varan (Geçemen) çöl kertenkelesi

[admin]

DoÐa Derneði’nin "Hedef Sýfýr Yok Oluþ" kampanyasý kapsamýnda yürütülen "Urfa’nýn Bozkýrlarý" projesinde Türkiye’de ilk defa "çöl varaný" fotoðrafý çekildi. Turan Çetin’in fotoðraflarý, Türkiye’nin en çok okunan gezi, doða ve çevre dergisi Atlas’ýn haziran sayýsýnda yer aldý.




Þanlýurfa'da Çöl varaný ilk kez görüntülendi
Þanlýurfa'da Çöl varaný ilk kez görüntülendi
Haberin detayý için týklayýnýz.

Eklenme Tarihi: 17.06.2008

Dev kertenkele çöl varaný ilk kez Urfa'da görüntülendi

Doða Derneði'nin Hedef Sýfýr Yok Oluþ kampanyasý Urfa'nýn Bozkýrlarý projesi kapsamýnda Türkiye'de ilk defa çöl varaný görüntülendi. Çöl ve yarý çöl alanlarýnda yayýlýþ gösteren ve boyu yaklaþýk bir metre olan çöl varanýnýn nesli tükenmek üzere.

Doða Derneði'nin Urfa'nýn Bozkýrlarý projesi kapsamýnda yapýlan arazi çalýþmalarýnda tespit edilen çöl varanýnýn boyu ortalama bir metre olmakla birlikte bu nadir canlýnýn büyüklüðü bir metre 30 santime kadar yükselebiliyor. Çöl varaný, Urfa'daki kurak alanlarda yaþýyor ve tarým alanlarýnýn geniþlemesi nedeniyle nesli tehlike altýnda. Çöl varanýný köylüler koruyor Doða Derneði'nin bölgede daha önce yaptýðý çalýþmalar sonucunda çöl varanýnýn bulunduðu son yerler saptanmýþ, ancak bu nadir kertenkele türü tam olarak görüntülenememiþti. Çöl varaný, kendisi ile ayný alaný paylaþan köylüler tarafýndan da biliniyordu, ancak görünüþü nedeniyle korkulan ve görüldüðü yerde öldürülen bir canlý türüydü. Doða Derneði'nin köylerde yaptýðý çalýþmalar sonucunda bölge halký bu nadir canlýyý korumaya baþladý. Doða Derneði Genel Müdürü Güven Eken yaptýðý açýklamada 'Çöl varanýný korumak için Doða Derneði'nin Sýfýr Yok Oluþ projesi kapsamýnda okullarda çöl varanýný tanýtan ve doðadaki önemli anlatan oyunlar oynandý, köylülerle sohbet edildi. Bölgede yaþayan Ahmet Demir, Doða Derneði gönüllüsü olarak son iki yýldýr bu dev kertenkele için arazi çalýþmalarý yapýyor ve görüldüðü yerleri kayýt altýna alýyor. Türün tam olarak görüntülenmesini de yine bölgedeki köylülerin çalýþmalarý saðladý.' Güven Eken, sözlerini 'Doða Derneði'nin Urfa ekibi bozkýrlarýn da çok güzel ve zengin olduðunu göstermek için uzun zamandýr çalýþýyor. Çöl varaný gibi çok nadir canlýlarýn doðal alanlarýnda görüntülenmesi, doðanýn yalnýzca mavi ve yeþilden oluþmadýðýný Türkiye'ye hatýrlatmak için son derece önemli geliþmeler. Ceylan, telli turna, yaban koyunu ve buðday gibi kültürümüzde önemli yer oluþturan canlý türlerinin tümü bozkýr canlýlarý. Doða Derneði, tehlike altýndaki bozkýr yaþamýný tanýtmaya ve korumaya devam edecek' diyerek tamamladý. ÇÖL VARANI (Varanus griseus): Çöl ve yarý çöl alanlarda yayýlýþ gösteren canlýlardýr. En belirgin özellikleri; dillerinin uzun, ince ve uçlarýnýn çatallý olmasýdýr. Sýrt bölgesinin rengi genel olarak sarýmsý kahverengi ya da grimsi olur. Sýrtta koyu kahverengi ya da siyah, enine þeritler bulunur. Gündüzleri aktiftir. Genel olarak diðer küçük kertenkeleler, kemiriciler, avlayabildikleri kuþlar ve sürüngen yumurtalarýyla beslenirler. Ayrýca, topraðý kazabilir ve aðaçlara týrmanabilirler. Diþiler bir defada 10–12 kadar yumurta býrakabilirler. Boylarý 100 cm (en fazla 130 cm) kadar olabilir. Çöl varaný türü Kuzey Afrika'dan Güneybatý Asya'ya, Afganistan, Pakistan ve Kazakistan'a kadar yayýlým gösterir. Türkiye'de ise Varanus griseus griseus alttürü yaþamaktadýr. Bu alttür Kuzey Afrika ve Ortadoðu'da yaþamaktadýr. Güneydoðu Anadolu bölgemizde Þanlýurfa Birecik, Ceylanpýnar ve Þýrnak Silopi'den bilinen çöl varaný Þanlýurfa bozkýrlarýnda yaþamýný devam ettiriyor

[admin]

Literatürde Varan ismiyle anýlan bu hayvan, bölgemizde Geçemen adýyla anýlýr. Keçilerin memelerine yapýþmasý nedeniyle zararlý görülen hayvan, süraati ve dayanýklýlýðý nedeniyle kýsýtlý sayýda da olsa hayatta kalmayý baþarmýþtýr. Nizip/ BOZALÝOÐLU köyünde sýkça görülen bu hayvan, köyün su altýnda kalmasý nedeniyle deðiþik bölgelere daðýlmýþtýr.