Nizipde Kurtuluþ Yýllarý ?

[Orhan Çelik]

Nizip'te doðdum,Nizip'te büyüdüm ve Nizip'te yaþýyorum ama bunlarý ilk defa duydum. Kemal Cengiz Beyfendiye ne kadar teþekkür etsek az bence.

[Murat CANKESEN (27)]

Bu duyarlýlýðýndan dolayý Kemal abiye ne kadar teþekkür etsek azdýr. Fakat, Kurtuluþ Savaþý Mücadelesi yýllarýnda Ulus olarak Milli Mücadale örneðini en güzel þekilde göstermiþ olmaktayýz. Ben Adana'da yaþamaktayým. Her yýlýn 4 Ocak Ceyhanýn, 5
Ocak ise Adananýn Kurtuluþ Günüdür. Bu etkinlikler çerçevesinde çok güzel þenlikler ve dayanýþma olarak tüm hemþehrilerin birbirlerine kenetlendiðini sanki o gün bayram havasý varmýþ gibi bir duygunun hakim olduðuna þahit oldum. o zamanlar ben deneden NÝZÝP'imizin 'de Kurtuluþ Gününü biz de bu çoþkuyla kutlamýyoruz dedim. Bu konunun gündeme gelmesiyle geriye TBMM'de Bürokratik iþlemleri için Sayýn Milletvekilimiz Mehmet SARI tarafýndan ilgi göstermesi hususunutemenni ederim.

[admin]

Bugün metal nickli arkadaþýmýz Halil Sayýn amcamýzýn yanýna gitti ve kýsa bir anýsýný aldý ayak üstü.
Bunu sizle paylaþýyoruz.

"Savaþ sýrasýnda fransýz askerlerinin bu bölgeye geleceði hakkýnda duyumlar alýnmýþtý, Nizipteki bazý bayan ve çocuklar korunmalarý maksadýyla halfeti bölgesine gönderilmiþti. HüseyinSayýnefendi (Halil Sayýn'ýn babasý), babasý þehrin mücadelesi için kurulan çeteye katýlmýþtý. 15-16 yaþlarýndaydý, yaþý küçük olduðu için askere alýnmamýþtý. Nizipte bu þekilde askere alýnmayan gençlerle birlikdekurduklarý küçük bir grupla düþman askerlerine karþý mücadele etmeyi kafalarýna koymuþlardý.
Bulduklarý kazma - kürek - sopa gibi aletler ve de 1 adet kýrma tüfekleriyle Nizip çayýnýn yanýndaki taþ köprü civarýnda mevzilenip birkaç tane siper kazdýlar ve oradan gelecek olan düþman askerlerine pusu kurarakbeklemeye baþladýlar. Bu çetedekiler yaþlarý küçük olduðu için askere götürülmeyen 15-16 yaþlarýndaki gençlerden oluþuyordu. Hüseyin (sayýn) efendi, düþman askerlerine mümkün olduðunca zarar vermek için arkadaþlarýna mühimmat ve silahlarýnýn olmadýðýný ve bu yüzden düþman iyice yaklaþmadan taarruza geçmemeleri gerektiðini anlattý, planlarýna göre düþman birliði iyice yaklaþacak ve göðüs göðüse mücadele edeceklerdi.Ancak düþman askerleri iyice yaklaþýnca onlara saldýrmalarý gerektiðini söylemiþti.
Fransýzlar kendilerine yaklaþtýklarý esnada çetedeki bir gencin farkedilmesi üzerine kendilerine ateþ açýlmýþtýr. Düþman askerleri hemen ateþe baþlamýþ ve çocuk yaþdaki gençlerin bazýlarýný yaralayarak grubun daðýlmasýný saðlamýþdý. bu esnada Hüseyin ( Sayýn ) efendi deomuzundan yaralanmýþtýr."

Edited by - admin on 31.08.2006 00:03:24

[admin]

Çocuk yaþdaki gençlerin koskoca birliðe nasýl kafa tuttuklarýnýn anýsýdýr bu. Bunlar Nizipde yaþanmýþ gerçeklerdir. Daha geniþ anlatýmlar için Mete Sayýn beyle irtibata geçtik, Kendisinden öðrendiklerimizi de sizle paylaþacaðýz.

