EZO GELÝN

[mfulukus]

Abi çorbanýn tadýna bakýp ta ikna olmazlar mý.Bu tat ancak Antep'ten çýkar dediler.Var olsun kültürümüz her yerde gögsümüzü kabartýyor.Her zaman hakkýyla yaþayabiliriz inþallah...Hocamdan da Allahrazý olsun öyle bi teþebbüsleri olursa soluðu yanýnýzda alýrlar.



"Kalbin neredeyse,hazinen oradadýr.".

[ibrahimher]

Elbette beklerim abi.
Seve seve hemde jest ve mimik kurallarýna göre anlatýrým.
O jestleri yazýya tam aktaramadým.
Daha doðrusu orada hissettiklerimi tam aksettiremedim yazýya.

[nizipli_mehmet]

abi bu EZO GELÝN'Ý sadece çorbadan adýný býlýyorduk nerden býlebýlýrdýk ký EZO GELÝN'ÝN bir efsane oldugunu bu haberý gorunce interneten araþtýrdým ezo gelýnýn ne zorluklarla yasadýgýný öldugunu býzý aydýnlattýgýnýz için tskler ORHAN abi sen zaten sureklý kiþileri aydýnlatmaya yönelik yazýyorsun sana teþþekkur edrým abý bu tur haberlerýn býzý aydýnlatmaya yönelk olmasýný dýlerým abi saollasýn

[nizipli_mehmet]

ADMÝN abi sanada fotoðraflar için teþþekkur etmek gerek saol abý çok arastýrmacý bir kiþiliðe sahýpsýn böyle olduguna göre sýnýrlýsndýr sen abi her yere sýnýrlý kiþilerde lazým yoksa orayý kýmse idare edemez abicim hattimden ileri gýttýysem senden özur dilerým abi kusura bakma bu beným þahsý dusuncem..

[Orhan Çelik]

Yok bee ! Admin kadar sakin birini görmedim. Git kendisi ile tanýþ bak ! Düþündüðünden çok farklý biri

[muratkýlýç]

Güzel bir konu ama,þunlarý da eklemekte fayda görüyorum. Kesinlikle okumanýzý tavsiye ederim.
EZO GELÝN,KESÝNLÝKLE BÝR AÞK HÝKAYESÝ DEÐÝLDÝ;
Yýllardýr dilden dile dolaþan Ezo gelinhikayeleri bir aþk hikayesi olarak anlatýldý filimler de, kitaplarda. Oysa Ezo gelin Anadolu kadýnýn hüzünlü bir gerçeðiydi. Ýçinde ihanet, gurbet, ayrýlýk, hasret, çile, acý gelenekler olan bir dramdý. Anadolu ile Ortadoðu arasýna kurtuluþ savaþýndan sonra giren sýnýrlar onlarca Ezo gelin dramýný ortaya çýkardý. Özelikle Güneyimizde çizilen Irak ve Suriye sýnýrlarý asýrlarca birbiri ile yaþamýþ insanlarýn dostluklarýnýn bitiþ, akrabalýklarýnýn hasrete dönüþmesine sebep oldu. Bu sýnýr çizgisinin sembol ismi Ezo gelin oldu.

Ezo gelin adý ile meþhur olan kadýnýn öyküsü, Gaziantep’in Oðuz eli ilçesine baðlý kendine has bir kültürel kimliði olan Barak ovasýnda ki Uruþ (Dokuzyol) köyünde yaþandý. Asýl adý Zöhre’dir(1909-1936). Ona neden Ezo denildiði ise bilenmemektedir.Ezo gelin geç kýzken güzelliði Barak’ta herkesin dilinde dilden dile dolaþýrmýþ. Evleri yol üzerinde kuyunun yanýnda bulunduðu için yoldan geçenler su içmek için dururlarmýþ. Su istedikleri bu yerden suyu sunan Ezo olunca su daha da çok içilir olmuþ. Öyle ki Ezo’nun güzelliðini duyanlar onu görmek için özel olarak su içmeye gelirlermiþ.Ezo Andolu’da evlenmek için imkanlarýn kýsýtlý olduðu bir dönemde Berder ( deðiþikle) evlenir. Köyde baþkasýný seven Þido Hanifi (Açýkgöz) Sevdiði kýzla evlenmek için Berder yapmak ister. Ancak karþý tarafýn ailesi buna izin vermeyince bu evlilik gerçekleþmez. Sevdiðine kavuþamayan Þido Hanifi Halasýný Ezo’nun aðabeyine verir. Kendiside Ezo ile evlenir.Ancak Þido Hanifi eski sevdiði kýzý bir türlü unutamamaktadýr.Barak’ýn müzik kültürü ile büyüyen Þido Hanifi, sazý ile sözü ile eski sevgilisi için türküler yakar. Þido Ezoyu ihmal eder. Ezo aldýðý duyumlarda aldatýldýðýný düþünür ve evliliðinin on yedinci ayýnda evi terk eder. Geleneðin acý tarafý, Berder usulu evlendikleri için Ezo’nun ayrýlmasýndan Sonra aralarýnda bir sorun olmayan Aðabeyi’de Ezo’ya karþý aldýðý Hazik kadýndan ayrýlýr. Þido Hanifi dul olan halasýný Sevdiði kýzýn aðabeyine veriri sevdiði kýzý alýr. Bu þekilde belki ilk sayýlabilecek dul bir berder gerçekleþir. Berder geleneðine kurban olan Ezo içine kapanýr. Evden dýþarýya çýkmaz olur, kimse ile konuþmaz dünyaya küsmüþ bir barak gülüdür. Suriye ile Türkiye’yi ayýran sýnýrlar çizilmiþ ama gidip gelmeler hala vardýr. Aileler bölünmüþte olsa da bu gidip gelmeler esnasýnda Ezo’yu yine Suriye’deki teyzesinin oðlu Abuzer Memey ister. Ezo altý yýl gibi bir dul kalma durumundan sonra bu teklifi kabul eder. Barakta çok sayýda isteyenle evlenmemesine raðmen Suriye’deki biri ile evlenmesi birazda kendinden ve bulunduðu çevreden kaçýþtýr. Suriye’deki evleneceði kiþi zengin deðildir. Düðün yapýlmayacaktýr. Gelin alayý gelip Ezo’yu götürecektir. Gelin alayý gelmek üzere iken Ezo ortalýktan kaybolur. Ýlk evliliðinden þansý olmayan Ezo için akrabalarý endiþelenmeye baþlar. Herkes Ezo’yu aramaya baþlar. Düðün alayý geldi gelecektir. Ancak birazdan Ezo sýrtýnda bir çuvalla görülür. Herkes Ezo’nun sýrtýndaki çuvalda ne olduðunu merak eder. Ezo çuvalý getirdiðinde herkes çuvalýn içinde toprak olduðunu anlayýnca, anlamsýz bakýþlarla Ezo’ya bakar. Ezo topraðý vatan hasreti çektiði zamanlar öpüp koklamak öldüðünde mezarýna konmasý için götürdüðünü söyler. Zaten hüzünlü olan akrabalarý hepten hüzünlenir. Ezo giderken, sevgisini, aþkýný vatanýný býrakmanýn acýsý ile kavrulur. Arkasýndan gitmemesi için çok uðraþýlýr. Hatta Eski eþi Þido Hanifi sazýný bu kez varken kýymetini bilmediði Ezo için çalmaya baþlar. Artýk her þey bitmiþtir. Düðün alayý Barak ovasýnýn düzlüðünde kaybolmuþtur. Geride sadece yanýk türküler, acý týnýlar kalmýþtýr. Ezo’nun Suriye’deki eþinden altý çocuðu olur. Birkaç yýlda gelip vatanýnda hasret giderir. Her geldiðinde heybesine toprak doldurup götürür. Takii sýnýrlar kapanýp, dostluklarýn akrabalýklarýn arasýna mayýnlar döþenene kadar. Gurbet ve yoksulluk Ezo’yu yataklara düþürür. Derdine verem derler. Ezo öleceðini anlamýþtýr artýk. Gurbet kýlcal damarlarýna kadar iþlemiþtir. Vasiyet eder. Mezarýmýn taþýna “ Bahtý kara Ezo Gelin burada yatýyor. Türkiye’ye doymadan gurbet ellerde veremden öldü diye yazýlmasýný ister. Mezarýnda Bozhöyük’ün Türkiye’ye bakan tarafýna gömülmesini ister. Mezar taþýna istediði yazýlmasa da Höyüðün Türkiye’ye bakan yönüne gömülür (1956). Büyüklerin çizdiði sýnýrlar Ezo Gelin’in tam kalbinin üzerinden geçer. Yokluðun, kültürün getirdiði Berder geleneði Ezo’ya kýzýlcýk þerbeti içirir. Suriye ile Türkiye arasýnda dostluk rüzgarlarý esmeye baþlayýnca Ezo gelin mezarý (1999) yýlýnda Türkiye getirilir. Doðduðu, sevdiði, ihanete uðradýðý, geleneðe kurban gittiði köyüne getirilir..Bir zamanlar dostluklarýn yaþandýðý bu coðrafya’ya bir dönem kinden, nefretten sýnýrlar çizilmiþti. Belki nice bilinmeyen Ezo gelin dramlarý yaþandý. Þimdilerde Türkiye ile Suriye arasýnda esen sýcak rüzgarlar kin buzullarýnýn erimesine sebep oluyor. Gaziantep’te açýlan Suriye konsolosluðunun önü her gün yüzlerce geçmiþ zamanýn çarklarýnda kaybolmuþ Ezolarý aramak için Suriye’ye gitmek isteyen insanlarla doluyor. .

[Gökhan Dokuyucu]

EZO GELÝN
"Bozhüyük’e gömün beni, memleketimi mezarým görsün"

Ezo Gelin Çorbasý, Ezo Gelin Bulguru, Ezo Gelin Pilavý, Ezo Gelin Kahvesi, Ezo Gelin Lokantasý, Ezo Gelin Þirketi, Ezo Gelin Çantasý... Bunlarý duymuþsunuzdur.

Ezo Gelin Türküsü’nü iþittiniz mi? ...Uzun hava biçiminde söylenen Ezo Gelin Türkülerinden birini dinlediniz mi?... O türkülerdeki, yüreðe iþleyen acýyý duyumsadýnýz mý?

