Son yýllarda gerek iç piyasada gerek yurtdýþýnda en çok talep gören tarým ürünleri arasýnda nar suyunun gelmesi nar'ýn ekonomik deðerinin artmasýna vesile olmuþtur, bölgemizde hemen her çeþidinin yetiþtiði nar'ýn en çok talep gören çeþidi ekþi olan (NUZ) olanýdýr, ayrýca nar'ýnda zeytin gibi destekleme kapsamýnda olmasý iyi bir avantajdýr.
saygýlarýmla;
Çiftçi Broþürü
Nar ülkemizde yýllardýr yetiþtirilen geleneksel bir meyvedir. Son yýllarda nar meyvesi Avrupa ülkelerinin de aradýðý bir meyve türü olmuþtur. Ülkemizin hemen hemen her bölgesinde nar yetiþtiriciliði yapýlmaktadýr. Özellikle son yýllarda kapama nar bahçesi Akdeniz ve Ege Bölgesi'nde artmaktadýr. Son yýllarda önem kazanan bir ihraç meyvesi olmakla birlikte ilaç, boya, mürekkep, yað, hayvan yemi, tanen, sirke gibi ürünlerin eldesinde hammadde olarak kullanýlmasý, bu meyvenin ileriki yýllarda önemli bir endüstri bitkisi olacaðý izlenimini de vermektedir.
Bazý Önemli Çeþitler
Yetiþtiriciliði yapýlan bazý önemli nar çeþitleri 07 N 08 Hicaznar, 33 N 16 Silifke Aþýsý, 33 N 26 Çekirdeksiz (VI) , 01 N 03 Fellahyemez II , 26/ 3 Çekirdeksiz, 33 N 24 Beynarý, Suruç, Ernar ve Erdemli-Aþýnar ( 33 N 11 ) dýr. Çukurova Bölgesinde üretimi yaygýn olarak yapýlan ve pazar açýsýndan özellikle aranan nar çeþitleri Hicaznar ve Silifke Aþýsýdýr.
Ýklim Ýsteði
Nar pek çok iklim koþullarýnda sorunsuz yetiþtirilebilen bir meyvedir. Yetiþtiriciliðinin yapýlacaðý bölgede yazlarýn uzun ve sýcak, kýþlarýn ýlýk ve yaðýþlý olmasý uygundur. Narýn soðuklama gereksinimi hemen hemen yok gibidir. Meyvelerini olgunlaþtýrabilmek için vejetasyon dönemi içinde yüksek bir sýcaklýk toplamý ister. Nar, ülkemizin iklimi daha serin geçen bölgelerinde ( Ýç Anadolu gibi) Mayýsta, oysa biraz daha sýcak geçen (Akdeniz gibi) bölgelerinde ise Nisanda çiçeklenmeye baþlar. Çiçeklenme haziran ayýna kadar sürmektedir.
Yýllýk ortalama 500 mm'lik yaðýþ yetiþtiricilik için yeterlidir. Yaz aylarýndaki yaðýþlar meyve kalitesini bozmakta, özellikle olgunluða yakýn dönemlerde meyve çatlamalarýna neden olmaktadýr. Meyve olumu döneminde kuru hava koþullarý, kaliteli meyvelerin oluþmasý bakýmýndan önemlidir. Nar, þiddetli rüzgar olan bölgelerde yetiþtirilmemelidir. Eðer yetiþtirilecekse bahçe kenarýnda rüzgar kýranlar oluþturulmalýdýr. Aksi halde meyveler bitkinin dikenlerinden ve dal sürtünmelerinden zararlanarak meyve kalitesi düþecek ve meyve kayýplarý olacaktýr.
Toprak Ýsteði
Nar, pek çok meyve aðacýndan daha geniþ toprak çeþidine uyum gösterebilir. Derin, alüviyal topraklar nar yetiþtiriciliði için en uygun topraklardýr. Fakat kumlu, killi, kireçli topraklarda da yetiþtirilir. Tuzluluða orta derecede dayanýklýdýr.
Çoðaltýlmasý
Odun çeliði, yeþil çelik veya tohumla çoðaltýlabilir. Tohumlar, dinlenme istemeden kolaylýkla çimlenebilir fakat elde edilen bitkiler adýna doðru olmadýðý için ticari yetiþtiricilikte kullanýlamaz. Geliþme döneminin sonuna doðru yeþil çelikle çoðaltma yapýlabilir. Bu yeþil çelikler sisleme kasalarýna dikilerek kýþýn sera içinde köklendirilir. Fakat bu yöntem çok az kullanýlýr. Odun çelikleriyle çoðaltma en kolay ve baþarýlý yöntemdir. Çelikler 20-25 cm uzunluðunda , 6-12 mm kalýnlýðýnda olacak þekilde hazýrlanýr. Bu çelikler, kýþýn bir önceki yýlýn sürgünlerinden veya dip sürgünlerinden alýnýr. Çelikler , 5-7.5 cm'lik kýsýmlarý toprak üstünde kalacak þekilde sisleme kasalarýna veya fidanlýkta hazýrlanan çelik tavalarýna dikilir.
