Ýftar Sofrasýnda Kola ve Gazoz Keyfi

[Subutay]

Ýnsanlarýn büyük çoðunluðu 'Hedonism'in kölesidir. Kendilerine lezzet veren þeye yönelirler ama ötesini düþünmek istemezler. Aksine, lezzet peþindeki bu hallerini savunmaya, kendilerini bu mevzuda haklý görmeye ve göstermeye çalýþýrlar.


Ýsmindeki iki kelimeden biri 'Cola' olan gazozlar var. Ülkemizdeki gazozlar 'Gazlý alkolsüz içecek' (gazoz) adlý, Türk Standartlarý Enstitüsü'nün Ekim 1992'de yürürlüðe giren TS4080 No.'lu standardýna göre üretilir. Bu standart 20 sayfa olup isteyen her vatandaþ, bedeli mukabilinde Türk Standartlarý Enstitüsü Merkezi'nden veya bürolarýndan temin edebilir. Bu standardýn 2. sayfasýnda 'Gazoz Sýnýflarý ve Spesifik Maddeleri', 3. sayfasýnda da 'Gazozun Genel Özellikleri' tablo halinde verilmiþtir. Ýkinci tablo 'Kimyasal Özellikler'in 3. satýrýnda, gazoz cinslerinin litrede 5 gr. kadar etil alkol (bütün alkollü içeceklerde sarhoþluk verici) bulunabileceðinin belirtilmesi dikkati çekiyor.

Daha açýk ve anlaþýlýr olarak söylemek icap ederse, binde 5 gr. etil alkol ihtiva edebilen herhangi bir gazoz çeþidinin (sade, meyveli, kola, tonik, aromalý) 330 ml'lik bir kutusunda 10 ml. þaraptaki kadar etil alkol vardýr (þarapta %15 etil alkol bulunduðu göz önüne alýnýrsa). Bu durumda, kendisine küçük bir kadehte sunulan 10 ml. þarabý, ihtiva ettiði 1.5 gr. etil alkol sebebiyle içmeyi reddeden birinin ayný miktar etil alkolü 330 ml'sinde ihtiva eden kutu gazozlarý hiç tereddütsüz içmeleri tezat olmuyor mu? Ýnsanlarýn büyük çoðunluðu 'Hedonism'in kölesidir. Kendilerine lezzet veren þeye yönelirler ama o lezzetin ötesini düþünmek istemezler. Aksine, lezzet peþindeki bu hallerini savunmaya, kendilerini bu mevzuda haklý görmeðe ve göstermeye çalýþýrlar. Bu vesile ile, akla gelebilecek birkaç soru üzerinde durmak istiyorum:

1. Gazozlarda binde 5g. etil alkol bulunabiliyorsa, bunlarýn standardýna niçin 'Gazlý Alkolsüz Ýçeçek (Gazoz)' standardý ismi verilmiþtir? Bu standardýn ismindeki alkolsüz kelimesi ile içinde bulunabilen binde 5g. alkol birbirini nakzetmiyor mu? Belki bir oturuþta içilebilecek miktarda olmayan etil alkolü, standardý hazýrlayanlar 'kabil-i ihmal' gördükleri için, bu standardýn isminde 'alkolsüz' kelimesini kullanmýþ olabilirler. Fakat bu standardý hazýrlayanlarýn nazarýnda 'kabil-i ihmal' görülen bu etil alkol nispetinin, 'baþka standart'lara göre de 'kabil-i' ihmal olmayacaðýný gözden uzak tutmamak icap eder. Diðer bir sebep de 'alkol' kelimesini itici bulan bir halka bu meþrubatý benimsetmek için ticari bir taktik olarak 'alkolsüz' kelimesinin bilhassa standart ismine dahil edilmesi olabilir.