Usunuza þu soru deðip geçti mi hiç? ...Kimdir Ezo Gelin?
Yýllar boyu güzelliði dillere destan olan Ezo Gelin, ya da öteki yerel adlarýyla ’’Ezov, Özo, Özö, Özey Gelin’’, Gaziantep yöresinde yaþamýþtýr. Size sunacaðým Ezo Gelin Türküleri, ’’Barak aðzý’’ denilen biçemde söylenmektedir.

Barak ve Baraklýlar
Barak, Ezo Gelin’in yaþadýðý bölgedir. Barak Ovasý, Gaziantep’in Nizip ilçesi, Fýrat Nehri, Sacýr Çayý, Carablus ilçesi (Suriye’de) ve Suriye sýnýrý arasýnda kalan verimli topraklarý kapsayan ovadýr. Barak Ovasý’nda yüzden çok köy vardýr. Burasý, verimli olduðundan ilkçað uygarlýklarýnýn merkezi olmuþtur. Barak bölgesindeki topraklarýn ve köylerin çoðu, Türkiye ile Suriye sýnýrý çizilirken Suriye topraklarýnda kalmýþtýr.

Suriye, Kilis, Oðuzeli, Gaziantep ve Nizip yerleþme birimlerinin çevrelediði alanlarda; Ezo Gelin, dilden dile anlatýlýr, türküleri söylenir.

Barak sözcüðünün anlamýný, Kaþgarlý Mahmut, en eski Türkçe sözlük olan Divani Lügat’it Türk’te açýklarken bir söylenceyi de aktarýyor: ’’Barak çok tüylü köpek. Türklerin inandýklarýna göre, kerkez kuþu kocayýnca iki yumurta yumurtlarmýþ, bunlarýn üzerine otururmuþ, yumurtanýn birisinden barak çýkarmýþ. Bu barak köpeklerin en çok koþaný, en iyi avlayaný olurmuþ. Öbür yumurtadan da bir yavru çýkarmýþ; bu, son yavrusu olurmuþ.’’

Orta Anadolu’nun kimi yerlerinde, uzun tüylü bir tür av köpeðine, Barak ya da Kýlbarak denmektedir.

Barak Ovasý’nda yaþayan Barak Türkmenleri’nin Oðuzlarýn Kýnýk ve Beðdili oymaðýndan olduklarý ileri sürülmektedir.

Gaziantepli araþtýrmacý Mehmet Solmaz’ýn, Barak ve Baraklýlar üzerine yazdýklarýnýn çoðunu, olduðu gibi buraya geçiriyorum:
’’Barak kelimesinin anlamý hakkýnda Türkçe Sözlük’ün 82.ci sayfasýnda þunlarý yazýyor:
1- Tüylü, kýllý çuha, kebe. 2- Bir cins tüylü av köpeði. 3- Aðaçlara sarýlan büyük asma.
(...)

Ebulgazi Bahadýr Han’ýn Türklerin eski çaðlarý hakkýnda tespit ettiði söylentilere göre: Oðuz Han Güney Muhit Denizinýn kýyýlarýnda, yüksek daðlarda yaþayan kabilelerin padiþahý (Ýtbarak Han’a) ilk seferinde yeniliyor. 17 yýl sonra onu yenip öldürüyor.
Moðollarýn Tarihçisi Reþidüddin bu kabileyi (Kýlbarak) diye adlandýrýyor. Oðuz Kýlbaraklarýn karanlýklar diyarýndaki memleketine gittiðini söylemekle Kýlbarak’lar diyarýnýn kuzey ülkeleri olduðunu göstermiþ oluyor.

18.ci yüzyýlda Cengiz Han’ýn memleketine gitmiþ olan Ýtalyan gezgini Garpini bunlarýn güneyde olduklarýný, Cengiz, Hindistan Seferinden dönüþte Barak’lara rastladýðýný anlatýr. Cengiz Ordusu bunlarla savaþa tutuþmuþtur. Fakat Baraklar bir hileye baþvurmuþlar , þehre girip vücutlarýný ýslattýktan sonra, kumda yuvarlanmýþlar ve vücutlarýný kaplayan çamur, soðukta donarak buz kesilince derilerine ok iþlemez olmuþ; sonrada Cengiz’in askerlerini bozguna uðratmýþlar.

Reþidüddin, kabilenin çamura girerek kumda yuvarlandýktan ve bu iþleri üç defa tekrar ettikten sonra meydana gelen kalýn tabakayý kurutmak ve savaþa böyle gitmek adetleri olduðunu kaydeder.

Yine çeþitli kaynaklardan öðrendiðimize göre, Baraklarýn erkeklerinin ÇÝRKÝN ve kadýnlarýnýn ise gayet yakýþýklý ve GÜZEL olduklarýndan erkeklerine izafeten bu kabileye Kýlbarak dendiði beyan edilmektedir.

Battal Gazi’nin efsanevi romanýnda da (Kýlbarak) oymaðýnýn adý geçer. Barak adýnda dört tane Türk Hakaný adý biliyoruz:

1- Barak Hacip’tir (Ölümü 1235) Kirman Beyi ve bu ülkede hükümdarlýk eden Karahitay sülalesinin kurucusudur. Barak Hacip, Barak Oðullarý Sülalesindendir. 1210 da cereyan eden Talas Muharebesinden sonra Harzemþahlarýn hizmetine girmiþ, sonra hükümdarýn Serdar veziri olmuþtur. Harzemþah Devletinin yýkýlýþýný doðuran Cengiz istilasý karþýsýnda çýkan kargaþalýklardan yararlanarak 1222 de Kirman’da istiklalini ilan etmiþ ve kurduðu hükümeti kýsa zamanda kuvvetlendirmiþtir. Ýslamiyeti kabul ettikten sonrada Abbasi Halifeleri tarafýndan tanýnarak kendisine Kutluð Ünvaný verilmiþtir. Barak Hanedanýoðularý 81 yýl payidar olmuþlardýr.

2- 16.cý yüz yýllarda Özbek Hanlarýndan Nevruz Ahmet Han’ýn Türkçe adýda Barak Handýr. Bu hükümdar Kanuni Sultan Süleyman’la münasebette bulunmuþtur.

3- Çaðatay Hükümetini oldukça olgunlaþtýran ve büyük Hakan Kubilay Han’a kafa tutan Barak Han’ýn hayatý daðdaðalý geçmiþtir. Ýlkin kendisine Maveraünnehir’de bir arpalýk verilmiþ (...) ve burada boþ durmayarak Ýran Han’ý Abaka Han’a karþý harekete geçmiþ, Horasan ve Afganistan’ýn bir kýsmýný yaðma etmiþtir. Fakat Ýran Moðollarý tarafýndan periþan edilerek ölümden zor kurtulmuþtur. (...) Buhara’ya gelmiþ, bir söylentiye göre Müslüman olarak Giyasettin ünvanýný almýþtýr. En son 1371 de bir muharebede yenilerek ordu ve karargahý kuþatýldýðý zaman ansýzýn ölmüþ olduðu öðrenilmiþtir. Ölüsü Moðol geleneðine göre parlak bir törenle büyük bir daðýn tepesine gömülmüþtür.’’
(’’Genel Tarih 1’’ adlý kitapta -Ýsmet Parmaksýzoðlu, Yaþar Çaðlayan- ’’Çaðatay Hanlarý Soykütüðü’’ verilmiþtir. Çaðatay Hanlarý Soykütüðü’nde, Barak Han’ýn, 1266-1271 yýllarý arasýnda 7. han olarak tahtta kaldýðý belirtilmiþtir.
Mehmet Solmaz’dan yaptýðým alýntýyý sürdürüyorum"

4- Cuci Sülalesinden Özbek Han’ý Urus’un torunu Koyýrcak Hanýn oðlunun adý da Barak Handýr. 1419 yýllarýnda Bozkýrlarda yaptýðý savaþlarda baþarý elde edemeyince Maveraünnehir’e kaçýp Uluð Bey’e sýðýnmýþtýr. Üç yýl Uluð Beyin yanýnda kalmýþ, sonra onu yardýmý ile Gök Orduyu ele geçirerek Han olmuþtur. Barak Han 1429 da Moðolistan’a yaptýðý bir akýnda prenslerden Sultan Mahmut tarafýndan öldürülmüþtür.
Bunlardan baþka birde Bektaþi Babalarýndan Sarý Saltuk beyin halifesinin adý da Barak’týr ve buna Barak Baba denmektedir.
Barak Baba Anadolu’yu dolaþmýþ. Ýki kere Þam’a gitmiþ, Moðollar tarafýndan Geylan’a elçilikle gönderilmiþtir. Fakat ayaklanma halinde olan Geylan’lýlar Barak Baba’yý parçalayarak öldürmüþlerdir. 1308 de kemikleri derviþleri tarafýndan Sultaniye’ye getirilmiþ ve oraya gömülmüþtür. Moðollar tarafýndan kendisine bir mezar ve yanýna bir tekke yaptýrýlmýþtýr.’’

(Burada yine araya giriyorum... Yunus Emre, bir þiirinde: ’’Yunus Tapduk’dan oldu hem Barak’dan Saltuk’a/ Bu nasip çün cüþ kýldý ben nice pinhan olam’’ diyerek þeyhi Tapduk Emre’nin Barak Baba’yla iliþkisini açýklar. Dolaþtýðý yerlerde garip kýlýðý ve kendisine uyan derviþleriyle halký þaþkýnlýða düþürüp ürküten Barak Baba’nýn ’’þathiyye’’ türü bir yapýtý vardýr. Çaðatayca olan yapýt, ’’Barak Baba Risalesi’’ adýyla anýla gelmiþse de daha çok yarým kafiyeli ve yedi heceli þiir görünümündedir. Önce ’’Kutbü’l Alevi’’ adlý biri tarafýndan Farsça olarak þerhedilmiþ -açýmlanmýþ- (1355), sonra bu açýmlama; Hýzýroðlu Ýlyas (Uzun Firdevsi) tarafýndan, baþkasýnýn ayrýntýlý anlatýmý olduðu belirtilmeden Türkçe’ye çevrilmiþtir (1485). Mehmet Solmaz’ýn kitabýndan alýntýlamayý, kaldýðým yerden sürdürüyorum: )

’’Barak Baba’ya uyanlara Barakiyan ve Baraklýlar dendiðini tarihi kaynaklardan öðreniyoruz. Bektaþi Vilayet-Name’lerine göre de Barak Baba’nýn Hacý Bektaþ Veli’nin Halifelerinden olduðu bilinmektedir.

