Arkadaþlar, çoðumuz parmaklarýmýzý birbirine geçirerek ve onlarý gererek ses çýkartýr yani çýtlatýrýz ve genelde buradan gelen sesin kemiklerden geldiðini sanýrýz, hatta rahatsýz oluruz ama yapanlar bir rahatlama hissederler. En çok ve kolaylýkla çýtlattýðýmýz yerler vücudumuzda en çok bulunan sürtünmeli eklem yerleridir. Bu tip eklem yerlerinde, örneðin, parmaklarýnýzda, iki kemiðin birleþtiði yerde bir baðlantý kapsülü ve bu kapsülün içinde de, kemiklerin hareketleri sýrasýnda, buralarý yaðlayan bir sývý bulunmaktadýr. Bu sývýnýn içinde erimiþ durumda oksijen, nitrojen ve karbondioksit gazlarý bulunur. Vücudumuzda en kolay çýtlatabileceðimiz eklem yerlerimiz parmaklarýmýzdýr. Parmaklarýmýz gerilince ve eklem yerlerimiz düzleþince bu kapsül de gerilir. Ýçindeki sývýnýn basýncý azalýr ve gaz kabarcýklarý patlamaya baþlar. Ýþte duyduðumuz bu seslerdir. Patlayan kabarcýklar sonucunda gazlar bu sývýyý terk eder, sývý daha da genleþir ve eklem yerinin hareket yeteneðini artýrýr. Kuþkusuz ki eklem yerinin gerilmesi, bu kapsülün boyu ile sýnýrlýdýr.
Eðer parmaklarýnýzý çýtlattýðýnýz anda röntgenini de çekmiþ olsanýz, eklem içinde oluþan gaz kabarcýklarýný görebilirsiniz. Bu olay eklem yerindeki hacmi yaklaþýk yüzde 15-20 artýrýr. Ayný parmaðýnýzý arka arkaya çýtlatamazsýnýz. Bir süre beklemeniz gerekir, çünkü gaz kabarcýklarýnýn sývý içerisinde tekrar oluþmasý biraz zaman alýr. Tüm bu açýklamalar, deneylerle kanýtlanmasýna karþýn, yine de bu kadar küçük gaz kabarcýklarýnýn, bu denli büyük bir ses çýkartabilmesinin nedeni hâlâ anlaþýlmýþ deðildir.
Ayrýca detaylý çalýþmalar göstermiþtir ki, çýtýrdama sýrasýnda iki ayrý ses duyulmaktadýr. Birincisinin gaz kabarcýklarýnýn patlamasý olduðu biliniyor. Ýkinci sesin ise kapsülün uzama sýnýrýna vardýðýnda çýktýðý sanýlýyor.
Peki, parmaklarýmýzý çýtlatmak vücudumuz için zararlý mýdýr? Bunu alýþkanlýk biçimini getirenlerde, eklemler çevresindeki yumuþak doku zarar görmekte, parmaklar þiþmekte, dolayýsýyla elin kavrama gücü azalmaktadýr. kendimizi zorlayalým ve parmaklarýmýzý çýtlatmayalým