Türk hukukunda boşanma, nafaka ve tazminat

Avukat Esma Zeryan Öztaş, Türk Türk Hukukunda Boşanma, nafaka ve tazminat konusunda açıklamalarda bulundu. Avukat Öztaş, Medeni Kanunu 166/1. maddesine göre: “Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir.".
Türk hukukunda boşanma sebepleri; özel boşanma sebepleri ve genel boşanma sebepleri olarak ikiye ayrılmaktadır.*
ÖZEL BOŞANMA SEBEPLERİ*
-Zina; Evlilik birliğinde cinsel sadakat, eşler için en önemli yükümlülüklerden birisidir. TMK’nın 161. maddesine göre eşlerden biri sadakatsizlik yaparsa , diğer eş boşanma davası açabilir. Boşanma sebebi zina ise eğer, zinanın öğrenilmesinden itibaren 6 ay ve her halde zina eyleminin üzerinden 5 yıl geçmekle boşanma davası açılmadığı takdirde, eşin affettiği kabul edilir ve dava hakkı düşer. *TCK’da zina suç sayılmıyor. fakat mutlak boşanma sebebi olarak sayılıyor. Yani, zina eyleminin gerçekleştiği ispat edildiğinde, hakimin takdir hakkı olmaksızın boşanmaya karar vermesi gerekmektedir.*
-Hayata Kast; Hayata kast nedeniyle boşanma sebebini, eşlerden birinin, diğer eşi öldürmek amacıyla yaptığı eylemler oluşturur. Kusura dayanan bir boşanma sebebidir. Hayata kast nedeniyle boşanma kararı verilebilmesi için, buna ilişkin maddi olayın ve kusurun kanıtlanması gerekir. Maalesef ülkemizde kadına yönelik şiddete ilişkin olaylara sıkça rastlanmaktadır. Bu halde de şiddete uğrayan eşin boşanma davası açma hakkı mevcuttur.
-Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış; Pek kötü davranış, özel boşanma sebeplerinden olup, diğer eşin vücut sağlığına yönelik her türlü saldırıdır. Örneğin, eşini dövmesi, eve kapatması…gibi bu sebeple dava açılabilmesi için bir eşin diğer eşe yönelik pek kötü davranışının zulüm veya işkence boyutunda olması şarttır.*
Onur kırıcı davranış, yasada özel başvurma sebebi olarak kabul edilmiş olup, eşin, diğer eşinin onuruna yaptığı hakaret, küçük düşürmek maksadıyla yaptığı saldırıdır. Örneğin, eşlerden birinin diğerine açıkça *“namussuz” demesi onur kırıcı davranış olarak kabul edilir.
Pek kötü veya onur kırıcı davranışlar nedeniyle boşanma kararı verilebilmesi için olayın ve kusurun ispatlanması şarttır. Boşanma sebebinin öğrenilmesinden başlayarak 6 ay, her halde bu sebebin gerçekleştiği tarihten itibaren 5 yıl geçmekle dava hakkı düşer.
-Terk Sebebiyle Boşanma; Bu sebeple boşanma davası açılabilmesi için eşlerden birinin evlilik birliğine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemek için ortak yaşama son vermesi şartı aranır. Bu şekildeki ortak yaşama son vermesinin hukuka aykırı olması ve ihtar koşullarının gerçekleşmesi gerekir. eşlerden biri haklı bir nedeni olmadan ortak konutu terk etmiş olmalı ve 6 ay boyunca ortak konuta dönmemiş olmalıdır. Burada dikkat edilecek husus, terkin haklı bir sebebe dayanmamış olmasıdır. Eşe eve dönmesi için noter yoluyla bildirim yapılır, 2 aylık süre sonunda hala eve dönmemişse dava şartları oluşur.
-Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme; Eşlerden biri küçük düşürücü bir suç işler veya haysiyetsiz bir hayat sürerse diğer eş, her zaman boşanma davası açabilir. Burada suçun küçük düşürücü olup olmadığı verilen cezaya göre değil, toplumdaki anlayışa göre hakim tarafından takdir edilir. Örneğin, eşin gasp yapması, adam öldürmesi, gibi.
-Akıl Hastalığı; Eşlerden birinin akıl hastası olup, bu yüzden ortak hayatın diğer eş için çekilmez hale gelmesi ve hastalığın geçmesine olanak bulunmadığının resmi sağlık kurulu raporuyla tespit edilmesi halinde diğer eş boşanma davası açabilir*
GENEL BOŞANMA SEBEPLERİ
-Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması; TMK’nın 166/1 maddesi uyarınca evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir.
-Anlaşmalı Boşanma; Bu boşanma evliliğin en az bir yıl sürmesi, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde gerçekleşir. Bu nedenle boşanma kararı verilebilmesi için hakimin tarafları dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi gerekmektedir.*
-Eylemli Ayrılık Sebebiyle Boşanma; Boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak 3 yıl geçmesi halinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayatın yeniden kurulamaması halinde evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilir.
BOŞANMADA TAZMİNAT
Boşanma durumunda boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevi tazminat olarak uygun miktarda bir *para ödenmesini isteyebilir.
BOŞANMADA NAFAKA
Tedbir Nafakası: Boşanma davası açılmadan önce veya açıldıktan sonra herhangi bir eşin veya 18 yaşından küçük çocukların geçinmesini sağlamak üzere hükmedilen nafaka türüdür.
İştirak Nafakası: Boşanma davası neticesinde çocuğun velayeti kendisinde olmayan eş aleyhine çocuğun giderlerine katılmasını sağlamak üzere hükmedilen nafakadır.
Yoksulluk Nafakası: Evliliğin boşanma kararı ile bitmesi nedeniyle yoksulluğa düşecek eş lehine, diğer eş aleyhine hükmedilen nafakadır.
Nafaka, boşanma ve boşanmadan kaynaklı tazminat davalarına bakmaya 4787 sayılı kanun ile kurulan Aile Mahkemesi görevlidir. Nafaka alacağının tahsili için nafaka borçlusunun maaşına haciz konulması durumunda aylık nafaka miktarının tamamı maaştan kesilir. Nafaka borçlusunun maaşında önceden haciz olsa bile aylık nafaka miktarı önceki hacizlerden bağımsız olarak maaştan kesilir. Nafaka borçlusu, aylık nafaka bedelini ödememesi durumunda nafaka alacaklısının şikayeti üzerine diğer şartların da mevcut olması durumunda İİK 344. maddesine göre 3 aya kadar tazyik hapsine mahkum edilecektir. Nafaka şahsa bağlı bir haktır. Önceden vazgeçilmesi ya da feragat edilmesi kesin hüküm oluşturmaz. Ayrı bir dava ile talep edilebilir.
Adres : Hükümet konağı karşısı ( Balkanoğlu iş merkezi ) Kat : 2 Daire : 8 Nizip/Gaziantep
GSM : 0 554 122 84 72