Barakla Ýle Ýlgili Bilgiler

[Gökhan Dokuyucu]

BARAK TÜRKMENLERÝ: Türklerin boylarýndan biridir. Þu an Ýran topraklarýndaki Horasan þehri atayurtlarýdýr. Horasandan 84000 hane iskan (göç)etmiþtir. Þu an Gaziantep ilinin Karkamýþ, Nizip, Oðuzeli ilçelerinde yaþamaktadýrlar. Kendilerine has kültürleri vardýr. Kültürlerinde kendi adlarýyla anýlan Barak uzun havalarý önemli yer tutar. Bu uzunhavalerda kendilerine ait bütün bilgileri sözlü olarak sonraki kuþaklara ulaþtýrmýþlardýr. Ünlü ozanlarý Karacaoðlan, Dedemoðlu, kýlýnçoðlu, Garip’tir.

[Gökhan Dokuyucu]

Barak Havalarý:
Halk Müziðimizde bir uzun hava çeþididir. Gaziantep’in Nizip ve Oðuzeli ilçesi dolaylarýnda yerleþmiþ Barak aþiretine özgü bir müzik olan bu uslsüz ezgilerin baþlýca özelliði, on bir heceli maya biçimindeki özgür kýtalara söylenmesidir. Seslendirme sýrasýnda tril ve çarpma gibi süslemelere sýkça yer verilir. ’’Barak Aðzý’’yla söylenen bu uzun havalar, bazen bir buçuk oktavý bulan bir ses alanýný kapsar.
Barak aþiretinde kadýnlý erkekli yürütülen oyunlar da vardýr. El ele ve halka þeklinde yürütülen ’’Barak Halayý’’ ya da ’’Barak Ýki Kamýþ’’ denen dans, Baraklara özgü nitelikler taþýr.


Kaynak:Ferruh Arsanýr, ’’ Gaziantep Folkloru’’, Milli Eðitim Bakanlýðý Yayýnlarý.

[Gökhan Dokuyucu]

BARAK HAVALARI
Barak sözcük olarak deðiþik anlam taþýr:

1- Türkmenlerin yetiþtirdiði çok kýllý av köpeði.

2- Yöredeki bir efsaneye göre akbabanýn biri iki yumurta çýkarýr. Yumurtanýn birinden çok tüylü olan bir akbaba yavrusu çýkmýþ. Adýna barak denmiþ. Baraklar da adýný buradan almýþlar.

3- Türkmen göçlerinden birinde göçün baþýný çeken boya bayrak anlamýna gelen Barak denmiþtir. Bu bilgi deðerli halkbilimci Cemil Cahit Güzelbay’ýn Barak’lý 90 yaþýnda (yýl 1971’de) Ýdris Aða’dan öðrendiði açýklamadýr.

Barak havalarý, Barak Türkmenlerine özgü bir uzun hava türüdür. Barak Türkmen köyleri Gaziantep’inNizip ilçesiyle Urfa’nýn Akçakale ilçesi arasýndadýr. Bu ovaya Barak Ovasý denir. Önceleri Karkamýþ olan beldenin adý "Barak Bucaðý" olarak 1970’de deðiþtirilmiþtir. Barak ovasýnýn güneyinden Suriye sýnýrý geçmektedir. Bu nedenle Barak aþiretinin birçok köyleri bugün Suriye topraklarý içinde kalmýþtýr. Barak Ovasý’nda Suriye topraklarýnda kalanlar ile birlikte 81 Barak köyü vardýr.

Barak havalarý, Baraklarýn yaþadýðý yörelerde yaygýn olup, özellikle Oðuzeli, Kilis, Nizip, Adana ve Kahramanmaraþ’ýn kimi kesimlerinde canlýlýðýný korumaktadýr. Sözlerinde genellikle iskan (göç), doða, sevda, ölüm, halk hikyelerinden alýnan konularý bulmak mümkündür. 11’li hece ölçüsünün kullanýldýðý dizilerde "aman", "yavrum", "yandým", "gine", "yet miyecise" gibi katma sözler kullanýlmýþtýr. Uzun hava söylemeden önce söyleyeni uzun havaya hazýrlayýcý nitelikte bir açýlýþ yapýlýr. Açýþ, baðlama ya da zurna ile olur. Çalgýnýn yaptýðý açýþta en önemli ve belirgin tür özelliði, çok sýk sekilemelerin yapýlmasýdýr. Barak havalan Hicaz, Hüseyni, Rast, Saba makamlarýnýn kullanýldýðý uzun havalardýr. Kimi Barak havalarýnda Hüseyni baþlanýr, sözlerin baðlandýðý kýsýmlarda Hicaz makamýna geçki yapýlýr, sonra, Hüseyni’ye dönülür. Uzunhavalar genellikle tiz seslerden baþlar, inici bir yapý gösterirler. Türü belirleyen diðer öðeler, trillerin ve zaman zaman ters glisandolarýn yapýlmasý, motif ve küme sekilemeleridir. Yörede bu türü seslendiren baþarýlý seslendiricilerden Adana’lý Halit Araboðlu ve Kilis’li Aslan Sazcý’yý sayabiliriz.

Barak havalarý yöre oyunlan oynanmadan önce ya da oyun aralarýnda da sýkça seslendirilir.

Gider dumam da gider yayladan gider
Þeydi Battal gibi kurmuþ cenk eder
Aman bu yýllýk da caným caným karadan gider
Firuz Bey Acem ’e gitti durnalar

Þemsi kamer doðmuþ yarin yüzüne
Ateþ saldýn vücuduma özüme
Aman Kýya bakma da caným nazlý yarin yüzüne
Finiz Bey Acem ’e gitti durnalar
Duygu Dolu Gönül Sesi Türkülerimiz


Figan Karahasan Temel Hakký Karahasan

[Kumral Ada]

Barakla ilgili en iyi bilgileri barak isimli üyelerimiz bilir ama hiçbiri bu konuya yorum yapmamýþ?Özellikle barak27 kardeþimizin daha geniþ bilgiler verceði düþüncesindeyim.

[Subutay]

Sayýn Kumral Ada, bu konuya iliþkin bir makale, "Kütüphane" bölümünde mevcut. Ýlgilenenler bakabilir..