Barak Baba’nýn Tokat köylerinden birinde doðduðuna ve babasýnýn beylerden olduðuna bakýlýrsa Selçuk Türkleriyle birlikte Anadolu’ya gelerek Yozgat dolaylarýna yerleþen Barak ve Türkmen Oymaklarýndan olmasý ihtimali daha kuvvetlidir.

Baraklarýn vaktiyle Alevi, yani, Bektaþi tarikatlarýndan olduklarý Ýdris Ýnal’ýn verdiði bilgilerden anlaþýlmaktadýr. Hatta yakýn zamanlara kadar Tokat’tan Alevi Dedelerinin Tekkeye kurban ve para toplamak için geldiklerinde, Baraklarýn bunlara fevkalade hürmet göstermiþ olduklarýný anlatýyor ki bunlarýn bir kýsýmlarýnýn Alevi Dedeleriyle sýký bir ilgileri vardýr. (...)

Bugün ekseriyeti Nizip’in Barak Bucaðýnda toplanmýþ olan Barak Aþiretinden bir kýsmýnýn Yozgat’ta kaldýklarýný bazý kaynaklardan öðreniyoruz.

Bundan 170 yýl önce bir kýsým Baraklarýn eski yerlerinde Yaðni, Derzor ve havalilerinde kaldýklarý Cevdet Paþa Tarihinde yazýlýdýr. Tarihteki Baraklara ait bu parçayý aþaðýya alýyorum. (1232 tarihinde Baraklar Kilis Hasýna tecavüz ediyorlar. Bunlarýn üzerine Halep Valisi Ahmet Paþa, bir kýta top ve bin neferle delilbaþýsý Osman Aðayý gönderiyor. O da Baraklarý maðlup ediyor. Ve birkaç tanesini idam ederek baþlarýný istanbul’a Padiþah’a gönderiyor. Rakka Valisi de yine havalide yaþayan Barak Aþiretinden ve sair eþkiyadan on tanesini idam ediyor ve baþlarýný Ýstanbul’a gönderiyor.) (Cilt 11 Sahife: 17)
Bu beldede uzun süre inceleme yapan Yalðýn þu bilgiyi veriyor:
’’Barak aþireti 1000-1010 tarihlerinde Firuz Beyin idaresi altýnda Ortaanadolu’dan sürülerek yerleþtirilen 80.000 hanelik Türkmenlerin bir oymaðýdýr ki vaktiyle Rakka-Culap ve Gaziantep Cenubunda yerleþmiþ 97 köyden ibarettir. 97 köyün 18’i Türkiye, geri kalaný Suriye’de kalmýþtýr .Barak oymaðýnýn 12 obasý vardýr:

Bu obalarýn on iki olmasýna raðmen kendi aralarýnda 7 obaya ayrýlmýþtýr: Eseli, Karakozan, Adýklý, Kürdülü, Abdürrezaklý, Torun, Bayýndýrlý obalarýdýr.
Bunlardan en büyükleri Torun, Abdürrezaklý, Kürdülüdür. (...)

Türkmenlerin, Karaþýhlý, Bekmiþli, Araplý adýnda üç kolu vardýr:
(...)’’ (Ezo Gelin, ss. 58-63.)

Kimi kaynaklara göre de Barak’ýn anlamý ’’bayrak’’ demektir... Yöre halký, Türkmen göçüne bayraktarlýk ettiði için yöreye ’’Barak’’ denilmiþtir.

Barak Türkmenleri’nin Anadolu’ya 11. yüzyýlýn baþlarýnda göç ettikleri bilinmektedir.

Türkmen Baraklarý’nýn Aleviliði benimsedikleri, kimi törenlerinin ve geleneklerinin Þamanlýk kültürünün izlerini taþýdýðý görülmektedir.
’’Barak Ovasý’nda yaþayan Barak Türkmenleri’nin Oðuzlarýn Kýnýk ve Beðdili oymaðýndan olduklarý ileri sürülmektedir.’’ demiþtim... M.Þakir Ülkütaþýr, ’’Abdallar’’ baþlýklý incelemesinde, Beðdili oymaðýnýn Anadolu Abdallarý’ndan olduðunu vurgular... Ülkütaþýr þöyle der: ’’Abdallar, ekseriyetle yerleþik ve kýsmen göçebe bir halde yaþayan Alevi-Kýzýlbaþ zümrelerden biridir. Anadolu’nun muhtelif bölgelerinde bir takým Abdal köyleri, müteferrik yýðýnaklarý, yani obalarý vardýr. Göçebe Abdallar, yýlýn muayyen mevsimlerinde yer yer dolaþarak, köy kýyýlarýnda geçici olarak otururlar. Güney, Batý ve Orta Anadolu baþlýca coðrafi daðýlýþ yerlerini teþkil eder. (...)

Abdallar, soy itibariyle Türkmendirler. Bugünkü Anadolu Abdallarý -Tahtacýlar, Çepniler daha doðrusu bütün Anadolu Kýzýlbaþlarý gibi- Babai Türkmenlerinin bakiyeleridir. Binaenaleyh bunlarý, dili ve soyu bütün bütün baþka olan Çingenelerle akraba veya yurt tutmuþ Çingene gibi telakki etmek katiyyen doðru deðildir. (...)

Anadolu’da eskiden beri yerleþmiþ Abdal oymaklarý vardýr. Bugünkü Abdallar kendilerinin, haklý ve doðru olarak, Türk ýrkýndan ve Ýslam olduklarýný ifade ederler .Bu ifadelerine ilave olarak da ulu ve aziz saydýklarý ’’Kara Yaðmur’’un reisliði altýndaki ’’Horasan Erleri’’ (Güney ve Doðu Abdallarý ise, Oðuzlardan ’’Beydili’’ boyu) ile beraber Anadolu’ya geldiklerini ýsrarla söylerler.
(...) Güney Anadolu’daki bu Abdal zümrelerinin oymak ve zenaatleri hakkýnda Rahmetli Ali Rýza (Yalman)’ýn ’’Cenupta Türkmen Oymaklarý’’ adlý eserinde de ayrýca þu malumata rastlamaktayýz: ’’Fakçýlar (av avlýyan Abdallar), Tencili (Cambazlýk ve kuyumculuk yapan Abdallar), Beðdili (Türkmenlere yamak ve yarýcý duran Abdallar), Gurbet veya Cesis (sepet, küfe yapan Abdallar; bunlar tam göçebedirler), Karaduman (Ýbrahim Paþa’nýn iskan Beyi’ne Mýsýr’dan gönderdiði kalabalýk bir musiki ve raks heyetlerinin bakýyyesi olan Abdallar) Abdallarý’’.

(...) Sünni köylü taassubu çalgýyý, türküyü Abdallara terk etmiþtir. Onlar, yani Abdallar, Türk Halk Musikisi ve Raks (Oyun) kültürünü sadakatle devam ettirmektedirler.’’
Baraklar’a devlet yer verince, kimileri köy kurup tarýmla uðraþmýþ, kimileri de topraða baðlanmadan göçebe hayvancýlýkla geçinmiþlerdir.

Bugün Barak topraklarýnýn büyük bölümü, birkaç aðanýn elindedir. Barak köylülerinden toprak sahibi olanlar çok az sayýdadýr. Yoksul, topraksýz Baraklýlar; yaþamlarýný sürdürebilmek için 1980’lere dek Suriye sýnýrýndan kaçakçýlýk yapýyorlardý... Tarýmla uðraþan Barak köylüleri, ürünlerini yalnýzca Gaziantep’te satarlar.


Ezo Gelin Kimdir?
Ezo Gelin’in asýl adý Zöhre Bozgeyik’tir. Nüfus Kaydý, Gaziantep’e baðlý Oðuzeli ilçesindedir. Ezo Gelin (Zöhre Bozgeyik), Oðuzeli’nin Uruþ (þimdiki adý Dokuzyol) köyünde doðmuþtur. Bozgeyikli Oymaðý’ndan Emir Dede’nin kýzýdýr. Annesinin adý Elif’tir. Üç kýz ve üç erkek kardeþi vardý. Kýz kardeþleri: Þehri, Sakine, Radiye. Erkek kardeþleri: Zeynel, Kenan, Bekir. Oðuzeli Nüfus Memurluðu’ndaki Nüfus Kayýt Örneði’nde, Ezo Gelin’in ölüm tarihi, ’’Ekim 1956’’ olarak düþülmüþtür.

(Ezo Gelin’in doðduðu köyün adý olan Uruþ, eski ve yeni Türk lehçelerinde ’’savaþ’’ anlamýna gelir.)

Ezo Gelin’in, Suriye topraklarýndaki Halep’e baðlý Carablus ilçesinin Bozhöyük köyünde bulunan höyükteki (yýðma tepedeki) mezar taþý yazýsý:

Fatiha: EMÝR DEDE KIZI EZO GELÝN Doðumu Türkiye’nin Gaziantep ilinin Oðuzeli iýçesinin Uruþ Köyü 1909. Ölümü 18 Mart 1952. Uzun zamandýr çektiði verem hastalýðýndan ve gurbetlik acýsýndan.

(Ezo Gelin’in mezarýnýn bulunduðu höyük ve köy -Bozhöyük-, Türkiye sýnýrýna yarým saat uzaklýktadýr .)

Ezo Gelin, Oðuzeli’nin Beledin Köyü’nden Hanifi Açýkgöz ile ’’deðiþik’’ geleneðine göre evlenir: Hanifi Açýkgöz, halasý Hatice’yi (Hazik’i) Ezo’nun kardeþi Zeynel Bozgeyik’e verir, Ezo’yu (Zöhre’yi) eþ olarak alýr. Hanifi Açýkgöz ile Ezo Gelin, bir yýllýk evlilikten sonra ayrýlýrlar. Köyüne dönen Ezo Gelin, altý yll dul oturur.

