Gaziantep'te fabrikalarýn atýk sularýnýn karýþtýðý dere, insan saðlýðýný tehdit ediyor.
40'tan fazla köy ve mahallenin içinden geçen dere, çevreye yaydýðý kötü kokunun yaný sýra yetiþtirilen sebze ve meyvelerin sulanmasýnda da kullanýlýyor. Fosseptiði andýran suyla yetiþtirilen yaklaþýk 3 ton domates, patlýcan, salatalýk, taze fasulye ve mýsýr, her gün Gaziantep halinden pazara sürülüyor.
Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi'ndeki (OSB) fabrikalarýn atýk sularýnýn karýþtýðý ve 'Akar' denilen dere, belediyeler yasasýyla mahalleye dönüþen Atabek, Savcýlý, Boðazköy, Dülük, Suboðazý, Bedirköy gibi 40'a yakýn mahalle ve köyün içinden geçiyor. OSB'nin atýk su arýtma tesisinin kapasitesi yeterli olmadýðý için fosseptik görünümü alan derenin geçtiði köylerde vatandaþlar, kokudan uyku uyuyamýyor, arazilerinde rahat çalýþamýyor. Çocuklar, pis suyun kenarýnda tehlikeden habersizce oynuyor. Civardaki köylüler ise bu suyla yetiþtirdikleri tonlarca sebzeyi, Gaziantep Sebze Hali'ne götürerek satýyor. Bu suyla domates, biber, salatalýk, patlýcan, mýsýr ve taze fasulye, þehir merkezindeki market, bakkal ve seyyar satýcýlar tarafýndan satýþa sunuluyor.
Gaziantep OSB'nin atýk su arýtma tesisinin yeterince çalýþmadýðýný iddia eden Suboðazý Mahallesi sakinleri, dere suyunun arazilerindeki kuyularýn sularýna karýþtýðýný, aðaçlarýnýn bu nedenle kuruduðunu ve çocuklarýnýn ve hayvanlarýnýn hastalandýðýný öne sürüyor.
Sudan dolayý çocuklarýnýn hasta olduðunu ileri süren Suboðazý sakinlerinden Veli Sezer (68), köydeki aðaçlarýn da kuruduðunu söyledi.
Sezer, "Bu sudan çocuklarýmýz ve hayvanlarýmýz hasta oluyor. Ceviz, kavak ve meyve aðaçlarýmýz kurudu. Bazý vatandaþlar, 2 kilo fazla olsun diye patlýcanýný, salatalýðýný, kabaðýný ve her türlü sebzesini bununla suluyor. Bunu da gidip millete yediriyor. Bu suyun döküldüðü Fýrat nehrine kadar, 40'tan fazla köy var. Derenin bir an önce temizlenmesini istiyoruz." diye konuþtu.
OSB'den gelen suyun Dülük, Atabek, Savcýlý, Boðazköy, Bedirköy gibi yerlerden dolaþarak köylerine ulaþtýðýný belirten Mehmet Düzkaya (42), "Sadece köy içinde bu sudan dolayý 100 tane ceviz aðacý kurudu. Ben de 50 yýllýk ceviz aðacýmý kuruduðu için kesmek zorunda kaldým. Suyun kokusundan durulmuyor. Çocuklarýmýz, her türlü tehlikeden habersiz suyun yanýnda oynuyor. Hayvanlarýmýz, suyun kenarýndaki arazilerdeki otlarla besleniyor. Mevsiminde köyden, her gün 3-4 ton sebze Gaziantep'e gidiyor. Atýk suyun içinde insan saðlýðýna zararlý ne tür maddeler var hiç bilmiyoruz. Buna bir çare bulunsun." þeklinde konuþtu.
Gaziantep Ýl Saðlýk Müdürü Ziya Yýldýrým, yapýlan analizlerde suyun insani amaçlý kullanýlamayacaðýnýn belirlendiðini, bunu köylülere bildirdiklerini ve uyarýcý levhalar koyduklarýný söyledi.
OSB'deki Atýk Su Arýtma Tesisi'nin 30 bin metreküplük kapasitesi olduðunu belirten Ýl Çevre ve Orman Müdürü Mesut Niziplioðlu ise tesisin biyolojik aratma sisteminin bulunduðunu ve tam kapasite çalýþtýðýný kaydetti.
OSB yönetiminin, fabrika sayýsýnýn artýþýna paralel olarak tesisin kapasite artýþýyla ilgili gerekli giriþimlerde bulunduðunu belirten Niziplioðlu, "OSB Baþkanlýðý, tesisin kapasitesinin 90 bin metreküpe çýkarýlmasýyla ilgili Ýþ Temrin Planý'ný bize verdi. Denetimlerimizde tesisin tam kapasite çalýþtýðýný gördük. Buradan arýtýlýp dereye býrakýlan suyun analizleri her gün raporlanýyor." diye konuþtu.
Derenin dip çamurunun temizlenmesiyle ilgili giriþimde bulunduklarýný, Nizip ve Þehitkamil kaymakamlarýnýn bir araya gelerek köylüleri bilgilendirdiðini belirten Niziplioðlu, "Ancak, mülkiyet ve köylüden kaynaklanan bazý sorunlar nedeniyle, Devlet Su Ýþleri'nin (DSÝ) Nizip yönünden baþladýðý dip çamuru temizleme iþi yarým kaldý. Köylüler, iþ makinelerinin aðaçlarýný yýktýðýndan, arazilerinin zarar gördüðünden þikayetçi oldular. Bunun üzerine iþ yarým kaldý." þeklinde konuþtu.
Tesisten býrakýlan suyun miktarý ve niteliðinin dönem dönem farklýlýk gösterdiðini belirten Tarým Ýl Müdürü Ýbrahim Yýlmaz da, dereye býrakýlan suyun her dakika kontrol edilmesinin mümkün olmadýðýný, atýk sularýn deþarjý ile ilgili yönetmeliðe göre analizlerinin çok zor olduðunu dile getirdi. Yýlmaz, "Birçok ildeki sanayi bölgelerinde arýtma tesisi yok. Gaziantep'te böylesine bir tesisin bulunmasý artýdýr. Ancak fabrika sayýsý artýyor. Tesisin kapasitesinin artýrýlmasý faydalý olacaktýr." dedi.
Ýbrahim Yýlmaz, bu suyla sebzelerin yetiþtirilebileceðini, içindeki zararlý atýklarýn belirlenen miktarlarýn altýnda bulunduðunu sözlerine ekledi
kaynak:zaman.com.tr