Dilimizin Sýnýrlarý

[davutozgul]

Dil için; “Düþüncenin evi” diyenler,yerinde bir tespitte bulunmuþlardýr.Kullandýðýmýz dil,zihnimizin gerisindekini,þimdiki ifade ile; ‘Back-graound’unu ele veren bir ‘karine’dir. ‘Delil’ demiyorum.Zira insan bazen kendini ifade etmekte,düþüncelerini meramýnca aktarmakta güçlük çekebilir.Bu sebepten ‘delil’ demektense ‘karine’ demeyi daha isabetli görüyorum.Ne var ki; ‘karine’ler güçlenince ‘delil’ e de imkan hazýrlanmýþ olur.O halde konuþtuðumuzda basit bir eylem icra etmediðimizi,aksine;düþünce dünyamýzý muhatabýmýza ifþa ettiðimizi, hatýrdan çýkarmamak gerekiyor.

Dil’in beslendiði kaynak hiç kuþkusuz ki;kültürdür.Kültür dediðimizde;bir milletin maddi -manevi olarak oluþturduðu deðerler bütününden,topraðýndan,harsýndan söz ediyoruz demektir.Bu genellemenin içerisine,ev,okul,aile,çevre girdiði gibi din,tarih,mimari,þehircilik(urbanizm) v.b.unsurlar da girmektedir.
Yaþadýðýmýz aile ortamý,mahalle kültürü,çarþý kültürü,cemaat ile cemiyet kültürü,v.b.unsurlar,kullandýðýmýz dilimizde kristalleþir.Düþüncemizi oluþturan bu maddi-manevi unsurlar bir diðer yönüyle de dilimizin evi durumundadýrlar.Biz, hangi evde oturuyor olduðumuzu,konuþmaya baþlayýnca açýklamýþ,muhatabýmýz da adresimizi bu açýklamalarýmýzla öðrenmiþ oluyor! Oysa biz özel anlamda bir adres ile aidiyetimizin olduðu bir yer telaffuz etmediðimizi,dolayýsýyla muhatabýmýzýn bir önyargý veya bir öngörüde bulunduðuna kanaat getiririz!Bu durumda olayýn ciddiyetini kavramamýz da maalesef zorlaþmaktadýr.

Toplumumuzda var olan “birbirimizi anlayamamak” þeklinde ifade ettiðimiz yargý,bir diðer yaný ile; birbirimizi anladýðýmýz þeklinde de pekala yorumlanabilir!O halde her birimizin konuþurken nasýl konuþtuðu,düþüncesinin aidiyetini ve dilinin delaletini ciddi olarak hesaba katmasý gerekmektedir.Öyle ki;en basit kelimeler üzerinden dahi dilimizin beslendiði evin nasýllýðýna hükmeden bir vasatta yaþýyoruz.Mesela;PKK ile ilgili “Pe ke ke” demekle “Pe ka ka” demek arasýnda, ünlü(sesli) harf deðiþiminden daha derin, bir anlam dünyasý deðiþikliðinden bahsetmek istiyoruz aslýnda.Muhatabýmýz bu hecelerden hareketle dahi düþüncemizin adresini kestirebiliyorsa,kelimeler,cümleler…devreye girdiðinde bu hal daha da belirginleþmektedir.Yine bir misal olarak Cemil Meriç’in ‘Umran’ ile ‘Uygarlýk’ kelimelerine yüklediði anlam(lar) alabildiðine farklýdýr.Keza ‘Millet’ derken kastettiðimizle ‘Ulus’ derken kastettiðimiz ayný þey deðildir.Osmanlý Ýmparatorluðunun 19.yy. ýn ilk çeyreðine kadar Millet,Cemaat…kavramlarýný kullanmasý ile,Modern Türkiye Cumhuriyetini kuran iradenin Ulus,cemiyet…kavramlarýný kullanmasý çok da masum deðildir.Osmanlýnýn “Ermeni Cemaati” vardý.Cumhuriyetin “Ermeni Cemiyeti” oldu.Bugün dünya kamuoyunda sürekli olarak bizi rahatsýz eden husus da bu ikinci anlayýþtan neþet etmiþtir.Milletin,Umran’ýn ve Cemaatin yokluðundandýr bu “Hal-i pür melal” Yerine ihdas edilenler ise;Ulus,uygarlýk ve cemiyettir.

