Anadoluda son dönemde yaþamýþ cennet gülleri

[Orhan Çelik]

Topraðýnýn her karýþýnda bir evliya yatan güzel Anadolumuzun son dönemde yaþamýþ en büyük evliyalarý...Rabbim bu güzel insanlarýn yüzüsuyu hürmetine bizleri þu mubarek mirac kandilinde affetsin ve cennette onlara yaren etsin...



SIRASIYLA: SEYYÝD ABDULBAKÝ HAZRETLERÝ-ÜSTAD BEDÝUZZAAN HAZRETLERÝ-SÜLEYMAN HÝLMÝ TUNAHAN HAZRETLERÝ-SEYH NAZIM KIBRISÝ HAZRETLERÝ-MZAHÝD KOTKU HAZRETLERÝ-MAHMUT USTA OSMANOÐLU HAZRETLERÝ-ESAD COÞAN HAZRETLERÝ

[habibi]

allah öle insanlarýn büyüklüðünü üzerimizden eksik etmesin

[Gökhan Dokuyucu]

slm olsun gönlümüzün bahçesinin güllerine...
saðol orhan abim Bu gün çok güzel olacak sayende çünkü güne güllerimizi görerek baþladým...

[Mustafa Bilici]

abi isimlerde sehven bir yanlýþlýk var MUHAMMED RAÞÝD EROL HAZRETLERÝ deðil abisi S.ABDULBAKÝ HZ....
O GÜZEL DUAYA AMÝÝÝN DÝYORUZ...

[Huzi]

Allahýn selamý onlarýn üzerine olsun...

[Gökhan Dokuyucu]

abi bu zatlar hakkýnda kýsa bilgiler verirseniz bilmeyen arkadaþlar için çok faydalý olur...
þimdiden saðolun...

[mustafasahin]

Orhan abi bir cennet gülüde sensin paylaþým için tþk ama gökhan abimin dediði gibi bilgiler verseydin güzel olurdu

[fsoyarik]

Ellerine saglýk orhaným allah cennetin güllerinin sayýsýný artýrsýn nerede dede efendi.Selamlar

[Orhan Çelik]

