Urfa bozkırında yaşayan ceylan, çizgili sırtlan, çöl koşarı gibi ...

Urfa bozkırında yaşayan ceylan, çizgili sırtlan, çöl koşarı gibi hassas türlerin artık bir koruyucusu var. Eski avcı Ahmet Demir, hikayesini anlatıyor....

FOTOĞRAF: TURAN ÇETİN





Yarı çöl ve ağaçlı bozkır özelliği gösteren Urfa bozkırlarında ceylan, çizgili sırtlan, çöl koşarı, çizgili ishakkuşu ve çöl varanı gibi hassas türler bulunuyor. Bölgede bu türlerin bir bekçisi var. Birecik’in Yeni Akpınar köyünde çiftçilik yapan 40 yaşındaki Ahmet Demir daha ilkokul dönemlerinde çevresindeki pek çok kişi gibi avcığa başlıyor. Ta 2004’e kadar.

Siz de çevrenizdekiler gibi avcılık yaparken ne oldu da bölgenin en önemli doğa korumacısı oldunuz?
Çocukluğum avcılık yaparak geçti. Tavşan, kum kekliği avlar, keçilere zarar verdiği için çöl varanlarını gördüğümüz yerde öldürürdük. Sadece ilkbaharda ve Ramazan’da avlamazdık. 2004 yılıydı. Bütün Avrupa’da sadece bizim buralarda görülen çöl koşarı gözlemlemek üzere Ankara’dan fizik hocası Cenk Türkmen geldi köyümüze. Günübirlik gelmişti ama dört gece misafir ettik. Geceleri damda yatıyor, sabah erken kalkıyor akşama kadar kuşları izliyorduk. Bu sürede bana çok şey anlattı. Çok etkilendim. Ankara’ya dönünce kuşlarla ilgi bir kitap gönderdi. Kısa bir süre sonra da Doğa Derneği uzmanları gelip gitmeye başladı. Bölge sorumlusu Turan Çetin’le başta çok kavgalar ettik. “Benim arazim değil mi, istediğimi yaparım” diyordum. Sonra bir yıl boyunca devamlı çalışmalar yaptık, beraber bozkırda gezdik. Bozkır ve bozkırda yaşayan canlılar hakkında sohbetler ettik. O zaman doğaya başka bir gözle bakmaya başladım ve avcılığı bıraktım.

Köyünüzün çevresinde çöl koşarı, çöl varanı gibi çok hassas türler yaşıyor. Nasıl koruyorsunuz, neler yapıyorsunuz?
15 bin dönüm arazim var. Avcı kesinlikle sokmuyorum. Hatta bu yüzden bazen sorunlar yaşıyorum. Bizim buralarda biraz sert olmak gerekebiliyor. 2004 yılından beri çöl koşarlarını gözlüyor ve sayıyorum. O yıllarda sadece dokuz adet kaydetmiştik. Şimdilerde ellileri buldu. Sadece bir adet olan aktif çöl varanı yuvası şimdi üç adet. 2009 Nisan ayında yuvaları kontrole gitmiştim ki iki yavru gördüm. Çok sevindim, heyecanlandım hemen cep telefonumla fotograflarını çektim. Çöl koşarını görmeye her sene en az 60-70 kuş gözlemcisi turist gelir, misafir eder, rehberlik yaparım. Şu anda altı köy ilkokulunda bölgemizin doğasını anlatmak üzere eğitim çalışmalarına katılıyorum. Okuldaki öğretmenlere ve öğrencilere dev kertenkele çöl varanını anlatıp, çöl koşarının narinliğinden bahsediyorum. Doğa korumacılarını bir araya getiren çeşitli toplantılara katılıyor, Urfa bozkırlarını anlatıyorum.

Çevrenizden nasıl tepkiler görüyorsunuz?
Çevremden bazıları bana uydu avcılığı bıraktı, bazıları devam etti. Biz ailecek bu işi yapıyoruz. Dürbünüm kapının arkasında asılı. Ben yoksam çocuklar gözler kuşları, notlar alırlar.

ÇÖL KOŞARI
(Cursorius cursor):
Çöl koşarının tüm Avrupa’da çok az görüldüğü ve ürediği ender alanlardan biri Şanlıurfa bozkırları. İlkbaharın gelişiyle bozkırlara gelen çöl koşarları yaz sonuna kadar beslenerek üremelerini gerçekleştirip yaz sonunda yeni bireylerle beraber tekrar göç ediyor.

ÇÖL VARANI
(Varanus griseus):
Çöl ve yarı çöl alanlarda yayılış gösteren ve boyu yaklaşık 1 metreyi bulabilen çöl varanının nesli tükenmek üzere. Gündüzleri aktif olan çöl varanı genel olarak diğer küçük kertenkeleler, kemiriciler, avlayabildikleri kuşlar ve sürüngen yumurtalarıyla besleniyor. Ayrıca toprağı kazıp ağaçlara tırmanabiliyor.
....



Radikal

Kaynak...