Nizip’ in yükselen deðeri

[Subutay]

Anavataný yukarý Mezopotamya olan zeytin, eskiçaðlardan beri kutsama, yemek, saðlýk, aydýnlatma gibi bir çok amaçla kullanýlmýþtýr. Kutsal kitaplarda ve Odysseus, Ýlyada gibi eserlerde çokça sözü edilen zeytinin yapraklarý tüm zamanlar zafer ve barýþý simgelemiþtir. Ayrýca herkesçe bilinen Nuh Tufaný’nda gemiden, ortamýn sakinleþip sakinleþmediðini öðrenmek için gönderilen güvercinin, rahatýn ve huzurun haberini gagasýnda küçük bir zeytin dalý ile getirdiði ifade edilir. Günümüzde de zeytin dalý uzatmak deyimi hala kullanýlmaktadýr.

Ülkemizde zeytin üretimi Ege, Marmara, ve Akdeniz bölgelerinde yoðunlaþmaktadýr. Diðer bölgelerin de hemen hemen hepsinde zeytin üretimi söz konusu ise de birinci planda gelmemektedir.

Türkiye’de zeytin varlýðý bakýmýndan ilk sýrayý Ege bölgesi almaktadýr. Bu bölgeyi Akdeniz ve Marmara bölgeleri izlemektedir. Daha sonra da Güneydoðu Anadolu bölgesi gelmektedir.Güneydoðu Anadolu bölgesinde de ilk sýralarda Nizip yer almaktadýr.
Zeytinin anavataný Anadolu’nun güneyi olmakla beraber, Nizip’in bulunduðu bölge de bu alanýn içerisinde bulunmaktadýr. Nizip ilçe merkezi daha önceleri zeytinliklerle kaplý bu alan içerisine kurulmuþtur. Etrafý yaz-kýþ yeþil kalan zeytinliklerle kaplý olduðundan, ilçeye “Yeþil Nizip” denmektedir.Nizip’te zeytin en son birimine kadar kullanýlan bir üründür. Halk kendi iþlediði zeytinin çekirdeðinden süs eþyasý ve tesbih yapýp satmakta, preslerde yaðý çýkarýlan zeytinin kalan posasý kimyasal maddelerle tepkimeye geçirilerek sabun sanayisi için hammadde olan pirina yað elde edilmekte, bununda posasýndan yanýcýlýk oraný yüksek ve ucuz yakacak olan çeltik odunu elde edilmektedir. Bu odunun külü ise fýstýklar için gübre olarak kullanýlmaktadýr.

Arazi kullanýmýnda kuru tarým alanlarý birinci sýrayý, fýstýklar ikinci sýrayý, zeytinlikler ise üçüncü sýrayý almaktadýr. Fýstýk alanlarýnýn zeytinden önce gelmesinin sebebi ise antepfýstýðýnýn yüksek fiyatlý ve ihracatta önemli bir ürün olmasý, zeytinin iþleme tabi olmadan piyasaya çýkamamasýdýr.Bu fiyatý arttýrýrken üreticiyi etkilemektedir.Bu gibi sebeplerden dolayý Nizip’ te 1950 yýlýndan itibaren hiçbir yeni tesis kurulmazken, mevcut eski aðaçlardan yakacak temini amacýyla sökülmekte idi.

Ancak son yýllarda Türkiye genelinde olduðu gibi Gaziantep Ýlinde de zeytin üretiminde önemli artýþ olmuþtur.Zeytinyaðý fiyatlarýnda meydana gelen artýþlar, yeni zeytin bahçesi kurmayý cazip hale getirmiþtir. Ayrýca Tarým Bakanlýðý’nýn sertifikalý zeytin fidaný dikimine dekarda 250 YTL hibe kredisi vermesi de zeytincilikte büyük hareketlilik yaratmýþtýr. Nizip’teki zeytin aðacý Güneydoðu bölgesinin 1/4 üne denk gelmektedir ve yaklaþýk 4 milyona yakýn aðaç mevcuttur.Bu aðaçlarýn 2 milyondan fazlasý verimli halde olup, diðer 2 milyon aðaç kýsa süre içerisinde üretime geçecektir.Verimli olan aðaçlardan yaklaþýk 30.000 tona yakýn zeytin elde edilmektedir.Artan zeytin fidaný dikimi,dikkatli zeytin toplama teknikleri ve doðru ilaçlama yöntemleri sayesinde Nizip ve çevresinde zeytin üretimi büyük bir artýþ göstermiþtir.

