Sulama Kanallarý Yakýnda Açýlýyor.Peki Proje Amacýna Ulaþabilecek mi?

[Ramazan Tarhan]

[justify] Bilindigi gibi bölgemizde Özellikle Enerji ve Tarýma yönelik büyük projeler hayata geçirilmektedir.Tabiki ana kaynak olarak Fýrat Nehri bu projelerin ana beslenme ünitesini oluþturmaktadýr.Tarým ve sulama amaçlý yapýlan Hancaðýz barajý Barak ovasýný sulamak için inþaa edildi.Birecik ve Karkamýþ barajlarý daha çok elektrik üretimi için inþaa dildi.Ancak Türkiye’deki en büyük su hacmine sahip olan Birecik barajýnýn suyunu tahliye kanallarý yolu ile hancaðýz barajýný beslenme projesi tam 10 yýldýr degiþik nedenlerden dolayý bekletilmektedir.22 km uzunluðundaki bu kanallar birçok kez açýlacak diye tarih verildi.Son olarak Nisan 2008 diye tarih verilen açýlýþýn gerçekleþmesi hepimizin arzusudur.Ancak gerek proje olarak ve gerekse aksamanýn vermiþ olduðu sýkýntýlar ile ilgili planlanan verimin alýnýp alýnamayacaðý hususunda farklý görüþler dile getirilmektedir.Konu ile ilgili Nizip Zýraat Odasý Baþkaný Sn.Mehmet AKFIRAT ile bir görüþme gerçekleþtirdik.Ýþte görüþmemizin detaylarý:

Ramazan TARHAN:Efendim,öncelikle görüþme talebimizi kabul ettiginiz için teþekkürlerimi sunuyorum.Gerek DSÝ ve gerekse Hükümet kanadýndan henüz yapýlmýþ resmi bir açýklama yok ama Barak ovasýný sulayacak olan sulama kanallarýnýn Nisan ayýnda faaliyete geçecegi ile ilgili bir haber duyduk.Size de ulaþan herhangi bir bilgi var mý?
Mehmet AKFIRAT:Ben de size teþekkür ediyorum.Evet açýlýþ tarihi ile ilgili bu üç ya da dördüncü olacak.Ama umarýn son olur.Açýlýþ tarihleri ile ilgili daha önce de bir çok kez duyuru yapýlmýþtý.Nisan 2008 içinde sulama kanallarýnýn açýlacaðý ile ilgili haberleri biz de duyduk.Sanýrým bu sefer ciddi gibi gözüküyor.Yani açýlacaðýndan ümitliyim.

Ramazan TARHAN:Kanallar ile ilgili bizleri bilgilendirebilirmisiniz?Çünkü bir çok kiþi bu konu ile ilgili kulaktan dolma bilgilere sahip.Bizler de sizin aracýlýðýnýz ile hemþerilerimizi aydýnlatmýþ oluruz.
Mehmet AKFIRAT:Tabiki,memnuniyetle.Öncelikle þunu belirtmekte fayda,görüyorum. Bizler Nizip Ziraat Odasý olarak her zaman çiftçimizin yanýndayýz.Çiftçimizin faydasýna olacak her projeyi destekleriz.Çiftçimizin zarar görebilecegi her türlü uygulamanýn da karþýsýndayýz.Sulama kanallarý ile ilgili birçok aksaklýk ve proje hatasý mevcuttur.Bunlarý zaman içinde tek tek dile getirdik.Ancak üzüntü ile belirtmeliyim ki bizim uyarýlarýmýzý dikkate alan olmadý.Hancaðýz barajý kot olarak Fýrat barajýnýn çok altýndadýr.Fýrat baraj suyunun drenaj kanallarý yolu ile cazibeli bir akýþ içinde Hancaðýz barajýna ulaþtýrýlmasý en mantýklý yol idi.Ancak bunu yapmadýlar.Hancaðýz’a Fýratýn suyunu ulaþtýracak olan 22 Km uzunluðundaki sulama kanallarýna pompalar ile su verilecektir.Bunun için 3 adet pompa yerleþtirildi.Her biri ayrý bir külfet olan ve enerji ile beslenen bu pompalara hiç ihtiyaç yoktu.Dünyanýn neresine giderseniz gidin kot olarak uygun akýþ cazibesine sahip göletlerden popma ile su tahliye edildigini göremezsiniz.