2. Gazozlarda az da olsa, niçin etil alkol bulunur? Sade gazozlar da dahil, bütün gazozlarda tat veya koku verici esanslar kullanýlar. Bu esanslar, yað cinsinden maddeler olup suda çözünmezler. Bunlarý suda çözünür hale getirmek için hem su ile hem de yaðlarla tam karýþabilen (çözünebilen) ara çözücülere ihtiyaç olur. Bu hususta en bol, en ucuz ve en yaygýn olarak kullanýlan ara çözücü de etil alkoldür. Etil alkol bunun için gazozlarýn terkibine girer. Kimya bilimi açýsýndan bunun biraz daha açýklamasý þöyledir: Kimyada, 'benzer olanlar, birbiri içinde çözünür' kaidesi vardýr. En mühim ve en çok kullanýlan çözücü de su olduðundan suyun dýþýndaki bütün çözücülerde hidrofil (suyu seven, su ile tam karýþan) ve hidrofob (suyu sevmeyen su ile tam olarak karýþmayan) olarak ikiye ayrýlýr. Moleküllerinde hidrofil bulunduran maddeler su ile hidrofil assosiasyon yaparak berrak bir çözelti verebilir. Yað cinsi maddeler, bu sebeple benzin, eter, toluen gibi çözücülerde çözünür. Etil alkol ise molekülünde hem hidrofil hem de hidrofob grub bulundurduðundan hidrofil grubu ile hidrofil assosiasyon, hidrofob grubu ile de hidrofob assosiasyon yaparak ara çözücü vazifesi görür.

Karmaþýk gibi görünen bu mevzuu, aslýnda herkes çok basit bir deneme yaparak kolayca anlayabilir. Bir iki damla yað cinsi madde (zeytinyaðý, çiçek yaðý veya diðer sývý yað ve esanslar) bir þiþe suya ilave edilse, ne kadar þiddetle ve uzun müddet çalkalansa berrak bir çözelti vermez. Bu bir iki damla yað-bulunursa, biraz etil alkolde kolayca çözülebilir. Etil alkol bulunamazsa, tuvalet ispirtosu veya kolonya da %75-80 etil alkol ihtiva ettiðinden, bunlarýn az bir miktarlarý da yað cinsinden bir iki damla maddeyi kolayca çözerek berrak bir çözelti verir. Bu berrak çözelti þimdi bir þiþe suya ilave edilirse, suyun berraklýðý bozulmaz.

Ýþte gazozlarda tat ve koku verici yað cinsi maddelerin berrak bir çözelti verecek þekilde suda çözünür hale getirilmesi için ara çözücü kullanma iþlemi budur.

3. Etil alkolden baþka, sekerat (sarhoþluk) verici olmayan saðlýða baþka zararý da olmayan ara çözücüler yok mudur? Vardýr. Fakat bunlar etil alkole nispeten daha pahalýdýr ve imalatçýnýn bunlarý seçip kullanmakta bir gayesi ve hassasiyeti yoksa, etil alkolden baþkasýný kullanmaz.

4. Tat ve koku verici yað cinsi maddeleri suda çözünür hale getirmek için kullanýlan etil alkol, gazoz içinde kimyevi bir deðiþime uðramaz mý? Etil alkol, hidrofil ve hidrofob assosiasyon yaparak yað cinsi maddelerin suda çözülmesini saðlar. Kimyada bunun adý 'salvatasyon' olup fiziki bir olaydýr. Fiziki olaya giren maddelerin asli mahiyeti genelde deðiþmez. Bir deðiþim olsa, bu fevkalede az oranda olabilir. Etil alkol tat ve koku verici yaðlarý kimyevi deðiþime uðrayarak (solvaliz ile) çözmüþ olsa idi, kendi ile birlikte çözdüðü maddelerin asli mahiyetinde de bir deðiþim olacaktý. Böyle bir deðiþim olsa idi, o yaðlarýn tat ve koku verme hassalarý da kalmayacaktý.

