Yaşayan gelenek Sahre

Gazianteplilerin açık alanlarda yaptıkları dinlence ve eğlencelerden biri olan “Sahre” geleneği, inatla yaşatılmaktadır.Sahre geleneği, “Esnaf Sahresi”, “Aile Sahresi” ve “Nişanlı Sahresi” olmak üzere üçe ayrılır.



“Sahre” kelimesi Gaziantep’te halk arasında genellikle; kırlık alana gitmek, dinlenmek amacıyla kullanılan bir deyimdir.



Bu gelenek sayesinde Gaziantep’teki esnaf gruplarının tümü özellikle yaz mevsiminde ve belirli günlerde “Esnaf Sahresi” adı altında kepenk kapatarak bir araya gelir. Bu eğlencede sorunlarını tartışır, meşhur cartlak (ciğer) kebabını yellerler. Geçmiş yıllarda kimi esnaf kesiminin bu dönemde toplu halde denize gittiği de olurdu. Ama artık Esnaf Sahresi sırasında denize gidenlerin sayısı azaldığı gibi fazlaca bir araya gelen de kalmamış gibi. Bu geleneğin özünde, hafta boyunca gündüz işyerinde çalışarak yorulan koca ile dışa kapalı eski taş evlerde bunalan kadının ve diğer aile bireylerinin haftanın bir gününde ferahlama ihtiyacı yatmaktadır. En fakirinden en zenginine herkes bu geleneğe katılırdı. Cemil Cahit Güzelbey’in deyimiyle sahre, eskiden Gaziantep’in toplum yaşantısının bir parçası ve bu şehir halkının kıyasıya çalışıp doya doya eğlendiği bir gelenektir.



Sahreye gitmek, Gaziantepli için sosyal yaşamın bir parçasıdır. Hafta sonu sahreye gidemeyenler kendilerinde bir eksiklik hissederlerdi. Kocasının kendisini bir defa bile at arabasına oturtup ayaklarını sallaya sallaya sahreye götürmediğini öne sürerek, bunu boşanma sebebi sayan kadınlardan söz edilirdi. Sahre günü olan pazarın ertesi günü, karakolların ve mahkemelerin ilk gündem maddesini, sahre kavgasının işgal ettiği, özellikle de “ağaç altını kapma” çekişmesinin ilk sırayı aldığı hala anlatılır.



Yaz günü verilen sahre davetleri çok kalabalık olur ve büyük kazanlarda yemekler yapılırdı. Eskiden kavaklık ve mesire alanları, sahre için kullanılan en uygun yerlerdi. Bugün buralarda az da olsa sahre yapılmaktadır; yoğunluk şimdi Dülük ve Burç ormanlarına kaymıştır.



Sahrelerin başlıcaları şunlardır:






Esnaf Sahresi


Esnaf genellikle Cumartesi öğleden sonra bir ustanın başkanlığında kalfa ve çıraklar da dahil olmak üzere tüm haftanın yorgunluğunu atmak amacıyla “Esnaf Sahresi” yapardı. Her esnaf grubunun belirli bir sahre günü ve yeri vardı. Bütün masraflar ustalar tarafından karşılanırdı. Haftanın belirli günlerinde belirli esnaf grupları, bu geleneği halen sürdürmektedirler. Günümüzde ise esnaf sahresi herhangi bir gün olabilmekte ve o gün o işkolu ile ilgili tüm esnaf dükkanını kapatmaktadır. Gaziantepliler, sahreye çıkan işkolundaki tüm dükkanların kapalı olması nedeniyle tüm ihtiyaçlarını karşılayamasalar da, bu güzel geleneğin sürdürülmesi için buna katlanmaktadırlar.

Aile Sahresi



Aileler bu geleneği, Pazar günü kadınlı-erkekli sahre alanlarına giderek yerine getirirdi. Burada erkekler ve kadınlar ayrılarak, önce kendi aralarında eğlenmeye başlarlar. Daha sonra ise evden getirilen yemekler yenilirdi. Ayrıca buralara büyük kazanlar kurularak yemeklerin pişirildiği de olurdu. Bu sahre alanlarında kebap yemek adetten, biraz da gösterişten sayılırdı.






Nişan Sahresi


Gaziantep’te kız ve erkek aileleri, kurulacak yeni birlikteliğin ömür boyu mutlu ve sağlam devam edip etmeyeceğini gözlemek amacıyla, nişanlılık devresinde karşılıklı olarak çeşitli toplantılar düzenlerlerdi. Nişanlılık devresinde yapılan toplantıların en önemlisi “Nişan Sahresi” adı verilen yemekli kır gezintisidir. Böylece damat ve gelin adaylarının birbirlerini daha yakından tanıması ve ailelerin de birbirleriyle kaynaşması sağlanmış olur.



Bekir Şahin Gazeteci



04.11.2006 Evrensel Gazetesi, Evrensel Kent Eki, 19. Sayısı





Nizip’te eskiden beri süre gelen bir Sahre kültürü vardır. Önceleri Nizip halkı Nizip Çayı etrafında, Akçakent Köyü’nün bahçelerinde, şimdiki karakolun yeri olan Zeytinlik denilen mevkiide ve de Belkıs Köyü civarında, Fırat Nehri kıyısında piknik yaparmış.



Bu yerler zamanla ya rağbetini yitirmiş ya da imara açılmış. Şimdilerde ise Nizip halkı Belkıs’taki ve Taşbaş’daki mesire alanlarını, daha uzaktaki fıstıklık ve zeytinlikleri sahre için kullanmaktadırlar.



Nişan Sahresi geleneği çoğu ailece hala uygulanmakta ve yaşatılmaktadır.



Nizip’te Esnaf Sahresi de hala eski canlılığıyla sürdürülmektedir. Bazı esnaflarımız zaman zaman tatil günlerinde dükkan açmaya çalışsa da ilgili işkolunun odasınca uygulanan yaptırımlarla bu durum engellenmiştir. Ayrıca Lokantacılık, Kahvehanecilik, Berberlik gibi işkollarında bir kaç işyeri açık bulundurulmaktadır. Bunlar ihale ile ilgili kişilere verilmektedir. Nizip Sanayi Sitesinde eskiden Esnaf sahresinde Mersin Kız Kalesine gidilirdi. Belediyenin kırmızı otobüsleri bu sebeple Mersin’e çok gidip geldi.


--------------------------------------------------------------------------------

Okunma: 46
Oy/Yorum: Rating:0 Votes:0 (Rating Scale: 1 = worst, 10 = best)
Tarih: 07.02.2007
Yazar/kaynak: Bekir Şahin
Yazar iletişim: n/a
Gönderen: Nizipli_subutay