ÝKTÝDAR MI? HALK MI?
Geçen haftaki köþe yazýmýzda ‘Zamlarýn Sorumlusu Kim’ diye okuyucularýmýzýn karþýsýna çýkmýþtýk. Bu konuda dönüþüm çok oldu ve herkes neden bu kadar zam yapýldýðýný, alým gücünün neden bu kadar azaldýðýný sordu.
Gazi þehrimizde market iþletmeciliði yapan esnaflar ise üretim yapan firmalarýn sürekli zam yaptýðýný kendilerininde bu zamlardan rahatsýz olduklarýný bizlere ifade ettiler. Marketlerde satýlan tüm ürünlerin alýþ ve satýþ faturalarýnýn sistemde kayýtlý olduðu için kar marjlarýnýn sýnýrlý olduðunu söylediler. 5’li zincir marketler bunun dýþýnda bulunuyor. Çünkü onlar hem üreticiyi hemde tüketiciyi zorluyorlar. Üreticiden ürün alýrken uzun vadeli iþlemler yaparlar, ancak tüketiciye satarken peþin çalýþýrlar.
Yazýmýzda zamlarýn en büyük sorumlusunun hükümet olduðunu belirtmiþtim. Hükümet yetkilileri enerji, akaryakýt ve döviz fiyatlarýný makul seviyeye indirmeli ki fiyatlar aþaðý çekilebilsin. Önce üretim maliyetleri aþaðý çekilecek, sonra üretim ile tüketim arasýndaki tüm mekanizmalar denetlenerek en makul seviyede fiyatlarla satýþý sunulabilsin, örneðin tarlasýnda bir ürün yetiþtirecek bir çiftçi önce tohum alacak, sonra sulama-gübre-ilaç ve toplama iþini gerçekleþtirip satýþý için ilgili esnafa verecektir. Ancak ilaç-gübre-mazot-sulama ve iþçilik için maliyet yüksek olunca üründe pahalý satýlmak zorunda oluyor. Birde aradaki esnaflarý da eklersek tüketiciye gelene kadar fiyatlar aþýrý pahalanýyor. Çiftçi 1 liraya mal ettiði bir ürünü 1,20 liraya satmalý ki para kazanabilsin, çiftçinin 1,20 liraya sattýðý ürün eðer markette 5 liraya satýlýyorsa o zaman denetim mekanizmasý burada devreye girmelidir. Bu farkýn nereden kaynaklandýðýný araþtýrmalýdýr.
Ýþçi, memur, esnaf, çiftçi kardeþlerimiz artýk kazandýklarý para ile ailelerinin geçimlerini saðlamada zorlanýyorlar. Açlýk sýnýrýnýn 3 bin lira, yoksulluk sýnýrýnýn 9 bin lira olduðu ülkemizde asgari ücret alan ve milyonlarca emekli maalesef açlýk sýnýrýnýn altýnda ücret almaktadýr. Milyonlarca memurun yanýnda esnaf ve çiftçilerimizde yoksulluk sýnýrýnýn altýnda ücret kazanabilmektedir. Pandemi öncesi ve sonrasý diye fiyatlanmalar iki kýsýmda toplanýyor. Buda son iki yýllýk süreçle ilgili ve son iki yýlda ürünlere en az yüzde 50 zam, konut-otomotiv ürünlerine yüzde 100 geldiðini görüyoruz. Gazi þehirde konut fiyatlarý aldý baþýný gidiyor ve akabinde kiralarý uçuruyor. Yüksek kiralar nedeniyle asgari ücretli, emekli ve öðrenciler ev tutamayacak duruma düþtüler. Gerek merkezi gerekse yerel yöneticiler bu sorunlara el atmalarý gerekmektedir.
Yapýlan zamlardan esnaf-memur-iþçi-öðrenci-hükümet- muhalefette þikayetçi, herkesin þikayetçi olduðu bir yerde sorumlu kim diye arýyorsak kendimize sormamýz gerekmez mi?
Bu yapýlan zamlardan ya hükümet yetkilileri sorumludur yada vatandaþ olarak bizler sorumluyuz. Mutlu olmak istiyorsak el birliði yapýp bu mutluluðu herkesle paylaþmalýyýz. Bunun için tüm yurttaþlarýmýzýn refah düzeylerinin artýrýlmasý gerekmektedir.