Bu fiziksel özellikleri çözeltiye katmak için yapýlan imalat iþleminde istenen tat ve koku özelliklerinin iþlem sonucu kaybolmayýp devamý, kimyevi olarak, ne bu tat ve koku verici yaðlarda ne de onlarý suda çözünür hale getiren etil alkolde karþýlýklý etkileþim (interaction) ile asli mahiyetlerinde bir deðiþikliðin olmadýðýnýn delilidir.

5. Son yýllarda 'cola' rekabeti'nin artmasýnýn sebebi nedir? Her birinin piyasaya çýkýþýnýn özel bir sebebi olabilir. Bir genelleþtirme yapýlmasý doðru olmaz. Bir süper devletin kapitalizmine tepki duymak ve bu tepkiyi duyanlardan müþteri portföyü olarak istifade etmek, Filistin davasýnda taraflardan birine destek veren kola üretici bir firmaya karþý, buna tepki duyarak ve tepki duyanlara satýn almalarý için imalat yaparak kola markalarý piyasaya çýkarmak, kola piyasasýný kapitalizmle ve emperyalizmle savaþýn mühim savaþ alanlarýndan biri görmek ve biri haline getirmeye çalýþmak, etnik sebepler v.s.

Ancak bu bizim için 'cola' rekabeti yapanlarýn bunu niçin yaptýklarýndan çok, nefsimizin neyi, niçin yaptýðý asýl önemli olanýdýr. Yiyecek ve içeceklerden helalini araþtýrýp almak, hem kendimize hem bakmakla yükümlü olduklarýmýza karþý temel bir vazifemizdir. Eðer helalini araþtýrýp seçmek zor geliyorsa, pratik bir kolaylýk olarak helalini araþtýran, seçen, yapan ve satan markalarý seçmek elimizdedir. "Allah (c.c.) bizleri hakký hak bilip ona tâbi olan, bâtýlý bâtýl bilip ondan sakýnanlardan eylesin" duasýyla akla kapý açýp, ihtiyarý (cüz'i iradeyi) elden almamak lazým geldiði inancýndayým.
PROF. DR. MUSTAFA NUTKU / AKADEMÝSYEN


http://www.gidaraporu.com/kola-gazli-icecekler_g.htm

[rasimm]

Su dan baþka bi þey içeceðimiz kalmadý.....

[rasimm]

http://www.haber7.com/haber/20090901...ar-zararli.php

[fsoyarik]

Subutay teþekkürler ayný þeyler ilaçlarýn bazýlarýndada gecerli.Selamlar

[Subutay]

Ben teþekkür ederim abi, birkaç öksürük þurubunda da alkol bulunduðunu görmüþtüm.

Subutay teþekkürler ayný þeyler ilaçlarýn bazýlarýndada gecerli.Selamlar

[M.KÜÇÜK]

Sütaþ ayran,sütaþ ayran.

[müslüm akpek]

Eðer konuya bu kadar hassasiyetle yaklaþýrsanýz, yaþayamazsýnýz, içtiðimiz ve yediðimiz hemen hemen her þeyde direk veya dolaylý olarak alkol vardýr, çok soðuk havalarda uçaklarýn kanatlarý buz tutmasýn diye alkolle yýkarlar bazý aklý evveller bu uçaklara binmeyi reddetmiþlerdir, ayrýca çokolata türü tüm yiyeceklerde domuz yaðý mutlaka bulunur yoksa çukolata bu lezzeti vermez ve daðýlýr, hollandada bir çukolata fabrikasýnda ustalýk yapan akrabamýz domuz yaðý olmadan çukolata üretemezsiniz demiþti, hadi þimdi gelde çýk iþin içinden, ne yiyeceðiz ne içeceðiz, Mahmudun dediði gibi bir tek ayran kaldý.

[Subutay]

Hani bildiðimiz konuda görüþ beyan etmemiz normaldir. Ama bilmediðimiz konuda dinlemek icap eder, anlatana hicab etmek lazým gelir.

