Zeugma’nýn Dünya Tarihine Ögrettikleri

[hazal1]

Zeugma’nýn Dünya Tarihine Ögrettikleri
Birçok alanda bilimsel araþtýrmalara konu olan Zeugma antik þehrinin konumu ve bu þehirden çýkartýlan eserler halen birçok bilim dalýnda araþtýrma konusu olmaktadýr.Dünya çapýnda gerek konumu ve gerekse eserleri bakýmýndan saygýn bir yere sahip olan Zeugma antik kentinin birçok özelligini maalesef en yakýn mirasçýlarý olan bizler ya bilemiyor ya da deger veremiyoruz.Zeugmanýn konumu ile ilgili ulusal ve uluslararasý düzeyde birçok dergi ve gazete makalelerinde yayýnlanmýþ yazýlarda bu degerin ne kadar büyük olduðunu görebilmekteyiz.Gerek Müze ve gerekse yerindeki mevcut konumu ile sürekli dünya gündeminde olan bu önemli mirasýmýz ile ilgili bazý tespitleri sizinle paylaþmak istedim.Ýþte bunlardan sadece birkaçý:

1.Dünyanýn ilk Askeri Üssü:Zeugma Ýleri Karakolu

Zeugma antik kenti kazýlarýnda askeri garnizonun varlýðýnýn tespit edilmesi yeryüzünde bölgesel egemenligin ileri karakol veya günümüz tabiri ile askeri üslerle saðlandýðýnýn en önemli ýspatýný oluþturmaktadýr.Bir bakýma dünya üzerinde tespit edilmiþ ilk askeri üss olma özelligi Zeugma antik kentine aittir.Ulaþým yollarýnýn aðýna kurulan bu karakol sayesinde Roma imparatorluðu gücünü uzun süre bu bölgelerde hissettirmiþtir.Kullanýlan silah ve askeri teçhizatlar bakýmýndan da Zeugma kazýlarýndaki eserler dünya tarihi açýsýndan önemli degere sahiptir.



2.Dünyanýn ilk Çocuk Eþyalarý:Tekerlekli Savaþ Arabalarý Oyuncaklarý
Bilim adamlarý tarafýndan Zeugma antik kenti kazýlarýndan elde edilen buluntular içinde çocuklara yönelik oyuncaklarýn çýkmasý son derece önemli bir tarihi deger olarak degerlendirilmektedir.Zeugma kazýlarýnda çýkartýlan çocuk oyuncaklarý içinde savaþ arabalarý,ok yaylarý ve kalkanlar gibi gereçlerin bulunmasý burasýnýn askeri bir bölge olduðunun en önemli kanýtý olarak degerlendirilmektedir.Çocuk oyuncaklarý dünya tarihinde ilk kez Zeugma antik kenti ile gün yüzüne çýkmýþtýr.Oyuncaklar her zaman büyük eþyalarýn minyatür benzerleri olarak yapýlmýþtýr.Bu sebeple kazýlardan çýkartýlan çocuk oyuncaklarý savaþ arabalarýnýn Zeugma askeri yapýsý hakkýnda dünya tarihine önemli ipuçlarý vermesi açýsýndan çok önemli buluntular olduðu vurgulanmaktadýr.

3.Dünyanýn en eski Týp Merkezi:Zeugma Hastanesi
Özellikle askeri garnizon kýsmýnda yapýlan kazýlarda Zeugma antik kentinde bir hastanenin varlýðý ile ilgili güçlü buluntular elde edilmiþtir.Yapýlan kazýlarda bilinen tek örneði Pompei’de olan damar sýkma pensinin ikinci örneði Zeugma’da bulunmuþtur.Zeugma’daki askeri garnizon mahallinde bulunan ve halen Gaziantep Müzesi’nde sergilenen damar sýkma (kan dindirme) pensi Prof. Dr. Ýlter Uzel’in yeni çýkan “Anadolu’da Bulunan Antik Týp Aletleri” adlý kitabýnda “nadir bulunan eser” olarak yer aldý. Prof. Dr. Uzel’e göre bulunan bu eserin Zeugma’da üst düzeyde bir týp merkezinin kesin kanýtýdýr.Bulunan pensi halen birçok yabancý Üniversite tarafýndan araþtýrma konusu yapýlmaktadýr.

4.Dünyada Medenileþmenin ilk örnegi:Zeugma Þehri Halka açýk tuvaleti
Zeugma antik þehrindeki kazýlarda þehrin kanalizasayon sitemi arkeologlar tarafýndan hayretle incelenirken çok daha ilginç bir yapýya rastladýlar.Þehre gelen yabancýlara yönelik olduðu sanýlan halka açýk büyükçe bir tuvaletin bulunmasý dünya üzerindeki antik yerleþimler içinde ilk defa rastlanýlan olay olarak tanýmlandý. Bu durum tarihçiler tarafýndan doða ve köy hayatý ile kent ve medeniyet arasýndaki sýnýrý belirleyen en önemli buluþ olarak nitelendirilmektedir.

