Türk Tarihi'nde Ýlkler

[mustafasahin]

Siyaset-Yönetim
Tarihte Türk adýyla kurulan ilk devleti Göktürk'lerdir.
Musevilik'i resmi din olarak kabul eden ilk Türk devleti Hazarlar'dýr.
Ýlk bütçe Tarhuncu Ahmet Paþa tarafýndan düzenlenmiþtir.
Ýlk nüfus sayýmý II. Mahmut zamanýnda yapýlmýþtýr.
Ýlk anayasa 1876'daki I. Meþrutiyet Anayasasý'dýr.
Türkiye Cumhuriyeti devletini ilk kabul eden devlet Ermenistan'dýr.
Atatürk’e muhalif olan ve sürgüne gönderilen ilk kadýnlarýmýzdan biri Halide Edip Adývar’dýr.
Türkiye'de öldürülen ilk baþbakan Nihat Erim'dir.
Orta Asya ve Avrupa' da devlet kuran ilk Türk boyu Hunlardýr.

Askeriye
Ýlk Türk deniz savaþýný ilk amiral olan Çaka Bey yapmýþtýr.
Osmanlý Devleti, uçaðý ilk kez I. Dünya Savaþý'nda kullanmýþtýr.
Türk Kara Kuvvetlerinin teþkilâtlý bir þekilde kuruluþu, Büyük Hun Ýmparatorluðunda, Mete zamanýnda M.Ö.209 senesinde olmuþtur.
Mete onluk düzene göre orduyu yapýlandýrmýþ ve bu düzen diðer devletlere de örnek olmuþtur.
Ýkta sistemini uygulayan ilk türk devleti büyük selçuklu devletidir.
Osmanlý Devleti'nin yaptýðý son savaþ I. Dünya Harbi'dir.
Ýlkçað Anadolu medeniyetleri savaþlarda atlarýn sürüklediði savaþ arabalarýný kullanmýþlardýr.
Toplarýn kaleler üzerindeki etkisinin ýspatlandýðý olay Ýstanbul'un Fethi olmuþtur. Bu olay bir nevi feodalite (derebeylik)'in sonunu hazýrlamýþtýr.
Bilinen ilk Türk komutan ve hakan Tuman (Teoman)'dýr.
Osmanlý Donanmasý büyük çapta ilk kez Ýnebahtý Savaþý'nda yakýlmýþtýr. Son olarak Navarin'de yakýlmýþtýr. Donanmanýn Sinop'ta yakýlmasýyla ayrýca Meternik Sistemi'nin çöktüðü ortaya çýkmýþtýr.

Ekonomi

Ýlk dokuma fabrikasý Nazillli'de, þeker fabrikasý Uþak'ta, demir-çelik fabrikasý Karabük'de açýlmýþtýr.


Bilim
Hüseyin Tevfik Paþa “Linear Algebra” kitabýyla Osmanlý tarihinde temel bilimler alanýnda orijinal çalýþma yapan ve yayýnlayan ilk bilim insanýdýr.
Osmanlý Devleti ilk borcu Kýrým Savaþý sýrasýnda Ýngiltere'den almýþtýr.
Osmanlý döneminde ilk denizaltýyý Ýbrahim Efendi yapmýþtýr.

Edebiyat
Ýlk sözlük kitabý Divân-ý Lügati't-Türk’tür.
Ýlk Türkçe gazete 1831′de kurulan Takvim-i Vaka’dýr.
Noktalama iþaretini, ilk kez Þinasi “Þair Evlenmesi” nde kullanmýþtýr.
Ýlk çeviri roman, Kamil Paþa’nýn yaptýðý Telemak’týr.
Ýlk roman, Taaþþuk-u Talat-ý Fitnat’týr.
Ýlk köy romaný, Nabizade Nazým “Karabibik” adlý eseridir.
Ýlk realist romancý Recaizade Mahmut Ekrem, realist roman ise yazara ait Araba Sevdasý’dýr
Ýlk edebi roman, Namýk Kemal’in “Ýntibah” adlý eseridir.
Ýlk psikolojik roman, Mehmet Rauf'a ait Eylül’dür.
Ýlk tarihi roman, Namýk Kemal’in “Cezmi” adlý eseridir.
Ýlk Türk kadýn romancý Fatma Aliye’dir.
Ýlk makaleyi _ Þinasi Tercüman-ý Ahval Mukaddimesi'dir.
Ýlk tiyatro _ Þinasi Þair Evlenmesi’dir.
Ýlk özel gazete Tercüman-ý Ahval'dýr.
Ýlk Türk destaný Alp Er Tunga Destaný'dýr.
Ýlk divan þairi Hoca Dehhani'dir.
Ýlk çocuk þiiri _ Þermin Tevfik Fikret'dir