Bir kere domuz yaðý hiçbir zaman direk olarak kullanýlmaz. Esas kullanýlan domuz yaðýndan elde edilen "lesitin"dir ki bu da gýda maddesine akýþkanlýk ve homojenlik saðlar. Akýþkan olan gýda, kalýplara daha iyi dökülebildiði için daha düzgün ürünler elde edilir. Lesitin, soyadan ve hayvanlardan elde edilir. Uyanýk üreticiler ve domuz tüketiminde sýkýntý yaþamayan ülkelere satýþ yapan üreticiler daha ucuz olduðu için hayvansal lesitin kullanýrlar. Günümüzde yurt dýþýnda da "halal food" belgesiyle Ýslam!a uygun ürünler bulmak mümkündür. Bana da arasýra yurt dýþýndan çikolata geliyor. Getirenlerin anlattýðýna göre Almanya'da bile domuzlu-domuzsuz ürünler ayrý satýlýyormuþ.

[müslüm akpek]

Sende bunlara inanýyorsun yani.

[Subutay]

Söylediklerime tabi ki inanýyorum. Çünkü mühendislik mesleðim. Ama iþin Almanya boyutu hakkýnda yorum yapamayacaðým. Sevdiklerimiz de bize bile bile haram yedirmezler sanýrým. Ayrýca yurt dýþýndan gelen ürünlerde "Halal Food" ibaresi yoksa zaten tüketmiyorum.

Sende bunlara inanýyorsun yani.

[mustafasahin]

en iyisi meyann þerbeti bakýn eger nizipte iftar olursa meyan bendenn

[xxhidayet]

Subutay kardeþ..
Müslüm abinin dedikleri doðru.
Yýllardýr bir kayýk içerisinde ayrý yönlere kürek çeken þaþkýnlar gibi, hep ayný yerimizde saydýk durduk.
Temelleri oturtulmamýþ, su-i zanlarýn egmenliðnde 'laf ola beri gele' lerle, Konunun derinden araþtýrýlmasý gerekirken yýllarýmýz heba oldu gitti..
Hiç birþey deðilse de þöyle bir örnekle sana açýklamaya çalýþayým. Yýllar önce Necmeddin Erbakan demiþti ki; 'Bu ülkeden faiz belasýný kaldýrmalýyýz..Aldýðýmýz ekmeðin neredeyse yarý parasý faize gidiyor.' elbette dediði doðruydu.
Ancak, Türkiye serbest piyasasý hakimiyetinde; kapitalizmin gerekleriyle ekonomisini ikame etmeye çalýþan bir ülke.
Faiz dýþý bir sistemi mevcut haliyle -zorlamayla- yerleþtirmeye çalýþýrsanýz. Ülke ekonomisi anýnda çöker ve vebali de büyük olur.
"Faizsiz Sistem" adýyla çalýþan bankalara bir bakýn, hangi bankalarla "ortaklýk senedi" bulunduðunu ve buna da ne tür bir, 'Ýslami Kýlýf' bulduklarýný sizin takdirlerinize býrakýyorum...

[müslüm akpek]

"Kar payý " aklýma geldikçe gülüyorum.

[xxhidayet]

Ýç ve Kalp Hastalýklarý Uzmaný Prof. Dr. Canan Efendigil Karatay, Coca Cola'nýn zararlarýný þu þekilde tespit etti. “ Cola içince vücudunuzda neler olduðunun farkýnda mýsýnýz?"

1. Ýlk 10 dakikada: Kanýnýza hemen 10 çay kaþýðý kadar þeker girer. Bu normal günlük dozun 100 katý kadardýr. Bulantýnýzýn olmamasýnýn nedeni içinde bulunan ‘fosforik asiddir'.