Bediuzzaman hazretleri :
aid Nursi yakýn geçmiþimizde yetiþmiþ en büyük Ýslam alimlerinden ve fikir adamlarýndandýr. 1873'te Bitlis'in Hizan ilçesine baðlý Nurs köyünde dünyaya gelmiþ, 1960'da Þanlýurfa'da Hakkýn rahmetine kavuþmuþtur. Genç yaþta edindiði dini ve pozitif bilimlerdeki derin bilgisi, devrin ilim çevreleri tarafýndan kabul görmüþ, küçük yaþtan itibaren dikkati çeken keskin zekasý, kuvvetli hafýzasý ve üstün kabiliyetleri dolayýsýyla "Çaðýnýn eþsiz güzelliði" anlamýna gelen "Bediüzzaman" sýfatýyla anýlmaya baþlanmýþtýr.
Bediüzzaman Said Nursi, Doðu'nun en acil ihtiyacý olarak gördüðü eðitim problemini çözmek için din ve eðitim bilimlerinin birlikte okutulabileceði ve Medreset-üz Zehra ismini verdiði bir üniversite kurulmasýný saðlamak için 1907'de Ýstanbul'a gelmiþtir. Derin bilgisiyle buradaki ilim çevresine de kendini çok kýsa süre içinde kabul ettirmiþ, çeþitli gazete ve dergilerde makaleler yayýnlatmýþ, hürriyet ve meþrutiyet tartýþmalarýna katýlarak hükümete destek vermiþtir.
Dönemin hükümeti, Said Nursi'nin üniversite ile ilgili dilekçesine ilgi göstermemiþtir. Hatta Ýstanbul'daki ilim adamlarýnýn, talebelerin, medrese hocalarýnýn ve siyasetçilerin ona olan ilgisinden rahatsýz olmuþ, Bediüzzaman'ýn önce akýl hastanesine daha sonra da hapishaneye gönderilmesini saðlamýþtýr.
Said Nursi'nin serbest býrakýlmasýndan kýsa süre sonra 23 Temmuz 1908'de II. Meþrutiyet ilan edilmiþ. Bu dönemde Bediüzzaman meþrutiyet ve hürriyet kavramlarýnýn Ýslamiyet'e aykýrý olmadýðýný anlatmak için Ýstanbul'da çeþitli yerlerde konuþmalar yapmýþ, Doðu'daki aþiret reislerine Bediüzzaman imzasýyla telgraflar çekmiþtir. Yayýnladýðý bu makaleler ve yaptýðý konuþmalarda yatýþtýrýcý bir rol oynamasýna raðmen, 1909'da 31 Mart olayýna karýþtýðý iddia edilerek haksýz ithamlarla tutuklanýp, idam talebiyle yargýlanmýþ, ancak beraat etmiþtir.
Bediüzzaman bu olaydan sonra tekrar Doðu'ya dönmüþ, I. Dünya Savaþýnda talebeleriyle milis kuvvet oluþturarak savaþa katýlmýþtýr. Gönüllü alay komutaný olarak büyük yararlýlýklar gösterdiði I. Dünya Savaþýnda Rusya'da esir düþmüþ, üç yýl süren esaret hayatýnýn sonunda Sibirya'daki esir kampýndan kaçarak Ýstanbul'a gelmiþtir.
Ýstanbul'da devlet büyükleri ve ilim çevreleri tarafýndan büyük bir ilgiyle karþýlanan Bediüzzaman, Dar-ül Hikmet-i Ýslamiye (Ýslam Akademisi) azalýðýna tayin edilmiþtir. Buradan aldýðý maaþla kendi kitaplarýný bastýrarak parasýz olarak daðýtmaya baþlamýþtýr. Said Nursi daha sonra Ýstanbul'un iþgali sýrasýnda iþgalcilerin gerçek niyetlerini ortaya koyan Hutuvat-ý Sitte (Þeytanýn Altý Desisesi) isminde uyarýcý bir broþür hazýrlamýþ, bu hareketi, Ýngiliz iþgal kuvvetleri komutanýnýn emriyle ölü veya diri ele geçirilmek üzere aranmasýna sebep olmuþtur. Milli mücadeleyi savunmuþ ve destek olmuþtur. Bu hareketleri Anadolu'da kurulan Millet Meclisi'nin beðenisini kazanmýþ ve Ankara'ya davet edilmiþtir. 1922'de Ankara'ya geldiðinde devlet merasimiyle karþýlanan Bediüzzaman, kendisine yapýlan Þark Umumi Vaizliði, milletvekilliði ve Diyanet Ýþleri Baþkanlýðý tekliflerini reddetmiþtir.
Said Nursi 1925 yýlýnda Þeyh Said isyaný çýktýðýnda, olayla hiçbir ilgisi olmadýðý halde, Van'da inzivaya çekilmiþ olduðu yerden alýnarak Burdur'a, oradan da Isparta'nýn Barla ilçesine sürgüne götürülmüþtür. Bediüzzaman Risale-i Nur Külliyatý'nýn büyük bir kýsmýný burada yazmýþtýr.
Nur Risalelerini önlerindeki en büyük engel olarak gören çevreler, 1934 yýlýnda daha yakýndan kontrol edebilmek amacýyla Said Nursi'nin Isparta'nýn merkezine getirilmesini istemiþtir. 1935 yýlýnda ise polisler burada da çalýþmalarýna devam eden Said Nursi'nin oturduðu evde arama yapmýþ ve bütün kitaplarýna el koymuþtur. Bediüzzaman emniyete götürülerek sorgulanmýþ, ancak suç unsuru bir þeye rastlanmayýnca serbest býrakýlmýþtýr. Ancak birkaç gün sonra, yeni tutuklamalarla birlikte Said Nursi ve Risale-i Nurlar hakkýnda soruþturma baþlatýlmýþ, Bediüzzaman ve 120 Nur talebesi askeri araçlarla Eskiþehir Hapishanesine gönderilmiþtir.
Bediüzzaman, vatana ihanet iddiasýyla yargýlandýðý dava süresince tutuklu kalmýþtýr. Daha sonra ise Eskiþehir Aðýr Ceza Mahkemesi'nin verdiði kararla, Said Nursi'ye 11 ay hapisle birlikte Kastamonu'da mecburi ikamet; on beþ talebesine de altýþar ay hapis cezasý verilmiþtir.
Polis gözetimi altýnda mecburi ikamet için Kastamonu'ya getirilen Said Nursi, 1943'te Isparta savcýsýndan gelen talimat üzerine yeniden tutuklanmýþtýr. Aðýr hasta olmasýna raðmen Ankara'ya oradan da trenle Isparta'ya getirilmiþtir. Risale-i Nur ile ilgili davalarýn Denizli'deki davayla birleþtirilmesi üzerine ise Denizli'ye sevk edilmiþtir. Denizli hapsi yine tecrit altýnda baþlamýþ, çok zor þartlar altýnda geçen yeni hapishane dönemi ve yargýlama safhalarýnda da Bediüzzaman, Risale-i Nur'un yazýmýna devam etmiþtir. Sonrasýnda ise 1944'te verilen beraat ve tahliye kararýna raðmen, dönemin hükümeti Said Nursi'nin Afyon'un Emirdað ilçesinde zorunlu iskana tabi tutulmasýný emretmiþtir.
Bediüzzaman burada hükümet binasýnýn karþýsýnda bir odaya yerleþtirilerek gözetim altýna alýnmýþtýr. Camiye gitmesine bile müsaade edilmediði, devamlý takip ve gözleme tabi tutulduðu Emirdað sürgünü, Denizli hapishanesindekinden bile çok daha aðýr ve zor þartlar altýnda geçmiþtir. Bu dönemde, hukuki yollarla Bediüzzaman'ý etkisiz hale getiremeyen muhalifleri onu zehirleyerek öldürme yoluna gitmiþlerdir. Hayatý boyunca yirmi üç defa denenecek bu teþebbüslerin üçü Emirdað sürgününde gerçekleþmiþtir.
Bu zulümler yaþanýrken Bediüzzaman'ýn talebeleri tarafýndan Risale-i Nurlar çoðaltýlmýþ ve böylece Kuran tebliðinin geniþ kitlelere yayýlmasý saðlanmýþtýr. Özellikle de teksir makinelerinin kullanýmýyla birlikte bu çalýþmalar daha da hýzlanmýþtýr.
1944'te Denizli Aðýr Ceza Mahkemesinin beraat kararýnýn Yargýtay tarafýndan onaylanmasýyla birlikte Bediüzzaman serbest býrakýlmýþtýr. Ancak Risale-i Nurlar'ýn her geçen gün yaygýnlaþarak insanlara ulaþmasý dönemin hükümetini rahatsýz etmeye baþlamýþtýr. Ocak 1948'de Said Nursi ve on beþ talebesi evlerinden ve iþyerlerinden alýnarak Afyon hapishanesine gönderilmiþtir. Ancak tüm bu aðýr ve zor þartlara raðmen Bediüzzaman eserlerini yazmaya devam etmiþtir.
Aralýk 1948'de Said Nursi hakkýnda 20 ay aðýr hapis cezasý kararý verilmiþ, ancak karar temyiz edilmiþ ve Bediüzzaman lehine bozulmuþtur. Ancak Yargýtay'ýn bu kararýna raðmen Afyon Aðýr Ceza Mahkemesi yargýlamayý uzatarak 20 aylýk sürenin cezaevinde geçmesini saðlamýþtýr. Hak etmediði cezanýn süresini tutukluluk haliyle dolduran Said Nursi, Eylül 1949'da serbest býrakýlmýþtýr. Fakat Ankara'dan gelen bir emirle bu sefer de Afyon'da mecburi iskana tabi tutulmuþ ve Emirdað'a ancak Aralýk ayýnda dönebilmiþtir.
Bediüzzaman'a 1951'de Emirdað'da, bundan hemen bir yýl sonra da Ýstanbul'da, Gençlik Rehberi adlý kitabý nedeniyle birer dava daha açýlmýþtýr. Ýstanbul'da yapýlan duruþmada mahkeme lehte karar vererek davayý sonuca baðlamýþtýr.
Ocak 1960'ta Ankara'ya girmesi polis tarafýndan engellenen Bediüzzaman buradan Isparta'ya gitmiþtir. Bu dönemde aðýr hasta olan 83 yaþýndaki Said Nursi, daha sonra talebeleriyle birlikte Urfa'ya gitmiþtir. Burada, yürüyemeyecek kadar rahatsýz olan Said Nursi'nin yerleþtiði otele gelen polisler, Ýçiþleri Bakanýnýn emriyle Bediüzzaman'ý Isparta'ya geri götürmeye çalýþmýþlardýr. Said Nursi bu baskýlar sürerken Hakkýn rahmetine kavuþmuþtur

