Prof.Dr.Akgün AYDENİZ

1927 Yılında Nizip’te doğdu.İlk Ögrenimini Nizip’te tamamladı.O dönemlerde Nizip’te Lise olmadığı için Lise ögrenimini Gaziantepte tamamladı.1942 yılında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi bölümünde Üniversite ögrenimine başladı.1950 Yılında Bu bölümden mezun olan AYDENİZ ,Yüksek ihtisasını da bu bölümde yaparak 1954 yılında Ankara Üniversitesi Radyofizyoloji ve Toprak Verimliliği Kürsüsü Başkanlığı ve Dekan Yardımcılığı görevlerinde bulundu., Yaptığı birçok bilimsel çalışma dünya çapında ses getirdi.Halen O’nun bulmuş olduğu formüller ülkemizde ve dünyada birçok alanda kullanılmaktadır.Prof.Dr.Akgün AYDENİZ’in kuraklık ve yağış ile ilgili 1973 yılında geliştirmiş olduğu formül bu alanda buluş niteliginde degerlendirilmektedir. Aydeniz özellikle kurak dönemlerin ve indislerin belirlenmesinde, sadece yağış ve sıcaklık parametrelerinin kullanımının yetersiz olduğunu ve gerçeğe yakın değerlerin elde edilmesinde nem-yağış ilişkisi ile sıcaklık-güneşlenme müddeti ilişkilerinin göz önünde bulundurulmasının daha uygun sonuçlar vereceğini düşünerek bu alanda bir formül geliştirmiştir.Aydeniz formülünde yer alan parametreler ortalama sıcaklık, yağış, ortalama nem yüzdesi, ortalama güneşlenme yüzdesidir. Bu formülle yapılan hesaplama sonucu nemlilik katsayısı (Nks) ve kuraklık katsayısı (Kks) limitleri tespit edilmektedir. Bu limitlere göre 7 alt gruba ayrılan indis değerlerine göre ülkemiz genelinde herhangi bir noktanın hangi kuraklık sınıfına gireceği bulunmaktadır.Prof.Dr.Akgün AYDENİZ Adnan Menderes Üniversitesi Söke Meslek Yüksekokulu Müdürlüğünde Emekli olmuştur..AYDENİZ 19.05.2005 Tarihinde vefat etmiştir.Söke Meslek Yüksekokuluna O’nun adı verilmiştir.



Aydeniz iklim sınıflandırması
A.Ü.Ziraat Fakültesi öğretim üyesi Prof Dr. Akgün Aydeniz’in geliştirdiği formülde, yağış, sıcaklık, nispi nem, ve güneşlenme süresi verileri kullanılmaktadır (D.M.İ., 1988).



Burada;
Nks = nemlilik katsayısı
Y = yağış (cm)
Nn = nispi nem(%)
S = sıcaklık (°C)
Gs = gerçek güneşlenme süresinin her enlem derecesine göre değişen teorik güneşlenme süresine oranı (%)
Np = nemli periyot % si. Nks değeri 0.40’dan fazla olan ay sayısı 12’ye bölünerek bulunur.
Aylık hesaplamada Np yerine 12 konulur. 1/Nks ile de Kuraklık Katsayısı (Kks) bulunur

Prof. Aydeniz, elde edilecek indis değerlerine göre 7 ayrı iklim sınıfı tanımlamıştır:

Nks Kks İklim Özelliği
0.40’dan az 2.50’den fazla Çöl
0.40-0.67 1.50-2.50 Çok Kurak
0.67-1.00 1.00-1.50 Kurak
1.00-1.33 0.75-1.00 Yarı Kurak
1.33-2.00 0.50-0.75 Yarı Nemli
2.00-4.00 0.25-0.50 Nemli
4.00’dan fazla 0.25’den az Çok Nemli
Aydeniz indis değerleri ve bunların iklim özellikleri

Formülün bölgelerin verilerine uygulanması sonucu elde edilen iklim özellikleri ise aşağıdaki tabloda olduğu gibidir:

Bölge Adı Y(cm) Nn% S°C Gs% Np Nks Kks Özellik
Güney Doğu 56.82 0.50 16.66 0.65 0.64 0.70 1.42 Kurak
İç Anadolu 37.15 0.62 10.80 0.58 0.77 0.83 1.20 Kurak
D. Anadolu 48.87 0.58 9.63 0.57 0.75 1.04 0.96 Y.Kurak
Akdeniz 74.59 0.66 16.48 0.65 0.73 1.40 0.72 Y.Nemli
Ege 67.09 0.65 14.52 0.60 0.73 1.34 0.74 Y.Nemli
Marmara 66.62 0.73 14.05 0.52 0.94 2.05 0.49 Nemli
Karadeniz 97.90 0.72 12.82 0.44 0.97 3.31 0.30 Nemli


Aydeniz metodu ile Türkiye’nin uzun yıllık verileri kullanılarak yapılan sınıflandırmada Konya, Karaman, Şanlıurfa ve Iğdır çok kurak, İç Anadolu, Göller Yöresi, Güneydoğu Anadolu ve Van kurak, Ege Bölgesi ve Akdeniz’in kuzeyi yarı kurak, Karadeniz Marmara ve Akdeniz kıyıları ise nemlidir.


Aydeniz’e göre Türkiye İklimi (D.M.İ.Klimatoloji Şubesi, 2004)


--------------------------------------------------------------------------------

Okunma: 102
Oy/Yorum: Rating:10 Votes:1 (Rating Scale: 1 = worst, 10 = best)
Tarih: 21.09.2006
Yazar/kaynak: Ramazan TARHAN
Yazar iletişim: n/a
Gönderen: RamazanTarhan