Ezo Gelin, çok kiþinin evlenme önerisini kabul etmez. kendini isteyen Barak Aðalarýnýn evlenme isteklerini de geri çevirir. Ezo Gelin, evlenmeme nedenlerini açýklamaz. Suriye’nin Kozbaþ Köyü’nde oturan teyzesinin oðlu Memey (Mehmet), sýk sýk dünürcü (görücü) göndererek istetir Ezo Gelin’i. Ezo’nun Suriye’ye gelin gitmek istemediðini iþiten görücü kadýnlar, Ezo Gelin’in evlenmesi için inandýrýcý konuþurlar: ’’Güzel kýzým, hiç merak etme. Memey’in nüfus kaydý Türkiye’dedir. Evlendikten az bir zaman sonra Türkiye’ye göç edersiniz. Biliyorsun Barak’ta, Suriye’den gelen birçok mülteci vardýr. Biz seni gurbet ellerinde hiç yakar mýyýz?... Bize güven. Biz akrabalar, senin kötülüðünü istemeyiz.’’ Üstelemelerden, kezlerce konuþmadan sonra, evlenmeyi uygun bulan Ezo, þöyle der: ’’Sözlerinize inanýyorum. Yalnýz korktuðum baþýma gelirse?... Ya Memey Türkiye’ye mülteci olarak gelmezse, benim halim nice olur? ...Zaten birinci kocamdan boþandým. Þimdi de ikinciden mi boþanayým? Boþanma olmazsa, Suriye’de ölünceye kadar kalýp Türkiye’ye, akrabalara hasret mi kalacaðým?... Talihim zaten karadýr. Orada ölürsem, ölüm bile Türkiye’ye hasret kalýr. Ne diyeceðimi bilemiyorum. Siz ne derseniz o olsun. benim çabalarým para etmiyor. Ezo, nasýl olsa bir defa yandý. Bin defa yanacak deðil ya...’’ Ezo’nun güzel gözlerinden birkaç damla gözyaþý, gül rengi yanaklarýna dökülürken fýsýldarcasýna ’’Evet’’ der.

Ezo Gelin’i götürenler , akþam karanlýðýndan yararlanarak, sýnýrý bekleyen askerlere görünmeden Suriye’ye ayak basarlar. Geldikleri Kozbaþ Köyü’nde düðün dernek yapýlmaz. Yörenin göreneðine göre dul kadýn ve dul erkek için eðlenti yapýlmaz... Sessizce imam nikahý kýyýlýr. Böylece Ezo, Suriye’nin Carablus Ýlçesi’nin Kozbaþ Köyü’ne gelin gider. Sonra oradan, Lüle Köyü’ne taþýnýrlar.

Ezo Gelin’in ikinci evlenmesi de ’’deðiþik usulü’’ olur... Ezo’nun teyzeoðlu Memey, bacýsý Selvi’yi Zeynel Bozgeyik’e verir, kendisi Ezo’yu alýr. (’’Deðiþik usulü’’ evlenme olgusunu sonra açýklayacaðým.) Memey ile Ezo’nun aile kurmasý, ikisinin de ’’deðiþik’’ yoluyla yaptýklarý ikinci evlenmeleridir.

Ezo, gurbetlik acýsýna dayanamaz. Ara sýra köyündeki yakýnlarýný görmek amacýyla Suriye sýnýrýný gizlice geçerek, Uruþ (Dokuzyol) köyüne gelir. Türkiye’ye her geliþinde, biraz daha yýpranmýþ, daha süzülmüþ ve üzgün görünür. Nedenini soranlara: ’’Gurbetliðe fazla dayanamýyorum. köydeki hýsým akrabalarý göresim geliyor. Ne de olsa burasý eski vataným. Nedense Suriye’yi hiç sevemiyorum. Ah Türkiye’nin gözünü seveyim! Vasa öleydim, tek Türkiye’de kalaydým. Ýlle vatan, ille vatan.’’

Ýlk kocasýndan çocuðu olmayan Ezo Gelin’in, ikinci eþinden altý kýz çocuðu olur.
Ezo Gelin’in gül yüzü, portakal rengine döner... Yýllardan beri ayakta çektiði hastalýk, onu güçsüzleþtirir, çok zayýflar, yataða düþer. Ara sýra aðzýndan kan gelir. Gözleri de pek iyi görmez. Birkaç kez hekimlere görünür ancak yoksulluktan ilaçlarý düzenli olarak alamaz. Kendine bakamaz. 1952 yýlýnýn Mart ayýnda, Lüle Köyü’ndeki tek odalý kerpiç evini de yataktan kalkamaz... Ezo Gelin, 18 Mart Cuma günü gece yarýsý, ’’ince hastalýk’’ dedikleri Verem’den ölür. Özlemi, acýyý, yabancýlýðý içinde götürür Ezo Gelin... Ozan Kemalettin Kamu’nun dediði gibi: ’’Gurbet o kadar acý ki, / Ne varsa içimde. / Hepsi bana yabancý, / Hepsi baþka biçimde.’’

Ezo Gelin, arada bir yükseklere çýkar, Türkiye’ye doðru aðlayarak bakarmýþ... Saðlýðýnda kocasý Memey’e, ölüsünün, Bozhöyük Köyü’ndeki höyüðün baþýna gömülmesini yalvara yalvara söylermiþ... ’’Hiç olmazsa mezarým Türkiye’den gözüksün. Ben doyana kadar Türkiye’ye bakmadým, mezarým baksýn. Ben seyretmezsem bile mezarýmýn taþý topraðý Türkiye’yi seyretsin.’’ dermiþ Ezo Gelin.

Ezo’nun vasiyeti yerine getirilerek, Lüle Köyü’nden alýnan ölüsü, Bozhöyük Köyü’ndeki höyüðün üstüne gömülür. Ezo Gelin’in gömütü, Suriye’nin sýnýr boyundaki topraklarýndan ve Türkiye’nin sýnýra birkaç saat uzaklýktaki köylerinden, beyaz bir benek gibi görünmektedir.

Ezo Gelin’in yaþamý, acýmasýz doða koþullarý, kapitalist düzenin getirdiði ekonomik açmazlar ve feodal düzenin töresel baskýlarý arasýnda sýkýþýp kalmýþ kadýnlarýmýzýn göðüsledikleri çilelerin öyküsüdür... Kadýnlarýmýz, geri býrakýlmýþlýða ve geliþmelerini engelleyen törelere baþkaldýrabildiklerinde, kurtuluþa varacaklar.

’’Deðiþik Usulü’’ Evlenme Ne Demektir?
Evlenecek kiþinin, en yakýný olan kýz kardeþini, halasýný ya da teyzesini; istediði kýzýn kardeþi, amcasý, dayýsý gibi yakýn akrabalardan birine vermesine ve bu evlenmede, ’’baþlýk parasý’’ alýnmamasýna ’’deðiþik’’ denir. Yani kýzýn, kýzla bir eþya gibi deðiþtirilmesi yoluyla yapýlan evlenme biçimidir.

’’Deðiþik usulü’’ evlenmede, evlenenler birbirlerine baþlýk parasý vermekten kurtulurlar... Akrabalýk iki yönlü olur. Evli kadýnlardan biri, ’’eceli ile’’ öldüðünde, öteki yan için belli ölçüde baþlýk parasý ödemek zorunluluðu doðar.

Evlilerden biri, eþiyle geçinemediðinde, mutlu olan ötekilerin geçimi de bozulur. Bir yandaki geçimsizlik, öbür tarafý da etkiler. Böylesi evliliðin güvencesi yoktur.
(Diyarbakýr çevresinde, anadilleri Kürtçe olan yurttaþlarýmýz arasýnda, ’’deðiþik usulü’’ evlenmeye; ’’Berdel’’ denir.)

Günümüzün zorlu koþullarýnda, Türkiyeli insanlarýn ’’Baþlýk’’ denen gerçeði var ki akýl sýr ermez. Kadýn, evlenmek için bir mal’dýr, satýn alýnýr, satýlýr. Kadýnlarýmýzýn iþi zordur olabildiðine... Yalnýz tarla tapan iþleri deðil, doðumda yavrunun cinsiyet hesabý da ondan sorulur. Kýz çocuk, ikinci derecede bir yaratýktýr. Oðlu olmayan kadýnlara suçlu gözüyle bakýlýr. Böylesi kadýnlarýn kocalarýna yeniden evlenmek, ona erkek çocuk vermesi beklenen bir kadýn daha almak hakký tanýnmýþtýr. Ama baþlýk sorunu çýkar karþýlarýna... iþte o zaman töreler girer iþin içine... Yetiþkin olsun olmasýn, ele gelir çaðdaki kýz çocuðunu, almak istediði kýzýn yakýnýna verir, o da baþlýk yerine geçer... Uygulanan yöntemin adý: ’’deðiþik usulü evlenmedir’’.

Bu tür evlenme, Türkmen Baraklar’da, baþlýk parasý çok yüksek tutulduðundan uygulana gelmektedir.

(Ezo’nun erkek kardeþi Zeynel, Þitto Hanifi’nin kýz kardeþinden ayrýldýðýnda, Ezo Gelin çocuklu olsaydý, Deðiþik’i bozabilir miydi?... Hayýr. Baraklar’da boþanmak çok ayýptýr... Hele ayrýlma isteðinin kadýndan gelmesi çok çok ayýptýr. Kadýn, kocasý öldüðünde, eðer kýz çocuðu varsa evlenebilir... Kocasý ölen genç kadýnýn, yitirdiði kocasýndan erkek çocuðu varsa yeniden evlenemez.)

Ezo Gelin Konusunda Çekilen Filmler
Ezo Gelin’in ilgili üç film çekildi. Orhan Elmas, ozan Behçet Kemal Çaðlar’ýn öyküsünden esinlenerek, Ezo Gelin’i iki kez filme aldý... Birincisini 1955’de ’’Ezo Gelin Alevden Gömlek’’ adýyla çekti, ikincisini ise 1968’de beyazperdeye getirdi. (1968’de çekilen ’’Ezo Gelin’’ filmi, 1969 yýlýndaki 1. Adana Altýn Koza Film ve Sanat Þenliði’nde, en iyi ikinci film ve en iyi kadýn oyuncu -Fatma Girik- ödüllerini kazandý.) 1973’de Feyzi Tuna, Ezo Gelin’i üçüncü kez, renkli olarak filme çekti.