Son yarým asýrdýr ülkemizde din adýna, özellikle siyasal tahrik ve tazyiklerle yeni bir dil oluþ(turul)muþtur. Bu dilin ev sahipliðini de, bugün hala ‘Ýslamcýlýk’ cereyanýný sürdürenler yapmaktadýr.Ýslamcýlýðýn ürettiði dil;nicelik,kemiyet olarak din’e irca edilse de,bu sahih bir yaklaþým deðildir.Ýslamcýlýðýn dili, pozitivizmin iðfal ettiði;kaynaklarýndan habersiz bir neslin, dilini dine dolamasýndan öte bir anlam ifade etmemektedir.Etmemelidir de!

Daha önce yazdýðým bir yazýda “Modern Türkiye Ýslamcýlýðý” terkibini kullanmýþ,epey de tepki almýþtým.Ne var ki;tepkilerden ziyade kullanýlan dilin beslendiði kültürel havza ile dilin delaleti ciddi bir sorun olarak, islamcýlýðýn handikaplarýndan ciddi bir sorun olarak, hala mevcudiyetini sürdürmektedir.
Kullandýðýmýz dilin dinimizi taþýyamamasý! sadece bir anlayýþ olarak Ýslamcýlýða fatura edilmekle, içinden çýkýlacak bir durum da deðil.Mesele daha derinlerde ve çok boyutludur.Bu manada,din adýna hayatýn içinde arz-ý endam eden deðiþik cemaat ve cemiyetlerin bir durum deðerlendirmesi yapmalarý zaruridir.
Bir sonraki yazýmda,daha önce deðiþik vesilelerle ismini gündeme getirdiðim sayýn Ýhsan Eliaçýk’ýn dili baðlamýnda bu çözümlemeyi(ayný zamanda da çözülmeyi) sürdürmek niyetindeyim.Bu hem sayýn Eliaçýk hem de bizim açýmýzdan faydalý olur diye ümid etmekteyim.

Kullandýðýmýz dilin ciddiyetine nazari olarak da olsa, önem atfeden biri olarak,kullandýðým dilden dolayý eleþtiriler de alan biriyim.Ne var ki;bir ana fikir olarak deðindiðim mevzunun hassasiyeti dikkate alýndýðýnda,olayý hususiyet sahibi olanlarýn sahiplenmesini de yürekten arzulamaktayým.Amacým bu çorak iklimden bir an önce kurtulmaktýr.

Davut Özgül'ün diðer makaleleri:
http://www.nizip.com/forumdisplay.php?f=295
http://www.tekilhaber.com/Yazar/Davut-Ozgul

[Kemal Cengiz]

Sevgili Davut Özgül, 80'li yýllarda birçok þiirime sürekli övgü düzen ve birçoðunu da 'yeni bir deneme niteliðindeki' tarzýndan (kalýbýndan) ötürü eleþtiren edebiyatçý dostum. '' yazý ve þiir dilini edebi bir cümle ile tarif edebilir misin?'' dedi. Ýki-üç dakika kadar düþündükten sonra 'al, bunu sakla!' deyip kaðýt peçeteye yazdýðým üç satýrlýk cümleyi ona verdim.
O, üç satýrlýk þiirsel cümle þuydu:
Benim dilim
Yaþadýðým çoðrafyanýn
Sýnýr tanýmayan havasýdýr, suyudur...
Sevgi ve saygýlarýmla...

[fsoyarik]

Davut kardeþimiz çok güzel ifade etmiþler aklýn ve iradenin kalp evinin yansýmasýnýn et parçasý olan dil ile degil insan ufkunun geri planý olan iradeye tesirini anlayýþ ve irade anlayýsþýnýn insan bellegine keyfiyetden daha fazla kemmiyyetle oldugunu.

Kemal abimin ifadesine ançk þapka çýkarmak lazým teþekkürler secgili abimiz. Selamalar

[Ramazan Tarhan]