Lütfen Sizlerde büyüklerinize o yýllarý sorup, duyduklarýný bize aktarýnýz.

[imported_sedatyapici]

bu ahberi yazan arkadaþýmýza teþekkür ediyorum.geçmiþini bilmeyenin geleceði olmaz.

[sakalli0727]

bu bilgileri forumda kalmak yerine devamlý sitede kalmasýný ana sayfada kalmasýný saglayabilirmiyiz admin abii diger bilgilerde geldikten sonra bunu yaparmýsýnýz.çünkü forumda kalanlar belli bi zaman sonra 3 5 gün sonra kaybolup gidiyor göze dokanmýyor.bence cok yararlý bilgilerdir bunlar

[admin]

Çok haklýsýn arkadaþým, bunlar bir hazinedir. En güzel yöntemi bulacaðýz Ýnþaallah. sizlerden arzu ettiðim büyükleriniz o yýllar hakkýnda bildiklerini size anlatsýnlar sizlerde buraya aktarýnki bizlerde faydalanalým.

[babacancan]

emeði geçen arkadaþlara çok teþekkürler......

[musaeken]

Bu konu beni çok etkiledi ve bana ilham kaynaðý oldu.Özellikle kurtuluþ sürecinde savaþa gidemeyen gençlerden kurulu savunma planý ve cesaretleri üzerine bir oyun yazmayý deneyeceðim.eðer yetkililerimiz kurtuluþ günü konusunda kesin bir takvim ortaya koyup kutlama kararý alýrlarsa bu oyunu ilk kutlama olayýna hediye edeceðim.25 aralýk kurtuluþ günü þimdiden tüm Niziplilere kutlu olsun .Bir avuç cesuryürekli genç unutulmamalýdýr.selamlar

[Kasým Böler]

Kýymetli arkadaþlar, Nizip'in kurtuluþu ile Niziplilerin çok fazla bilgi sahibi olmadýðýný günlük yaþamýmýzda ve burada görebiliyoruz, bununla birlikte geçtiðimiz günlerde þöyle bir bilgi bana ulaþtý bunu sizlerle paylaþma gereði hissettim...

Efendim, Nizip'te o yýllarda ufak çaplý çatýþmalar belki olmuþtu ama aslýnda fransýzlar Nizip'e hiç gelmediler ki Nizip'in kurtuluþu olsun,
o yýllarda Antepte yaþanan çatýþmalar Nizipteki insanlarý heyecanlandýrmýþ kendilerini Nizip'e gelebilecek saldýrýlara karþý hazýr tutmuþlar saldýrýlar gerçekleþmeyince de çete adý altýnda toplananlar Antep ve diðer çatýþma noktalarýna yardýma gitmiþlerdir.

kýsaca bu þekilde...

Bu konu ile ilgili olarak her ne kadar büyüklerimizdenbizzat duyduklarýmýz bu þekilde olmasa bile; bizim bilgilerimizinde (þu an için) çok net yazýlý dayanaklarý yok araþtýrmalarýmýz devam ediyor, hatta bu konu ile ilgili olarak Milli Kütüphane'de yazýlý kaynaklarýn olduðunu öðrenince orada da bir araþtýrma yapacaðýz Ýnþaallah

bu arada yaptýðým araþtýrmalar sýrasýnda Antep harbi baþlamadan önce Kamil'in (Þehit Kamil) nasýl þehid edildiðini okudum ve gözlerim yaþardý sizlerinde okumasý için buraya naklediyorum.

Ayrýca Fransýzlar için Antep'in ne kadar önemli olduðunu gösterir bazý notlar da mevcut

[Kasým Böler]

Þehit Kamil;

Kamil alaca iþleyen fakir bir babanýn oðlu idi dedesi Kemal kendircilik yapar ailece kendir çöpü soyarak geçinirlerdi. Ýþte 21 Ocak Cuma günü de 14 yaþýndaki Kamil annesi ile dedesigilden çöp soymadan geliyorlardý.