Çekilen filmlerin hiçbiri, gerçek Ezo Gelin’i anlatamamýþtýr... Bu filmler, halkta, Ezo Gelin’in düþ ürünü olduðu düþüncesini uyandýrmýþtýr.

Plaklara Okunan Ezo Gelin Türküleri
Barak Ovasý’nda ve köylerinde, Ezo Gelin için söylenen birçok türkü var. Bu türküler, Suriye’nin sýnýr köylerinde de söylenegelmekte. Yazýyý fazla uzatmamak amacýyla Ezo Gelin Türküleri’ni sýnýrlandýrmam gerekiyor... Notaya alýnmýþ ve plaklara okunmuþ dört Ezo Gelin türküsünü aktarýyorum:

1936’da, Nizip Ýlçesi’ne baðlý izan Köyü’nden Bekir Karaduman’ýn oluþturup ezgilediði ilk Ezo gelin Türküsü’nü, Ferruh Arsunar (1908-1965) notaya almýþtýr. Ýzan’lý Bekir Karaduman’dan aðýtý nasýl yaktýðýný öðrenelim:

’’Türküyü 1936 yýlýnda ben yaktým. Ezo Gelin’i isteyenler çoðalýyordu. Lakin Ezo’nun bir kimseye gönül vermeyiþi birçoklarýnýn da cesaretini kýrýyordu. Gaziantep’te Kalelilerin Kahvesinde Barak köylerinden birkaç kiþi oturuyorduk. Söz dolanýp dolaþýp Ezo Gelin’e intikal etti. Dostlarýmdan biri Alagöz köyünden Þaban oðlu Resül Alagöz idi. Diðerleri Türkyurdu köyünden Ali hoca (Ali Aksoy þimdi ölüdür.) Aramýzda arz edeceðim konuþma münakaþa konusu oldu. Resül Aða, Ali Hoca’ya bu Ezo Kadýn niçin kimseyi istemiyor dedi. Duruma müdahale eden Hoca ise Ezo’nun çok onurlu ve herkesin evlenme teklifini kabul etmediðini ifade eyliyor. Bu meyalde Resul Aða, Ali Aksoy’a muhatap olarak bu muhitte sevilen bir kimse olduðunuza göre acaba size verirler mi? Evet cevabýný alýnca ben ve Resül Aða bir otomobil tutarak Ezo Gelin’i Ali Hoca’ya istemek için üçümüz beraber Uruþ Köyüne hareket ettik. Üzerimizdeki bütün paralarý Ali Hoca iddiasýnda baþarýlý olduðu takdirde kendisinde kalmak üzere teklif ettik. Teklifimizi kabul ederek paralarý aldý. Uruþ Köyünün Harman yerine vardýðýmýzda köy bekçisi Celle Halef karþýmýzdan geldi. Birde baktýk ki köyden gelen bir kalabalýk çýkmýþ Tilsevet Köyünün yoluna doðru gidiyor. Bu kalabalýðýn ne olduðunu Celle Halef’e sorduðumuzda bize aynen þöyle dedi: ’’Bu köye neye geldiðiniz anlýyorum. Aradýðýnýz iþte gidiyor. Boþa geldiniz’’ dedi. Parmaðý ilede gidenleri göstererek iþte Ezo Suriye’ye gidiyor der demez tepemizden vurulmuþa döndük... Otomobili Ezo’nun gitmekte olduðu kalabalýða yetiþmek için o tarafa çevirdik. Resul Aða, Ali Hoca’ya dönerek: ’’Ezo’yu istedin, Ezo gitti; Murat’a (Fýrat) dönsen suyu kurur. Ezo Gelin þu mýntýkada yaþayýp gidiyordu. Senin niyetin onu da baþka ellere attý’’ dedi. Ezo’yu götüren kalabalýða yetiþtik. Gelin alayý yayan gidiyordu. Ezo gelin, meyus ve çok üzüntülü bir þekilde götürücüler arasýnda yürüyordu. Otomobille biraz ileri giderek sadece bir defa daha Ezo Gelin’in yüzünü görebilmek için otomobilin tekeri patlamýþ numarasýný düþünebildik. Böylece bir defa daha Ezo’yu görebilme mutluluðuna eriþtik.

Ondan sonra gayet üzgün bir halde, Ali Hoca’nýn yüzünden düþen sinek sanki bin parça oluyordu. Tilsevet, Gemlik, Mýkbýlý üzerinden köyümüz olan izan’a geldik. Zaten vakit akþam olmuþtu. Resul Aða ile Ali Hoca’yý misafir ettim. Çeþitli meze ile donatýlmýþ içki sofrasýna davet eyliyerek oturttum. iþte tam bu sýrada Ezo Gelin’in namutenahi güzelliðinden mülhem alarak þu dört kýtalýk güfteyi kaleme alarak Resul’ün içki bardaðýna koydum.

Güftenin metni aynen þöyle idi:

Turnayý uçurdum URUÞ köyünden,
TÝLSEVET Gölüne battý mý dersin?
Bir haber alamadým ZAMBUR köyünden,
ÞiBiP’e telinden attý mý dersin? (1)

Hele DEVEHÖVÜK geçit yeridir, (2)
BOZHÖVÜK’te gümanýmýn biridir. (3)
Alýp giden Türkmenlerin eridir,
Bu gece Kozbaþ’ta yattý mý dersin?

Önünde SACIR (4) var, geçmez orayý,
Hep avcýlar arar bahtý karayý.
ÞAiNE, KÜLLÜ’yü hem ZUGARA’yý, (5)
Bu üç köyü þavký tuttu mu dersin?

Mallarým kaçaktýr, varma gümrüðe,
Geç KARAKUVU’dan, otur DÜÐNÜÐ’e, (6)
Dön ha Ezo, dön ha eski yurduna,
Sahiplerin seni sattý mý dersin?

Not:
1. Uruþ, Tilsevet, Þibip; Oðuzeli’ne baðlý Barak Köyleridir.
2- Devehöyük, Oðuzeli ilçesine baðlý sýnýr boyunda bir köydür.
3- Bozhöyük, Ezo Gelin’in Suriye’de mezarýnýn bulunduðu bir köydür.
4- Oðuzeli ilçesi topraklarýndan geçen bir çaydýr. Suriye topraklarýna girdikten sonra Fýrat Nehrine karþýr. (...)
5- Þaine, Küllü, Zugara; Suriye’de Carablus’a baðlý sýnýr köyleridir.
6- Düðnüð, Karakuyu; Suriye sýnýr köylerindendir.’’ (Mehmet Solmaz, Ezo Gelin, s.41 , 42, 43.)

Malatyalý Fahri Kayahan’ýn plaða okuduðu Ezo Gelin Türküsü’nün kimden alýndýðý bilinmiyor... Anonim -halkýn malý- bir türkü olarak söylenmekte. Ancak türkünün, 19301936 yýllarý arasýnda ortaya çýktýðý kabul edilmektedir... Çünkü bu tarihler, Ezo’nun ününün yaygýnlaþtýðý süredir.

Malatyalý Fahri Kayahan’ýn sesinden, plaða geçirilen türkü:

’’Ezo Gelin benim olsan seni vermem feleðe,
Güzel yosmam baþýn için salma beni dileðe,
Anasý huridirde kendi benzer meleðe
Nen eylede ah! bahtý karam neneyle, neneyle...

Çýk Suriye daðlarýna bizim ele eleyle,
Gel bahtý karam gel, sýladan ayrý yazýlým gel...
Ezo Gelin çýk Suriye daðlarýnýn baþýna,
Güneþ vursun da kemerinin kaþýna kaþýna.

Bizi kýnýyanýn bu ayrýlýk gelsin baþýna baþýna,
Nen eylede ah! bahtý karam neneyle, neneyle...
Çýk Suriye daðlarýna bizim ele eleyle,
Gel bahtý karam gel, sýladan ayrý yazýlým gel.’’ (Ezo Gelin, s.44, 45.)

Sözlerini ve ezgisini, Ezo Gelin’in ilk eþi Hanifi Açýkgöz’ün oluþturduðu bu türküyü, Nuri Sesigüzel plaða okumuþtur.

(Nuri Sesigüzel, Urfa’nýn Birecik ilçesine baðlý Divriði Köyü’nde doðmuþtur. Urfa ve Gaziantep türkülerini, aslýna uygun söylemesiyle tanýnmýþ ve beðenilmiþtir.)

Nuri Sesigüzel’in söylediði türkü:

’’Amanýn ýrmak kenarýna yaðmaz mý dolu,
Hele eþinden ayrýlan da sevgilim olmaz mý deli.
Tere taze beslediðim gülleri, anam gülleri,
Yine vardýn gittinde beni bir kötüye yoldurdun...
Bir tanem aman, öldürdün beni beni,
Anam nen eyle, zalim nen eyle, Ezom nen eyle,
Yine de ne derdin varsa da gel bana söyle.
Bir tanem aman, ben ettim sana sana.
Amanýn yüce dað baþýnda bir oylum payam,
Sevdiðim atýmýzý aldýlarda biz kaldýk yayan,
Ölümden korkupta, sonunu sayan, sonunu sayan,
Yine ölür gider de yar koynuna giremez.
Bir tanem aman aman, öldürdün beni beni...’’ (Ezo Gelin, s.65.)

Gaziantepli Muhsin Terlemez’in sesinderý, plaða geçirilen Ezo Gelin Türküsü:

’’Seherden uðradým ben bir cerene,
Caným kurban olsun da Gelin Ezo’yu görene.
Giyinmiþ, süslenmiþte dönmüþ cerene,
Evliyi evinden eder bu gelin,
Aðayý köyündende eder bu gelin.

Daðdaki çobaný koyundanda eyler bu gelin,
Eþinden ayrýlmýþta üzgün üzgün aðlar bu gelin.
Yaralayým kime ben ne edem oy, oy, oy
Ayaðýna giymiþte kara kundura oy,

Yandý yüreðimde garip anam, döndü tandýra, döndü tandýra,
Bir cazý karý yok mu da Gelin Ezo’yu bana kandýra?
Minnet eyleyinde bu geline dönmez mi, dönmez mi?..
Dönüp dönüp Barak Eline gelmez mi, dönmez mi?