[Orhan Çelik]

SÜLEYMAN HÝLMÝ TUNAHAN HAZRETLERÝ :
1888 (H.1306) senesinde Silistre'nin Ferhatlar köyünde doðdu. Son devir din âlim ve velîlerinden. Babasý zamânýn müderrislerinden Hâfýz Osman Efendidir. Soyu Fâtih Sultan Mehmed Hanýn 'Tuna Hani' olarak tâyin ettiði ve kendi kýz kardeþi ile evlendirdiði Idris Beye dayanmaktadýr.


Babasý Osman Efendi tahsîlini Ýstanbul'da tamamladýktan sonra Silistre'ye giderek meþhûr Satýrlý Medresesinde yýllarca müderrislik yaptý.

Ýlim ehli ve fazîlet sâhibi bir âileden dünyâya gelen Süleymân Hilmi Tunahan, ilk tahsîlini Silistre Rüþdiyesinde ve Silistre Satýrlý Medresesinde yaptý. Bilâhare tahsîlini tamamlamak için Ýstanbul'a gelerek Sahn-i Semân (Fâtih) Medresesine kaydoldu.

Fâtih dersiâmlarýndan ve o devrin meþhûr âlimlerinden Bafralý Ahmed Hamdi Efendi (Büyük Hamdi Efendi)nin ders halkasýna devâm etti. Zamânýn usûlüne göre aklî ve naklî ilimleri tahsîl ettikten sonra 1916 senesinde Ahmed Hamdi Efendiden birincilikle icâzet, diploma aldý.

Daha sonra o zamanki tâbiri ile dersiâm (profesör) olarak yetiþmek üzere Süleymâniye Câmii medreselerinden Medresetü'l-Mütehassisînin tefsîr ve hadîs kýsmýna devâm etti. Son derece parlak bir zekâya sâhip olan Süleymân Hilmi Tunahan, 1919 senesinde Medresetü'l-Mütehassisîn'den birincilikle mezûn oldu. Ayný yýllarda Medresetü'l-Kuzâti (Hukuk Fakültesini) da üstün bir derece ile bitirdi.

Böylece bir taraftan dersiâm diðer taraftan da kâdýlýk rütbelerine ulaþarak devrinin zâhirî ilimlerini tamamladý. Mezûniyetini müteâkip Ýstanbul'da dersiâm olarak vazîfeye baþlayan Süleymân Hilmi Tunahan bir müddet sonra medreselerin kapatýlmasý üzerine vâizliðe tâyin edildi. Uzun müddet Ýstanbul'un Sultanahmet, Süleymâniye, Yeni Câmi, Þehzâdebaþi ve Piyâle Paþa gibi büyük câmilerinde halka vâaz ederek insanlara Ýslâmiyetin emir ve yasaklarýný anlattý.


Zâhirî ve bâtinî yönden yüksek derece sâhibi olan Süleymân Hilmi Tunahan, îtikâdda Ehl-i sünnet, amelde Hanefî mezhebine, tasavvufta Nakþibendiyye yoluna mensûb idi. Ehl-i sünnet vel-cemâate son derece baðlýydý. Kendisinden feyz alan talebeleri ile vâaz ve sohbetlerine devâm eden kimselere en büyük tavsiyesi; 'Ehl-i sünnet vel-cemâat' akîdesine ihlâs ve samîmiyetle baðlý olmalarýydý.

