü olarak alýnýyordu. Karyotiplerinin farklý olduðunu belirterek, bu taksonlarý ayrý iki tür olarak vermiþlerdir. Lyman and O’’Brien (1977), Mesocricetus genusuna ait türlerin birbirine benzer veya küçük farklara sahip olduklarýný iþaret etmiþlerdir. Doðramacý vd. (1994), Nizip’’ten 2 örneðin karyotiplerini inceleyerek, bunlarda X kromozomunun en büyük kromozom ve metasentrik olduðunu, Y kromozomunun ise büyük metasentrik olduðunu bildirmiþlerdir.

Nominat form, dýþ morfolojik ölçüleri ile daha küçüktür. Özellikle renginden tanýnýr. Kürk kýllarýndaki renkli bantlar tamamen kýzýl olduðundan ve büyük çoðunluðu gri dipli kýzýl uçlu kýllarla örtülü olan ve býyýklarýndan baþlayýp alýna kadar uzanan kýsýmda gözlerle kulaklar arasý, kulaklarýn ön dipleri ve kalçalarýn ardýnda 1.5-2 cm’’lik bir kýsým, yanaklar, omuzlar, vücut yanlarýnda gayet seyrek, siyah uçlu kýllar vardýr. Ancak kýzýl uçlu kýllardan dolayý genelinde kýzýl görünüþ hakimdir. Alýnda kulak aralarý ve yanak artlarý ile omuz arasýnda geriye doðru 2.5-3 cm boyunda, Ca. 1 cm eninde bir kýsýmda uçlarý siyah renkli kýllar çoðunlukta olduðundan hafifçe bir gölge gibi birer leke fark edilir.

Türkiye’’de Mesocricetus auratus turcicus Mursaloðlu, 1976 alttürü bulunur.


Kýrmýzý liste durumu:
EN B1+2c, bkz. IUCN Kýrmýzý Liste

Kaynaklar:
van den Brink (195..); Corbet (1978); Demirsoy (1996); Dobroruka (1988); Doðramacý (198..): TMF; Doðramacý et al. (1994); Ellerman and Morrison-Scott (1951); Harrison and Bates (1991); Mursaloðlu (1978); Wilson and Reeder (1993); Yiðit et al. (1997).



--------------------------------------------------------------------------------

Okunma: 379
Oy/Yorum: Rating:10 Votes:7 (Rating Scale: 1 = worst, 10 = best)
Tarih: 12.05.2006
Yazar/kaynak: Ramazan TARHAN
Yazar iletiþim: n/a
Gönderen: AHMET ER
Yorum: 7 Yorumlar

[nizip.com]

Yorumlayan: admin tarih 12.05.2006
Allah iyiliðini versin Nerden buldun bunu...

--------------------------------------------------------------------------------
Yorumlayan: Tarhan tarih 12.05.2006
Sabah Ahmet ''Yakaladým dedi''..''Neyi yakaladýn dedim.''mercimegimizi,nohutumuzu talan eden yok etme makinasýný'' deyince bende þaþýrmýþtým.Önce güldük tabiki..Bu sevimli ve masum gözüken çiftçi düþmaný hayvan gerçekten de Nizip yöresine aitmiþ.Benim bildigim böyle nadir hayvanlar koruma altýna alýnýr.Ama durum böyle olunca sanýrým soyunun tükenmesi için Nizipliler ellerinden geleni yapýyorlardýr ))))

--------------------------------------------------------------------------------
Yorumlayan: f.deliaslan tarih 14.05.2006
BU ÜREME HIZINA GÖRE; SOYU BÝRAZ ZOR TÜKETÝLÝR.)

--------------------------------------------------------------------------------
Yorumlayan: poyraz20d tarih 14.05.2006
Bu hayvan türünün Gaziantep'te görülmesi bize þans verir.Hiç olmassa diðer ülkelerden bi farkýmýz var bu çiftçi düþamný hayvana sahibiz.Biz tabiki Türk milleti olarak bunun kýymetini biliriz.Çiftçi düþmaný hayvan bizde topraklarýmýzdan verim alam0ýycaðýz.Eee daha ne bu hayvanýn bize çok yararý olur. Hem bu hayvan çabuk ürüyor neslinide tüketiriz.

--------------------------------------------------------------------------------
Yorumlayan: Nizipli_subutay tarih 18.05.2006
Sayýn Admin'in anbarýnda bundan çok var! Zamanýnda bizi çok uðraþtýrýyordu. )

--------------------------------------------------------------------------------
Yorumlayan: Huzeyfe tarih 28.05.2006
Allah kökünü kurutsun,faremi fare deðilmi...? ýýýýýýýýýý bir acayip oldum...

--------------------------------------------------------------------------------
Yorumlayan: suatsabuncu tarih 13.10.2006
ÇOK GÜZEL HEMÞERÝM VARSA ÝNÞALLAH BÝRDE FOTOÐRAFINI EKLERSENÝZ< SEVÝNÝRÝZ
SAYGI VE SEVGÝLERÝMLE
SUAT SABUNCU

[fulya]

ayy çok iðrenç,bunlarýn kökünü kurutmak lazým...
kapanan müftü hamamýndada cardýn yuva yapmýþ diyorlar.