Nen eylede Gelin Ezo, nen eyle, nen eyle,
Çýk Barak Daðlarýna da bizim ele el eyle,
Oy, oy nen eyle, sen nen eyle, nen eyle.
Yaralýyým kime ben ne diyem oy oy... Ezom.’’ (Ezo Gelin, s.65, 66.)

Kendi Gitti, Ýsmi Kaldý Yadigar
Ezo Gelin’in kemikleri çürüdü... Yapýlý olan gömütü, yerle bir oldu. Kendini yakýndan tanýyanlarýn çoðu öldü. Ezo Gelin’in öyküsü, bire bin katýlarak, Gaziantep’in köylerinde ve Suriye’nin kuzey bölgelerinde anlatýlmakta... Türküleri çaðýrýlmakta. Ezo Gelin Türküleri söylendiði sürece, Ezo Gelin.in adý ve özlemi yaþayacak...’’ Kendi gitti, ismi kaldý yadigar.’’
Not: Mehmet Solmaz’ýn kitabýný getiren, Gaziantep’in seçkin insanlarýndan, saygýdeðer büyüðümüz Kadir Vural’a teþekkür ederim. N. T.

Kaynaklar: .
1- Ezo Gelin, Mehmet Solmaz, üçüncü baský, Fil Yayýnevi, Ýstanbul 1976.
2- 10. Yýl, Hoy-Tur Folklor ve Turizm Derneði Yayýný, yayýn no: 7, 1980, s.21.
3- Türk Edebiyatý Ansiklopedisi, Atilla Özkýrýmlý, Cem Yayýnevi, ikinci baský, istanbul 1983, 1.cilt, ’’barak’’ maddesi: s. 188.
4- Abdallar, M.Þakir Ülkütaþýr, Türk Kültürü (Aylýk Dergi), sayý: 64, Þu.bat 1968, s. 251-253.
5- Genel Tarih 1 (Eski Çaðlar ve Türk Tarihinin Ýlk Dönemleri), Ýsmet Parmaksýzoðlu-Yaþar Çaðlayan Funda Yayýnlarý, Ankara 1976, s.440.
6- Türk-Moðol Ýmparatorluðu Devrinde Sosyal ve Askeri Teþkilat, Prof. Dr. Ahmet Temir, Türk Kültürü, sayý: 118, Aðustos 1972, s.200.
7- Berdel, Nusret Kemal, Türkiye Yazýlarý (Aylýk Dergi), sayý: 52-53, Temmuz-Aðustos 1981, s.21.
8- Türk Sinemasýnda Yönetmenler ve Filmleri 1 (1914-1994), hazýrlayan: Orhan Ünser, Antrakt (Aylýk Sinema Dergisi), sayý: 45, Haziran 1995’in eki, s. 14, 15.
9- Geleneklere Yenik Düþen ’’Ezo Gelin’’, Turhan Gürkan, Cumhuriyet gazetesi, ’’Cumhuriyet 2’’ eki, 8 Kasým 1993, s.4.
10- Türk Sinema Tarihi (1896-1986) 1-2, Giovanni Scognaýnillo, Metis Yayýnlarý, Kasým 1987, cilt 1: sayfa 116, cilt 2: s.24, 11 0, 150.
11- Folklor ve Türkülerimiz, Mehmet Özbek, Ötüken.Neþriyat A.Þ., ikinci baský, Ýstanbul 1981, s.25-26, 294-296. (Özbek’in kitabýnda, ’’Ýzanlý’’ sözcüðü, ’’Ýznalý’’ biçiminde yanlýþ dizilmiþtir. N.T.).



Ezo Gelin’in mezarý 24/09/0199 tarihinde Suriye’den doðduðu köye getirilmiþtir.

[Gökhan Dokuyucu]

Ezo’lardan Barak duasý
26/09/1999
Hürriyet


Gaziantep’in Oðuzeli Ýlçesi’ne baðlý Dokuzyol Köyü kýzlarý, Ezo Gelin’in cenazesine yöresel kýyafetlerle katýldýlar. Güzelliði efsaneleþen Ezo Gelin’in doðduðu köye getirilen cenazesinin baþýnda Barak Ovasý’nýn kýzlarý, dua ettiler. Tabut Ezo Gelin Kültürünü Yaþatma Derneði Odasý’nda bir gece bekletildi. Ezo Gelin’in dillere destan güzelliðini sembolize etmek için süslenen genç kýzlar, topraða verilene kadar tabut baþýnda dualar ederek nöbet tuttular. Tabutun üzerine de Suriye’deki mezarýndan toplanarak getirilen çiçekler kondu.

[Gökhan Dokuyucu]

Efsane kadýnýn dönüþü
25/09/1999
Hürriyet

Yaþam öyküsüyle efsane haline gelen Ezo Gelin’in cenazesi Suriye’den Türkiye’ye nakledildi. Gaziantep’in Oðuzeli Ýlçesi’ne baðlý Dokuzyol Köyü’nde topraða verilen Ezo Gelin’in cenaze törenine Vali Muammer Güler ve 5 bin kiþi katýldý. Cenaze, valilik tarafýndan yaptýrýlan külleyedeki mezara gömüldü.

ADINA türküler söylenen, güzelliði ve acý dolu yaþamý filmlere konu olan Ezo Gelin’in önceki gün Suriye’den getirilen cenazesi, dün valilik tarafýndan düzenlenen törenle, doðduðu Gaziantep’in Oðuzeli Ýlçesi’ne baðlý Dokuzyol Köyü’nde topraða verildi.

Böylece 63 yýl önce Türkiye’den ayrýlan Ezo Gelin’in vasiyeti de yerine getirildi.

Açýk alanda cuma namazý kýlýndý. Törene Gaziantep Valisi Muammer Güler ve yaklaþýk 5 bin kiþi katýldý. Cenaze, valilik tarafýndan yaptýrýlan külliyedeki mezara defnedilirken, hayattaki tek kýzý Celile Abuzer baygýnlýk geçirdi. Ezo Gelin’in 43 yýl boyunca gömülü kaldýðý Suriye’deki Bozhüyük Köyü’nün tepesindeki alandan toplanan çiçekler de mezarýna kondu.

Ezo Gelin’in güzelliðini sembolize etmek için köylü genç kýzlarýn tek tip kýyafet giyerek çiçeklerle süslendiði törende, kýzlardan biri temsili Ezo Gelin’i canlandýrdý.

Mýzarlý aþýk Mehmet Yýlmaz tarafýndan aðýtlar yakýldý. Yöresel sanatçýlar da Ezo Gelin adýna yakýlmýþ aðýtlarý söyledi. Dokuzyol Köyü’nde tamamlanan Barak Odasý’nýn açýlýþý yapýldý. Ezo Gelin Barak Müzesi’nin de temelinin atýlmasýndan sonra tören sona erdi.

Adýna türküler yakýldý
Asýl adý Zöhre Bozgeyik olan Ezo Gelin 1909 yýlýnda Gaziantep’in Oðuzeli Ýlçesi’ne baðlý Dokuzyol (Uruþ) Köyü’nde doðdu. 7 kardeþmiþler. Neden Ezo dendiði bilinmeyen Zöhre, daha çocukken bütün köyün sevgisini kazanýr. Büyüdükçe güzelliði ile dikkat çeker. Taliplisi çoktur. Sonunda kýsmet yakýndaki Beledin Köyü’nde oturan ’Þiddo Hanifi’ namýyla tanýnan Hanefi Açýkgöz’e çýkar. 20 yaþýndaki Ezo Gelin’in ekonomik nedenlerle berdel usulüyle Hanefi Açýkgöz ile evlenmesine karar verilir. Buna göre Hanefi Açýkgöz Ezo Gelin’i, Ezo’nun aðabeyi Zeynel Bozgeyik de Hanefi Açýkgöz’ün halasý Hazik’i alýr. Evlilik sürmez. 17 ay sonra Ezo Gelin baba evine döner. 5-6 sene aðabeyi Zeynel’in evinde yaþar. Güzelliði dilden dile dolaþmaya devam eder. Deve katarcýlarý onu görmek için yollarýný deðiþtirir, hatta bir yolcunun su istediði Ezo Gelini’ni görünce, güzelliðine büyülenerek elindeki tasý yere düþürdüðü söylenir. Suriye’nin Kozbaþ Köyü’nde oturan teyzesinin oðlu Abuzer Memey (Mehmet) ile berdel usulüyle ikinci evliliðini yapar. 1936 yýlý bir ilkbahar günü Ezo Gelin akrabalarýndan birkaç erkek ve kadýnla aðlayarak Suriye’ye doðru yola çýkar. Kadýnlý erkekli bütün köylü Ezo’nun Suriye’ye gelin gitmesine karþý çýkar. Hanifi Açýkgöz de ilk eþi Ezo’nun gitmesini kabullenemez. Tepelere çýkýp, Suriye’ye dönerek yanýk türküler söyler. Ýkinci eþini bile unutur. Ezo Gelin’in ününün yayýlmasýna, Hanifi Açýkgöz’ün adýný geçirmese bile söylediði yanýk türkülerin büyük etkisi olur.

