Ottawa Sözleþmesine göre Karkamýþ sýnýrýndaki mayýnlarýn 2014 yýlýndan önce temizlenmesi ve imha edilmesi gerekiyor. Fakat bazý sorunlar var...
Kýsaca Ottawa Sözleþmesi olarak da bilinen "Anti-Personel Mayýnlarýn Kullanýmýnýn, Depolanmasýnýn, Üretiminin ve Devredilmesinin Yasaklanmasý ve Bunlarýn Ýmhasý ile Ýlgili Sözleþme", 4 Aralýk 1997 tarihinde Ottawa’da (Kanada) imzaya açýldý, 1 Mart 1999’da yürürlüðe girdi.
Türkiye Sözleþme’ye 2003 yýlýnda taraf oldu. [u]Sözleþme Türkiye açýsýndan 1 Mart 2004’de yürürlüðe girdi</u . Sözleþme, taraf devletlere, stoklarýndaki mayýnlarýn dört yýl, döþenmiþ mayýnlarýn da en geç on yýl içerisinde sökülerek imha edilmesi yükümlülüðünü getirmektedir. Buna göre Türkiye sýnýrlarýnda bulunan mayýnlarý en geç 2014 yýlýna kadar temizleyip yok etmek zorunda. .
Mayýnlý arazilerin büyük çoðunluðu ise 600 kilometrelik alanla Suriye sýnýrýnda yer almaktadýr. Suriye sýnýrýndaki mayýnlý sahanýn temizlenmesi için, 1975’te ve 1996’da iki defa Meclis araþtýrma komisyonlarý kuruldu ve her iki komisyonun düzenledikleri raporlarda bu sahalarýn mayýnlardan temizlenerek tarýma açýlmasý önerildi. .
Suriye sýnýrýnda tarýma açýlacak arazi 50 yýldýr ekilip biçilmediði için dünyanýn en verimli arazilerinden sayýlýyor. Bu nedenle söz konusu araziye uluslararasý ilgi büyük. Ayrýca tarihi kalesi ve antik kent harabeleriylede buranýn turizm açýsýndan önemi büyüktür. .
Ancak temizleme iþinde bazý sýkýntýlar var. Bunlardan birincisi mayýnlý bölgenin þifreli haritalarýnýn kaybolduðu, bir diðerinin de zaman içerisinde toprak kaymalarý sonucu mayýnlarýn yer deðiþtirmiþ olabileceði yönündedir. Fakat iddialarý asýlsýz bulup bu iddialarýn mayýn temizleme iþini yüksek ihalelere almak isteyenler tarafýndan uydurulmuþ olduðunu söyleyenlerde yok deðil. Ottawa sözleþmesince 2004 yýlýnda yükümlülüðümüz baþlamýþ olmasýna raðmen henüz temizleme için somut bir adým atýlmýþ deðil. .
Temizleme iþiniyapabilecek birkaç kurum ve ülke var.
Bunlardan birisi Genelkurmay Baþkanlýðý’nýn Baþbakanlýk bünyesinde kurulmasýný istediði Milli Mayýn Temizleme Kurulu (MMTK).
Bir diðeri NATO organizasyonu bu iþi maliyetine ve güvenli biçimde yapýyor. NAMSA (NATO Maintenance And Supply Agency) yýllardýr mayýn temizliyor. Þu anda da Türk askerinin de görev yaptýðý Afganistan’da, Kâbil ve Kandahar havaalanlarýnda mayýn temizleme iþini sürdürüyor. NAMSA’nýn giderleri, NATO ENF bütçesinden karþýlanýyor. Bu da ilgili ülke açýsýndan maliyeti çok düþürüyor. Emekli Tümgeneral Sarp, 10 yýl süreyle NAMSA’da görev yapmýþ ve bu konuda uzmanlaþmýþ. Sarp, Türkiye’nin NAMSA’dan neden yararlanmadýðýný soruyor. Keza, NAMSA’nýn mayýn temizleme iþiyle ilgili olarak Türkiye’ye baþvuru yaptýðý, ancak doyurucu bir yanýt alamadýðý da belirtiliyor.
Bunlarýn yanýnda Ýsrail firmalarýda Dünyanýn birçok yerinde mayýn temizleme ihalelerine katýlýyor. .
Sürenin gittikce kýsaldýðý þu günlerde henüz bir çalýþma yapýlmýþ deðil. Yetkililerinde bu konuda kamuoyunu bilgilendirmek için henüz açýklama yapmamalarý mayýn temizleme iþini unuttularmý ? yoksa son günemi býrakacaklar düþüncesini akla getiriyor. .
.
.