72 senelik ömrü boyunca Ýslâmiyetin emir ve yasaklarýný öðrenmek, öðretmek ve insanlara anlatarak onlarýn dünyâ ve âhiret saâdetine kavuþmalarina vesîle olan Süleymân Hilmi Tunahan 16 Eylül 1959 senesinde Ýstanbul'da Kýsýklý'daki evinde vefât etti. Karacaahmet Kabristanlýðýna defnedildi.

[Orhan Çelik]

ÞEYH NAZIM KIBRISÝ HAZRETLERÝ :

21 Nisan 1922 (26 Þaban 1340) Pazar günü Kýbrýs’ýn Larnaka þehrinde doðdu. Baba tarafýndan soyu Abdulkadir Geylâni Hz.’lerine dayandýðýndan Kadiri Tarikatýnýn terbiyesine girdi, anne tarafýndan Mevlâna Celâleddini Rûmi Hz.’lerinin soyundan geldiði için Mevlevi Tarikatýnýn da terbiyesini aldý. (1940- Hicri 1359)Kýbrýs’ta liseyi bitirdikten sonra, iki aðabeyi ve bir kýz kardeþinin yaþadýðý Ýstanbul’a giderek Ýstanbul Üniversitesi kimya mühendisliðine girdi. O sýrada Þeyh Cemaleddin el Lasuni Hz.’den (vefatý: 1955-Hicri 1375) arapça dersleri aldý. Kimya Mühendisliðinde de çok iyi gittiðini gören Üniversite hocalarý onu araþtýrma yapmaya teþvik ediyordu ama o; “Modern ilim beni cezbetmiyor, kalbim hep manevi ilimlere çekiliyor” diyordu.
Ýstanbul’da ilk sene ilk manevi þeyhi olan Nakþibendi tarikatý þeyhi Süleyman Erzurumi hazretlerini (vefatý: 1948) bulup Nakþibendi yolunun disiplinine girdi . Bu yýllarda Sultanahmet camisinde, bütün geceyi tefekkürle geçirdiði sýk sýk görülürdü. Ýçindeki kutsal topraklara gitme hissi arttýðý günlerde Þeyhi onu Abdullah Daðýstani Hazretlerine gitmesinin zamanýnýn geldiði müjdesini verdi. Þeyh Abdullah Daðistanî Hz’lerini· bulmaya Þam’a gitmek için Ýstanbul’dan Hama’ya geldi,devam etmek istediyse de bu bölgede Fransýzlar ve Ýngilizler savaþ halindeydi. Hama’da bir yýl Halid bin Velid Hz.’lerinin makamýnda kaldý. Nakþibendi üstadlarýndan,Þeyh Abdulcelil Murat ve Þeyh Seyyid Essubayî Hz’lerinden manevi terbiye alýp Kuran-ý Kerîm tilâveti üzerine ilim yaptý.Þeyh Nazým1944 yýlýnda (Hicri 1364) Trablus’a gitti. Þeyh Münir el Melik ile bir ay kaldý.
1945’te (1365 Hicri yýlbaþýnda)bir Cuma günü,Peygamber ailesinden bir çok kiþinin ve Bilal Habeþi Hazretlerinin türbesinin bulunduðu Hayy el-Meydan bölgesinde ikâmet eden Þeyh Abdullah Dagistani ile buluþmak üzere Þam’a geldi. Yüzünden nur akan, kalbinden ve gülümseyen yüzünden sýcaklýk gelen bu güzel insanla buluþtu. Bir gece kaldýktan sonra,ona beþ yýldýr görmediði Kýbrýs’a geri gitmesini emrediyordu.. Ona olan muhabbeti o kadar yoðundu ki, ayrý kalmayý düþünemiyordu. Ona ulaþmak için bir buçuk sene geçirmiþti.Ýmtihan çok büyüktü. Ama tarikatta, mürit þeyhinin arzusuna teslim olmalý idi.
Þeyh Nazým Adil, Kýbrýs’ta Ýslami eðitimi ve manevi terbiyeyi yaymaya baþladý. Bir çok insan gelip Nakþibendi tarikatýný kabul etti. Maalesef bu zaman, dinin Türkiye’de kýsýtlandýðý bir zamandý.Doðduðu yere gittiðinde yaptýðý ilk þey camiye gidip Arapça ezan okumak oldu. Hemen tutuklanýp bir hafta hapis yatmak zorunda kaldý. Serbest kalýr kalmaz Lefkoþa büyük camisine gidip minaresinde ezan okudu. Bu olay, resmi makamlarý çok kýzdýrdý ve aleyhine 114 dava açtýlar. Davalarýn okunma günü geldiðinde,Türkiye’de yeni baþbakan seçilen Adnan Menderes, bütün camileri açýp arapça ezan okunmasýna izin verdi.
Þeyh Nazým bu yýllarda,Kýbrýs’ýn her yerini dolaþtý. Lübnan, Mýsýr, Suudi Arabistan ve daha birçok yeri ziyaret edip tarikatý öðretti. 1952 yýlýnda Þam’a yerleþip büyük Þeyh Efendinin müridlerinden Hacý Emine Haným ile evlendi. Bundan sonra Þeyhinin yanýnda Þam’da yaþayýp her sene Recep, Þaban ve Ramazan aylarýnda ailesi ile beraber Kýbrýs’ý ziyarete gidiyordu. Bu arada iki kýzý ve iki oðlu olmuþtu.
Halvetleri
Ýlk halvetini 1955’te Ürdün Süeyl’de Abdullah Daðýstani Hazretlerinin emriyle yaptý. Baðdat’ta Abdül Kadir Geylani Camisindeki halvette altý ay geçirdi. Medinede Peygamberimizin camisinin yanýnda eski bir odada þeyhiyle ayný odada halvet yapma ayrýcalýðýna sahip oldu.40 günden bir seneye kadar süren birçok halvete girmiþtir.
Seyahatleri
Þeyh Nazým her sene Kýbrýslý hacý kafilesine lider olarak Hacca giderdi. Toplam 27 kez Hacca gitmiþtir.Bir keresinde, Büyük Þeyh Efendi, Þam’dan Halep’e yürüyerek gitmesini ve her köyde durup iman, Tasavvuf ve Nakþibendiliði yaymasýný istedi. Þam Halep arasý yaklaþýk 400 km idi ve gidip gelmek bir yýldan fazlasýný almýþtý.Bir iki günlük yürüyüþten sonra bir köye varýyor, insanlarý eðitmek, Nakþibendi tarikatýný yaymak ve zikir yaptýrmak için orada bir hafta kalýyor sonra diðer köye gitmek için tekrar yola koyuluyordu. Kýsa zamanda, ismi Ürdün sýnýrýndan Türkiye sýnýrýna kadar her aðýzda söyleniyordu.
Ayný þekilde, Büyük Þeyh Efendi, Þeyh Nazým’ýn Kýbrýs’ý da baþtan baþa yürüyerek dolaþmasýný istemiþti. Bir köyden diðerine gidiyor, insanlarý islama çaðýrýp, dinsizlik ve maddeciliði býrakmalarýný istiyordu. Kýbrýs’ta o kadar tanýnmýþ ve sevilmiþti ki, renkleri koyu yeþil olan sarýk ve türbanýnýn rengi adada “Þeyh Nazým yeþilbaþ”olarak bilinir olmuþtu. 1974 yýlýnda Londra’da Ehli sünnet vel cemaat itikatýný gözeten ilk Nakþibendi merkezi açýldý. 1986 yýlýnda uzakdoðu; Bruney, Malezya, Singapur, Hindistan, Pakistan,Sri Lanka’yý ziyaret etmiþtir. 1991 de Amerika’ya olan ilk seyahatinde onbeþ eyaletten fazla yere ziyarette bulundu. Müslümanlarla ve deðiþik dinlerden kimselerle; hristiyanlarla, budistlerle, yahudilerle,hindularla, ve new age inananlarla buluþtu. Amerika’ya tekrar 1993 te gitti ve yine þehirleri, köyleri ziyaret ederek;insanoðlunu Ýslâma çaðýrdý. Yine ayný yýl Orta Asya gezisini yaptý. Sanal âlemdeki ingilizce internet sayfasýndaki sohbetleri günde 30 bin kiþi ayda ortalama bir milyon kiþi ziyaret etmektedir.
Þeyh Nazým yabancý dillere çevrilen Ýslâm tasavvufu ile ilgili 80 nin üzerinde kitabý, binlerce vcdsi ve binlerce saat kaydedilmiþ sohbetleri mevcuttur. Eþsiz bir bilgin olan Þah-ý Nakþibendi Hazretlerinin* yolunda tasavvuf ilmini sohbet ve usül ile tatbik eder.Nakþibendi Tarikatýnýn Altýn Silsilesinin kýrkýncý halkasýdýr.

