ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ

Endüstri Mühendisliği (EM) nedir?

Öncelikle o klasik sorudan başlayalım. Endüstri Mühendisliği (EM) nedir? EM'nin en kısa ve yalın tanımı, imalat (fabrikalar, atölyeler vs.) ve hizmet (hastane, bankacılık, eğitim vs.) sektörlerinde insan ve makinadan oluşan sistemlerde her iki öğenin bir arada uyum içinde çalışmasını organize eden, kontrol eden ve de geliştiren bir mühendislik alanıdır. EM, temel felsefe olarak üretimdeki birim maliyeti düşürürken verimlilik ve de üretkenliği mümkün olan en yüksek düzeyde tutmayı sağlar. Buna literatürde "En İyileme (Optimizasyon)" denir. Bu kadar yeter. Gerisi daha çok akademik olaylardan ibarettir.

EM'nin çalışma alanlarına deyinecek olursak bir çok sektör ve alan sayabiliriz. Örnek vermek gerekirse:

· Piyasaya sürülecek yeni bir ürünün veya hizmetin satış tahmininin, fiyatlandırma ve maliyet analizlerinin yapılması
· Ürünü veya hizmeti üretecek tesisin yerinin seçilmesi, kapasitesinin belirlenmesi, sistemin kurulması ve verimli bir şekilde işletilmesi
· Üretim, depolama ve dağıtım gibi alt sistemlerinden oluşan geniş ölçekli bir tedarik zinciri sisteminin kurulması ve işletilmesi
· Bilgisayar destekli yönetim bilgi sistemlerinin tasarımı ve otomasyonu
· Sağlık sistemlerinin optimizasyonu. Tıbbi cihazların geliştirilmesi veya organ nakli gibi zor kararlarının verilmesini sağlayacak matematiksel modellerin geliştirilmesi
· Üretim/servis planlanlarının hazırlanmasi ve stok kontrolunun sağlanması
· Lojistik sistemlerin tasarımı ve işletilmesi
· İmalat sistemlerinin ve montaj hatlarının otomasyonu
· Verimlilik ve modernizasyon çalışmalarının yapılması
· Karmaşık sistemlerin bilgisayar modellerinin geliştirilmesi ve simulasyonu
· Toplam kalite yönetiminin sağlanması
· Endüstriyel projelerin ekonomik açıdan değerlendirilmesi
· Bankacılık, gıda, sağlık, ulaştırma, turizm gibi servis sistemlerinin analizi, tasarımı ve kurulması

gibi birçok iş alanı sayılabilir. Ama siz bunları UNUTUN! Çünkü maalesef ülkemizde EM'nin kıymeti bilinmemektedir. EM, bizim gibi henüz sanayileşme sürecinde olan ülkeler için gerekli olan temel mühendislik dallarından biridir. Başta da belirttiğim üzere EM verimlilik ve maliyet üzerine çalışan bir dal olduğu için işletmelerin buna gerekn önemi vermesi gerekir.

Peki ülkemizde her yıl mezun olan bu kadar EM ne iş yapmaktadır?

Ülkemizde Endüstri Mühendisleri en fazla Üretim Planlamacı olarak çalışmaktadırlar. Üretim Planlama; “Hangi üründen, hangi zamanda, hangi miktarda üretilmeli ki müşteri beklentileri karşılanabilsin?” gibi biraz karmaşık bir soruyu cevaplamak üzere çalışmalar yapmaktadır. Bunun yanında günümüzün kurumsallaşma sürecini tamamlamış işletmeler, Endüstri Mühendislerini:
- İnsan Kaynakları,
- Lojistik yönetimi,
- Satış ve Pazarlama yönetimi,
- Metot Mühendisliği,

gibi alt branşlarda sınırlı sayıda da olsa istihdam etmektedirler. Bu konularda daha doğrusu Üretim Planlamanın dışındaki alanlarda çalışmak isteyen Endüstri Mühendisleri okulda verilen eğitimin yanı sıra dışarıdan özel kurslarla eğitimlerini desteklemelidirler. Bu yüzden de üniversite okuyacağınız şehrin sosyal açıdan tatmin edici düzeyde olması gereklidir.

Endüstri Mühendisliği Bölümünü seçecek arkadaşlara bir takım tavsiyeler:

Öncelikle seçeceğiniz okulu iyi tanıyın. Seçmeyi düşündüğünüz okulda okuyan ya da yakın zamanda mezun olmuş kişilerle irtibata geçin. Hatta imkanınız varsa okula gidip Bölüm Başkanıyla ve bölümün hocalarıyla, öğrencileriyle tanışın.

Seçeceğiniz bölümün bulunduğu şehirde sanayinin gelişmiş olmasına dikkat edin. Her ne kadar yukarıda EM’nin çalışma alanlarını geniş tutmuş olsak da ülkemizde çoğu Endüstri Mühendisi üretim sektöründe çalışmaktadır. Seçeceğiniz şehirde ne kadar çok işletme varsa kısmi zamanlı (part-time) çalışma ve staj imkanınız o kadar fazla olacaktır. Özellikle EM gibi uygulamanın fazla olduğu bir meslek dalında deneyimin etkisi son drece fazladır. Bu konuda öne çıkan iller, İstanbul, İzmir, Gaziantep, Bursa, Kocaeli gibi sanayi illeridir.

EM’nde yabancı dilin de etkisi büyüktür. Günümüzde İngilizcenin bir ayrıcalığı kalmamıştır. Daha doğrusu bir mühendis için İngilizce bilmek ŞARTTIR! Bunu yanı sıra çalışmayı düşündüğünüz sektörün iş yaptığı ülkenin dini konuşabilmek size her zaman avantaj sağlar. Örneğin yüksek teknolojili mallar üreten bir firmada çalışacak Endüstri Mühendisi Almanca, Gıdada çalışacak olan Arapça, vs.

EM’nde birçok uygulama bilgisayarla yapılır. Bunun için temel ofis yazılımlarını (Word, Excel, Powerpoint ve Access) bilmek gereklidir. Özellikle Excel programı raporlamada işinize çok yarayacak bir programdır. Excel’in yanı sıra Visual Basic programlama dilini bilmeniz size yine raporlamada büyük kolaylıklar sağlayacaktır.

İkidir raporlama yazıyorum. Bir mühendisin en temel bilmesi gereken uygulamalardan biri de raporlamadır. Çünkü sizin yaptığınız bir çalışmayı amirinize açıklamak için rapor yazarsınız. Bu konuda bir anekdot aktarmak istiyorum: Çiçeği burnunda bir mühendis, amirinin isteği üzerine yeni bir yatırım kararı için fizibilite etüdü (yapılsın mı, yapılmasın mı?) yapmaya başlamış. Uzun uzun hesap kitap yapmış, sonunda 400 sayfalık bir dökümanı amirine sormuş. Amir dökümanın kapağına şöyle bir bakmış ve
“Sonuç? Bu yatırım karlı mı?” demiş. Bizim çiçeği burnunda mühendis:
“Hayır efendim, bu yatırım karlı değil.” demiş. Amiri:
“Zaten ben de öyle düşünmüştüm.” demiş ve dökümanı çöpe atmış.

Bu kısa anekdotdan da anlaşıldığı üzere bir mühendis ne yaptığını karşısındakine anlatabilmelidir. Bu kişi ilkokul mezunu bir patron ya da Harvard mezunu bir yönetici olsa da fark etmez.

Benim sözlerim bu kadar, sizin sormak istedikleriniz varsa yanıtlayabilirim.