1998 Yýlýnda ÝSKÝ'de özel bir dil eðitimi almýþtým.15 kadar teknik personele tecrübeli bir hoca tutmuþlardý.Buradaki amacýmýz herhangi bir dili öðrenmek veya geliþtirmek deðildi.Ýnanýlmasý güç ama Hayrettin ÇETE hocamýz tam 16 dili ögrenmiþ ve bu diller üzerinde eserler yazmýþtý.Arapça,Fransýzsa,Ýngilizce,Almanca,Ýspanyolca ve ibranice olmak üzere ana lehçe olarak bilinen doðu dilleri ve batý dilleri üzerinde çok derin araþtýrmalarý olan bir yazar..Eserlerini itina ile yazar ve kendine ait bir yayýnevi aracýlýðý ile özel müþterilerine gönderen bir yazardý.Bir ders ortamýnda bir arkadaþýmýz Hayrettin hocaya "Ana dil" ile ilgili bir soru sordu..Gerçekten de çok ilginç bir cevap vermiþti...Soru þuydu.."hocam sizin ana diliniz nedir?"..Hayrettin hoca o yaþlý edasýyla tebbesümle bize baktý...ve þöyle cevap verdi.:

"Ben Arap'ým.Mýsýr'da doðdum.Uzun süre Fransa'da yaþadým.Birçok devlet gezdim.Þu anda Türkiye'de Fatih'te ikamet ediyorum.ve Türkçe konuþuyorum.Ama ana dilim Fransýzsa'dýr..Neden derseneiz eðer sebebi þudur:Bir insanýn ana dili düþündüðü dildir..Hayal korduðu dildir..Kendi kendine yalnýzken konuþtuðu dildir.Yani ana dili demek ilk anasýndan öðrenilen dil deðildir.""

iþte bu cevap benim çok dikkatimi çekmiþti..Çünkü ben 7 yaþýma kadar henüz Türkçe bilmeyen bir kiþiydim.Hocamýzýn tespitinden sonra biraz düþündüm..ve onun teþhisine göre benim ana dilim þu anda Türkçe.Çünkü hayal kurarken de düþünürken de kendi kendime planlar yapardek de Türkçeyi kullanýyorum..Ayný þeyi Almaya'daki Yeðenlerim için düþündüm...Onlarýn da ana dili artýk Almanca..Çünkü onlarda hayallerini Almanca kuruyorlar...

Olaya bir de bu pencereden bakayým dedim..Yazý ve paylaþým için teþekkürler Davut...

[davutozgul]

Kemal bey'in; " Benim dilim/Yaþadýðým çoðrafyanýn/Sýnýr tanýmayan havasýdýr, suyudur..." þeklindeki yaklaþýmýnýn derinliðini bilmem anlatmaya gerek var mý?Havanýn ve suyun sýnýrý...Sýnýrlarý aþan iki hayat unsuru.Bu tebit;hoþ ve güzel.

Dil ile ilgili olarak merhum Cemil Meriç; "Kamus Namustur" diyerek tarihe noþ düþmüþ münevverlerimizdendir.

Burada Kemal bey'in alýntý yaptýðým güzel tesbiti, Ramazan bey'in dikkat çektiði "düþünce dili" ile 'fsoyarik' rumuzlu beyefendinin "kalp evinin yansýmasýnýn et parçasý olan dil ile degil insan ufkunun geri planý olan irade ..."þeklindeki yaklaþýmlarý ve benim de meramým ortaya çýksýn diye size bir hikaye anlatmak istiyorum;

Birgün su,hava ve namus saklambaç oynamaya karar vermiþler.Her üçü de saklandýklarýnda bulunmalarýnýn mümkün olmadýklarýný idda etmiþler.Nihayetinde bu iddialarýnýn doðruluðu için saklambaç oynamakta karar kýlmýþlar.

Önce su saklanmýþ.Fakat insanlar onu bir vadinin eteklerinde bulmuþlar.Sonra hava saklanmýþ.Onu da bir daðýn tepesinde bulmuþlar.Nihayet namus saklanmýþ.O gün bugündür insanlar namusu bir türlü bulamamýþlar!

Merhum Cemil Meriç'in Namus dediði Kamus'u burada ödünç almama izin verirseniz,ben de kaybolan o devasa dilin bir türlü bulunamadýðýna dikkat çekmek istedim sadece!Amacým; kelime,lehçe,sadelik,aðdalý bir dil...v.b. deðildi elbette.Asýl amacým; daha derin bir yaraya parmak basmak,kullandýðýmýz dilin hangi havzaya ait olduðuna dikkat çekmekti.Bunu tartýþmaya açmak da bir aþamdýr diye düþünüyorum.Baksananýza yorumlardan ne güzellikler çýktý ve daha da çýkacaða benziyor.
Kalýn saðlýcakla...