[Orhan Çelik]

MEHMED ZAÝD KOTKU HAZRETLERÝ :

13 Kasým 1980’de Hakk'ýn rahmetine kavuþan M. Zahid Kotku Hazretleri, 1897’de anne ve babasý Kafkasya’dan göçeden bir ailenin çocuðu olarak Bursa’da doðdu. Hocaefendi'nin dedelerinin göçettiði Daðýstan'da Þirvan'a baðlý Nuha Bölgesi günümüzde de Azeri Türkçesi konuþulan ve halký Müslüman olan bir yerdir. Hocaefendi’nin babasý Ýbrahim Efendi Bursa'ya 16 yaþlarýnda iken gelmiþ, Hamza Bey Medresesi’nde eðitim görmüþ, muhtelif yerlerde imamlýk görevlerinde bulunmuþ bir kiþidir. 1929'larda 76 yaþlarýnda iken Bursa Ovasý’ndaki Ýzvat Köyü'nde vefat etmiþ ve oraya defnolunmuþtur. Annesi Sabire Haným ise Hocaefendi 3 yaþlarýnda iken vefat etmiþ, Pýnarbaþý Kabristaný'na gömülmüþtür.
1. DÜNYA SAVAÞI’NDAN GAZÝ OLARAK DÖNDÜ

Ýlk ve ortaöðrenimini Bursa’da tamamlayan Mehmet Zahid Kotku Hazretleri, daha sonra Nakþi tarikatý büyüklerinden Ahmed Ziyâüddin el-Gümüþhanevi’nin halifelerinden Ömer Ziyâeddin Efendi ve Mustafa Feyzi Efendi’nin yanýnda tasavvuf eðitimi aldý. Birinci Dünya Savaþý’nýn baþlamasýyla askere alýnan ve deðiþik cephelerde savaþa katýlan Hocaefendi, uzun yýllar devam eden askerlik görevinde yaralanarak memleketi Bursa’ya gazi olarak döndü. 27 yaþlarýnda halifetnameyi alan Kotku, Ramûzu’l Ehadis, Hizb-i A’zam ve Delâilu’l Hayrat icazetnamelerini de aldý. Beyazýd, Fatih ve Ayasofya camileri ve medreselerinde dinî eðitimini tamamlamak üzere dersler alan Hocaefendi, ayný dönemde hafýzlýðýný da tamamladý.