Ramazan TARHAN:Kanallar sizce uygun bir tercih mi?Zira artýk bu tip sulama þekilleri uygulanmýyor.Hem kamulaþtýrma külfeti hem de birçok verimli araziyi kullanýlamaz hale getiriyor.
Mehmet AKFIRAT:Bu proje 15 yýl öncesine ait olduðu için o zamanlar bu tip tahliye þekilleri revaçtaydý.Aslýnda bir barajdan baþka bir baraja su tahliyesi en iyi þekilde yer altýnda borular yolu ile yapýlýr.Nitekim özellikle büyükþehirlerimizdeki birçok içme suyu prolerinde bunu görmekteyiz.Çukurova gibi büyük sulama alanlarýndaki açýk kanallarda þimdiye kadar birçok boðulma vakýasý da yaþandý.Üstü açýk büyük sulama kanallarýnýn bu tip can güvenligi tehlikesleri de mevcutur.Bizim kanallar yapýlýrken baþka bir amaç da tasarlanmýþtý.Bu tasarý kapsamýnda suyun baraja ulaþmasý aþamasýna kadar birçok bölgenin de sulanmasý amaçlanýyordu.Birecik barajý ile Hancaðýz barajý arasýndaki 22 km’lik mesefade tarým yapan 5 köyümüz mevcuttur.Ancak sulama iþinin geçikmesi nedeni ile son 10 yýl içinde bu tarlalara özellikle fýstýk fidaný dikildi.Þu anda bu fidanlardan hasat bile yapýlmaktadýr.Zeytin üretimini destekleme nedeni ile son 5 yýldýr zeytin fidanlarýnýn dikimi de bu bölgelerde oldukça yaygýnlaþtý.Yani hububat ekimine yönelik planlanan bu sulama faaliyetinin ne kadar amacýna ulaþacaðýný bizlerde kestiremiyoruz.Fakat hedeflenenden daha düþük gerçekleþecegi kesindir.

Ramazan TARHAN:Peki,Hancaðýz barajýndaki hazýrlýklar ne aþamada?.Sulama tertibatlarý hazýr mý?
Mehmet AKFIRAT:Maalesef hazýr degil.Yukarýda bahsetigim drenaj kanallarý Hancaðýz barajý için de uygulanmadý.Bölgede sulu tarým yapmak isteyen çiftçiler yine sulama pompalarýna mahküm edilecek.Çukurova bölgesindeki gibi tarla sýnýrlarýnda küçük sulama kanallarý da DSÝ tarafýndan henüz yapýlmýþ degil.Burasý için daha baþka nasýl bir uygulama düþünülüyor onu da bilemiyoruz.

Ramazan TARHAN:Efendim, bu güzel sohbet ve vermiþ olduðunuz bilgiler için tekar teþekkür ediyorum.Umarým çiftçimizin de yüzü en kýsa zamanda güler.
Mehmet AKFIRAT:Ben de teþekkür ediyorum.Sizin aracýlýðýnýzla da tüm hemþerilerimize selamlarýmýzý iletiyorum.


[/justify]

[fatihböler]

Birecik Baraj gölü hem su hacmi hem de derinlik olarak çok yüksek bir potansiyele sahiptir.Kot olarak uygun olsa bile hidrolik olarak baraj suyunun vermiþ olduðu yüksek basýnç cazibeli bir þekilde kanallara býrakýldýðý zaman þiddetli bir akýntý oluþturacaktýr.Bu sebeple pompa sistemi ile su tahliyesinin yapýlmasý daha uygun bir tercihtir.Bu þelilde kanallara akacak olan suyun akýntý gücü kontrol altýna alýnmýþ olacaktýr.

Fatih Böler
Harita Mühendisi

[M.KÜÇÜK]

Her Halde önemli Olan Suyun Oraya Bir þekilde Ulaþmasý

[ÞENÇÝÇEK]

Hala su nizipli çifçilerimize ulaþmýþ degil sayýn akfýrata açýklamalarýndan dolyý teþekürler