Diðer önemli nokta, zeytin aðacý dikenler Gemlik türü aðaç dikiyor. Ancak ihracatta “domat” ve “Uslu” denilen yeþil zeytine talep daha fazla.Gemlik türü aðaç dikmek hem daha ucuz hem de daha erken ürün elde ediliyor ve dikilen aðaç sayýsýnýn yüzde 60-70 i tutuyor. “Domat” ve “Uslu” zeytinlerde dikilen fidanýn yüzde 25-30 u tutuyor ve bakýmý daha eziyetli.Verim daha uzun sürede alýnýyorTürkiye'de Gemlik zeytini türü sofralýk zeytin bolluðu varken “domat” ve “Uslu” türü yeþil zeytin üretimini teþvik etmek ve bu konuda çalýþmalar yapmak daha doðru bir karar…

Emine TOSYALI
Ziraat Mühendisi

[Subutay]

Emine Haným, Nizipli'dir. Yazý, http://www.firatymm.com sitesinden alýntýdýr. Ýzin alýnmýþtýr.

[mehmet karakaþ]

Zeytin hiç firesi olmayan nadide ürünlerimizden biri.Yazýda da belirtildiði gibi destekleme olayýndna sonra ilçemizde çok zeytin fidaný dikildi.Bu aðaçlar ürün vermeye baþladýktan sonra ilçemizde ki zeytinlerin iþlnemsi için mevcut fabrikalar cevap veremeyecek ve yeni fabrikalara ihtiyaç duyulacak.Bizim sorunumuz aslýnda zeytinimizi pazarlayamýyoruz.Paketleme ve reklamla çok iyi iþler yapýlabilir.

[müslüm akpek]

Aslýnda bu konuyla ilgili yazýlacak çok þey var, Nizip'imizin kaybolan üzüm baðlarý gibi neredeyse zeytin de kaybolacaktý, ancak son zamanlarda yapýlan doðru politikalarla, zeytinimize tekrar kavuþtuk, bu seferde bölgede en iyi verimi alacaðýmýz zeytin türlerinde çeliþkiler baþladý, çiftçi inatla babadan dededen kalma methotlarla zeytin üretmeye devam ediyor, ama buda son zamanlarda yapýlan eðitim çalýþmalarýyla kýsmen giderildi, ben Nizip'in çok yakýn bir zamanda zeytinde de söz sahibi olacaðýna inanýyorum, yemelik ve yaðlýk zeytinlerin pazarlamasý sorunlarýda çözüldükten sonra sanýrým Nizip zeytin merkezi olacaktýr.
Pazarlama konusunda Türkiyenin ilk devlet teþekkülü olan ÜLFET'ten faydalanýlabilir diye düþünüyorum, zamanýnda ÜLFET'in zeytin ve zeytinyaðlarýný Ýstanbul'da çok arardýk.

[M.KÜÇÜK]

Marmarada çýkan zeytinin sofralýk, bölgemizde çýkan zeytinin ise yaðlýk olduðunu biliyordum.Gemlik tipi aðaçlarýn ekilmesi sofralýk zeytin alanýndada ilçemiz için olumlu bir geliþme.Ayrýca Emine TOSYALI hanýmefediye de bu bilgileri Nizip.comda bizlerin paylaþýmýna izin verdiði için teþekkürler.

[Ramazan Tarhan]

".....Halk kendi iþlediði zeytinin çekirdeðinden süs eþyasý ve tesbih yapýp satmakta,...."

Belki dikkatinizden kaçmýþ olabilir ama bu cümle beni derinden etkiledi...Rahmetli babam zeytin çekirdekleri ile tesbih yapmayý çok severdi.Bunu alýþkanlýk haline getirip bir çok el becerisi geliþtirmiþti.Çeþit çeþit tesbihler yapar dostlarýna hediye ederdi.Bunu Nizip'te yapan çok az sayýda insan var.Bu tesbihlerden nakýþlý ve cilalý olanlarýndan halen hatýra olarak saklýyorum..Bu güzel yazý ve araþtýrma için Emine hanýma da teþekkür ediyorum...

[Ramazan Tarhan]

Son zamanlarda gündemi iþgal eden GDO (Genetiði deðiþtirilmiþ organizmalar) yönetmeliðinden sonra zeytin yaðýna olan ilgi arttý..Zira içinde GDO içermeyen tek yað zeytin yaðýymýþ..

[müslüm akpek]

GDO nun tam olarak ne anlama geldiðini bir türlü öðrenemedim, sabah haberlerde bir doktor, bitkinin böceklere karþý kendi ilacýný üretir hale getirilmesi dedi, þok oldum.