VEFATI ÝSLÂM DÜNYASINDA GENÝÞ YANKI UYANDIRDI

Aralýk 1952’de Ýstanbul’a gelen Kotku, Fatih’te bulunan Ümmü Gülsüm Mescidi’nde göreve baþladý. 1958 tarihinde Fatih Ýskenderpaþa Camii’ne atanan Hocaefendi, vefatýna kadar bu görevde kaldý. 1980 senesinde Hacc’a giden Mehmet Zahid Kotku Hazretleri, Hac dönüþünde mevcut hastalýðý daha da aðýrlaþarak 13 Kasým 1980’de Hakk’ýn rahmetine kavuþtu. Hocaefendi’nin vefatý bütün Ýslâm âleminde büyük üzüntülere yol açarken; baþta Kâbe olmak üzere, Arabistan’ýn deðiþik yerlerinde ve Kuveyt’te gýyabi cenaze namazlarý kýlýndý ve uluslararasý haber ajanslarý Hocaefendi’nin vefatýný, yaptýklarý haberlerle bütün dünyaya duyurdu.

ESERLERÝ

Ömrünü hizmete adayan Mehmet Zahid Kotku Hazretleri, bugün de insanlýðýn önünü aydýnlatmaya devam eden çok sayýda eser verdi. Bunlar; Tasavvufî Ahlâk (5 cild), Cennet Yollarý, Mü'minlere Vaazlar (2 cild), Ehl-i Sünnet Akaidi, Ana Baba Haklarý, Hadislerle Nasihatlar (2 cild), Nefsin Terbiyesi, Tezkiretül-Evliyâ Tercümesi, Risâle-i Hàlidiyye Tercümesi, Evrâd-ý Þerif, Faydalý Dualar ve 32 Farz Mecmuasý, Yemek Adâbý. Ayrýca Hocaefendi’nin konuþmalarý derlenerek de Zikrullahýn Faydalarý, Özel Sohbetler, Peygamber Efendimiz, Tenbihler gibi kitaplar hazýrlanmýþtýr.

[Orhan Çelik]

ESAD COÞAN HAZRETLERÝ :

Prof. Dr. Mahmud Es’ad Coþan Hocaefendi 14.4.1938 tarihinde, Çanakkale’ye baðlý Ayvacýk ilçesinin Ahmetçe köyünde dünyaya geldi. Babasý Halil Necati Efendi, annesi Þadiye Haným’dýr. Babasý ile annesi üçüncü kuþakta ayný kökte birleþmektedir. Hz. Hüseyin Efendimiz’in soyundan olan dedeleri Buhara’dan gelip Çanakkale’ye yerleþmiþlerdir. Büyük dedesi Molla Abdullah Efendi, Ýstanbul’da ilim tahsilinde bulunmuþ ve dönemin ünlü meþâyihinden Gümüþhâneli Ahmed Ziyâüddin Efendi’nin yakýn baðlýlarý arasýna girmiþtir. De desi Molla Mehmed Efendi ise Fatih medreselerinde okuyup icazet aldýktan sonra, Birinci Cihan Harbi’ne iþtirak etmiþ ve bu savaþta þehit düþmüþtür.
Mahmud Es’ad Coþan Hocaefendi’nin babasý Hâfýz Halil Necati Efendi 1942 yýlýnda çocuklarýnýn tahsili için Ýstanbul’a göç etti. Es’ad Coþan Hocaefendi ilk öðrenimini Eminönü Vezneciler Ýlkokulu’nda, 1950 yýlýnda tamamladý. Bu arada babasý vasýtasýyla dönemin âlim ve âriflerinden Serezli Hasib ve Abdülaziz Bekkine Efendilerle tanýþtý. Sohbet meclislerine devam etti.
Vefa Lisesi orta kýsmýndan 1953, ayný okulun lise kýsmý Fen Kolu’ndan ise 1956 yýlýnda mezun oldu. Ýstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arap-Fars Filolojisi bölümünü 1960 yýlýnda bitirdi. Arap Dili ve Edebiyatý, Fars Dili ve Edebiyatý, Ortaçað Tarihi ve Türk-Ýslâm Sanatý sertifikalarý aldý. Fakülte son sýnýfta iken Mehmed Zâhid (Kotku) Efendi’nin küçük kýzý Muhterem Hanýmefendi ile evlendi.
Fakülte’den mezuniyetini müteakip girdiði imtihaný baþarý ile vererek Ankara Üniversitesi Ýlâhiyat Fakültesi Klasik-Dînî Türkçe Metinler Kürsüsü asistanlýðýný kazandý ve bu suretle de üniversiteye intisap etti.
Fakülte yayýn komisyonunda iki yýl sekreterlik yapan Es’ad Coþan Hocaefendi, 1965 yýlýnda XV. Yüzyýl Þairlerinden Hatiboðlu Muhammed ve Eserleri adlý çalýþmasýyla “Ýlâhiyat Doktoru” ünvanýný aldý. Ýlâhiyat Fakültesi öðretim üyeliði yanýsýra 1967-68 yýllarýnda Ankara Yükseliþ Mühendislik ve Mimarlýk Özel Yüksek Okulu’nda “Türkçe ve Hümaniter Bilgiler” dersi verdi.
Es’ad Coþan hocaefendi 1972 yýlýnda Hacý Bektaþ Velî ve Makâlât adlý tezi ile doçent ünvanýný aldý. 1971-1972 yýllarýnda yedek subay olarak askerlik hizmetini yaptý. 1973 yýlýnda ayný fakültesin Türk-Ýslâm Edebiyatý Kürsüsü öðretim üyeliðine, bir yýl sonra da ayný kürsünün baþkanlýðýna atandý. Emekli olduðu 1987 yýlýna kadar adý geçen kürsünün Anabilim dalý baþkanlýðýný yürüttü.
1977-1980 yýllarý arasýnda Sakarya Devlet Mimarlýk ve Mühendislik Akademis’nde Türk Dili ve Hümaniter Bilgiler dersleri verdi.
Matbaacý Ýbrâhim-i Müteferrika ve Risâle-i Ýslâmiyye adlý takdim teziyle 1982 yýlýnda Profesör unvanýný aldý.
Üniversiteye intisap etmesinden emekliliðine kadar geçen süre içerisinde Milli Eðitim Bakanlýðý ve Devlet Planlama Teþkilatý bünyesinde kurulan çeþitli komisyonlarda üye olarak çalýþtý. Ayný zamanda Almanya, Avusturya, Irak, Ýran, Libya, Ürdün, Suudi Arabistan ve Ýran gibi ülkelerde uluslararasý toplantý ve konferanslara katýldý, araþtýrma ve incelemelerde bulundu.
Mensubu bulunduðu fakültede Türk-Ýslâm Edebiyatý, Osmanlýca, Türkçe-Kompozisyon, Farsça ve Arapça derslerini okuttu. Yedi adet doktora ve çok sayýda lisans tezi yönetti.
Mahmud Es’ad Coþan hocaefendi baþarýlý ve verimli bir öðretim üyeliði hayatý sürdürmekte iken irþad faaliyetleri ile sosyal ve kültürel çalýþmalara daha fazla zaman ayýrabilmek amacýyla 1987 yýlýnda kendi isteðiyle emekliye ayrýldý. Bundan sonra Hocasý ve kayýnpederi Mehmed Zahid Efendi’den aldýðý teblið ve irþad görevini daha aktif yerine getirebilmek için faaliyetlere baþladý. Seleflerinin baþlattýðý hadis derslerini Türkiye’nin bir çok ilinde yapmak suretiyle yaygýnlaþtýrdý. Yaygýn ve örgün eðitim, kültür, yardýmlaþma, sanat ve yayýn alanlarýnda hizmet üretmeleri için dostlarýný teþvik etti. Bu alanlarda bir çok çalýþmanýn baþlamasýna önayak oldu. Çok sayýda kitap ve makale kaleme aldý.
Sohbetlerine gösterilen ilgiden dolayý hizmet sýnýrlarýný geniþletti ve bu gaye ile dünyanýn bir çok ülkesine seyahatlerde bulundu. Avrupa, ABD, Orta Asya ve Avustralya’ya defalarca giderek eðitim proðramlarýna katýldý.
Doðup büyüdüðü vatanýndan yirmi bin kilometre uzakta bulunan Avustralya’da, bir cami açýlýþý için yaptýðý bir seyahat esnasýnda elim bir trafik kazasý neticesinde Hakk’a yürüdü (4 Þubat 2001). Nâþý Türkiye’ye getirildi. 9 Þubat 2001 tarihinde Fatih Camii’nde Cuma namazýný müteakip kýlýnan cenaze namazýna, yüzbinlerce talebe ve seveni katýldý. Eyüpsultan Mezarlýðý’nýn Nakþi Tarlasý denilen kýsmýnda Hakk’ýn rahmetine tevdi edildi.