Dikim ve Bahçe Tesisi
Topraðýn nar yetiþtiriciliðine uygunluðuna bakýldýktan sonra tesviyesi yapýlmalýdýr. Öncelikle yaz aylarýnda pulluk tabanýný kýrmak için dipkazan çekilir. Sonra pullukla sürülür. Sonbahar döneminde ise 40-60 cm derinlik ve çapta dikim çukurlarý açýlýr. Çukurlar üst toprak ve yanmýþ çiftlik gübresi karýþýmýyla doldurulur, yabancý otlar temizlenir. Narda dikim aralýklarý 2 m ile 6 m arasýnda olmalýdýr. Bunun yanýnda kapama nar bahçelerinde en yaygýn olarak kullanýlan dikim aralýklarý 2.5 x 4 veya 3 x 4 m dir. Sýralar kuzey -güney doðrultusunda olursa güneþ ve havalanma daha iyi olacaktýr. Nar fidanlarý sonbaharda yaprak dökümünden baþlayarak kýþ aylarý boyunca ve erken ilkbaharda dikilebilir. Kýþlarý çok soðuk geçmeyen bölgelerde sonbahar dikimi daha uygundur.
Sulama
Ülkemizde nar genellikle tava ve karýk usulü ile sulanmaktadýr. Nar yetiþtiriciliðinde sulama açýsýndan önerilen damla sulama yöntemidir.
Gübreleme
Bitkiye iyi yanmýþ çiftlik gübresi verilmelidir. Ýlk yýllarda aðaç baþýna 10-15 m3/ da, daha sonraki yýllarda 25-30 m3/ da çiftlik gübresi genel olarak önerilmektir. Bitkiye çiftlik gübresi, sonbahar-kýþ aylarýnda, bütün kök bölgesini kapatacak þekilde verilmeli ve çapa ile topraða karýþtýrýlmalýdýr. Nar için yeþil gübreleme yapýlmasý da yararlýdýr. Genç nar aðacý her yýl aðaç baþýna yaklaþýk 50-100 gr, yetiþkin aðaç ise yaklaþýk 225-450 gr saf azota gereksinim duyar. Bu miktar bir veya iki defada uygulanabilir. Ýlk uygulama zamaný kýþ sonu, ikincisi ise haziran ayýdýr. Yetiþme döneminin sonuna doðru azot uygulanmamalýdýr.Ayrýca nar genel olarak ilk yýllarda aðaç baþýna yaklaþýk 75-125 g, tam verim çaðýnda ise 100-200 g saf fosfora gereksinim duyar. Fosforlu gübreler kýþ aylarýnda, taç izdüþümüne 20-30 cm derinlikte uygulanýr.
Potasyumlu gübrelerin meyve kalitesiyle iliþkisi pek çok çalýþmada belirlenmiþtir. Genç bir bitkiye 20-40 g/ aðaç, verim çaðýndaki bitkiye ise 75-150 g/aðaç saf potasyum uygulamasý yeterlidir.
Budama
Nar için budama uygulamasý yapýlmadýðý durumda aðaç kuvvetli geliþir ve verime geç baþlar. Bu nedenle aðaçlar uygun þekillerde budanmalýdýr. Aðaçlar tek gövdeli ve çok gövdeli þekillerde budanabilir.
Hastalýk Zararlýlar ve Mücadele
Narlarda görülen önemli hastalýklar, kahverengi leke hastalýðý, aspergillus meyve çürüklüðü, gövde zamklanma hastalýðý, penicillium ve trichoderma meyve çürüklükleridir. Baþlýca zararlýlar ise harnup güvesi, akdeniz meyve sineði, nar yaprakbiti, turunçgil unlubiti, nar beyazsineði, ekþilik böcekleri, aðaç sarý kurdudur. Nar bahçelerinde sorun olan bu türlerin dýþýnda, yaban arýlarýndan, eþek arýsý ile genel zararlýlardan adi serçe ve limon sýçaný da, narlarda beslenerek önemli kayýplara neden olabilmektedir. Uygun fungusitlerin ( mantar ilacý) kullanýlmasý, sýk dikimden kaçýnýlmasý, düzenli budama, yere düþen meyvelerin toplanmasý, hastalýk ve zararlýlarla mücadelede etkin uygulamalardýr.
Meyve Çatlamalarý
Narda meyve çatlamasý genellikle olgunluk döneminde ortaya çýkmakta ve olgunluk ilerledikçe çatlamýþ meyve miktarý da artmaktadýr. Bu sorundan dolayý yüksek miktarda verim kaybý olabilmekte, hatta % 50 ürün kaybý oluþabilmektedir. Meyve çatlamasýnýn kontrolü için çatlamaya dayanýklý çeþit kullanýlmasý, düzenli ve yeterli sulama yapýlmasý, derimin zamanýnda ve birkaç defada yapýlmasý, meyvelerin güneþ ýþýðýndan korunmasý, aþýrý azot gübrelemesinden kaçýlmasý ve sert budamanýn yapýlmamasý önerilmektedir.
<div align="center" http://www.agaclar.net/forum/attachm...p;d=1146774897 </div Nar meyvelerinde görülen kabuk çatlamalarý
Çukurova Üniversitesi Tarýmsal Yayým, Haberleþme,
Araþtýrma ve Uygulama Merkezi Müdürü
Prof.Dr. YAÞAR GÜRGEN