ÇORBANIN ÖYKÜSÜ
Küçük bir köy olan Kozbaþ’ta fakir olan Abuzer Memey, bazan yarýcýlýk, bazan de kaçakçýlýk yaparak geçimini saðlamaya çalýþýr. Ezo Gelin Suriye’de yaþadýðý günlerde sýk sýk Türkiye’ye gelir. Kozbaþ’tan Lüle Köyü’ne taþýnan Ezo Gelin’in 6 kýzý olur. Ancak bunlardan sadece Celile Abuzer yaþar. Yokluk içindeki çileli yaþam nedeniyle Ezo Gelin verem hastalýðýna yakalanýr, gözleri iyi görmemeye baþlar. Mumbuþ’ta hastaneye kaldýrýlýr. Hastane yemeklerini yiyemediði için piþirdiði çorbanýn kokusuna diðer hastalar da dayanamaz ve isterler. Ezo Gelin çorbasýnýn buradan kaynaklandýðýný söylenir. Adý Türkiye’de bir çorbaya da verilir. Öleceðini hisseden Ezo Gelin kocasýna, ‘‘Öldüðümde beni Türkiye’ye götürebilirsen oraya akrabalarýmýn yanýna göm, eðer zorluk çýkarsa Bozhöyük Köyü’nün tepesine, mezar taþým Türkiye tarafýna gelecek þekilde gömdür. Saðlýðýmda doya doya seyredemediðim Türkiye’yi bari mezarýmdan seyredeyim. Mezar taþýma da þunlarý yazdýr: ’Bahtý kara Ezo Gelin burada yatýyor. Türkiye’ye doyamadan gurbet ellerinde veremden öldü’’’ vasiyetinde bulunur. Ezo Gelin 1956 yýlýnda hayata vede eder. Cenazesi vasiyeti üzerine Bozhüyük’ün Türkiye’ye bakan tarafýna defnedilir.

Kýzý aðýt yaktý
Ezo Gelin’in yaþayan tek çocuðu olan Celile Abuzer, canazeyle birlikte Suriye’den geldi. Annesinin Dokuzyol Köyü’nde topraða verilmesi sýrasýnda aðýtlar yakan Celile Abuzer, fenalýk geçirerek bayýldý. Güçlükle teskin edilen Celile Abuzer,Annemin istediði vatan topraklarýnda defnedilmesi sevindirici ama yaþadýðýmýz Suriye’den uzak kalmasý bizi üzüyor’’ dedi.

5 bin kiþi katýldý
Ezo Gelin’in Türkiye’ye getirilen cenazesi, adýna yapýlan külliyede boþ bir odada bir gün bekletildi. Cenaze namazýnýn ardýndan omuzlara alýnan Ezo Gelin’in tabutu, yakýndaki daha önceden hazýrlanan mezar yerine kadar taþýndý. 5 bin kiþilik bir vatandaþ topluluðunun katýldýðý törenin ardýndan Ezo Gelin’in cenazesi, vasiyeti yerine getirilerek vatan topraðýnda defnedildi.

[Gökhan Dokuyucu]

Ezo Gelin köyünde topraða verildi
24/09/1999 20:00
Anadolu Ajansý
GAZÝANTEP

Güzelliði ve çilesi türkülere, filmlere konu olan Ezo Gelin’in 63 yýllýk "vatan topraðý hasreti" sona erdi.

Suriye’nin Cerablus bölgesindeki Bozhöyük köyünde bulunan mezarýndan dün akþam saatlerinde alýnarak doðup büyüdüðü Oðuzeli ilçesine baðlý Dokuzyol köyüne getirilen Ezo Gelin’in cenazesi, bugün kýlýnan namazýn ardýndan, kendi adýný taþýyan külliyede topraða verildi.

CENAZENÝN BAÞINDA NÖBET TUTTULAR
Ezo Gelin müzesinde katafalka konan cenaze, ziyaretçi akýnýna uðrarken, cenaze namazýna kadar tabutun baþýnda, barak giysili kýzlar nöbet tuttu.
Ýl Müftüsü Mustafa Sinanoðlu tarafýndan kýldýrýlan cenaze namazýnýn ardýndan, dualar eþliðinde külliyeye getirilen cenaze, ailesi tarafýndan topraða verildi. Ezo Gelin ile birlikte Suriye’den gelen kýzý Celile Abuzer, annesinin topraða veriliþi sýrasýnda zor anlar yaþadý. Dualarýn ardýndan temsili olarak Ezo Gelin’i canlandýran Gaziantep Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuarý son sýnýf öðrencisi Gülþah Sönmez, topluluða seslendi.
Sönmez, Ezo Gelin’in mezarýnýn yanýnda, "Beni tekrar doðup büyüdüðüm topraklara getiren büyüklerime teþekkür ederim. Ruhum þimdi huzur içinde. Bundan emin olunuz" dedi. Bu sýrada bazý kadýnlarýn aðýtlar yaktýðý görüldü.

"HUZUR ÝÇÝNDE YATACAK"
Daha sonra köylüler tarafýndan hazýrlanan ve 40 koyun kesilip, 200 kilogram firikten (tam olgunlaþmamýþ buðday) hazýrlanan yöresel firik pilavý, Barak sofrasýnda yenildi.
Yemekten sonra, Mizarlý Mehmet Aþýk ve diðer yöresel sanatçýlarýn yaktýðý aðýtlarýn dinlenmesinin ardýndan, Ezo Gelin’in doðduðu ev olan ve Barak Odasý olarak düzenlenen evin açýlýþý yapýldý, Ezo Gelin Müzesi’nin temeli atýldý. Gaziantep Valisi Muammer Güler, burada yaptýðý konuþmada, adý; sevgi, aþk, gurur, onur, güzellik, memleket özlemi ve sabýr ile özdeþleyen Ezo Gelin’in, 63 yýllýk vatan hasretinin artýk sona erdiðini söyledi.
Türk ve Barak kültür hayatýnda önemli bir yere sahip olan Ezo Gelin’in artýk ruhunun huzur içinde olduðunu kaydeden Güler, "Ruhu þad olsun ve burada huzur içinde yatsýn. Biz de bu görevi yaptýðýmýz için huzur içindeyiz" dedi. Konuþmalardan sonra Barak kültürünün yansýtýldýðý taþlamaya geçildi. Saz sanatçýlarý, topluluða yaklaþýk 2 saat süren bir konser verdiler.

KIZI, EZO GELÝN’Ý ANLATIYOR
Bu arada, Ezo Gelin ile birlikte Suriye’den gelerek annesinin cenaze törenine katýlan Celile Abuzer, Ezo Gelin’i anlattý.
Ezo’nun çok güzel ve iyi bir anne olduðunu söyleyen Abuzer, þöyle devam etti:
"Çocuklarýný seven, ancak vatanýný herþeyden üstün tutan bir anneydi. Vataný yüzünden derde düþtü. Son zamanlarý ýstýrap içinde geçti. Sürekli kan kusuyordu, ama yine de (memleketim) diyordu. Yoksulluk ve sefillik içindeydi, ama bunu kimseye anlatmadý. Þimdi vasiyeti yerine geldi, ben ve ailem çok mutluyuz."

EZO GELÝN KÝMDÝR
Adý; sevgi, aþk, gurur, onur, güzellik, memleket özlemi ve sabýr ile özdeþleþen Ezo Gelin, Oðuzeli ilçesine baðlý eski adý Uruþ olan Dokuzyol köyünde dünyaya geldi.
Asýl adý Zöhre olan Ezo Gelin’in aðabeyi Zeynel, Þiddo Hanifi’nin halasý ile evlendi. Ezo Gelin de, bu evliliðe karþýlýk "berdel" yöntemiyle Þiddo Hanifi ile evlendirildi. Ezo’nun evliliði, eþiyle anlaþamasý nedeniyle 1,5 yýl sonra sona erdi. 6 yýl süreyle evlenme tekliflerini kabul etmeyen Ezo, ailesinin ýsrarý sonucu, Suriye’de oturan teyzesinin oðlu Abuzer Memey ile yine berdel yöntemi ile evlenmeyi kabul etti. Abuzer Memey’in kýzkardeþi Selvi de, Ezo’nun aðabeyi Zeynel ile evlendi.
Geçimini yarýcýlýk ve kaçakçýlýk yaparak kazanan Abuzer Memey ile 16 yýllýk evliliði süresince 6 çocuk dünyaya getiren Ezo, eþi kaçakçýlýktan yakalanýp cezaevine girince, ekonomik zorluklar ve memleket hasreti sonucu vereme yakalanarak, 18 Mart 1956’da öldü. Ezo, sýnýrýn mayýnlanmasýndan sonra, içinde büyüttüðü vatan hasretini dile getirdiði, "Bozhüyük’e gömün beni, memleketimi mezarým görsün" sözü üzerine, Cerablus ilçesi Bozhüyük tepesinin Türkiye’yi gören bölümüne gömülmüþtü. Ezo Gelin’in mezarý, yakýnlarýnýn baþvurusu üzerine, Gaziantep Valisi Muammer Güler’in talimatý üzerine, Oðuzeli Kaymakamý Celal Hüsnü Kansýz’ýn Suriye makamlarý nezdinde yaptýklarý ýsrarlý giriþimleri sonucunda getirildi. .

[Gökhan Dokuyucu]

Ezo Gelin 63 yýl sonra köyüne döndü
23/09/1999 24:00
Anadolu Ajansý
GAZÝANTEP

Güzelliði ve çilesi, türkülere, filmlere konu olan Ezo Gelin’in 63 yýllýk vatan hasreti sona erdi.

Ezo Gelin’in, Suriye’nin Cerablus mýntýkasýna baðlý Bozhöyük köyündeki mezarý bugün açýldý ve çýkarýlan naaþý, Oðuzeli Kaymakamý Cemal Hüsnü Kansýz baþkanlýðýndaki ekip tarafýndan teslim alýndý.

Kargamýþ Sýnýr Kapýsý’ndan getirilen Ezo Gelin’in naaþý, Suriye’ye 1936’da evlenmek amacýyla gittiði güzergahtan, yani Devehöyük, Çatalçam, Kovanlý, Ekinveren üzerinden, doðduðu köy olan Oðuzeli ilçesine baðlý Dokuzyol köyüne götürülmek üzere, yola çýkarýldý.

Ezo Gelin ile birlikte, Suriye’de oturan kýzý Cemile Abuzer de Türkiye’ye geldi. Ezo Gelin’in cenazesi, yarýn kýlýnacak cenaze namazýnýn ardýndan, Ezo Gelin Külliyesi’ndeki mezara defnedilecek.

Burada düzenlenecek törende, Ezo Gelin’in temsili sesleniþinin ardýndan konuþmalar yapýlacak, Mizarlý Aþýk Mehmet ve diðer yöresel sanatçýlarýn aðýtlarý dinlenecek.

Daha sonra Ezo Gelin’in doðduðu ev olan ve Barak Odasý olarak düzenlenen evin açýlýþý yapýlacak, Ezo Gelin Müzesi’nin temeli atýlacak.