[Orhan Çelik]

MAHMUD EFENDÝ HAZRETLERÝ :
1931 yýlýnda Of'da dünyaya geldiler. ilk tahsilini babasý Ali Efendiyle yaptý. Hafýzlýðýný Of'ta ikmâl etti. Bir müddet Kayseri'de Arapça okudu.Tahsilini eniþtesi Hacý Dursun Efendi de tamamlayarak ondan icazet aldý.

Uzun süre çocuðu olmayan Fatma Haným, çocuðu olmasý için Allah' a yalvarýyordu. Bir gece rüyasýnda, ayýn koynuna indiðini ve bütün dünyayý aydýnlattýðýný gördüler. Bu rüyanýn üzerinden uzun zaman geçmeden Efendi Hazretleri dünyaya teþrif ettiler.

Efendi Hazretleri (K.S.), çocukluðunda yakalandýðý bir hastalýk sebebiyle doktora götürülüyor. Doktor, Ben, bu çocukta acaib bir hal görüyorum. Bu çocuk, ya yaþamayacak veya yaþarsa çok büyük bir kimse olacak diyor. Askerliðin ilk aþamasýnda Bandýrmaya gidiyorlar. Birliðine teslim olmadan önce gittiði bir camide Kur'ân okurlarken, Ali Haydar Efendinin müridlerinden Hacý Emrullah Efendinin dikkatini çekiyorlar. Namazdan sonra tanýþýyorlar...

Kendileri anlatýyor:

Halil Efendi isimli takva bir zat vardý. Buralarda þeyh yok mu diye sordum. Bana Ali Rýza el-Bezzaz Efendi Hazretlerinin kabrini gösterdi ve bu zatýn halifesinin Ýstanbul'da olduðunu söyledi. Ben de bu zatýn kabrini ziyaret ettim. Bir fýrsatýný bulup Ýstanbul'a nasýl gideceðimi düþünüyordum.