Müzik
Anadolu'ya konser turnesi yapan ilk pop sanatçý Erol Büyükburç'tur.
Eurovision Þarký Yarýþmasý'na katýlan ilk Türk, 1975 seninle bir dakika parçasýyla Semiha Yanký'dýr. 1997 Þebnem Paker ile ilk 3'e giren ilk þakýya imza atýlmýþtýr ve 2003 yýlýnda ilk birincilik "Everyway That I Can" adlý Ýngilizce þarkýsýyla Sertab Erener tarafýndan gelmiþtir.

Sinema [deðiþtir]
Türkiye'deki ilk sinema 1908'de açýlmýþ olan Pathe Sinemasý'dýr.
Ýlk Türk sinema gösterimi Cevat Boyer ile Murat Bey'in Þehzadebaþý'nda 19 Mart 1908'de baþlattýðý gösterimdir.
Türk sinema tarihinin ilk filmi Fuat Uzkýnay'ýn, 14 Kasým 1914'te çektiði Ayastefanos'taki Rus Anýtý'nýn Yýkýlýþý adlý 150 metrelik belgeseldir.
Türk sinemasýnýn ilk konulu uzun metrajlý filmi 1916 tarihli Himmet Aða'nýn Ýzdivacý'dýr.
Sedat Simavi'ye ait "Alemdar Mustafa Paþa", ilk tarihi belgesel film denemesidir. (1918)
Ýlk sesli Türk filmi Ýstanbul Sokaklarýnda'dýr. 1931 tarihinde Muhsin Ertuðrul tarafýndan çekilmiþtir.
Ýlk renkli film, Muhsin Ertuðrul'un (1953) "Halýcý Kýz" isimli filmidir. Atlas Sinemasý'nda gösterilmiþtir.
Uluslararasý ödül alan ilk film Susuz Yaz'dýr.
Uluslararasý Cannes Film Festivali'nde en iyi yönetmen ödülünü Türkiye'den ilk olarak Nuri Bilge Ceylan aldý.


Tiyatro
Anadolu'daki ilk Türk tiyatrosu dönemin valisi Ahmet Vefik Paþa tarafýndan 15 Eylül 1880'de açýlan Bursa Osmanlý Tiyatrosu'dur.
Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan :A.Hamit /Eþber veya Sardanapal
Sahnelenen ilk tiyatro: Namýk Kemal / Vatan yahut Silistre
Ýlk yerli tiyatro eseri:Þinasi / Þair Evlenmesi /1859


Spor
Ýlk kurulan Spor Kulubü Beþiktaþ'týr. (1903)
Everest'e týrmanan ilk Türk daðcý Nasuh Mahruki'dir.
Ýlk kurulan futbol kulübü Galatasaray Spor Kulübü'dür. (1905)
Avrupa'da kupa kazanan ilk Türk futbol kulübü UEFA Kupasý ve Süper Kupa'yý kazanan Galatasaray Spor Kulübü'dür.
Futbol Federasyonu'nun "Altýn Þeref Madalyasý"ný alan ve ilk kez bir Avrupa Kupa'sýnda final (Fiorentina'da) oynayan Türk futbolcu: Lefter (Eleftherios) Küçükandonyadis.
Anadolu'dan çýkan tek þampiyon Trabzonspor'dur.
Trabzonspor'un ilk gol kralý Necmi Perekli'dir.
2007-2008 sezonunun en erken golünü Umut Bulut(Trabzonspor), Gaziantepspor aðlarýna göndermiþtir.
Dünya Kupasý'nda en erken gol Hakan Þükür'ün kafasýndan gelmiþtir. Daha sonra bu rekor gençler Dünya Kupasý'nda kýrýlmýþtýr. Ancak halen daha Dünya Kupasý'nýn büyük ayaðýndaki rekor Þükür'ündür. (G.Kore Maçý, 2-3 kazandýk ve Dünya 3.sü olduk)
Trabzonspor Liverpoll'un yaklaþýk 2 yýllýk yenilmezliðine Dozer Cemil'in attýðý penaltý ile son vermiþtir.


Din
Ýlk Osmanlý Þeyhülislam'ý Bursa'da yaþayan Molla Fenari'dir. (1424)

[nizipli_mehmet]

birazda nizipteki ilkeri ögrenelim...

Nizipte Ýlkler