Zeugma Bölgesinde Firat'in Altinda Tünel Varmi?
<p class="MsoNormal" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-ALIGN: justify" Zeugma Bölgesinde Firat’in Altinda Geçen Bir Tünel Var mi?
.
<p class="MsoNormal" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-ALIGN: justify" <input type="image" alt="01" src="http://www.Nizip.com/pic_show.asp?picid=550&type=1" / <o:p </o:p .
<p class="MsoNormal" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-ALIGN: justify" 1996 Yilinda Iski’nin Sariyer-Kagithane içme suyu boru hattinin kamulastirma isleri kapsaminda Maslak’taki bir parsel içinde bulunan ve "FONT-SIZE: 11pt; COLOR: black; mso-bidi-font-size: 12.0pt" 1183 yilinda Bizans imparatoru I.Andronokis tarafindan Konstantinopolisin "mso-spacerun: yes" su ihtiyacini karsilamak maksadiya insaa ettirdigi yer alti tünelinin tespit kesfine katildigimda hayatimdaki en muhtesem anilardan birini yasamistirm.Yaklasik 1 metre genisliginde ve 1 metre yüksekliginde oval olarak yer altina nakis nakis taslarla ve sert killi toprak kullanilarak insaa edilen ve bir bakima boru hatti gibi görev yapan bu ince su tünelleri gerçekten de tam bir sahaser niteligindedir.Su kanallari ve geçis tünelleri ile ilgili tarih sayfalarinda bir çok örnekler bulunmaktadir.Gerek savaslardan korumak amaciyla ve gerekse su/nehir "mso-spacerun: yes" yollarini asmak için buna benzer tünellerin insaa edildigi yapilan kazi çalismalarinin bir çogunda önemli ipuçlari elde edilmistir.Saray kapilarina açilan gizli tüneller,önemli mabetlerin çikis noktarina yapilan gizli geçitler ve henüz olanaksiz olan bazi nehir köprülerine alternatif olarak yerin derinliklerinde kazilan geçis tüneller bu alandaki en önemli örneklerdir.
<input type="image" alt="01" src="http://rmtc.meteor.gov.tr/v5/picAL/Turizm6.jpg[/IMG]" /
Tarihi yapi ve çevre incelemelerine olan merakimdan dolayi bu konu ile ilgili küçük bir arastirmam oldu.2001 yilinin Agustos ayinda bir grup arkadasimla birlikte Halfeti ilçesine gitmistik.Burada kiraladigimiz motorlu bir küçük bir gemi ile Rum Kale’ye çiktik.Istanbul Rumeli Hisarini görenler burasini gördüklerinde agzi açik kaldilar.Yanimda bulunanlar hayretler içerisinde bu essiz güzel manzarayi seyretmeye doyamadilar.Rumeli Hisarina olan müthis benzerlik ister istemez bu kalenin de kurulus amacini sorgulamamiza neden olmustu.Her tarafi dikkatlice incelemeye basladik.Firat’in kiyisindaki bu güzel kalenin kiyaya yakin yerlerinde merdivenli derin su kuyularinin varligi dikkatimizi çekmisti.Hangi amaçlalar bu kuyularin tesis edildigini bilemiyoruz.Fakat bu çikis noktalarinin içme suyu için yapildigini hiç sanmiyorum.
<input type="image" alt="02" src="http://www.Nizip.com/pic_show.asp?picid=551&type=1" /
Firat’in yanibasinda bulunan bu kalenin içme suyu sorununun olmasi mantiksiz bir yaklasimdir.Büyük olasilikla bu merdivenli kuyular Firatin öbür yakasina geçis noktalarinin kapisi Olduklarini düsüniyorum.Tabiki bu hususta hiçbir çalisma yapilmamis.Birecik sahillerinden Halfeti kiyilarina kadarki bölgede Özellikle önemli uygarliklara ev sahipligi yapmis olan büyük devletlerin Firat’in amaniz akisina köprü kurma yeteneklerinin imkansizligi karsisinda bazi dag geçis noktalarinda karsi tarafa geçis için yer alti tünelleri insaa edildigi bir çok tarihçi tarafindan da muhtemel oldugu iddia edilmistir.Karsi tarafa geçis için yapilan bir çalisma türü de günümüzde Teleferik dedigimiz her iki tarafa gerilen halatlar yardimi ile havadan geçis olanagi seklindedir.Hem halat geçisleri hem de yer alti tünel geçislerinin varligi çok yüksek olasilikla bu bölgelerde uygulanmistir.Ancak yer hususunda kesin bir bilgi yoktur.1996 Yilinda bir gurup arastirmaci arkadasimla henüz baraj gölü olusmamisken Su andaki Motorlu geminin bulundugu sahile yakin bir bölgede piknik yapmistik.Piknik yaptigimiz bölgede yamaçda