Ali Fýrat DÖNMEZ
Çin'deki Müslüman hahallesi
Sekiz buçuk milyon nüfuslu Xian konum olarak Çin’in iç kesiminde, tam da ülkenin aðýrlýk noktasý diyebileceðimiz bir mevkide bulunuyor.
Her ne kadar Dünya üzerinde birbirinden alabildiðine farklý ýrklar ve kültürler bulunsa da, tüm bunlara raðmen kendi vatanýmýzdan binlerce kilometre uzaklarda bile bize dair, bizden bir þeyler bulmak herhalde en büyük mutluluklardan biri olsa gerek.
Türkiye’den 10.000 kilometre uzakta, ipek yolunun baþladýðý þehir Xian (Þian) da bize tam olarak bunu anlatýyor. Eðer Çin’e gelip Xian’daki Müslüman mahallesine uðramadýysanýz Çin’e gelmiþ sayýlmazsýnýz. Çünkü burada iki kadim kültürün, Ýslam ve Çin kültürünün birbiriyle dansýný seyredebilirsiniz.
Sekiz buçuk milyon nüfuslu Xian konum olarak Çin’in iç kesiminde, tam da ülkenin aðýrlýk noktasý diyebileceðimiz bir mevkide bulunuyor. Dünyadaki dört büyük tarihi þehirden biri. Çin tarihindeki en ünlü dört hanedanlýk olan Zhou, Qin, Han ve Tang Hanedanlýklarý Xian ’da kuruldu. Hatta öyle ki Çinliler Xian’ýn tarihi önemi için ;’’Çin’in 50 yýllýk tarihini anlamak istersen Shanghai’a bak, 500 yýllýk tarihini anlamak istersen Pekin’e , 5000 yýllýk tarihini anlamak istersen Xian ‘a bak’’ derler. Burada belirtmemiz gereken bir diðer nokta Xian’ýn, Çin’de ilk defa birliði saðlayan Qing Shi Huang Di’nin(Kral Çing) mezarýna ve dünyaca ünlü Taþ Askerlere ev sahipliði yapmasýdýr.
Xian‘ý önemli kýlan bir diðer özelliði ise Tarihi Ýpek Yolunun baþladýðý þehir olmasý. Günümüzde her ne kadar eski ekonomik canlýlýðýný koruyamasa da kültürel zenginliðini korumaya devam ediyor. Bu kültürel zenginliðin en önemli parçalarýndan bir tanesini de Müslüman Mahallesi oluþturuyor.
Müslüman Mahallesine adýmýnýzý attýðýnýz andan itibaren kendinizi farklý bir atmosferde buluyorsunuz. Baþörtülü Çinli müslüman kadýnlar , kendi ýrklarýný (Çin’de Müslüman Çinli ýrký ‘‘Hui’’ olarak adlandýrýlýyor) ve dinlerini temsil eden beyaz baþlýklar takan erkekler…
Dört bir yanýnýz üzerlerinde Helal anlamýna gelen ‘QingZhen’ yazan tabelalarla dolu restoranlar ve lokantalar ile çevriliyor. Müslüman Mahallesi, Xian’ýn en gözde turistik mekanlarýndan biri olduðu için hemen hemen hiçbir zaman mahallenin tenhalaþtýðýný göremiyorsunuz, her daim bir kalabalýkla karþýlaþmanýz muhtemel.
Mahallede ulaþým üç tekerli, elektrikli motorlar ile saðlanýyor. Ve özellikle bu araçlarý kullanan Çinli Müslüman bayanlarýn çokluðu dikkat çekiyor. Ayrýca hemen her yere yürüyerek de gidilebilir.
Burada çeþitli Türk ürünlerine rastlamanýz bile mümkün. Mesela çeþitli markalarda Türk sabunlarý ve þanslýysanýz Türk çikolatalarý bulabilirsiniz. Ayrýca her türlü Çin yemeðini uygun fiyata ve helal olarak tatma þansýnýz da var.
Tabi ki bahsetmeden geçemeyeceðimiz þeylerden en önemlisi camiler. Mahallede 10’un üzerinde cami var. Özellikle bunlardan Büyük Cami olarak adlandýrýlaný mahallenin simgesi haline gelmiþ durumda. Çünkü 1200 yýllýk tarihe sahip, Çin mimarisinde tasarlanan bu eþsiz caminin iç duvarlarýnda Kuran-ý Kerim’in tamamý ahþap levhalar üzerine yazýlmýþ durumda. Yani sadece bir mabet deðil, Çin mimarisinin ve Ýslam kültürünün kaynaþtýðý bir sanat eseri hüviyetinde.
Eðer bir gün Çin’e yolunuz düþerse Xian’daki Müslüman mahallesine uðramadan dönmeyin. Çünkü buraya geldiðinizde sizin Türk ve Müslüman olduðunuzu öðrenen insanlarýn gözündeki ýþýltýyý fark edeceksiniz, bu insanlarda kendinizden bir þeyler bulacaksýnýz. Farklýlýklarýn zenginlik olduðunu ve mesafelere inat bu topraklarýn size o kadar da yabancý gelmediðini sezeceksiniz