[POLATCAN]

hocamla saygýlar ,çagdaþ ve kültürlü hoca oldugunuz.insanlýða dogru yön vern birikiþsisisn yýllarca,önce bair arkadasým vadý müslüm amcanýn oglu davut vardý yatýlý bölgede beraber okumuþtuk hatýrlarmýsýnýsz yaþar polat
.

[davutozgul]

Geçen ay Nizip te seni sordum ve seninle ilgili aldýðým bilgilerden dolayý sevindim.Sen benim çocukluðum, yeþil çayým,çetem,topum...herþeyimdin Yaþar'ým seni unutmadým.Halil'i de çete baþkanýmýz Aslan abiyi de ve rahmetli baban Cuma amcamý da çenesi dövmeli anacýðýný da...Dostumsun ve öyle kalacaksýn.Aramasak da,sormasak da bu böyle Yaþar'ým.Selam ve hürmet ediyorum.Davut

[rýfat]

1998 Yýlýnda ÝSKÝ'de özel bir dil eðitimi almýþtým.15 kadar teknik personele tecrübeli bir hoca tutmuþlardý.Buradaki amacýmýz herhangi bir dili öðrenmek veya geliþtirmek deðildi.Ýnanýlmasý güç ama Hayrettin ÇETE hocamýz tam 16 dili ögrenmiþ ve bu diller üzerinde eserler yazmýþtý.Arapça,Fransýzsa,Ýngilizce,Almanca,Ýspanyolca ve ibranice olmak üzere ana lehçe olarak bilinen doðu dilleri ve batý dilleri üzerinde çok derin araþtýrmalarý olan bir yazar..Eserlerini itina ile yazar ve kendine ait bir yayýnevi aracýlýðý ile özel müþterilerine gönderen bir yazardý.Bir ders ortamýnda bir arkadaþýmýz Hayrettin hocaya "Ana dil" ile ilgili bir soru sordu..Gerçekten de çok ilginç bir cevap vermiþti...Soru þuydu.."hocam sizin ana diliniz nedir?"..Hayrettin hoca o yaþlý edasýyla tebbesümle bize baktý...ve þöyle cevap verdi.:

"Ben Arap'ým.Mýsýr'da doðdum.Uzun süre Fransa'da yaþadým.Birçok devlet gezdim.Þu anda Türkiye'de Fatih'te ikamet ediyorum.ve Türkçe konuþuyorum.Ama ana dilim Fransýzsa'dýr..Neden derseneiz eðer sebebi þudur:Bir insanýn ana dili düþündüðü dildir..Hayal korduðu dildir..Kendi kendine yalnýzken konuþtuðu dildir.Yani ana dili demek ilk anasýndan öðrenilen dil deðildir.""

iþte bu cevap benim çok dikkatimi çekmiþti..Çünkü ben 7 yaþýma kadar henüz Türkçe bilmeyen bir kiþiydim.Hocamýzýn tespitinden sonra biraz düþündüm..ve onun teþhisine göre benim ana dilim þu anda Türkçe.Çünkü hayal kurarken de düþünürken de kendi kendime planlar yapardek de Türkçeyi kullanýyorum..Ayný þeyi Almaya'daki Yeðenlerim için düþündüm...Onlarýn da ana dili artýk Almanca..Çünkü onlarda hayallerini Almanca kuruyorlar...

Olaya bir de bu pencereden bakayým dedim..Yazý ve paylaþým için teþekkürler Davut...

sayýn ramazan tarhan,sayýn hayretin çetenin ana dile bu yaklaþýmý bence sakat bir yaklaþým.size 7 yaþýnýza kadar ögrendiginiz ana diliniz unutturulmuþ,yeðenlerinizede almanca ögretilmiþ...buna asimilasyon denir benim bildigim.türkçede de bir atasözü þöyle der aslýný unutana haramzade denir.asimilasyona güzelleme yapmanýzý yadýrgadým doðrusu...

[POLATCAN]

[hocam selamlar yazýný okuyunca eskiye dödük çoçuklul yýllarýmýz bahçeler.erikler.su kanalý .küçük semt shalarýnda futbol.bütün ahenki ve güzel eglenceli çoçukluk anýlar ne hoþ ve zevkli þimdi nere görevlisiniz davut hocam.saygýlarýmla hocam NZÝP BELEDÝYESÝNDE ZABITA YAZI ÝÞLERÝNDE ÇALIÞIYORUM. GELÝRSEN SEVÝNÝRÝM.TEL 532 553 86 59 KENDÝNE ÝYÝ BAK. SELAMLAR