bulunan bir magara dikkatimizi çekmisti.Bu magaraya ulasmak için tam bir dag tirmanisi yapmak gerekiyordu.Tabiki bu da olanaksizdi.Kekepçi Halil’in aklina güzel bir fikir gelmisti.Motorsikletine bindi ve Nizip’e gidip 3-4 tane kalin ip getirdi.Ipleri birbirine bagladik.Yukarida bulnan kalin bir fistik agacinin gövdesine ipi bagladiktan sonra önce ben sonra da Halil bir komando harekati gibi magara kapisina kadar indik.Sonra bizden cesaret alip diger arkadaslarimiz da iple magaraya indiler.Magaraya girdigimizde hayretler içinde kalmistik.Daha önceleri birileri buraya ugramis olmali ki her taraf kazi halindeydi.Ama bizim asil dikkatimizi çeken magaranin arka tarafindan ilerleyen koridordu.Yaklasik 50-60 metre kadar ilerledik.Daralmaya ve kararmaya baslayan koridor içinde daha fazla ileriye gidemeyecegimizi anladik.Sonra bu güzel aniyi daha da heyacanli hale getirmek için el feneri kullanmaya karar verdik.Asagida bulunan bir arkadasimiza Nizip’e gidip el feneri getirmesini söyledik.Bir süre sonra el feneri de geldi.Ve daralan koridorda önde ben arkamda Halil olmak üzrere 3 kisi koridorun sonuna geldik.Yaklasik 80 metre uzunluk vardi.Ve son kisimda da bazi saga sola açilan kapilar vardi ama toprak göçmesi sonucu bu kapilar kapanmistir.Bizler de biraz korku içinde daha fazla ileri gidemedik.Zaten oksijen yetersizligi hemen kendini göstermis ve nefes darligi almaya baslamistik.Ve magaradan çiktik.Burada bu essiz tünelleri kazan insanlarin becerileri karsisinda hayretler içinde kalmistim.Ve o günden sonra Basta Zeugma halki olmak üzere Firat’in karsi yamacina mutlak suretle bir yer alti geçisinin oldugunu israrla savunmaya basladim.Bu çalismalarimi 2004 yilinda Nizip sahilinde kiraladigim bir motorlu gemi ile Rumkale’ye kadar olan kisma tarama yapmak suretiyle Etraftaki dar geçitleri incelemeye aldim.Özellikle Birecik sinirlarinin tarafinda çok sayida sahil magarasi mevcuttur.Henüz bunlari inceleme firsati bulamadim.Arkeolog da degilim ama birkaç geçit ile ilgili yüksek tahminlerim mevcuttur.Tamami baraj suyunun altinda kalmis olsa bile böyle geçitlerin varliginin kesfi bölgemiz için çok büyük bir turizm patlamasini saglayacaktir.Bu hususla ilgili genis kapsamli bir çalismanin yapilmasini çok arzu ederdim.Tarihi yer alti geçisleri ile ilgili bir çok proje ve döküm topladim.Bu geçislerin nasil ne ne gibi yerlerde yapilabilecegi hususunda teknik bilgiler elde ettim.Sert kayalarin oyulmasi sonucu yapilan tünellerin çok uzun yillar aldigi bilinmektedir.Ancak Bizans Imparatoru "mso-spacerun: yes" I.Andronokis’in yaptirdigina benzer bir tünel çalismasinin da Firat havzasinda yapilabilecegini tahmin ediyorum.Kayalarin oyulmasi türünden bir tünel günümüze kadar kendini muhafaza edebilecek niteliklere sahiptir.Ancak su kemeri seklinde yumusak toprak kütlelerinin altina insaa edilen geçit tünellerinin günümüze kadar ayakta durmasi zor gibi gözükmektedir.Firat Nehrinin derin olmayan bölgelerinde su kemeri türünden tüneller insaa edilebilecegini tahmin ediyorum.Eger bu türden bir yapi mevcutsa Su andaki baraj göndesinin alt kisimlari buna uygun niteleiklere sahiptir.Tarih kayitlarinda ne yazikki bu tür somut yazilara rastlamak mümkün degildir.Ya tesadüf sonucu ya da bilinçli tahminler yürütülerek yapilan arastirmalar sonucu bu tür tarihi çalismalar gün yüzüne çikabilmektedir.Mesela son olarak Gaziantep kalesinin bulundugu bölgede meydana gelen bir çökme sonucu tarihi bir han ortaya çikmistir..Büyüksehir belediyesinin burayi Turizme açma girisimi de takdirle karsilanmistir.Bu konulardaki arastirma noksanligi büyük bir hazineye sahip olan bölgemizin degerinin anlasilmamasina neden olmaktadir.Ben bu iddiami birkaç yerde dile getirdim.Buradan da sizinle paylasmak istedim.Günün birinde Özellikle de Zeugma veya Rumkale bölgesinde bu tünelin gün isigina çikacagina eminim.<o:p </o:p .