EZO GELÝN KÝMDÝR Adý; sevgi, aþk, gurur, onur, güzellik, memleket özlemi ve sabýr ile özdeþleþen Ezo Gelin, Oðuzeli ilçesine baðlý eski adý Uruþ olan Dokuzyol köyünde dünyaya geldi.

Asýl adý Zöhre olan Ezo Gelin’in aðabeyi Zeynel, Þiddo Hanifi’nin halasý ile evlendi. Ezo Gelin de, bu evliliðe karþýlýk "berdel" yöntemiyle Þiddo Hanifi ile evlendirildi. Ezo’nun evliliði, eþiyle anlaþamasý nedeniyle 1,5 yýl sonra sona erdi.

Ezo Gelin, ilk eþinden ayrýldýktan 6 yýl sonra, ailesinin ýsrarý sonucu, 1936 yýlýnda Suriye’de oturan teyzesinin oðlu Abuzer Memey ile evlenmeyi kabul etti. Bu evlilikten 6 çocuðu olan Ezo Gelin, yakalandýðý verem hastalýðý nedeniyle 18 Mart 1956’da öldü.

Ezo Gelin, sýnýrýn mayýnlanmasýndan sonra vatan hasretini dile getirdiði, "Bozhüyük’e gömün beni, memleketimi, mezarým görsün" sözü üzerine, Bozhüyük tepesinin Türkiye’yi gören bölümüne gömülmüþtü.

Ezo Gelin’in mezarýnýn nakli, yakýnlarýnýn baþvurusu üzerine, Oðuzeli Kaymakamý Cemal Hüsnü Kansýz’ýn 4 yýldýr Suriye makamlarý ile yürüttüðü görüþmeler sonucunda gerçekleþti.

[Gökhan Dokuyucu]

Ezo Gelin’nin vatan hasreti cuma günü bitiyor
21/09/1999 19:00
Anadolu Ajansý
GAZÝANTEP

Güzelliði ve çilesi türkülere ve filmlere konu olan, Barak Ovasý’nda efsane gibi anlatýlan, adý çorbalara verilen ve Türk kültür hayatýnda özgün yeri bulunan Barak ile özdeþleþen Ezo Gelin’in, yarým asýra yakýn vatan hasreti cuma günü sona eriyor.

Ezo Gelin’in Suriye’de bulunan ve perþembe günü Oðuzeli Kaymakamý Cemal Hüsnü Kansýz baþkanlýðýndaki heyet tarafýndan getirilecek mezarý, cuma günü doðum yeri Oðuzeli ilçesine baðlý Dokuzyol (Uruþ) köyüne nakledilecek.

Cenaze namazý sonrasý sembolik bir törenle topraða verilecek olan Ezo Gelin’in "vuslat" töreninde Mizarlý Aþýk Mehmet ve diðer yöresel sanatçýlar aðýtlar yakacak. Tören, Ezo Gelin’in doðduðu ev olan ve Barak Odasý olarak düzenlenen evin açýlýþýnýn yapýlmasý ve Ezo Gelin Müzesi’nin temeli atýlmasýyla sona erecek.

EZO GELÝN KÝMDÝR
Adý; sevgi, aþk, gurur, onur, güzellik, memleket özlemi ve sabýr ile özdeþleþen Ezo Gelin, Oðuzeli ilçesine baðlý eski adý Uruþ olan Dokuzyol köyünde dünyaya geldi.

Asýl adý Zöhre olan Ezo Gelin, halasýný aðabeyi Zeynel’e veren Þiddo Hanifi ile "berdel" yöntemiyle evlendi. Ezo’nun evliliði, eþi ile anlaþamamasý üzerine 1,5 yýl sonra sona erdi.

6 yýl süreyle evlenme tekliflerini kabul etmeyen Ezo, ailesinin ýsrarý sonucu Suriye’de oturan teyzesinin oðlu Abuzer Memey ile yine berdel yöntemiyle evlenmeyi kabul etti. Abuzer Memey’in kýzkardeþi Selvi de, Ezo’nun aðabeyi Zeynel ile evlendi.

Geçimini yarýcýlýk ve kaçakçýlýk yaparak kazanan Abuzer Memey ile 16 yýllýk evliliði süresince 3 çocuk dünyaya getiren Ezo, eþi kaçakçýlýktan yakalanýp cezaevine girince, ekonomik zorluklar ve memleket hasreti sonucu vereme yakalanarak 18 Mart 1956’da öldü.

Ezo Gelin, sýnýrýn mayýnlanmasý sonrasýnda içinde büyüttüðü vatan hasretini dile getirdiði, "Bozhüyük’e gömün beni, memleketimi mezarým görsün" sözü üzerine, Cerablus ilçesi Bozhüyük tepesinin Türkiye’yi gören bölümüne gömüldü.

DEVLET BAKANI YILMAZ’IN KÖYLÜSÜ
Devlet Bakaný ve DSP Gaziantep Milletvekili Mustafa Yýlmaz’ýn da köylüsü olan Ezo Gelin’in mezarý, yakýnlarýnýn baþvurusu üzerine, Gaziantep Valisi Muammer Güler’in talimatý üzerine, Oðuzeli Kaymakamý Celal Hüsnü Kansýz’ýn Suriye makamlarý nezdinde yaptýklarý ýsrarlý giriþimler sonucunda getiriliyor.

KIZI ZOR ÝKNA EDÝLDÝ
Ezo Gelin’in, Suriye’de bulunan kýzý Celile Abuzer’in, "istediði zaman annesinin mezarýný ziyaret edemeyeceði" düþüncesiyle karþý çýkmasý üzerine yapýlan giriþimlerle bu konuya da çözüm bulundu ve Celile Abuzer’e, vize ve pasaport konusunda kolaylýklar saðlandý. .

[Gökhan Dokuyucu]

Nurgül yeni "Ezo Gelin" olacak !
Türk sinemasýnýn efsane filmi "Ezo Gelin" Nurgül Yeþilçay’ýn baþrolü ile dizi olarak çekilecek !04 Nisan 2006 10:54

Ünlü oyuncu Nurgül Yeþilçay, ’Asmalý Konak’ýn gelini Bahar rolüyle popüler olmuþtu. Ardýndan Atýf Yýlmaz’ýn son filminde ’Eðreti Gelin’ geldi ve genç oyuncu þimdi de ’Ezo Gelin’ olmaya hazýrlanýyor. Pastel Film, yedi yýl önce Orhan Elmas’tan film haklarýný satýn aldýðý ’Ezo Gelin’i dizi olarak çekmeye karar verdi. Türk Sinemasý’nda Fatma Girik’le özdeþleþen Ezo Gelin karakterinin yeni yüzü kesinleþince, senaryosunu Ahmet Yurdakul’un yazdýðý dizi için diðer oyuncularýn arayýþý baþladý.

ÖNCE PAHALI GELDÝ

Þimdilerde ’Belalý Baldýz’ dizisinde oynayan Nurgül Yeþilçay, Pastel Film’in teklifine olumlu yaklaþtý. Ancak, oyuncunun istediði ücret yapýmcý firmaya önce yüksek geldi. Ezo Gelin rolü için baþka isimlerin arayýþýna giren Pastel Film, daha sonra Yeþilçay’la çalýþmaya karar verdi. Dizinin Genel Koordinatörü Ömhur Kaynak, "3 hafta boyunca baþka alternatifler üzerinde durduk. Türkiye’de Ezo Gelin’i taþýyabilecek baþka isim yoktu. Bu rolü Nurgül Yeþilçay’dan baþkasý oynayamazdý. Biz de þartlarýný kabul ettik" dedi.
Arkadaþlar Dizi filmde Ezo Gelin’in vatan ve köy hasretinden çok, berder usulü ön plana çýkarýlacak gibi. Bu da biz yöre halkýný üzer. Daha önceki Zerda filminde olduðu gibi G.antep ve bu defa da Barak yöre halkýnýn incitileceðini düþünüyorum. Umarým reyting hesabýyla yanlýþ aktarýmlarda bulunmazlar ve ülkemizin kültürel deðerlerinden olan Ezo Gelin konusu suistimal edilmez.

Ezo gelin hakkýnda birçok bilgiyi ilçemizin sitesinde bulabilirsiniz. Forum yetkililerinin anlayýþýna sýðýnarak bir kaç linki sizle paylaþayým.

Ezo Gelin’in Hayat hikayesi(http://www.Nizip.com/article_read.asp?item=319

Ezo Gelin Türbesi ve ziyaret halindeki bir kaç genç
http://www.Nizip.com/pic.asp?cmd=7&s...rch&num=10

Birde Ezo Gelin’in naaþý getirilirken yaþananlar varki bence en can alýcý noktalardan birisi de bu olacaktýr. Forumumuzda bu konuyla ilgili sürükleyici bir yazý dizimizde bulunmakta. Buradan http://www.Nizip.com/forum_topic.asp...lanlar+ve+%D6z lemlerimiz Topic_Title=Ezo+gelin+getirilirken+ya%FEananlar+%2 1

[Gökhan Dokuyucu]

Ezogelin - Ayna
Ezogelin ilkbaharda fýrata inse
O kýrmýzý yanaklara zülüfler düþse
Son günlerde hallerinde bir durgunluk var
Sanki birikmiþ bir yaðmur var gözlerinde

Sýcak toprak, yeþil yaprak, serin çardak ezo
Güzel gözlüm, temiz özlüm, ömür sözlüm ezo
Ölüm varsa senden olsun al bu ömrü ezo
Seven kalbi bilir allah sebat eyle ezo

Caným sevgilim, güzel nergisim
Ezogelin güzel yarim, her þeyimsin benim

[Gökhan Dokuyucu]

Ezo Gelin benim olsan seni vermem feleðe
Güzel yosmam baþýn için salma beni dileðe
Anasý huridir de kendi benzer meleðe
Nen eyle de ah Ezo Gelin nen eyle
Çýk Suriye daðlarýna bize el eyle
Ezo Gelin çýk Suriye daðlarýnýn baþýna
Güneþ vursun kamerinin kaþýna
Bizi kýnayanýn bu ayrýlýk gelsin baþýna
Nen eyle Ezo Gelin nen eyle
Çýk Suriye daðlar/nýn baþýna bize el eyle