Vakit akþamüstü idi, Kamil'in ve annesinin sýrtýnda soyduklarý çöpler, Fransýzlarýn askeri fýrýn olarak kullandýklarý binanýn önünden geçerken Kozanlý tarafýndan gelen 3 fransýz askeri birden kadýnýn önünü kesip peçesini açmak isterler, Hatice peçesine uzanan eli ýsýrýr ve baðýrýr

- Kamil yetiþ..!

Anasýnýn saldýrýya uðradýðýný gören Kamil sýrtýndaki çöpleri yere atarak koþuyor... yerden aldýðý bir taþý önündeki nefere savuruyor.

Bu sýrada bir çýðlýk doluyorçarþýya;

- Ah anam... vurdular beni!..

Anasý Hatice, ''tüfek süngüsümüydü uzun bir býçakmýydý bilemedim, sapladýlar yavruma'' diye anlatýyor.

Kamilin vuruldum sesini anasýnýnferyat ve çýðlýklarýný duyan halk koþuyor, fransýz askerleride fýrýna girerek kapýlarý kilitliyorlar.

olay yeri bir anda ana baba gününe dönüyor ''küçük oðlaný süngülemiþler '' haberini duyan herkes kiminin elinde kazma kiminde balta kiminde de satýrla koþuyor fýrýna
fransýzlar korku içinde kapýyý kapattýklarý gibi ardýna da odun ve eþya yýðmýþlar, penceredende bir makinalý tüfeði kalabalýða çevirmiþler fransýzlarkorku antepliler öfke ve heyecan içinde... açýn kapýyý namussuzlar, korkaklar alçaklar çocuk süngülemek ne imiþ açýn..!

Eðer kendileri açabilseler kapýyý fransýzlarý balta ve kazma ile parçalayacaklar.

Olay yerine komiser Hakký ve Jandarma komutaný Çopur Kemal yetiþiyor halkýn arasýna girerek kapýyý kýrmayýn durun hakkýnýzý koymayacaðýz intikamýnýzý alacaðýz þimdi daðýlýn bize güvenin

Halk büyük bir üzüntü içinde Kamil'in kanlý cesedini alarak Musullu sokaktaki evine getiriyor

Avlunun ortasýna yatýrdýklarý Kamil sanki uyuyor.
Evin içi sakaklar acýlý, kinli ve öfkeli insanlarla dolup taþýyor.
Küçük þehidin cenazesi 22 ocak günü muazzam bir törenle kaldýrýlýyor, sanki bütün antep orada dükkanlar kapanmýþ alýþveriþ durmuþ cenaze töreni fransýzlara gözdaðý verme gösterine dönüþmüþ.

Bu olay sonrasýnda fransýz komutan Kamilin babasýna baþsaðlýðý dileyip ufak bir tazminat olarak 200 altýn vermek istiyor

Kamil'in babasý Ökkaþ aða, ''ben oðlumu para ile satacak adam deðilim oðlumu suçsuz yere þehid ettiniz oðlumun intikamýný milletim alacak ''diyerek bulunduðu yeri terk ediyor.

Bu olayýn sebeb olduðu öfke ve heyecan yatýþmayarak çarþý ve dükkanlar günlerce kapalý kalmýþtýr.

aslýnda bu olaydan çýkan sonuç; Her fýrsatta yeni kuvvetler getirerek Antepten çýkýp gitmeye niyetlerinin olmadýðýný gösteren fransýzlarla harp etmek þarttý ve bu harp^te uzakta deðildi...

Bu kýsým biraz daha önem arzediyor o nedenle dikkat etmenizi istirham ediyorum.

Fransýzlar daha önce iþgal ettikleri Maraþ ve Urfa da fazla direnmediler O yöre halklarýnýn yiðitçe saldýrýlarý sonunda az bir kuvvet bulundurduklarý bu þehirlerden kaçarak kurtuldular ancak Antebi býrakmak hiç iþlerine gelmiyordu. Çünkü Antep askeri harekat yönünden çok önemliydi, Antepte 7 tane ermeni okulu vardý öðretmenlerinin çoðu fransýz olan bu okullarda fransýz kültürü veriliyordu.

Ve Fransa ermenilerin katoliklerin hamisi rolündeydi ve bu rolü býrakmak istemiyordu ayrýca o zaman antebin nüfusu 85 bin idi ve bunun 35 bini ermeni idi...