Bir gün deniz kenarýndaki Haydar çavuþ Camisinde Cuma namazýndan sonra caminin bir köþesinde beyaz sarýklý, beyaz cübbeli nuranî bir zat gördüm. Cuma namazýný kýldým, camiden çýkarken sað tarafta Ali Haydar Efendi' yi gördüm. Bana padiþah gibi heybetli göründü. Cemaate kim olduðunu sordum, tanýmadýklarýný söylediler. Camiden çýkýnca, babasý takva bir zat olan Fahri Hoca' ya camide gördüðüm zatý sordum. Fahri Hoca bana: iþte o senin görmek istediðin Ali Haydar Efendi Hazretleridir dedi. Yanýna gittim ve görüþmek istedim. O bana: Gece gel, görüþelim; zaman çok kötü, takipteyim dedi. Akþam olunca Halil Efendi'nin evine gittim. Efendi Hazretleri hastalanmýþtý, görüþemedim. Sabah olunca gittim, yine görüþemedim. Ancak ikindi vakti Eskici Abdullah Efendi'nin evinde görüþebildim. Elini öptüm ve yanýmdakilere okumuþ olduðumu söylemeyin dedim. Gizlice benim hoca olduðumu ona söylediler. Ýçeri girerken Ali Haydar Efendi ayaða kalktý " Ýþte emaneti teslim alacak kiþi geliyor. " buyurdu. Sofralar kurulmuþtu ve çok güzel yemekler vardý. Tam sofraya oturduðumuzda bana soru sormaya baþladý. ilk sorduðu sorularý cevapladým, ancak daha sonra zor sorular sormaya baþladý. Yanýndakilere dönüp siz yemeðinizi yiyin dedi. Sorduðu sorular karþýsýnda zorlanýyordum ve yemek de yiyemiyordum...


Ali Haydar Efendi Hazretleri Ýnegöl'e kayýnpederine gitti. Benim de askerliðim devam ediyordu. Efendi Babam: " Ýstanbul'a nasýl sevk olursun oðlum" demiþti. Nihayet sevk zamaným geldi ve benim ismim de okundu: Mahmut Ustaosmanoðlu, Ýstanbul dediler. çok sevinmiþtim. Selimiye Kýþlasý, oradan da Gebze' ye yolladýlar. Efendi Baba ziyaretlerime geliyordu. Efendi Babama çok uzak olmuþtum. Sevkimi istedim. Yüzbaþýdan beni yollamasýný rica ettim. O da bana: " Lâzýmsýn " dedi. Bunun üzerine ben de size oradan da dua ederim dedim. Bunun üzerine beni Sirkeci'ye yolladýlar. Efendi Babama çok sýk gidebiliyordum, çok ilmî sohbetleri vardý... Askerliðim bittikten sonra bir kilo üzüm alýp kendisini ziyarete gittim. Bana: " Oðlum seninle ilk görüþmemden üç gün sonra, ikinci görüþmemde vefat eden þeyhim zuhur etmiþti ve senin elini tutup benim elime verip: " Bunu al, bizimdir "demiþtir. Oðlum seni bana kim verdi" ; "50, 60 mandayý birbirine baðlasalar Mahmudum dan ayýrmak isteseler beni, senden ayýramazlar" derdi.

Büyük Veli anlatýyor: " Ýstanbul' da iken Ali Haydar Efendi ile birlikte yanýmýzda dört - beþ kiþi olduðu halde hatm-i hace okurduk. O' nu sürekli takip ederlerdi. O devirde Arapça okuyup-okutmak müþkildi. Bu ilimleri okuyabilmek için çok zorluklar çektim. Derdi ki: " Oðlum Mahmud! Ben seni, bir þey emretsem ve sen de hemen onu yapsan arzusunda olduðunu görüyorum. Ateþin içinde yandýkça ateþin rengini alan demir gibi" Büyük Veli de seyr-i sülukte mesafe aldýkça Þeyhi Ali Haydar Efendi Hazretleri'nin muþahhaslaþtýrdýðý hakikatin içinde kayboldu. Öyle ki mürþidinin bütün ifadelerini emir kabul ediyor ve onlarý hiç yüksünmeden yapýyordu. Gerçek oluþ ve hakikati buluþ sýrrýna ermiþ bir mürid vardý Ýsmet Efendi Tekkesi'nde. Artýk emanet teslim edilebilirdi. Ali Haydar Efendi, halefine velayeti, takati nisbetinde ve en ince ayrýntýsýna varýncaya kadar anlattý. Bu anlatýþ birkaç yýl devam etti.


Ali Haydar Efendinin oðlu anlatýyor; "Babam, Muhterem Mahmud Efendi ile kuþluk vaktinden sonra baþ baþa kalýrdý. Derdi ki; "Oðlum! Görüyorsun ki bende olan her þeyi ona aktarýyorum. Fakat bunu tedricen yapýyorum ki onu sürekli müþahede altýnda tutayým. Manevi aleme ait malumatýn birden kazanýlmasýna hiçbir akýl tahammül edemez." Zira Babama sekr halinde þeyhler gelirdi. Onlara yedi gün evrad-ý bahaiye okur ve Allah'ýn izniyle iyileþirlerdi."

Beni babamdan istediðinde, " Mahmudumu bana verdin mi? " dediðinde babam: " Parasý benim kendisi senin..." demesine çok gülmüþtü. Ve kendisine sorulduðunda: " Bir sahib çýkacak, henüz tomurcuk halindedir demi?" Ali Haydar Efendi Hazretleri, Ýsmailaðaya imam olacaksýn diyor...

[Orhan Çelik]

SEYYÝD ABDULBAKÝ HAZRETLERÝNÝDE sevgili kardeþim Mustafa Bilici yazarsa sevinirim