2. Ýlk 20 dakikada: Kan þekeriniz aþýrý þekilde yükselir. Bunun sonucu pankreasýnýzda aþýrý derecede insülin salgýlanýr ve kan þekerinin fazlasý karaciðerde yað olarak depolanmaya baþlar.

3. 40 dakika içinde: Kafeinin tamamý dolaþýma girmiþ olur. Kan basýncý yükselir, karaciðerden daha fazla þeker yapýlarak kana geçer ve kan þekeri tekrar yükselir.

4. 45 dakika içinde: Beyinde dopamin yapýmý artar, mutluluk hissi baþlar (*****in etkisine benzer bir etki meydana gelir.)


5. 60 dakika içinde: Ani açlýk hissi oluþur.

6. Kolaya ve tatlýlara saldýrýrsýnýz.

7. Bu kýsýr döngü devam ettiði süre karaciðer ve göbek yaðlanmasý artar, vücudun tüm hücrelerinde LEPTÝN ve ÝNSÜLÝN DÝRENCÝ geliþir.

8. Þiþmanlýk Hastalýðýný baþlatmýþtýr ve bütün dejeneratif hastalýklarýn nedenidir.

[xxhidayet]

Gazozlarda alkol var!

Gazlý içecekler ile ilgili yapýlan analiz sonuçlarýný deðerlendiren Tüketiciler Birliði Genel Baþkaný Av.M. Bülent Deniz; “Tüketicinin temel hakký olan “bilgilenme hakký” açýk þekilde ihlâl edilmekte ve tüketiciler yanýltýlmaktadýr” dedi. Tüketiciler Birliði Genel Baþkaný Av.M. Bülent Deniz konu ile ilgili yaptýðý basýn toplantýsýnda þu görüþlere yer verdi:

"Türk Gýda Kodeksi Yönetmeliði ile ilgili olarak çýkarýlan ve 30.10.1998 tarihli Resmi Gazete’de yayýnlanarak yürürlüðe giren 98/24 no’lu Alkolsüz Ýçecekler Tebliði’nin 5/k maddesinde; “Alkolsüz içeceklerde etil alkol miktarýnýn en çok 5.0 g/l olabileceði” belirtilmektedir.
Alkolsüz içeceklere iliþkin bir hukuki metinde, içecek içeriðinde alkol bulunmasýna cevaz veren bu düzenleme dikkatimizi çekmiþ ve konu ile ilgili olarak Tüketiciler Birliði tarafýndan bir çalýþma baþlatýlmýþtýr.

Çalýþma kapsamýnda:

1. Piyasada satýlan gazoz ürünlerinin etiketleri üzerinde yapýlan incelemelerde, içeriðinde alkol bulunduðuna iliþkin bir bilginin olmadýðý, hatta bir üründe de, içerikte alkol ve çözeltisinin kullanýlmadýðýna iliþkin bir bilginin olduðu tespit edilmiþtir.

2. Bunun üzerine çeþitli marketlerden satýþ fiþi karþýlýðýnda on ayrý gazoz markasýna ait birer þiþe gazoz satýn alýnmýþtýr. Marka seçiminde pazarda yaygýn olarak satýlan markalar tercih edilmiþtir. Satýn alýnan gazozlarýn içeriðinde alkol olup olmadýðýnýn tespiti için Gebze’de bulunan TÜBÝTAK Marmara Araþtýrma Merkezi’ne baþvurulmuþtur. Orijinal ambalajý içinde teslim edilen on adet gazoz þiþesinde bulunan sývý için “IFFJ modifiye rebelin metodu,1983” yöntemiyle etil alkol analizi yaptýrýlmýþ ve þu
sonuçlara ulaþýlmýþtýr:
Marka Alkol Oraný
a. Uludað ........ 1.56 g/l
b. Akmina........ 1.28 g/l
c. Tansaþ........ 1.16 g/l
d. Çamlýca....... 0.84 g/l
e. Fruko.......... 0.76 g/l
f. Sensun........ 0.60 g/l
g. Sprite.......... 0.56 g/l
h. Adese......... 0.48 g/l
i. Seven Up..... 0.44 g/l
j. Kipa............ 0.20 g/l