Genelkurmay baþkaný Fevzi Çakmak Paþa TBMM'nin 12 þubat 1921 tarihli 149 nolu gizli oturumunda þöyle söylüyor;

''Fransýzlar için Antebin önemi iki kat artmýþtý, çünkü antep dayandýkça çöl arabý ve Suriye halký fransýzlarýn çekip gideceðine inanýyor ve onlara karþý koyuyordu Bu nedenle biz Antebi ne kadar kurtarmaya çalýþtýksa Fransýzlarda Antebi ellerinde tutmaya bizden fazla uðraþtýlar.''

Ve Fransýzlar yanlýz Antebe 300 mitralyöz, uçaklar, tanklarve büyük çaplý obüslerle (top) yüklendiler
yine fransýzlar buradaki kuvvetlerinin ihtiyaçlarýný görmek için önce civar köyler, yetmeyince Katma-Kilis-Antep yolu güzergahýný kullandýlardaha sonralarý bu güzergahla birlikte þark tarafýna Ýbrahimþehir, caðdýnlý, sinan son olarakta Nizip havalisine yöneldiler, çünkü sadece hayvanlarý için yevmiye 10 ton arpa ihtiyaçlarý vardý,

Antep Milli Müdafaa ve civarýn çeteleri ise

1- Mýntýka komutaný Ýrfan bey
2-Fikri bey 25 nci alay k.
3-Pehlivan zade Nuri bey (Urfa Milli Kuvvetler Komutaný)
4-Pazarcýklý Paþo (Pazarcýk Milli K.K)
5- Polat bey (Kilis Milli K.K)
6-Besnili Hasan bey (besni Milli K.K.)
7-Birecikli Hasip Bey (Birecik Milli K.K.)
8-Nizipli Habeþ efendi ve Hacý Mehmet , Hacý Ahmet aðalar (Nizip Milli K.K)
9-Mustafa bey (Suruç aþiretleri komutaný)

Antep'e doðru gelen her düþman kolunu vuruyor, gücü yetmezse yoruyordu. Eloðlunda, Büyükaraptarda, Akçakoyunluda;Nizpte fransýz birliklerine ve nakliye kollarýna baskýnlar yapýyor onlarý geri çeviriyor güçleri yetmese bile büyük kayýplar verdiriyorlardý

[Kasým Böler]

Kaynak: OLAYLARLA GAZÝANTEP SAVAÞI adlý kitap (Adil DAÝ 15 mayýs 1992)

Adil Dai'nin kitabýný yazarken yararlandýðý 28 adet kaynak'ta kitabýn son sayfasýnda belirtilmiþtir.

Edited by - kkasim on 8/27/2006 11:59:50 PM

[f.deliaslan]

BÝZLER FAZLA BÝRÞEY ÝSTEMÝYORUZ. GAZÝANTEP SAVUNMASINDA BÜYÜK EMEKLERÝ GEÇMÝÞ, BU VATAN EVLATLARININ HER KURTULUÞ GÜNÜNDE ADLARININ ANILMASINI, VATAN SAVUNMASINDA VERMÝÞ OLDUKLARI VEFANIN KARÞILIÐINI, YANÝ BÝZLERE KURTULUÞ GÜNÜNÜZ KUTLU OLSUN DENÝLMESÝNÝ ÝSTÝYORUZ. BU SAVUNMADAKAHRAMANLIK GÖSTEREN BÜYÜKLERÝMÝZÝN YENÝ NESÝL TARAFINDAN BÝLÝNMESÝNÝ ÝSTÝYORUZ..

[admin]

Faruk bey önce ispat etmemiz gerekiyor
Fransýzlar buralara gelmiþmi?
iþgal etmiþmi ?
çarpýþma olmuþmu?

[admin]

Ýstanbul Emniyet Müdürlüðünün resmi web sitesinde Atatük Kronolojisi listesinde þöyle bir kayýt var.

3 Eylül 1920 Simav, Yunanlýlar tarafýndan iþgal edildi.
3 Eylül 1920 Nizip iþgal edildi.
5 Eylül 1920 TBMM 'nde "Nisab-ý Müzakere Kanunu" kabul edildi.