5.Zeugma Dünya Gündeminde Dünyanýn Yeni 7.Harikasý ilan edildi.
Fransa’da yayýmlanan L’Express dergisi Kasým 2000 sayýsýný Zeugma’ya ayýrdý.Dergi tarafýndan Fransýz arkeologlara sunulan anket içinde Nizip Ýlçesi’nde Fýrat Nehri kýyýsýnda bulunan Zeugma antik kentininin, “Dünyanýn Yeni 7 Harikasý” arasýnda ilk sýraya oturmasý,dünya çapýnda ses getirdi.Þehrin yapýsý ve eserleriyle muazzam bir tarihi deger olduðu kaydedildi.Özellikle muhteþem mozaiklerin dünyada bir benzerinin olmadýðý vurgulandý.

6.Dünyadaki ilk Noterlik sisteminin Kanýtý:Zeugma Mühürleri
Zeugma antik kentinde yapýlan kazýlarda çýkartýlan ve 100 bin civarýnda olduðu söylenen mühürlerin dünya çapýnda bulunan en eski ve en çok mühür olduðu tespit edildi.Bu mühürler Zeugma þehrinin bir ticaret bölgesi olduðunun en büyük kanýtýný oluþturmaktadýr.Resmi alanda devlet-halk iliþkilerinde mührün yaygýn olmasý dünya tarihi açýsýndan önemli bir yere sahiptir.Özellikle resmi belgelerde bu iþleyiþin bir noterlik gibi yapýldýðý sanýlmaktadýr.Mühür sayýsýnýn fazla olmasý bu bölgedeki insan sirkülasyonunun ne kadar yoðun olduðunun da bir iþaretidir.Bir bakýma bölgesel güçlü bir ticaret merkezi konumunda olan Zeugma bu yapýsýyla günümüz Honkong’una benzetilmektedir.Kayýt altýna alýnan belge ve mühürlerden bu þehrin çok güçlü bir arþivinin olduðu da tahmin edilmektedir.

7.Dünyadaki ilk posta sistemi:Zeugma habercileri
Zeugma kazý bölgesinde çýkan eserler içinde mühürlenmiþ posta belgelerinin bulunmasý Zeugmanýn çevre yerleþim birimleri ile ne kadar sýký hareket içinde olduðunun bir göstergesi olarak ifade edilmektedir.Sadece devlet yönetimi degil halklarýn da iletiþimini saðlayan posta arabalarýnýn varlýðý sosyal açýdan dünya üzerinde bu tür organizasyonlarýn ilk ayaðý olarak gösterilmektedir.

[hazal1]

Yorumlayan: Gökhan Dokuyucu tarih 13.12.2006
Bu güzel yazýnýz için çok saðolu...
Ama birþey demeden geçemiyeçeðim
Dünyaya biz bunlarý öðrettik ama Biz ne öðrendik tam olarak Yöre halký olarak?

Yazýlarýnýzýn Devamýný Bekliyorum...

--------------------------------------------------------------------------------
Yorumlayan: admin tarih 14.12.2006
Gerçekten çok güzel tespitler. Hastahane kýsmýný ilk defa duyuyorum. Paylaþtýðýnýz için teþekkür ederim.

--------------------------------------------------------------------------------
Yorumlayan: Nizipli_subutay tarih 14.12.2006
Güzel bir araþtýrma, teþekkürler. Gaziantep yöresinin dünyanýn en eski yerleþim bölgesi ilan edilmesi boþuna deðilmiþ.

--------------------------------------------------------------------------------
Yorumlayan: Tarhan tarih 15.12.2006
Tüm mesele harabe ile tarihi degeri birbirinden ayýrt etmekte yatmaktadýr.Ben Nizip’in konaklarý konusunu açarken bir arkadaþýmýz "bu yýkýk harabelere nasýl deger veriyorsunuz" demiþti.Bizim insanýmýz Zeugma’ya da uzun yýllar harabe gözü ile baktý.Ne zaman dünya basýnýnýn gündemine girdi ondan sonra antik þehir oldu.Tarih bilincini insanlarýmýza iyi anlatmak gerekiyor.Gerçekten de bu konuda çok önemli katkýlar sunuyorsunuz.Tebrik ediyorum.

--------------------------------------------------------------------------------
Yorumlayan: hazarfenx tarih 16.01.2007
bu tür araþtýrma yazýlarýnýn nizibe katký saðlayacaðýna eminim keþke memleket büyükleride bu tür konularýn üzerinde dursa yazý için teþekkürler

[HMERMER]

selam zeugma nýn hayatýnýn boyle oldugunu nerden biliyosunuz

[nizipli_mehmet]

çok guzel tespýt yapmýssýnýz gercektende paylasým ýcýn tskler

[vedatakkas]

Yine güzel bir haber,yedi madde sýralanmýþ,bu da ZEUGMA'nýn dünyanýn 7 harikasýndan birisi neden olmasýn sorusunu insanýn aklýna getiriyor.
En enterasaný da açýk tuvalet ve kanalizasyon sisteminin bulunmasý.
Zeugma'da asýrlar önce medeniyet varken,ýssýz sokakta çiþi gelipte,duvarýn dibine yönelenleri düþündükçe kahroluyorum.