Yapýlan araþtýrmalar ve gýda mühendisliði, kimya mühendisliði ve týp alanýnda uzmanlarla yapýlan görüþmeler ile gazlý içecek olan gazozlarda, etil alkolün kullaným nedenleri ile ilgili olarak þu sonuçlara ulaþýlmýþtýr:

• Bütün gazozlarda tat ve koku verici esanslar kullanýlmaktadýr. Bu esanslar yað cinsinden maddeler olup suda çözünmezler. Bu esanslarýn suda çözünmeleri için hem su, hem de yaðlarla tam karýþabilen, çözünebilen “ara çözücü”lere ihtiyaç bulunmaktadýr. Etil alkol gazlý içecek üretiminde bu iþlevi yerine getirmek üzere kullanýlan bir “ara çözücü”dür.
• Gazlý içecek üretiminde tat ve koku verici maddeleri suda çözünür hale getirmek üzere kullanýlan etil alkol üretim sürecinde kimyevî bir deðiþime uðramamakta ve aslî unsuru olan “alkol” olma özelliðini yitirmemektedir.
• Etil alkol, gazlý içecek üretiminde maliyeti düþük olmasý nedeniyle kullanýlmaktadýr. Etil alkol yerine ayný iþlevi görmek üzere, örneðin propylen glycol maddesi kullanýlmasý mümkündür. Ancak etil alkol yerine kullanýlacak “ara çözücü” hangisi olursa olsun, üretim maliyeti artacaktýr.

Buna göre analiz ettirdiðimiz on adet þiþede yer alan gazoz sývýlarýnýn tamamýnda, deðiþen oranlarda etil alkol bulunmuþtur. Analiz ettirilen þiþelerin üzerinde yer alan etiketlerin tamamýnda, içeriðinde etil alkol bulunduðuna iliþkin bir uyarý bulunmamaktadýr.

Elde edilen sonuçlar, Alkolsüz Ýçecekler Tebliði’nde belirtilen sýnýrýn altýnda bulunmakla birlikte içeriðe iliþkin tüm bilgilerin eksiksiz olarak tüketiciye sunulmasý, tüketicinin temel ve evrensel haklarýndan biri olan bilgilenme hakký gereðidir. Bu durumda içeriðe iliþkin yanýltýcý veya eksik bilgi verilmekle tüketicinin en temel hakký ihlâl edilmektedir.

Bu nedenle konu ile ilgili yetkili Tarým Bakanlýðý ve Sanayi ve Ticaret Bakanlýðý tarafýndan öncelikle Türk Standartlarý Enstitüsü’nün gazozlarla ile ilgili 4080 nolu standardý ve Alkolsüz Ýçecekler Tebliði’nde yer alan ve gazlý içeceklerde alkol kullanýlmasýna olanak tanýyan 5/k maddesi kaldýrýlarak, gazlý içeceklerde alkol kullanýlmasýný yasaklayan düzenleme getirilmeli, bu maddenin kaldýrýlmamasý halinde tebliðin ismi deðiþtirilerek, isimde yer alan “alkolsüz içecekler” ibaresi kaldýrýlmalý ve gerekli denetimler en katý þekilde uygulanarak, tüketicinin bilgilenme hakkýnýn ihlâlinin önüne geçilmelidir.
Öte yandan tüm gazlý içecek üreticisi firmalarýný içeriðe iliþkin doðru ve eksiksiz bilgilerin etikette yer almasý için gerekli düzenlemeleri en kýsa sürede yapmaya çaðýrýyor ve alkolsüz içecekler konusunda Tüketiciler Birliði olarak gazlý içecekler konusunda tüketiciyi uyarýyoruz: “Ýçtiðiniz gazozda alkol var!” dedi