Tarihten Bir Yaprak

İnebahtı Deniz Savaşından Sonra Osmanlı’nın Yeni Bir Donanma Yapmaları

Osmanlı Devleti 1571 yılında korsan yatağı haline gelmiş olan Kıbrıs adasını Venediklerden alınca Papa’nın öncülüğünde bir haçlı donanması oluşturuldu. Bu donanma, İnebahtı’da Osmanlı donanmasını ani bir baskınla yok etti. Sadece Uluç Ali Reis’in komutasındaki gemiler kurtulabildi. Osmanlı Devleti, geniş topraklara ve sahillere sahipti. Bunları korumak için güçlü bir donanmasının olması gerekiyordu. Şimdi bütün donanması yok edilmiş, sınırları düşman saldırılarına açık hale gelmişti.
İşte burada Osmanlı’nın nasıl güçlü ve disiplinli bir devlet olduğu ortaya çıktı. Bunu Sokullu Mehmet Paşa’nın Uluç Ali Reis’e söylediği şu sözden daha iyi anlıyoruz. “Paşa Hazretleri! Sen henüz Osmanlı Devletini bilmiyorsun. Bu devlet öyle bir devlettir ki istese tüm donanmanın direklerini gümüşten, iplerini ibrişimden ve yelkenlerini atlastan yapabilir.” Gerçekten de Sokulunun dediği gibi oldu.
Osmanlı, büyük bir azimle o yıl çalıştı. Amaç, yaza kadar yeni bir donanma yapmaktı. Çünkü, eğer o yaz Akdeniz’e yeni bir donanma gönderilmese bütün sahiller ve İstanbul boğazı düşman donanması tarafından tutulacak, Osmanlı devleti kötü bir barış antlaşmasına zorlanacaktı. Bütün ulus, tehlikenin farkındaydı.

NASIL HAZIRLANDILAR
Osmanlı devleti büyük bir fedakarlıkla o kış çalıştı. Hatta Padişah, kendisine ait olan has bahçenin bir kısmını bile donanmaya verdi. Böylece daha fazla gemi yapılmış olunacaktı. Donanma inşası için sadece İstanbul değil, Karadeniz’de; Sinop, Amasra, Kandıra, Kefken, Midye, Varna, Ahyolu, Süzebolu, Burgaz Marmara denizinde; İzmit, Gemlik, Biga Gelibolu, Doğu Akdeniz’de Edremit, Rodos, Antalya ve Alaiye ve diğer bazı limanlarda gemi yapımına başlandı. Yani, bütün Osmanlı ülkesi o kışı gemi yapımı ile geçirdi. Sahil şehirleri olmayan, yani iç şehirlerde bu yapıma katıldılar. Onlarda kumaş yapımı, direkler, keresteler, yelken bezi, kürek, zift ve donanma inşası için gerekli olan diğer malzemeleri hazırlamakla geçirdiler kışı. Ülke, büyük bir tehlikeyle karşı karşıyaydı ve halk da bununun bilincindeydi. Denizlere egemen olmayan uluslar yok olmaya mahkümdü. Günümüzde bile ABD'nin gücü denizlerdeki egemenliğine dayanır. Eğer güçlü bir filosu olmasaydı Irak'a saldıramazdı.
Malzemelerin dışında gemiyi kalafatlamak için kalafatçıya, kürekçiye ve deniz askerlerine ihtiyaç vardı. Yani dört bir yandan hazırlanıyordu Osmanlı. Devletin adı boşuna Devleti Aliye-i Osmaniye (Yüce Osmanlı Devleti) değildi.
Bu sırada Venedik elçisi Osmanlı donanmasının yok edilmesinden dolayı Sadrazam’ın yanına geldi. Sokullu, elçinin bozulmuş moralını görmek istediğini anladığından ona; “Biz sizden Kıbrıs’ı alarak kolunuzu kesmiş oldu. Siz donanmamızı yakarak sakalımızı traş ettiniz. Kesilen kol yerine gelmez ama kesilen sakal yerine gelir” diyerek tarihe geçen cevabı verdi.
Osmanlı Devleti bir kış boyu tüm ulusuyla gece ve gündüz demeden çalışarak 250 gemiden oluşan bur donanma yaptı. 1572 yılının Haziran ayında Akdeniz’e çıktı. Yani söylenen sözlerin boş olmadığını göstermiş oldu. Osmanlı Devletinin birkaç yıl Akdeniz’e çıkamayacağını düşünen haçlılar, o yaz Osmanlı donanmasıyla karşılaşınca denize çıkamadılar. Osmanlı Devleti, bütün bir yaz Akdeniz’i dolaştı. Devletin ne kadar güçlü olduğunu ve başarının sadece askeri bir güçle değil, halk desteği, teknik bilgi ve iman gücüyle olduğunu göstermiş oldu.
Bize düşen de bu olaydan ders alarak devlet ve halkla birlikte yeni bir silkinme hamlesi gerçekleştirmek ve tüm ulusça büyük bir çalışmayla başarıya ulaşmaktır. Tarihini bilmeyen uluslar yok olmaya mahkümdür. Bizler, nice büyük işleri birlik ve beraberliğimizle başarmışızdır. Genlerimizde imparatorluk mirası vardır. Bugünkü küçük kavgaların suni olduğunu anlamamız için birazcık geçmişe bakmamız yeterlidir. Bizler dayanışma içinde olursak, batıyı bugün bile dize getirebiliriz. Yeterki buna iman edelim.

İBRAHİM HALİL ER